En İyi Alternatif

Fizibilite çalışmasında Olimpik yay üretimi için 4 farklı model önerilmiştir. Bunlar sırasıyla;

1. Kütükten işleme gövde,

2. Dövme parçadan işleme gövde,

3. Vakum infüzyon yöntemi ile kanat üretimi, 4. AutoClave ile kanat üretimi.

Buradaki opsiyonların gövde ve kanat için ayrı ayrı düşünülmesi önerilmektedir.

Gövde imalatında işlenecek yarı mamul parça makineye bağlandıktan sonra her iki opsiyon için, tüm işlemleri aynı sıralama ve adettedir. Sadece işlem sürelerinde değişiklik vardır. Kütükten işleme yönteminde öncül bir yatırım gerekmemektedir. Ancak talaş kaldırma/işleme için geçecek süre daha fazladır. Ayrıca atık malzeme miktarı da fazla olacağı için maliyetleri bu yönüyle de yukarı çekmektedir.

İki yöntem arasındaki malzeme ve işleme için fiyat farkı dövme parça işleminde daha az atık malzeme çıkması ve işleme süresinin kısa olması sebebiyle daha az makine üzerinde durmasından kaynaklanmaktadır. Dezavantaj olarak dövme kalıp ve dövme işlemi gibi ön maliyetleri vardır. Yüksek miktardaki üretimlerde bu yöntemin daha ekonomik olması beklenmektedir.

Bu gözlemler doğrultusunda prototip ve test denemelerinin ilgili yöntemle gerçekleştirilmesi önerilmektedir. Olimpik Yay modeline tamamen karar verdikten sonra maliyetleri düşürmek, işleme süresini azaltmak ve kaliteyi arttırmak için dövme-şekillendirilmiş parçadan işleme yararlı olacaktır.

Kanat üretiminde vakum infüzyon yöntemi uygulanması için gerekli alet ve ekipman maliyeti AutoClave yöntemine göre çok daha düşüktür. Ancak sarf malzeme miktarı infüzyon yönteminde biraz daha yüksektir. AutoClave cihazının çok yüksek fiyata sahip olması ve aynı zamanda işletme maliyetinin görece fazla olması bu yöntemin doğrudan doğruya tercih edilmesini zorlaştırmaktadır. Aynı zamanda çeşitli araştırmalarda vakum infüzyon yöntemi ile de AutoClave kalitesine yakın ürünlerin elde edilebildiği

gösterilmiştir(https://www.compositesworld.com/articles/autoclave-quality-outside-the-autoclave,2020).

Öneri olarak kapasitenin düşük olduğu yatırımları için vakum infüzyon yönteminin tercih edilmesi daha sonra üretim adedi arttıkça AutoClave sistemine geçilmesi görüşü sunulmaktadır. Örnek bir çalışmada iyi planlanan bir AutoClave üretim sistemi ve çizelgesi ile maliyetlerin nasıl düşürülebileceği gösterilmiştir(Haskılıç, V.,2019).

İki yöntem karşılaştırıldığında gövde imalatındakine benzer olarak yatırım maliyeti daha düşük olan infüzyon yöntemi ile araştırmalara ve pilot üretimlere başlanması ve daha sonra kalite arttırılması amacıyla AutoClave yöntemine geçilmesi önerilmektedir. Ancak gövde imalatında olduğu gibi burada yöntem değiştirildiğinde maliyetler düşmeyecek, aksine artacaktır.

1.7.4.1. Senelik 3.000 adet kapasite için en iyi alternatif

Senelik 3.000 adet ürün üzerinden yapılacak planlama için gövde üretiminde hem maliyetleri düşürücü hem de işleme sürelerini kısaltıcı şu öneriler sunulmaktadır. Gövde imalatında en fazla süre alan işlem, talaş kaldırma bölümüdür. Yapılacak iyi bir analiz çalışması (CAM) ve bu işlem için özelleştirilecek ayna/table mekanizması işleme süresini %30–40 oranında arttıracaktır. Böylelikle bir makine ile bir günde 2 veya daha fazla ürün elde edilebilecektir. Ayrıca bir teknisyen aynı anda 2 makineyi de kontrol edebileceğinden maliyetler daha da düşürülebilecektir. Günlük 12 adet (250 iş takvim günü * 12 = 3.000 adet) için 3 teknisyen 1 makine yeterli olacaktır.

