Etüt, Plan-Proje, DanıĢmanlık, Denetim Ve Benzeri Hizmetler

3.2.2.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı

Tevkifat uygulayacak alıcılar aĢağıdaki gibidir:

BelirlenmiĢ alıcılar (KDV mükellefi olsun olmasın):

 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluĢlar, il özel idareleri ve bunların teĢkil ettikleri birlikler, belediyelerin teĢkil ettikleri birlikler ile köylere hizmet götürme birlikleri,

 Yukarıda sayılanlar dıĢındaki, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluĢları,

 Döner sermayeli kuruluĢlar,

 Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluĢları,

40

Afyon Defterdarlığıtarafından verilen 0 3.01.2012 tarihli ve 851-2 sayılı özelge 41_{Gelir idaresi BaĢkanlığının 21.04.2010 tarihli ve 5409-334 sayılı yazısı}

 Kanunla kurulan veya tüzel kiĢiliği haiz emekli ve yardım sandıkları,

 Bankalar,

 Kamu iktisadi teĢebbüsleri (Kamu Ġktisadi KuruluĢları, Ġktisadi Devlet TeĢekkülleri),

 ÖzelleĢtirme kapsamındaki kuruluĢlar,

 Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli iĢlemler borsaları dahil bütün borsalar,

 Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum ve kuruluĢlara ait olan (tek baĢına ya da birlikte) kurum, kuruluĢ ve iĢletmeler,

 Payları Ġstanbul Menkul Kıymetler Borsasında iĢlem gören Ģirketler,

 Kalkınma ve yatırım ajansları (Ancak okul aile birlikleri ve Sağlık Bakanlığına bağlı aile hekimliği kurumları hariç.)

Yukarıda sayılanlara karĢı ifa edilen etüt, plan-proje, danıĢmanlık, denetim ve benzeri hizmetlerde alıcılar tarafından (9/10) oranında katma değer vergisi tevkifatı uygulanacaktır.

3.2.2.2. Kapsam

Tevkifat kapsamına;

 Piyasa etüt-araĢtırma,  Ekspertiz,

 Plan-proje,

 Teknik, ekonomik, mali ve hukuki alanda sunulan danıĢmanlık, müĢavirlik, denetim ve benzeri hizmetler girmektedir.

Örneğin, serbest muhasebeci mali müĢavir (A)‟nın danıĢmanlık sözleĢmesi kapsamında halka açık bir Ģirkete sunduğu hizmet tevkifata tabi olacaktır. Mali müĢavir (A)‟nın (B) limited Ģirketine sunduğu denetim hizmeti

ise tevkifata tabi olmayacaktır. Çünkü (B) limited Ģirketi, belirlenmiĢ alıcılar içinde sayılmamaktadır.

Örneğin, hisseleri ĠMKB‟de iĢlem gören bir sigorta Ģirketinin hasar tespitinde teknik rapor hazırlayan makine mühendisinin bu hizmeti teknik müĢavirlik hizmeti olduğundan, bu hizmet nedeniyle mühendise yapılan ödemeden katma değer vergisi tevkifatı yapılacaktır.

Yapım iĢlerinden bağımsız ve ayrı olarak verilen mimarlık, mühendislik, etüt, plan, proje, harita (kadastral harita dahil), kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama ve benzeri hizmetler bu bölüm kapsamında değerlendirilecektir.

Örneğin, herhangi bir yapım iĢinden bağımsız olarak alınan proje çizim hizmeti, danıĢmanlık ve denetim hizmeti kapsamında değerlendirilecek ve tevkifat oranı hizmet bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin % 50‟si olacaktır. Söz konusu proje çizim hizmetinin bir yapım iĢi ile birlikte ifa edilmesi halinde ise, bu hizmet yapım iĢlerine iliĢkin etüt –proje hizmetleri kapsamında değerlendirilecek, hizmet bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin 1/3 oranında tevkifata tabi tutulacaktır. (Tevkifat oranları özelgenin verildiği yıl olan 2005 yılına aittir.) 43

Herhangi bir teslim ya da hizmet kapsamında veya bu teslim ya da hizmetin devamı niteliğinde verilmek ve bedeli ayrıca belirlenmek kaydıyla eğitim hizmetleri danıĢmanlık hizmeti kapsamında değerlendirilecektir.

Örneğin, TESMER‟ de sadece eğitim hizmeti sunan eğitimcinin bu hizmeti danıĢmanlık olmadığından katma değer vergisi tevkifatı yapılmayacaktır.

