Araştırma anketi beş bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde turistlerin geçmiş ve uluslararası seyahat deneyimlerini ve seyahat tutumlarını ölçmeye yönelik kapalı uçlu sorular sorulmuştur. Đkinci bölümde turistlerin tatilleri sürecinde algıladıkları riskler ve tehlikeler ölçülmüştür. Üçüncü bölümde turistlerin tatillerini satın alma sürecinde karşılaşabilecekleri riskleri en aza indirmek için kullandıkları risk azaltma faaliyetleri incelenmektedir. Dördüncü bölümde turistlerin Alanya’yı tekrar ziyaret etme niyetleri ölçülmüştür. Beşinci bölümde ise Alanya’ya gelen turistlerin demografik yapıları ölçülmeye çalışılmıştır.
Maddelerin yazımında öncelikle literatürden yararlanılmıştır. Ayrıca, turizm pazarlaması alanında uzman dört akademisyenin görüşünden yararlanılmıştır. Böylece içerik geçerliliği sağlanmaya çalışılmıştır.
Geçmiş ve Uluslararası Seyahat Deneyimi, Seyahate Katılma Şekli
Anketin birinci bölümü turistlerin geçmiş ve uluslararası seyahat deneyimlerini ve seyahate katılım şekillerini ölçmeye yöneliktir. Uluslararası deneyim bir ülke sakininin sınırları dışında bir çekim yerine seyahatinin sıklığı olarak tanımlanmaktadır (Sönmez ve Graefe, 1998a). Literatürde geçmiş seyahat deneyimi ve gelecekteki seyahat davranışı arasındaki mantıksal bağlantı çok geniş anlamda çalışılmamıştır, fakat geçmiş seyahat deneyiminin gelecekteki davranışsal niyetleri etkilediği tespit edilmiştir (Mazursky,1989; Sönmez ve Graefe1998b; Han,2005). Geçmiş seyahat deneyimi Sönmez ve Graefe (1998b)’nin yapmış oldukları çalışmada oluşturdukları soru ile ölçülmüştür. Soruda “geçmişte Alanya’yı ziyaret edip etmediği” sorulmuştur. Uluslararası seyahat deneyimi ise Qi vd.
(2009)’nin yapmış oldukları çalışmada “daha önce uluslararası bir seyahate katıldınız mı?” sorusu (a.hiç katılmadım, b.1-2 defa, c. 3-4 defa ve d. 5 ve daha fazla) ile ölçülmüştür.
Seyahati satın alma şekline yönelik sorular sorulmuştur. Turistlerin seyahatlerini nasıl organize ettikleri ve turistlerin tatil amaçlı uluslararası seyahatlere bir tur operatörü tarafından hazırlanan paket turla mı yoksa yine bir tur operatörü ile fakat bireysel olarak katılmayı mı tercih ettikleri sorulmuştur. Cohen (1972)’in turist tipolojisine göre organize olmuş kitlesel turistler, bilinen olağan turist tipleridir. Turlarında süreklilik durumu yüksektir ve risk almayı sevmezler. Turları süresince aşina oldukları çevrede kalmayı ve paket turları tercih ederler. Bağımsız kitlesel turistler önceden belirlenen turist rotalarını tercih ederler ve sürekli yüksek kaliteli bir yerde bulunurlar. Bununla birlikte bağımsız bir şekilde seyahat ederler ve tur güzergâhı ve zaman faktörleri kendi kontrolleri altındadır.
Uluslararası seyahate katılım şekline yönelik olarak turistlere tatile kimler ile birlikte katıldıkları (a.bireysel, b.arkadaşlarla, c.ailemle, d.partnerimle, e.diğer) ölçülmüştür.
Algılanan Risk
Literatürden potansiyel riskleri içeren toplam yirmi dokuz soruluk bir ölçek oluşturulmuştur. Sorular literatürde tüketici davranışı ve turizmde algılanan risk konulu çalışmalardan elde edilen bilgiler ışığında oluşturulmuştur. Sorular yedi adet risk boyutunda sınıflandırılmaktadır. Turistlerin tatilleri sırasında algıladıkları riskleri ölçmek için 5’li likert ölçek türü (1. Kesinlikle Katılmıyorum ………….. 5. Kesinlikle Katılıyorum) uygulanmıştır.
Fiziksel risk, salgın hastalıklar, doğal afetler, araba kazaları, suçlar, cinsel taciz, kültürel çatışma ve olumsuz hava koşulları gibi maddeler dahil edilmiştir (Sönmez ve Graefe, 1998a,b; Roehl ve Fesenmaier, 1992; Tsaur, Tzeng ve Wang, 1997; Han, 2005; Qi vd.2009; Simpson ve Siguaw, 2008; An, Lee ve Noh, 2010; Fuchs ve Reichel, 2004, 2006; Özer ve Gürpınar, 2005).
Politik Risk, terör faaliyetleri, politik kargaşa gibi maddeler eklenmiştir ( Fuchs ve Reichel, 2004, 2006; Sönmez ve Graefe, 1998a,b,c; Lepp ve Gibson, 2003; Rittichainuwaat, Chakraborty, 2008; Han, 2005; Reisinger ve Mavondo, 2005; Dolnicar, 2005; Roehl ve Fesenmaier, 1992; Özer ve Gürpınar, 2005).
