Resmi belgede sahtecilik suçu TCK madde 204’de düzenlenmiş olup buna göre;
“Bir resmi belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir resmi belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren veya sahte resmi belgeyi kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Görevi gereği düzenlemeye yetkili olduğu resmi bir belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren, gerçeğe aykırı olarak belge düzenleyen veya sahte resmi belgeyi kullanan kamu görevlisi üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Resmi belgenin,
224 Şatır, s. 425.
225 Tezcan, vd., s. 1012.
226 Tezcan, vd., s. 1012.
227 Tezcan, vd., s. 1013.
55 kanun hükmü gereği sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belge niteliğinde olması halinde, verilecek ceza yarısı oranında artırılır.”
Kanun maddesine göre belgenin sahte şekilde düzenlenmesi, var olan bir belgenin başkalarını aldatmaya amaçlı olarak değiştirilmesi veya sahte bir belgenin kullanılması ile bu suçun işlenebilmesi mümkündür. İlgili kanun maddesinden anlaşıldığı üzere suç hem kamu hastanesinde hem özel hastanede çalışan hekimler tarafından işlenebilir. Kamu hastanesinde çalışan fakat kendi yaptığı göreviyle ilgisi olmayan bir resmi evrakın düzenlenmesi halinde maddenin birinci fıkrası, kendi göreviyle ilgisi olan evrakın düzenlenmesi halinde ise maddenin ikinci fıkrası uygulanır228.
Kamu görevlisi olmayan yani özel hastanede çalışan bir doktor tarafından göreviyle ilgili bu suçun işlenmesi halinde ise TCK’nın 210.maddesinin ikinci fıkrası uygulanır. Bu kanun maddesine göre;
“Gerçeğe aykırı belge düzenleyen tabip, diş tabibi, eczacı, ebe, hemşire veya diğer sağlık mesleği mensubu, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Düzenlenen belgenin kişiye haksız bir menfaat sağlaması ya da kamunun veya kişilerin zararına bir sonuç doğurucu nitelik taşıması halinde, resmi belgede sahtecilik hükümlerine göre cezaya hükmolunur.”
Kanun maddesinden de anlaşıldığı üzere haksız kazanç elde edilmesi veya kamu ya da kişilerin ciddi mağduriyetine sebep olunan durumlarda resmi evrakta sahtecilik suçu dikkate alınarak cezaya hükmedilmektedir.
4.8.2 Suçun Unsurları 4.8.2.1 Fail
Bu suçun faili kamu görevlisi olabileceği gibi kamu görevi bulunmayan birisi de olabilir. Dolayısıyla bu suç özgü bir suç olmayıp bu suçun herkes tarafından işlenebilmesi mümkündür229. Fakat kamu görevlisi veya kamu görevlisi olmayan hekim tarafından bu suçun işlenmesi halinde kanunun farklı maddeleri uygulama alanı bulmaktadır. TCK’nın
228 Gökcan, H.Tahsin, “Resmi Belgede Sahtecilik Suçu”, ABD, 2009/67 (3), s. 95.
229 Gökcan, s. 95.
56 204.maddesinin 2.fıkrasının faili sadece kamu görevlisi olabilir. Kamu görevlisi olmayan hekim hakkında o fıkranın uygulanabilmesi mümkün değildir.
4.8.2.2 Mağdur
Bu suç tipi ile kamu güvenine karşı olan güveni korumak amaçlandığı için suçun mağduru da toplumda bulunan herkes olabilir. Bununla birlikte haksızlığa uğrayarak zararı meydana gelen birinin de katılma talebinde bulunarak davayı takip edebilmesi mümkündür230.
4.8.2.3 Fiil
Kanun maddesi incelendiği zaman maddenin birinci fıkrasında, kamu görevi bulunmayan veya kamu görevlisi olmasına rağmen yaptığı eylem ile kamu görevinin bağlantısı olmayan şahıslar tarafından resmi belgenin gerçeğe aykırı, başkalarını aldatabilecek şekilde değiştirilmesi, düzenlenmesi veya kullanılması fiilleri cezalandırılmaktadır. Maddenin ikinci fıkrasında ise kamu görevlisi olarak belgeyi düzenleme yetkisi olan kişi tarafından gerçeğe aykırı belge düzenlenmesi, değiştirilmesi, kullanılması fiilleri cezalandırılmaktadır.
