Ebeveynlerin Otistik Çocukların Giyinme Becerillerini Geliştirme ve Eğitimin

Etkisi Hakkında Görüşleri

Bu bölüm, ebeveynlerin çocukları için tercih ettikleri giysi tasarım durumları, otistik çocukların eğitim öncesi giysi kullanımında düzeltilmesi beklenen olumsuz davranış durumları, otistik çocukların eğitim sonrası giysi kullanımında düzeltilmesi beklenen olumsuz davranışlarının düzelme durumları konularını içermektedir.

Tablo 19

Ebeveynlerin Çocukları İçin Tercih Ettikleri Giysi Tasarım Özellikleri

Tasarım Özelliği Resmi Özel Toplam S % S % S %

Kolay giyilebilen, esnek ve lastikli (paça ve bel)

giysiler olmalı 16 26,7 13 21,7 29 48,3

Kopça, dügme, fermuar, bağcık vb, kapama malzemeleri olmayan rahat giyilebilen giysiler olmalı

4 6,7 7 11,7 11 18,3

Hava alabilen doğal kumaştan giysiler olmalı 5 8,3 5 8,3 10 16,7

Ön-arka, ters-düz farkı olmayan giysiler olmalı 3 5,0 3 5,0 6 10,0

Şık görünümlü ve renkli giysiler olmalı 1 1,7 3 5,0 4 6,7

Toplam 29 48,3 31 51,7 60 100,0

2 _{= 2,064 p = 0,724 p0,05}

Ebeveynlerin çocukları için tercih ettikleri giysi tasarım özelliklerine ilişkin bulguların yer aldığı Tablo 19 incelendiğinde; en fazla yığılmanın, kolay giyilebilen, esnek ve lastikli (paça ve bel) giysilerde olduğu görülmüştür. Tablo çocukların resmi ve özel okullarda eğitim alma durumlarına göre incelendiğinde; resmi okullarda eğitim gören otistik çocuklar tarafından; kolay giyilebilen, esnek ve lastikli (paça ve bel) giysiler olmalı seçeneklerinin en fazla tercih edildiği, en az tercih edilen seçeneğin ise; şık görünümlü ve renkli giysiler olmalı seçeneği ile özel okullarda tercih edildiği görülmüştür.

Araştırma sonucunda ebeveynlerin çocukları için tercih ettiği giysi tasarım özelliklerine bakıldığında çoğunlukla otistik çocukların; kolay giyilebilen, esnek ve lastikli (paça ve bel) giysileri tercih ettikleri görülmektedir. Yapılan araştırmaya göre; giyinme ile ilgili becerilerin öğretiminde uyarlanmış giysileri kullanmak, çocuğun başarıya daha kolay ulaşmasına yol açacağından, pantolon giyme çalışılırken, fermuar ve düğmeli olmayan, beli lastikli bol pantolonla işe başlanmalıdır (Varol, 2004: 64). Daha önce yapılmış olan çalışmalar ve tablo sonuçlarına bakıldığında, elde edilen sonuçların daha önce yapılmış olan çalışma sonuçları ile paralellik gösterdiği görülmüştür. Ebeveynlerin otistik çocuklar için daha çok lastikli, rahat, esnek, özellikle de paça ve bel kısımları lastikli olan giysileri tercih etmelerinde çocukların yaşıtlarına göre hareketlerinin daha kısıtlı olması, ayrıca kullanmış oldukları ilaçların çocukta şişlik oluşturması çocuğun kilo almasına

ya da kilolu görünmesine neden olmaktadır. Çocuğun kemerli giysileri yardım almadan kullanamaması çocuğun giyinme becerisini kendisinin gerçekleştirmesine engel olacağından otistik çocuklar için tasarlanan giysilerin bel ve paça bölümlerinde lastik kulanılması gerektiği düşünülmektedir.

