FATİH Projesi:

2010 yılında Nimet Çubukçu’nun bakanlığı döneminde çalışmaları başlayan “Eğitimde Fırsatları Artırma Teknolojiyi İyileştirme Hareketi” (FATİH) Projesinin 2011 yılında Ömer Dinçer döneminde pilot uygulamaları yapılmış, 2012 yılında tanıtımı yapılarak hayata geçirilmiştir. Cumhuriyet tarihinin en büyük eğitim projesi olarak ifade edilen, FATİH Projesinin amacı “Eğitim ve öğretimde fırsat eşitliğini sağlamak ve okullarımızdaki teknolojiyi iyileştirmek amacıyla, bilişim teknolojileri araçlarının öğrenme-öğretme sürecinde daha fazla duyu organına hitap edilecek şekilde, derslerde etkin kullanılması” olarak ifade edilmiştir.

Fırsat eşitliğini sağlayıp, ülke genelinde niceliksel farklılıklarda bulunan uçurumun kapatılıp, niteliğin yükseltilmesi yani toplam kalitenin artırılması için 5 temel başarı faktörü belirlenmiştir.

Bunlar:

1.Erişilebilirlik: Her an her yerden, zaman ve araçlardan bağımsız olarak hizmet sunabilmek,

2.Verimlilik: Hedef odaklı, daha verimli çalışma ortamları ve gelişim

alanları sunabilmek,

3.Eşitlik (fırsat eşitliği): Tüm paydaşların en iyi hizmete erişilebilmesini sağlayabilmek,

4.Ölçülebilirlik: Gelişimin doğru değerlendirilebilmesi için sürecin ve sonuçların doğru ölçülebilmesini sağlamak, buna göre düzgün geri bildirim verebilmek,

5.Kalite: Tüm eğitimin kalitesini ölçülebilir şekilde yükseltmektir.

Eğitimde FATİH Projesi ile, akademik başarı ile beraber, öğrencinin eğitim süreci içerisinde ortaya çıkan ilgi alanları, aktiviteleri ve eğilimleriyle

değerlendirilebilmesi amaçlanmaktadır. Öğrencilerin tüm öğrencilik hayatlarına ait verinin tek bir kimlik yönetimi sisteminde tutulacağı ve bir veri havuzu ile analizlerin anında yapılabileceği bir altyapı oluşturulacağı, proje tasarlayıcıları tarafından ifade edilmektedir. Bu proje sayesinde öğrencilerin sadece sınavla değerlendirildiği bir sistemden;”Sınav sonuçlarına göre eksik kalan yönlerini

görerek, bunları görsel olarak analiz ederek, ders dışındaki ilgi alanlarını tespit ederek, özel yeteneklerini keşfederek, hangi yolla daha kolay öğrendiğini anlayarak, hangi alanlara eğilimli olduğunu fark ederek, değerlendirildiği” bir sisteme geçiş bu

proje ile hedeflenmektedir. Ayrıca bu yolla öğrencilerin ilgi ve başarı alanlarına göre mesleğe yönlendirme anlamında da bilgi kaynağı olacak, bir sistemin kurulması amaçlanmaktadır. FATİH projesi kapsamında sistemin sınıflarda etkin kullanımına yönelik, tüm okullara yüksek hızlı ve güvenli internet (VPN) alt yapısı, yüksek hızlı erişim ve bir adet çok fonksiyonlu yazıcı; her derslik için etkileşimli tahta, kablolu/kablosuz internet bağlantısı ve sınıf yönetimi; her öğretmen için tablet bilgisayar, EBA portal, EBA market, e-posta hesabı, içerik geliştirme stüdyosu, bulut hesabı, öğrenim yönetim sistemi(LMS), ders notları paylaşımı; her öğrenci için tablet bilgisayar, EBA portal, EBA market, e-posta hesabı, bulut hesabı, dijital kimlik, ödev paylaşımı ve bireysel öğrenim materyalleri; gibi içerikler proje hedefi olarak öngörülmektedir (fatihprojesi.meb.gov.tr).

“Değişen öğrenme ortamlarında, yeni çağın öğrenme ihtiyaçlarını karşılamak için tasarlanmış, tablet bilgisayar kullanarak derste öğretmen ve öğrencilerin etkileşimine imkân sağlayan bir sınıf yönetim yazılımı” olan EBA-V