Sadece eğitim hizmetleri danıĢmanlık hizmeti kapsamında kabul edilmemektedir. Eğitim hizmetinin, danıĢmanlık hizmeti kapsamında değerlendirilebilmesi için bu hizmetin herhangi bir teslim ya da hizmet

43

kapsamında veya bu teslim ya da hizmetin devamı niteliğinde verilmesi ve eğitim hizmet bedelinin de ayrıca belirlenmiĢ olması gerekmektedir.

Örneğin, kalkınma ve yatırım ajansında yapılan denetim tevkifata tabidir. Ayrıca, bu denetim sırasında tespit edilen hata ve noksanlıklar konusunda denetlenen personele eğitim verilmesi ve eğitim ücretinin ayrıca belirlenmesi halinde kalkınma ve yatırım ajansınca, eğitim bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisi için de tevkifat yapılacaktır.

Örneğin, makine üreticisi bir mükellefin makineyi alan Bankanın personeline, belirlenen eğitim bedeli üzerinden makinenin kullanımı konusunda eğitim hizmeti sunması halinde, teslim edilen makine tevkifata tabi olmasa da, eğitim bedeli danıĢmanlık hizmeti olarak kabul edilerek, eğitim bedeline isabet eden katma değer vergisi üzerinden tevkifat yapılacaktır.

Maliye Bakanlığı tarafından verilen bir özelgede sayısal kadastral harita çizim hizmetinin danıĢmanlık ve denetim hizmeti kapsamında değerlendirilerek hizmet bedeli üzerinden % 90 oranında katma değer vergisinin tevkifatına tabii tutulacağını açıklamıĢtır.

Buna göre; tevkifat yapma zorunluluğu getirilen kurum ve kuruluĢlar tarafından herhangi bir yapım iĢinden bağımsız olarak alınan sayısal kadastral harita çizim hizmeti danıĢmanlık, müĢavirlik, denetim hizmetleri kapsamında değerlendirilecek ve hizmet bedeli üzerinden 9/10 oranında katma değer vergisi tevkifatı uygulanacaktır.44

Avukatların hukuki ihtilaflarla ilgili olarak yargı mercileri nezdinde veya yargı kararlarının sonuçları ile ilgili olarak vekalet akdi çerçevesinde (icra vb.) verdikleri hizmetler prensip olarak tevkifat kapsamına girmemektedir. Avukatların verdikleri danıĢmanlık hizmetleri ise tevkifata tabidir.

Avukatlarla yapılan sözleĢmede avukatlık ve danıĢmanlık hizmetleri birlikte yer alıyorsa, bu iki unsur ayrı ayrı ücretlendirilmediği takdirde, toplam sözleĢme bedeli üzerinden tevkifat uygulanacaktır.

Uluslararası gözetim Ģirketleri tarafından ifa edilen gözetim hizmetleri ile araç, makine, teçhizat ve benzerlerinin kalite kontrol ve test edilmesine iliĢkin hizmet alımları da tevkifata tabidir.

Ancak, yazılı ve görsel medya takip hizmetleri ile ilan, reklam ve benzeri hizmetler danıĢmanlık ve denetim hizmetleri kapsamında değerlendirilmeyecektir.

Örneğin, sosyal tesis ve bekçi kulübesi yapım iĢine ait mimari, statik, mekanik ve elektrik tesisat projesinin hazırlanması iĢi, danıĢma ve denetim hizmetleri kapsamında tevkifata tabidir.45

Örneğin, hükümet Konağının deprem analizlerinin yapılarak binanın depreme dayanıklı hale getirilmesi için gerekli projenin çizilmesi iĢi, yapım iĢi ile birlikte verilmesi halinde yapım iĢleri kapsamında, ayrıca verilmesi halinde etüt, plan, proje ve danıĢmanlık hizmetleri kapsamında tevkifata tabi tutulacaktır.46

Örneğin, bir vakfa verilecek mühendislik ve müĢavirlik hizmetlerinin, vakıflar tevkifat yapmakla sorumlu bulunmadığından, vakıf tarafından tevkifata tabi tutulmasına gerek bulunmamaktadır.

Örneğin, hisse senetleri ĠMKB‟de iĢlem gören Deniz holdingin, A danıĢmanlık firmasından alacağı uluslararası taĢımacılık hizmetlerine yönelik mevzuat konusundaki danıĢmanlık hizmetini grup Ģirketine aktarması halinde, Deniz holding aldığı danıĢmanlık hizmeti için danıĢmanlık firmasından tevkifat uygulayacak, ancak kendisi bu hizmeti grup firmasına aktarırken, bu aracılık hizmeti nedeniyle grup Ģirketleri holding Ģirketinden tevkifat yapmayacaktır.47

3.2.3. Makine, Teçhizat, DemirbaĢ ve TaĢıtlara Ait Tadil, Bakım ve