Fen Eğitiminde Kavramsal Değişim Metinlerinin Kullanımı

Fen eğitiminde KDM’ler ile ilgili yapılmış çalışmalar incelendiğinde çalışmaların büyük çoğunluğunda KDM’lerin geleneksel yöntemle karşılaştırıldığı çalışmalar ya da KDM’lerin herhangi başka bir yöntemle desteklendiği tekniğin geleneksel yöntemle karşılaştırıldığı çalışmalar gözlenmektedir. Birden fazla deney grubuna sahip bazı çalışmalarda ise birinci deney grubuna KDM’ler ile diğer deney grubuna ise farklı bir kavramsal değişim yaklaşımı ile eğitim verilerek sonuçlar geleneksel yöntemle öğrenim gören grup ile karşılaştırılmaktadır.

Birçok çalışma sonucuna göre KDM’lerin kullanıldığı gruptaki öğrencilerin geleneksel yöntemle öğrenim gören gruptaki öğrencilerden daha yüksek başarı gösterdikleri tespit edilmiştir. Bunun nedeni; KDM’lerin öğrencilerin ön bilgilerini gözden geçirmelerine ve kavram yanılgılarıyla mücadele etmelerine olanak sağladığı şeklinde açıklanmıştır. KDM’lerde öğrencilerde var olan kavram yanılgılarına vurgu yapılmaktadır. Böylece öğrencilerde bir hoşnutsuzluk yaratılmakta ve öğrenciler sahip oldukları ön bilgilerle yüzleşmektedirler (Çakır vd., 2002b; Alparslan vd., 2003; Yenilmez ve Tekkaya, 2006). KDM’ler ile öğrenim gören öğrencilere sahip oldukları kavramları açıklamaları için yeterli zaman verilmiş olunur. Ayrıca öğrencilerin birbirlerinin fikirlerinden yararlandıklarını ve bu sayede kendi fikirlerine yakın olan yeni fikirleri kabul ettikleri görülmektedir (Dilber ve Düzgün, 2007). Bunun yanında KDM’ler ile öğrenim gören öğrencilerde başarılı sonuçlar elde edilmesine rağmen uygulama sonrası hala bazı kavram yanılgılarının gözlendiği çalışmalarda mevcuttur (Başer ve Geban, 2007a; Başer ve Geban, 2007b; Taştan vd., 2008b; Dilber vd., 2009).

KDM’lerin başka bir yöntemle birlikte kullanılmasının daha etkili olduğunu savunan da birçok çalışma mevcuttur (Guzzetti, Williams, Skeels ve Wu, 1997; Hynd,

2001; Üce ve Sarıçayır, 2002; Çakır vd., 2002b; Uzuntiryaki ve Geban, 2005; Başer ve Geban, 2007b; Dilber vd, 2009; Özmen vd, 2009; Okur, 2009). Kavramsal değişim yaklaşımında, öğrencilerle mülakatlar yapılmasının da oldukça etkili olduğu da savunulmaktadır (Clement, 1993). Bu görüşü dikkate alan birçok araştırmacı KDM’leri konu alan çalışmalarında mülakat tekniğine de yer vermişlerdir (Geban ve Bayır, 2000; Sungur vd., 2001; Alparslan vd., 2003; Özmen ve Demircioğlu, 2003, Aydın, 2007; Hırça, 2008; Okur, 2009).

Fen eğitiminin farklı branşlarında KDM’lerin kullanıldığı çalışmalara rastlanmıştır. Aşağıda fizik, kimya ve biyoloji alanlarında KDM’lerin kullanıldığı çalışmalara yer verilmiştir.

2.4.4.1. Fizik Eğitimi Alanında Kavramsal Değişim Metinlerinin Kullanılması

Fizik eğitimi çalışmalarında KDM’lerin kullanıldığı birçok çalışmaya rastlanmaktadır. Konu ile ilgili literatürde karşılaşılan çalışmalar, çalışmalarda kullanılan teknik ve eğitim düzeyleri aşağıda özetlenmiştir.

Fizik eğitimi çalışmalarında kavramsal değişim metinlerinin kullanıldığı birçok çalışma mevcuttur (Yalvaç, 1998; Gökce 2002; Aydın 2007, Başer ve Geban, 2007a; Dilber ve Düzgün, 2007; Gürbüz, 2008; Cerit Berber ve Sarı, 2009).

Bazı araştırmacılar da KDM’lerin farklı bir yöntemle desteklendiği çalışmaların öğrenci başarısı üzerindeki etkisini incelemişlerdir (Dilber, 2006; Altun, Turgut ve Büyükkasap, 2007; Hırça, 2008; Dilber vd., 2009; Okur, 2009; Dilber, 2010; Ural Keleş, 2010).

