Ekonomik göstergeler (nicel)

Mikrokredi değerlendirme kriterlerinden bir tanesi de nicel ekonomik göstergelerdir. Bu kriteri oluşturan alt kriterler ise çalışan işçi sayısındaki değişim, kâr ve cirodaki değişim, kullanılan alet ve ekipmandaki değişim ve pazar fırsatlarındaki değişimdir.

Çalışan işçi sayısındaki değişim mikrokredi sonrası çalıştırılan ve ayni veya nakdi ödeme yapılan işçi sayısındaki artış veya azalışı ölçmektedir. Bu artış işin ölçeğindeki büyüme ile aile içerisinden çalışmaya başlayan personeli veya tekstil atölyelerinde görüldüğü üzere, nakdi ödeme yapılan ve dışardan istihdam edilen işçi sayısında artış ile olabilmektedir. Bu şekilde çalışan işçi sayısında azalış olan katılımcıların oranı (soruya yanıt verenler arasında) %2,1, değişim olmayan katılımcıların oranı %84,4 ve artış olan katılımcıların oranı %13,5 olarak gerçekleşmiştir. Yani mikrokredi çalışan işçi sayısındaki artışta düşük etkide bulunmuştur.

Çalışan işçi sayısındaki değişimin anlamlı bir değişim olup olmadığını sınayacak olursak hipotezlerimiz şunlar olacaktır:

H0: Mikrokredi sonrası çalışan işçi sayısında değişim olmamıştır. H1: Mikrokredi sonrası çalışan işçi sayısında değişim olmuştur

Tablo 5.45 Nicel Ekonomik Göstergelerdeki Değişimi Gösterir Wilcoxon Eşlenik Çift Testleri

Test Z Anlamlılık (Çift

Kuyruk) M. S. çalışan işçi sayısı–M.Ö çalışan işçi sayısı 3,690 0,000 M. S. kâr ve ciro–M.Ö kâr ve ciro 9,003 0,000 M. S. iş için kullanılan alet ve ekipmanlar –M.Ö İş için kullanılan alet ve

ekipmanlar 3,317 0,001

M. S. pazar fırsatları–M.Ö pazar fırsatları 4,243 0,000

Tablo 5.45’e göre çalışan işçi sayısındaki değişimin %5 anlamlılık derecesinde anlamlıdır ve H0 hipotezi red edilmektedir. Bu durum literatüre göre (Afrane, 2000) düşük derecede pozitif etki gösteren çalışan işçi sayısındaki değişimin esasında anlamlı bir değişim olduğunu göstermektedir

Kâr ve cirodaki değişime bakacak olursak, katılımcıların %77,9’u kâr ve cirolarını artırırlarken, katılımcıların %21,2’si kâr ve cirolarını değiştirememişlerdir. Kâr ve ciroları azalan katılımcı ise sadece %1 oranındadır. Bu durum mikrokredinin asıl etkisinin kâr ve cirodaki artışta görüldüğünün ve mikrokredinin kâr ve cirodaki değişim noktasında ciddi pozitif etkisinin olduğunu göstermektedir. Kâr ve cirolardaki değişim katılımcılara sorulan mikrokredi sonrası ile mikrokredi öncesi kâr karşılaştırılarak hesaplanmıştır. Bu hesaplama katılımcıların haftalık ciro bilgisi ile haftalık işletme maliyetleri arasındaki fark dikkate alınarak yapılmıştır. Katılımcılar kârlarını tam olarak ankete net söyleyemediklerinden, anket soruları detaylı bir şekilde ciro ve maliyet hesaplama üzerine tasarlanmıştır (Bkz Ek 1, anket soru 16). Tüm detaylar bir araya getirildiğinde ise katılımcıların kâr ve ciro bilgileri ortaya çıkmaktadır. Mikrokredi öncesi kâr ve ciro bilgisi ise katılımcılardan 16. sorunun “c” seçeneğina verdikleri cevap ile ile ölçülmektedir.