Kanat üretimi emek yoğun bir işlemdir. Burada zaman kazanmak için teknisyen sayısı arttırılması ve uygun kalıp tasarımı ile tek seferde birden fazla üretim gerçekleştirilebilmesi önerilmektedir. Seçilecek sistemin kapasitesi ve kalıp dizaynı burada etkileyici faktörler olarak karşımıza çıkmaktadır. Referanslarda verilen örnek çalışma gibi kapasitenin tamamını kullanacak şekilde dizayn edilecek brüt imalat süreci hem maliyetleri aşağıya çekecek hem de üretim adedini arttıracaktır.

1.7.4.2. Gövde işleme için 3 yöntemin karşılaştırılması

Gövde işleme için Kütükten işleme gövde, Dövme parçadan işleme gövde olarak iki yöntem önerilmiştir. Önerilen 2 imalat yöntemi bu bölümde aynı ürün için farklı bakış açılarından karşılaştırılacaktır.

Ağırlık açısından (Ağırdan hafife): Dövme – İşleme – Döküm

Mukavemet açısından (Mukavimden zayıfa): Dövme – İşleme – Döküm İmalat süresi açısından (Uzundan kısaya): İşleme – Dövme- İşleme

Maliyet açısından (Pahalıdan ucuza / az sayıda ürün): Döküm – İşleme – Dövme

Maliyet açısından (Pahalıdan ucuza / yüksek sayıda ürün): Dövme – Döküm – İşleme Yatırım gerekliliği açısından (Yüksekten – düşüğe): Dövme – Döküm – İşleme

10.000 adet ve üzeri üretim için dövme metodu ile imalat daha verimlidir. Dövme sonucu oluşturulmuş genel form üzerinde aksesuarların, yay kabzasının takılacağı standart kısımlar hariç farklı tasarımlarda gerçekleştirilebilir. Yayın ağırlığını azaltmaya yönelik ya da yaya görünüm kazandırmaya yönelik yapılacak değişiklikler aynı ilk form dövme ürünün üzerinde gerçekleştirilebilir. Üretim kapasitemiz 3.000 adet için planlandığı için kütükten işleme daha verimli sonuç verecektir.

Kanat için ise infüzyon ve autoclave yöntemi önerilmiştir. İnfüzyon yönteminin yatırım maliyeti düşük olmasına rağmen düşük kapasiteler için verimli bir yatırım yöntemidir. Yatırım kapasitemiz düşünüldüğünde ise 3.000 adet/yıl için AutoClave yöntemi daha verimli sonuç vermektedir.

Aşağıdaki tabloda yönteme göre birim maliyet hesaplaması yapılmıştır.

Tablo 37: Önerilen Yöntemlerin Birim Maliyet Hesaplaması

Dövme parçadan işleme gövde Riser / Handle

3 eksenli dik işleme merkezi

Tavlama ısıl işlem

Tablo 38: Vakum infüzyon yöntemi ile kanat üretimi

Riser / Handle Yayın gövdesi gerekli Makine ve Ekipman

Listesi

Çift yön karbon elyaf şerit 1 mm * 40 mm * 130 cm (iki

Toplam Maliyet 989,70

Tablo 39:AutoClave ile kanat üretimi

Kanat için gerekli Makine ve Ekipman Listesi

Toplam Maliyet 814,70

Olimpik yay üretimi için önerilen en iyi alternatif gövde üretimi kütükten işleme ve kanat için ise AutoClave yöntemi yatırım için en iyi alternatif olarak seçilmiş, yatırıma ilişkin maliyet karşılaştırma tablosu aşağıda belirtilmiş ve finansal analizler bu yatırım maliyetine göre hesaplanmıştır.

Tablo 40: Önerilen Yöntemlerin Maliyet Karşılaştırması Önerilen

Yöntemler No:

Önerilen Yöntemler Makine Yatırım

Maliyetleri

Birim Parça Maliyetleri Yöntem-1 Kütükten işleme gövde yöntemi 1.772.589,83 924,94 Yöntem-2 Dövme işleme gövde yöntemi 1.772.589,83 896,39 Yöntem-3 Vakum infüzyon ile kanat üretimi

yöntemi

1.053.750,00 989,70 Yöntem-4 Autoclave ile kanat üretimi yöntemi 7.244.004,38 814,70 En iyi Alternatif (1+4) 9.016.594,20 1.739,64 En iyi ikinci Alternatif (2+3) 2.826.339,83 1.886,09