Fizik eğitimi alanında KDM ile yapılan çalışmalar incelendiğinde KDM’lerin farklı eğitim seviyelerine uygulandığı görülmüştür. KDM’ler ile ilgili ilköğretim düzeyinde (Yalvaç, 1998; Başer ve Geban, 2007a, Gürbüz, 2008; Okur, 2009; Ural Keleş, 2010), ortaöğretim düzeyinde (Gökçe 2002; Cerit Berber ve Sarı, 2009; Hırça,

2008; Dilber vd., 2009; Dilber, 2010) ve üniversite düzeyinde (Dilber, 2006; Aydın, 2007; Dilber ve Düzgün, 2007; Altun vd., 2007) çalışmalar yapılmıştır.

2.4.4.2. Kimya Eğitimi Alanında Kavramsal Değişim Metinlerinin Kullanılması

Yapılan literatür taramasında kimya eğitimi çalışmalarında KDM’lerin kullanıldığı birçok çalışmaya rastlanılmıştır. Kimya eğitiminde KDM’lerin kullanımıyla ilgili bu çalışmalar, çalışmalarda kullanılan teknik ve eğitim düzeyleri aşağıda özetlenmiştir.

Yapılan çalışmalar incelendiğinde kimya eğitimi çalışmalarında KDM’lerin tek başına (Geban ve Bayır, 2000, Ünlü, 2000; Önder ve Geban, 2006, Özmen ve Demircioğlu, 2003, Bozkoyun, 2004; Tekin ve Kolomuç, 2005; Balcı, 2006, Özkaya, Üce, Sarıçayır ve Şahin, 2006; Geban, Taşdelen, ve Kırbulut, 2006; Şeker, 2006; Özmen, 2007, Sevim, 2007; Yürük, 2007; Çalık vd., 2007; Durmus 2009, Demircioğlu, 2009, Üce, 2009, Yılmaz vd, 2010) ya da KDM’ lerin farklı bir yöntem ile desteklendiği (Yavuz, 1998; Uzuntiryaki vd., 2001; Çakır, Uzuntiryaki ve Geban, 2002; Üce ve Sarıçayır, 2002; Uzuntiryaki ve Geban, 2005; Çetingül ve Geban, 2005; Ünal, 2007; Özmen vd, 2009; Çelebi, 2004; Günay, 2005; Türk ve Çalık, 2008; Okur, 2009) birçok çalışmaya rastlanmıştır.

Kimya eğitiminde KDM’ler ile ilgili ilköğretim düzeyinde (Uzuntiryaki ve Geban, 2005; Durmuş 2009; Yılmaz vd., 2010), ortaöğretim düzeyinde (Geban ve Bayır, 2000; Önder ve Geban, 2003; Özmen ve Demircioğlu, 2003; Çelebi, 2004; Çetingül ve Geban, 2005; Günay, 2005; Tekin ve Kolomuç, 2005; Şeker, 2006; Balcı, 2006; Özmen, 2007; Yürük, 2007; Demircioğlu, 2009; Özmen vd., 2009) ve üniversite düzeyinde (Üce ve Sarıçayır, 2002; Özkaya vd, 2006; Sevim, 2007, Üce, 2009) çalışmalar yapılmıştır.

2.4.4.3. Biyoloji Eğitimi Alanında Kavramsal Değişim Metinlerinin Kullanılması

Biyoloji eğitimi çalışmalarında da KDM’lerin kullanıldığı birçok çalışmaya rastlanmaktadır. Konu ile ilgili literatürde karşılaşılan çalışmalar, çalışmalarda kullanılan teknik ve eğitim düzeyleri aşağıda özetlenmiştir.

Biyoloji eğitimi çalışmalarında KDM’lerin (Çakır, Geban ve Yürük, 2002; Alpaslan vd, 2003; Çetin, Ertepınar ve Geban 2004; Özkan, Tekkaya ve Geban, 2004; Köse vd, 2006, Çaycı, 2006, Alkhawaldeh, 2007; Özay, 2008; Bayar, 2009; Alkhawaldeh ve Al Olaimat, 2009; Yılmaz vd., 2010) ve KDM’lerin başka bir teknik ile desteklendiği (Yılmaz, 1998; Sungur, Tekkaya ve Geban, 2001; Doğru, 2002; Tekkaya, 2003; Kılıç vd., 2006; Yenilmez ve Tekkaya, 2006; Köse, 2006; Taştan, Dikmenli ve Çardak, 2008) birçok çalışma mevcuttur.

Biyoloji eğitimi alanındaki çalışmaların bir kısmı ilköğretim düzeyinde (Özkan vd, 2004; Bayar, 2009; Yılmaz vd., 2010) bir kısmı ortaöğretim düzeyinde (Yılmaz, 1998, Doğru, 2002; Çakır vd, 2002a; Alpaslan vd, 2003; Tekkaya, 2003; Balcı, Çakıroğlu ve Tekkaya, 2005; Kılıç vd, 2006; Yenilmez ve Tekkaya, 2006; Alkhawaldeh, 2007; Taştan vd, 2008; Özay, 2008; Alkhawaldeh ve Al Olaimat, 2009) bir kısmı da üniversite düzeyinde (Köse vd, 2006; Çaycı, 2006) yapılmıştır.