Sınıf ile birbirleri ile etkileşim halinde bulunan etkileşimli tahta ve öğrenci tabletleri; öğretmen tableti tarafından yönlendirilip kontrol edilmektedir. Öğretmenler kendi tabletlerinden bu uygulamayı kullanarak “yoklama alma, mesaj ile uyarı gönderme, dikkati toplamak için tableti kilitleme, motive etmek için “aferin” gönderme, bilgi paylaşımı için web adresine yönlendirme, ilgi çekmek için zengin içeriklerin

paylaşımı” gibi işlemleri yapabilmektedir. Ayrıca uygulamayı kullanarak, öğretmen; kendi tabletinde bulunan içerikleri etkileşimli tahtaya ya da öğrenci tabletlerine gönderip sınıf ile paylaşabilir, sınıf içerisinde oylama yapabilir, anlatılan konunun kazanılma durumunu ölçebilir, sınav uygulayabilir, sınav esnasında öğrenci tabletlerinde bulunan uygulamalara erişimi kısıtlayabilir, sınav bitiminde sınav analiz raporu alabilir. Öğrenciler ise ders esnasında anlamadıkları yerleri “Anlayamadım” butonunu kullanarak geri bildirimde bulunabilir, sistem tarafından hangi anlatım sırasında anlaşılmadığı kayıt altına alındığından, öğretmen daha sonra anlaşılmayan kısım ile ilgili yönlendirme yapabilmektedir (fatihprojesi.meb.gov.tr).

Eğitimde FATİH Projesinin ana bileşenleri: Donanım ve yazılım alt yapısının sağlanması, Eğitsel e-içeriğin sağlanması ve yönetilmesi, Öğretmenlerin hizmetiçi eğitimi, Bilinçli, güvenli, yönetilebilir ve ölçülebilir BT kullanımının sağlanması, Öğretim programlarında etkili BT kullanımı olmak üzere 5 başlıktan oluşmaktadır. Eğitimde FATİH Projesinin sadece bir donanım veya eğitim projesi olmadığı, çok boyutlu bir hizmet projesi olduğu ve ülke ekonomisini dinamik kılmada oldukça büyük bir öneme ve yere sahip olduğu ifade edilerek;

1. Kapsamı itibarı ile bu projenin,

-Yurtiçi üretimin ve katma değerin artırılması,

-Daha önce yurt içinde üretimi bulunmayan ürünlerin üretilebilmesi,

-Yeni teknoloji ve ürünlere yönelik araştırma-geliştirme faaliyetlerinin yapılabilmesi,

-Tüm okul dersliklerine yerleştireceği bilişim teknolojisi donanımı, yazılımı, ağ altyapısı ve internet erişim imkânı, e-içerikleri, öğretmenlere ve öğrencilere verilecek e-kitabı, tablet bilgisayarı ile Türkiye’deki yerli üretiminin canlandırması yerli firmalara iş ortamı oluşturması,

-Genç girişimcilik ruhunu geliştirmesi,

2. Eğitimde FATİH Projesi 21. yüzyıl vatandaşlığı becerileri olarak tarif edilen,

•Teknoloji kullanımı, •Etkili iletişim, •Analitik düşünme, •Problem çözme,

•Birlikte çalışma ve iş birliği gibi becerileri geliştirerek öğrencilerimizi edilgen olmaktan çıkaracak ve eğitimde fırsat eşitliğini geliştirecektir.

3. Bilgiye erişim kolaylaşacak ve projeyle daha önce okullarda yakalamaya çalıştığımız “okulda bilgisayar teknolojisi” hedefinden “öğrenci ve öğretmenin elinde bilişim teknolojisi” hedefi yakalanacaktır.” denilmektedir.

Bu büyük ve kapsamlı proje: Donanım: Etkileşimli tahta, Tablet, Yazıcı, 110 Uzaktan eğitim merkezi. Erişim: Fiber optik (VPN), Bakır (ADSL), Uydu. Veri Merkezi: Sunucular, Depolama, Network, Güvenlik, Destek, Felaket Kurtarma Merkezi. Yönetim Yazılımları: Kimlik Yönetimi, Mobil cihaz yönetimi, Anti virüs ve güvenlik, Loglama, Sınıf Yönetimi, Coğrafi Bilgi Sistemi. İçerik Yazılımı: Kişisel Bulut Depolama, Market Uygulaması, Etkileşimli Tahta, Editör ve Player, Similasyon Yazılımı, Öğretim Yönetim Sistemi, Arama. İçerik: EBA Ders, EBA Video, EBA Kitap, EBA Görsel, EBA Doküman, Animasyonlar, Simülasyonlar, Etkileşimli İçerikler, Bireysel Öğrenme Materyalleri, Sınıf İçi Öğretim Materyalleri, Uygulamalar, Oyunlar, EBA Tartışalım. Sosyal Paylaşım: Doküman Paylaşımı, Ses Paylaşımı, Video Paylaşımı, EBA Tartışalım. Destek: Çağrı Merkezi, Servis Masası, Hukuk, Satın Alma-Tedarik, Lojistik, İletişim, Tanıtım. Öğretmen Eğitimi: Teknoloji Kullanımı, Mesleki Gelişim, Alan Bazlı Eğitimler, İçerik Geliştirme, Uzaktan Eğitimler olmak üzere 9 ana bileşen ve ana bileşenlerin altında yer alan 55 alt bileşenden meydana gelmektedir (fatihprojesi.meb.gov.tr).

