Federasyonların Teşkilatlanması

Spor Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesi içinde faaliyet gösteren spor federasyonlarında, karar organı olarak yönetim kurulu, yürütme organı olarak ise başkan, as başkan ve genel sekreter bulunmaktadır²⁵⁵.

Spor federasyonlarının işleyişi ve ilgili faaliyetlerin gerçekleştirilmesinde önemli bir role sahip olan Yönetim Kurulu; başkan, bir veya daha fazla as başkan, genel sekreter ve üyelerden oluşmaktadır.

Bünyesinde yalnızca bir spor branşı olan federasyonlarda; başkan, as başkan ve genel sekreter hariç olmak üzere en fazla on beş, birden çok spor branşı olan federasyonlarda ise en fazla on dokuz üye yönetim kuruluna bakan tarafından atanabilir.

Bir kişinin yönetim kuruluna atanabilmesi için bazı şartlara sahip olması gerekmektedir. Bunlar; Türkiye Cumhuriyet vatandaşı olmak, yirmi üç yaşını bitirmiş olmak, kamu haklarının kullanılması açısından herhangi bir yoksunluğu bulunmamak ile yüz kızartıcı olarak tabir edilen suçlardan daha sonrasında affa uğramış dahi olsa mahkûm olmamak; ayrıca, sporcu geçmişi bulunan adayların Spor

255 Uslu, age., s. 67.

78 Hizmetleri Genel Müdürlüğü Ceza Kurulu’nca altı aydan daha çok bir ceza almamış olması gibi şartlar aranmaktadır²⁵⁶.

Yönetim kurulu, spor federasyonunun dört senelik ve master planı ile senelik faaliyet planı ve mali bütçe taslaklarının hazırlanması, federasyonun faaliyet gösterdiği spor branşına ilişkin ülke içi ve ülke dışındaki gelişmelerin takip edilmesi ile bunların tatbik edilmelerinin sağlanması, uluslararası kurallara uygunluk gösterecek karşılaşmaların tertip edilmesi, yurt içinde gerçekleştirilen karşılaşmalarda ortaya çıkan teknik uyuşmazlıkların çözüme kavuşturulması, ülkemizi yurt dışında temsil edecek, sporcu, antrenör ve yöneticilerin belirlenmesi, federasyon bünyesinde sözleşmeli olarak istihdam edilecek antrenör ve spor uzmanlarının seçilmesi ve öneri sunulması, kurul içinden bir üyenin Milli Olimpiyat Komitesi konsey üyesi olarak seçilmesi ve federasyon bütçesinin mali açıdan en verimli şekilde kullanılmasının sağlanması gibi birçok görevi yerine getirmektedir²⁵⁷.

Yönetim kurulunun görev süresi federasyon başkanının görev süresi ile aynıdır. Bir başka ifade ile federasyon başkanının herhangi bir sebeple görevinden ayrılması, yönetim kurulunun da görev süresinin bitmesine neden olmaktadır²⁵⁸.

Spor federasyonlarında karar alma organı olarak görev yapan Yönetim Kurulu; başkan, bir veya daha fazla as başkan, genel sekreter ve üyelerden oluşmaktadır.

Yönetim kurulunun başkanı, aynı zamanda spor federasyonunun da başkanıdır. Federasyon başkanı, federasyonun faaliyet gösterdiği spor branşını ülke içinde ve ülke dışında en iyi şekilde temsil etmek, federasyon kurullarının düzenli bir şekilde çalışmasını sağlamak, kurulların birbirleriyle koordineli olarak görev yapmasını sağlamak, gerek ekonomik gerekse de idari açıdan gerekli yetki ve sorumluluğa sahip olmak ve federasyonun faaliyetlerinin yerine getirilmesi sırasında

256 Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Spor Federasyonlarının Teşkilatı Çalışma, Görev, Yetki ve Sorumluluk Yönetmeliği, md. 7.

257 Uslu, age., s. 72.

258 Çağlayan, Spor Hukuku, s. 90.