Resmi belgenin gerçeğe aykırı olarak düzenlenmesi hareketinden gerçek olmayan resmi evrakın gerçekmiş gibi düzenlenmesi ve var olmayan bir evrakın sahte yollarla meydana getirilmesi anlaşılmaktadır231. Ancak burada önemli olan düzenlenen belgenin gerçekten aldatma kabiliyetine sahip olması ve belgenin bakıldığı zaman sahte olduğunun anlaşılamamasıdır. Aksi halde belgenin sahte olduğu kabul edilmemektedir232. Resmi belgeyi değiştirmek eylemi ise önceden var olan resmi bir belgeye ekleme veya çıkarma yapılması halinde ortaya çıkmaktadır233. Bu değişikliğin yapılması ile suç
230 Gökcan, s. 95.
231 Gökcan, s. 107.
232 Y. 15. CD. T.14/03/2017, E.2017/14316, K.2017/7499 “… Sanık ...'ın tüm aşamalarda “bizzat kendisinin giderek diğer sanık doktorlara muayene olduğu ve alınan ilaçları da bizzat kendisinin kullandığına” ilişkin istikrarlı savunmaları ile üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmaksızın suçta kullanılan babasına ait sağlık karnesinin başkasına ait olduğunun görevlilerce basit bir denetim sonucunda kolaylıkla tespit edilmesinin mümkün olduğu, sanığın eyleminin aldatma özelliğinden yoksun olması nedeniyle hile boyutuna ulaşmaması karşısında, unsurları itibariyle oluşmayan nitelikli dolandırıcılık ve resmi belgede sahtecilik suçlarından beraatları yerine yetersiz gerekçe ile mahkumiyetine karar verilmesi,…” (sinerjimevzuat.com.tr’den temin edilmiştir.)
233 Gökcan, s. 108.
57 tamamlanmış olup evrakın kullanılmış olması şart değildir234. Hekim tarafından hastayı görmeden sağlık raporu düzenlenmesi, sahte yollarla reçete düzenlenip resmileştirilmesi235 veya hastayı görmeden reçete yazılması236 eylemleri bu suçun unsurlarını oluşturmaktadır.
4.8.2.4 Manevi Unsur
Bu suç kasten işlenebilen bir suç olup taksirle işlenmesi mümkün değildir.
Yani bu suç fail tarafından bilerek ve istenerek işlenmektedir. Failin yani incelenen konu bakımından hekimin bu eylemi yapmada bir kastı yoksa o durumda cezai sorumluluğundan bahsetmek mümkün olmaz237.
4.8.2.5 Netice
Evrakta sahtecilik suçu seçimlik hareketli suç olduğundan suçun oluşması için bu hareketlerden birinin gerçekleşmesi yeterlidir238. Failin kendi elinde olmayan nedenlerden dolayı icra hareketlerini yarıda bırakması halinde suçun teşebbüs aşamasında kaldığı kabul edilmektedir. Hekimin kendi iradesiyle bu eylemi sonlandırması halinde gönüllü vazgeçme hükümleri uygulanır239.
234 Gökcan, s. 108.
235 Y. 6. CD. T. 08/12/2005, E.2003/12837, K.2005/11624 (sinerjimevzuat.com.tr’den temin edilmiştir.)
236 Y .4.CD. T.11/04/2011, E.2011/3757, K.2011/4751 (sinerjimevzuat.com.tr’den temin edilmiştir.)
237Y. 15. CD. T.14/03/2017, E.2017/14316, K.2017/7499 “…Doktor olan sanıklar ...., .... ve ....'in tüm aşamalarda, “üzerlerine atılı suçlamayı kabul etmediklerine ve sanıklar ... ve ....'i muayene ederek, elde ettikleri tetkiklere göre suça konu ilaçları yazdıklarına” ilişkin istikrarlı savunmaları, bu savunmaları doğrular içerikte diğer sanıklar .... ve ....'in doktorların yanına bizzat giderek kaslarının gelişmesi için suça konu ilaçları yazdırdıklarına ve bu ilaçları kendilerinin kullandıklarına ilişkin beyanları ile doktor olan sanıklar ile diğer sanıklar arasında iştirak halinde hareket edildiğine dair her hangi bir delilin bulunmadığı, kayıt işlemlerinin genellikle hastane personeli tarafından yapıldığı hususu da göz önüne alındığında sanıkların sahtecilik kastı ile hareket etmedikleri, dolayısıyla resmi belgede sahtecilik suçundan beraatları yerine…”
(sinerjimevzuat.com.tr’den temin edilmiştir.)
238 Gökcan, s. 124.
239 Gökcan, s. 123.
58 4.8.3 Suçun Özel Görünüş Biçimleri
4.8.3.1 Teşebbüs
Bu suça teşebbüs mümkün olup suçun seçimlik hareketlerinden herhangi birinin failin elinde olmayan nedenlerden dolayı tamamlanamaması durumunda suçun teşebbüs aşamasında kaldığı kabul edilir240.
4.8.3.2 İçtima
Birden fazla sahte belge düzenlenmesi aynı suç kararı ile gerçekleşmişse bu durumda zincirleme suç kuralları uygulama alanı bulacaktır241. Bununla beraber söz konusu belgenin kullanılması ile başka bir suç işlenmiş olabilir ki bu gibi durumlarda fail her iki suçtan dolayı cezalandırılacaktır242.
4.8.3.3 İştirak
Bu suça iştirak mümkün olup kamu görevlisi olmayan kişi ile kamu görevlisinin bu suçu birlikte işlemeleri halinde her ikisi kamu görevlisinin resmi belgede sahtecilik suçundan dolayı cezalandırılır243.
4.9 Kişisel Verilerin Açıklanması