Bangladeş’te uygulanmakta olan PKSF mikrokredi kurumunun kâr ve ciro değişim oranlarına bakarsak, katılımcıların %97,34 oranında kâr ve cirolarını artırdıkları görülmüştür. Ancak, hem uzun zamandır uygulanmakta olan ve 30 yıllık bir geleneğe

sahip olan Bnagladeş mikrokredi tecrübesinin etkisi, hem de Türkiye’ye göre daha fakir olan Bangladeş halkında gelir etkisinin göreli olarak daha fazla görülmesi bu sonuca bizi ulaştırmıştır (Alamgir, 2000)

Kâr ve cirodaki değişimin anlamlı bir değişim olup olmadığını sınayacak olursak hipotezlerimiz şunlar olacaktır:

H0: Mikrokredi sonrası kâr ve ciroda değişim olmamıştır. H1: Mikrokredi sonrası kâr ve ciroda değişim olmuştur

Tablo 5.45’e göre kâr ve cirodaki değişimin %5 anlamlılık derecesinde anlamlıdır ve H0 hipotezi red dilmektedir. Bu durum literatüre göre (Afrane, 2000) yüksek derecede pozitif etki gösteren kâr ve cirodaki değişimin normalde olması gerektiği gibi anlamlı bir değişim olduğunu göstermektedir.

İş için kullanılan alet ve ekipmanlardaki değişim noktasında da mikrokredi %10,6 oranında pozitif etkide bulunurken, %89,4 oranında etkisiz kalmıştır. Katılımcıların sadece %10,6’sı mikrokredi sonrası işi için yeni alet ve ekipman yatırımında bulunmuştur ve mikrokredi bu kriterde düşük etkide bulunmuştur. Yani mikrokredi katılımcıların alet ve ekipman yatırımında daha yol gösterici olmalıdır.

İş için kullanılan alet ve ekipmanlardaki değişimin anlamlı bir değişim olup olmadığını sınayacak olursak hipotezlerimiz şunlar olacaktır:

H0: Mikrokredi sonrası iş için kullanılan alet ve ekipmanlarda değişim olmamıştır. H1: Mikrokredi sonrası iş için kullanılan alet ve ekipmanlarda değişim olmuştur

Tablo 5.45’e göre iş için kullanılan alet ve ekipmanlardaki değişimin %5 anlamlılık derecesinde anlamlıdır ve H0 hipotezinin red edilmektedir. Bu durum literatüre göre (Afrane, 2000) düşük derecede pozitif etki gösteren iş için kullanılan alet ve ekipmanlardaki değişimin anlamlı bir değişim olduğunu göstermektedir

Pazar fırsatlarındaki değişim, mikrokredi sonrası ürününü farklı alanlarda pazarlayan veya pazarlama alanına yatırım yapan katılımcıların oranını göstermektedir. Tablo 5.37’e bakacak olursak, katılımcıların %17,3’ü pazar fırsatlarında pozitif değişim gerçekleştirirken, katılımcıların %82,7’u ise pazar fırsatlarında değişim göstermemiştir.

Negatif değişim ise gözlenmemiştir. Sonuç olarak mikrokredi katılımcıların yeni pazarlara açılmasında veya pazarlama alanına yatırım yapmasında düşük etkili olmuştur. Pazar fırsatlarındaki değişimin anlamlı bir değişim olup olmadığını sınayacak olursak hipotezlerimiz şunlar olacaktır:

H0: Mikrokredi sonrası pazar fırsatlarında değişim olmamıştır. H1: Mikrokredi sonrası pazar fırsatlarında değişim olmuştur

Tablo 5.45’e göre pazar fırsatlarındaki değişimin %5 anlamlılık derecesinde anlamlıdır ve H0 hipotezinin red edilmektedir. Bu durum literatüre göre (Afrane, 2000) düşük derecede pozitif etki gösteren pazar fırsatlarındaki değişimin anlamlı bir değişim olduğunu göstermektedir

Nicel ekonomik kriterlere bakacak olursak, mikrokredi %29,8’lük oranda pozitif değişim sağlarken, %69,4 oranında nötr ve %0,8 oranında negatif değişim sağlamıştır. Mikrokredinin nicel ekonomik kriterler açısından düşük derecede etkili olduğunu söyleyebiliriz.