79 karşılaşılan sorunlara çözüm bulmak gibi çok önemli görev, yetki ve sorumluluklara sahiptir²⁵⁹.

Bir kişinin spor federasyonu başkanlığına aday olabilmesi için, bazı şartlara sahip olması gerekmektedir. Bu şartlar ise Spor Genel Müdürlüğü Federasyon Başkanları Seçim Yönetmeliğinin beşinci maddesinde yer almaktadır. Bunlar; Türk vatandaşı ve en az lise veya muadili bir okul mezunu olmak, daha öncesinde görev yapmış olduğu federasyon başkanlığı sırasında görevine son verilmemiş olmak, Sportif Değerlendirme ve Geliştirme Kurulu tarafından düzenlenen rapor neticesi görevine son verilmemiş olmak, hakkında devlete karşı yükümlülükleri arasında yer alan sigorta veya vergi borcu sebebiyle hukuki bir işleme maruz kalmamış olmak, bir seferde altı aydan daha çok ya da almış olduğu cezaların toplamı bir yıl hak mahrumiyeti cezası almamış olmak, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar ile yüz kızartıcı suçlar, şike ve teşvik primi gibi suçlardan hükümlü olunmaması gibi bir takım şartlar bulunmaktadır.

Genel kurulda yapılan seçim sonucu en fazla oyu alan aday, Spor Hizmetleri Genel Müdürünün teklifi ve Gençlik ve Spor Bakanı tarafının onay vermesi ile birlikte, ilgili federasyon başkanı sıfatıyla görevine başlamaktadır²⁶⁰.

Federasyon başkanı yukarıda belirtmiş olduğumuz, yetki, görev ve sorumluluklarını yerine getirirken en önemli yardımcısı ve mesai arkadaşı hiç kuşkusuz as başkanı veya başkanlarıdır. As başkan veya başkanlar, federasyon başkanı tarafından kendisine ya da kendilerine verilen her türlü yetki, görev ve sorumluluğu yerine getirmekle görevlidirler. Ayrıca, federasyon başkanının katılamadığı toplantılara da, başkanın daha önceden belirlediği as başkan vekâlet etmektedir²⁶¹.

Spor federasyonlarının görevlerini gereği gibi yerine getirilmesinin sağlanması noktasında, belki de en önemli federasyon çalışanı genel sekreterdir.

Aşağıda belirteceğimiz üzere genel sekreterin birçok görev, yetki ve sorumluluğa sahiptir.

259 Uslu, age., s. 71.

260 Çağlayan, Spor Hukuku, s. 90.

261 Çağlayan, Spor Hukuku, s. 90.

80 Genel sekreter, yönetim kurulunun gündeminin hazırlanması, yönetim kurulunca belirlenen spor müsabakalarının yapılacağı tarihleri yasal mevzuat hükümleri çerçevesinde hazırlayarak ilgili spor kulüplerine duyurulması, federasyon harcamalarının kontrol ve takip edilmesi, federasyonun faaliyet gösterdiği spor branşına ilişkin çeşitli istatistiklerinin bir araya getirilmesinin sağlaması, federasyon çalışanlarının özlük haklarına ilişkin gerekli iş ve işlemleri yerine getirmesi, yönetim kurulu toplantılarına katılarak oy kullanmak ve federasyon başkanı tarafından kendisine verilecek diğer görevlerin yerine getirilmesi gibi birçok yetki, görev ve sorumluluğu bulunmaktadır²⁶².

Bu sorumlulukların bilgi, beceri ve tecrübe olmadan yapılması ise bir hayli zordur. Bundan ötürü yönetmeliğin altıncı maddesinde, genel sekreterlik görevi yapacak kişinin ilgili spor dalında eğitim almış ve çalışmalarda bulunmuş olması gibi bir takım kriterler belirlemiş ve bu kriterlere sahip olan kişilerin ise 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre atamasının yapılacağı düzenlemesine yer verilmiştir.