FATİH Projenin 1. Fazında 84.921 adet “Etkileşimli tahta” ortaöğretim kurumlarına takılmıştır. 2. Fazda 347.367 adet Etkileşimli tahta bazı ortaöğretim kurumları ile ortaokullardaki yerini almıştır. Projenin 3. Fazı kapsamında Temel Eğitim Genel Müdürlüğü bünyesindeki İlkokullara kurulmak üzere 150.000 adet

Etkileşimli tahta için ihtiyaç ve ön durum analizi yapılmış, ihale aşamasına gelinmiştir. 2015 yılı itibariyle 1.437.800 adet tablet bilgisayar Meslek lisesi haricindeki Liselerde eğitim gören 9. Sınıf öğrenci ve öğretmenlerine dağıtılmıştır. “Çok Fonksiyonlu Yazıcı” dağıtımının 1. kısmında 16.612 ve 2. kısmında 25.384 olmak toplam 41.996 adet A3/A4 çok fonksiyonlu yazıcının dağıtımları ve kurulumları yapılmıştır. İnternet erişim hizmetleri kapsamında, Faz-1’de bulunan 3100 okulun fiber internet bağlantısı hazır hale getirilmiş ve bu okulların Fatih VPN ağına erişimi sağlanmıştır. Mahalli yapılan “FATİH Projesi- Eğitimde Teknoloji Kullanımı” kurslarına, projenin 1. Fazında görev yapan 114.308 öğretmen katılmıştır (fatihprojesi.meb.gov.tr).

FATİH Projesinin içerik ayağını oluşturan Eğitim Bilişim Ağı (www.eba.gov.tr), Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen çevrimiçi bir sosyal eğitim platformudur.” MEB tarafından tasarlanan Eğitim Bilişim Ağı (EBA), öğretmen ve öğrencilerin içerik üretmesini ve ürettikleri içerikleri arkadaşları ve öğretmenleriyle paylaşmasını sağlayan sosyal bir eğitim platformudur. Çeşitli modülleriyle EBA; öğretmen, öğrenci ve veli olmak üzere tüm eğitim paydaşlarına hizmet etmektedir (MEB, 2013). EBA’nın amacı: “okulda, evde,

kısacası ihtiyaç duyulan her yerde bilgi teknolojileri araçlarını kullanarak etkili materyal kullanımını destekleyip teknolojinin eğitime entegrasyonunu sağlamaktır.”

şeklinde ifade edilmektedir. EBA, Kayıtlı kullanıcı sayısı, içerik çeşidi ve içerik sayısı ile şu anda dünyanın en büyük eğitim ağı olduğu ifade edilmektedir (fatihprojesi.meb.gov.tr).

2017 yılınde MEB İletişim Daire Başkanı M. Sadık Arslan tarafından yapılan açıklamaya göre; FATİH Projesinde yeni bir modele geçildiği ifade edilmiştir. Yeni modelle bakanlık mal alımı yerine hizmet alımına giderek daha önceleri kendi yaptığı tablet, alt yapı gibi ihaleler yerine bu görevi GSM operatörlerine devrederek,

projenin uygulanacağı bölgelerin ihtiyacı olan bütün ürün, altyapı hizmetleri, cihazlar tek elden ihaleye çıkarılacaktır. GSM operatörleri ihalede bölgedeki öğrenci başına fiyat vereceklerdir. Projenin kalan bütün işlerini bu şirketler yapacak MEB ise her ay kontrollü denetim yapacaktır. Aynı açıklamada proje kapsamındaki Etkileşimli tahata ve çok fonksiyonlu yazıcı işlemlerinin yüzde 100 oranında tamamlandığı ancak tablet bilgisayar dağıtımında hedeflerin gerisinde kalındığı ifade edilmiştir. Ayrıca 10 yıllık süre içerisinde projenin eksikliklerinin tamamlanacağıda belirtilmiştir. 2018 yılında Dönemin Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz tarafından, kodlama dersinin uygulanması gerekçe gösterilerek, proje kapsamında tablet bilgisayar yerine klavyeli bilgisayar dağıtımı yapılacağı ifade edilmiştir (yeniçaggazetesi.com.tr, 2018). 2018 yılı itibariyle, Proje kapsamında çeşitli kademelerdeki okullara 432.288 adet etkileşimli tahtanın kurulumunun yapıldığı belirtilmiştir (MEB Bütçe Raporu, 2018).

4.4.6. Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Standartları (Kurum