Memnuniyet Riski, şehir kirliliği, yiyecek güvenliği, turun hizmetlerinin kalitesi, hijyen ve temizlik gibi maddeler dahil edilmiştir (Fuchs ve Reichel, 2004, 2006; Roehl ve Fesenmaier, 1992; Sönmez ve Graefe, 1998a,b; Han, 2005).
Sosyo-Psikolojik Risk, turistlerin sosyal statülerine uygun turlar, tatil sürecinde yaşanan hayal kırıklığı, akraba ve arkadaşların tutumları ve endişeleri, beklentilerin karşılanamaması gibi sorular dahil edilmiştir (Fuchs ve Reichel, 2004, 2006; Qi vd. 2009; Sönmez ve Graefe,1998a,b; Roehl ve Fesenmaier, 1992; Simpson ve Siguaw, 2008; Özer ve Gülpınar, 2005).
Finansal Risk, çekim yerinin pahalılığı, ekstra harcamaların yaşanması, ucuz toplu taşıma araçlarının yetersizliği ya da paranın boşa harcanması gibi turistlerin finansal gücünü zorlayabilecek sorular eklenmiştir (Fuchs ve Reichel, 2004, 2006; Sönmez ve Graefe,1998a,b; Roehl ve Fesenmaier, 1992; Han, 2005; Reisinger ve Mavondo, 2005; Özer ve Gülpınar, 2005).
Đşlevsel Risk, tur organizasyonu, yerel ulaşım, turun hizmetlerinin kalitesi, yabancı dil gibi maddeler dahil edilmiştir (Fuchs ve Reichel, 2004, 2006; Tsaur, Tzeng ve Wang, 1997; An, Lee, Noh, 2010; Han, 2005; Simpson ve Siguaw, 2008; Roehl ve Fesenmaier, 1992; Sönmez ve Graefe, 1998a,b; Han, 2005).
Zaman Riski, genel anlamda zamanın boşa harcanması ve tatil anlamında zamanın boşa harcanması gibi sorular ilave edilmiştir (Fuchs ve Reichel, 2004, 2006; Sönmez ve Graefe,1998a,b; Roehl ve Fesenmaier, 1992; Han, 2005; Özer ve Gülpınar, 2005).
Risk Azaltma Faaliyeti
Üçüncü bölümde turistlerin tatillerini satın alma sürecinde karşılaşabilecekleri riskleri en aza indirgemek için kullandıkları risk azaltma faaliyetleri incelenmektedir. Sönmez ve Graefe (1998a) risk azaltma faaliyetini bilgi arama olarak belirtmektedir ve bilgi aramayı, değerlendirme öncesi alternatifler hakkında veri elde etmek için etkin ve düzenli araştırmanın boyutu olarak tanımlamaktadır. Risk azaltma faaliyetlerine yönelik sorular için Fuchs ve Reichel (2006)’in turistlerin çekim yeri riski algılamasında kültürel farklılıklar konulu çalışmasında ve Quintal, Lee ve Soutar (2009)’ın turistlerin bilgi araştırması: belirsizlikten kaçınma ve riskin farklı etkisi konulu çalışmalarında yapmış oldukları risk azaltma faaliyetlerine yönelik ölçeğin ifadelerinden yararlanılmıştır.
Risk azaltma faaliyetlerini ölçmek için risk azaltabilecek bilgi toplama teknikleri sorulmuştur. Genellikle seyahat danışmanı kullanır mısın, turizm dergilerinden araştırma yapar mısın gibi sorular sorulmuştur. 5’li likert ölçme türü (1. Asla Kullanmam …………. 5. Her Zaman Kullanırım) kullanılmıştır. Literatürde belirlenen çalışmalara uygun olarak on sorudan oluşmaktadır.
Tekrar Ziyaret Etme Niyeti
Dördüncü bölümde turistlerin Alanya’yı tekrar ziyaret etme niyetleri ölçülmüştür. Crotts (1999) tekrar satın almayı, herhangi bir duygusal bağlılık veya taahhüt olmaksızın bir markanın tekrar satın alınmasında alışılmış karar verme şekli olarak tanımlamaktadır. Tekrar ziyaret konusunda ölçek soruları hazırlanırken Conner and Sparks (1996), Lam and Hsu (2004), Hui, Wan, Ho (2007) ve Kozak (2001)’ın yapmış oldukları tekrar ziyaret konulu çalışmalarında kullandıkları ifadelerden yararlanılmıştır.
Turistlerin tekrar ziyaret niyetleri, tatil için tekrar Alanya’ya gelme ihtimalim çok yüksek, Alanya’ya tatile tekrar gelmeye değer, Çevreme Alanya’ya gelmelerini tavsiye edeceğim ve Alanya tekrar ziyaret edebileceğim güvenli bir turizm merkezidir, soruları ile ölçülmüştür. Tekrar ziyaret etme niyetlerini ölçmek için 5’li likert ölçek türü (1. Kesinlikle Katılmıyorum ………….. 5. Kesinlikle Katılıyorum) uygulanmıştır.
Demografik Yapı
Anketin son kısmında ise, bağımsız değişkenleri ölçmeye yönelik 8 adet soruya yer verilmiştir. Bu demografik sorularda katılımcıların yaş, cinsiyet, milliyet, medeni durum, eğitim durumu, gelir durumu, mesleği ve sahip olduğu çocuk sayısı gibi konularda bilgi edinilmesi amaçlanmıştır.
Anket Alanya’ya tatil için gelen yabancı turistlere uygulanmıştır.