Tablo 20

Resmi ve Özel Okullarda Eğitim Gören Otistik Çocukların Eğitim Öncesi Giysi Kullanımında Düzeltilmesi Beklenen Olumsuz Davranışlar

Olumsuz Davranışlar Resmi Özel Toplam

S % S % S %

Kendi başına giyinememe 8 13,3 8 13,3 16 26,7

Giydirirken zorluk çıkarma 5 8,3 3 5,0 8 13,3

Giydirmede tepkisiz 3 5,0 3 5,0 6 10,0

Giysiye zarar verme 3 5,0 5 8,3 8 13,3

Kopçalı giysileri kullanamama 6 10,0 8 13,3 14 23,3

Ters-düz, ön-arka kavramlarının olmaması 4 6,7 3 5,0 7 11,7

Herhangi bir olumsuz davranışı yok - - 1 1,7 1 1,7

Toplam 29 48,3 31 51,7 60 100,0

2 _{= 2,365 p = 0,883 p0,05}

Resmi ve özel okullarda eğitim alan otistik çocukların eğitim öncesi giysi kullanımında düzeltilmesi beklenen olumsuz davranışlar eğitim alma süre durumlarına ilişkin bulguların yer aldığı Tablo 20 incelendiğinde; en fazla yığılım gösteren olumsuz davranışın, kendi başına giyinememe, en az oranı ise herhangi bir olumsuz davranışı olmayan otistik çocukların oluşturduğu görülmektedir. Tablo okulların resmi-özel durumlarına göre incelendiğinde; özel okullarda, kendi başına giyinememe ve kopçalı giysileri kullanamama seçeneklerinin en yüksek ve eşit yığılıma sahip olduğu belirlenmiştir.

Araştırmada otistik çocuklarda eğitim sonrası düzeltilmesi beklenen olumsuz davranışlarda en fazla yığılım; kopçalı giysileri giyememe, kendi başına giyinememe davranışlarıdır. Bu sonucun araştırmaya dahil edilen otistik çocukların giyinme becerisini gerçekleştirmek için gerekli olan ön koşul becerileri yerine getirebilmek

için gerekli ince motor becerilerin otistik çocuklarda yaşıtlarından beklenilen düzeyde gelişmemesinden kaynaklandığı düşünülmektedir.

Tablo 21

Resmi ve Özel Okullarda Eğitim Gören Otistik Çocukların Eğitim Sonrası Giysi Kullanımındaki Olumsuz Davranışlarının Düzelme Durumu

Düzelme Durumu Resmi Özel Toplam

S % S % S %

Hiç düzelmedi 5 8,3 11 18,3 16 26,7

Kısmen düzeldi 16 26,7 12 20,0 28 46,7

Tamamen düzeldi 8 13,3 7 11,7 15 25,0

Herhangi bir olumsuz davranış yok - - 1 1,7 1 1,7

Toplam 29 48,3 31 51,7 60 100,0

2 _{= 3,826 p =0,281 p0,05}

Resmi ve özel okullarda eğitim alan otistik çocukların eğitim sonrası giysi kullanımındaki olumsuz davranışlarının düzelme durumlarına ilişkin bulguların yer aldığı Tablo 21 incelendiğinde; otistik çocukların eğitim sonrası giysi kullanımındaki olumsuz davranışların düzelme derecelerinde en fazla yığılmanın; çocukların olumsuz davranışları eğitim sonrasında kısmen düzelme göstermekte, en az oranı ise olumsuz davranışı olmayan otistik çocuklar oluşturmaktadır. Tablo okulların resmi-özel durumlarına göre incelendiğinde; en fazla resmi okullarda verilen eğitim sonrasında otistik çocukta kısmen düzelme görüldüğü, resmi okullarda eğitim gören otistik çocukların içerisinde herhangi bir olumsuz davranışı olmayanın bulunmadığı yani her çocuğun giysi kullanımında problem yaşadığı görülmektedir.

Araştırmada otistik çocukların eğitim sonrası giysi kullanımındaki olumsuz davranışlarının düzelme durumlarına ilişkin bulgularda en fazla yığılımın çocuktaki olumsuz davranışların eğitim sonrasında kısmen düzeldiğine yöneliktir. Yapılan araştırmalara göre; Otizmin tedavisi için yapılan birçok çalışmanın sonucunda en iyi tedavinin eğitim olduğu anlaşılmıştır. Doktorların yazdığı ilaçlarda dahil olmak üzere diğer tüm yöntemlerin çocuğun eğitimini desteklemek için kullanılır. Bu nedenle, hangi yöntem kullanılırsa kullanılsın, bunun yanında erken, yoğun ve sürekli eğitim şarttır (Otizm Elkitabı, 2009: 15). Daha önce yapılmış olan çalışmalara ve tablo sonuçlarına bakıldığında; Otistik çocukların gelişimi için eğitimin önemli olduğu görülmektedir. Araştırma sonucunda elde edilen sonucun araştırmaya dahil edilen

otistik çocukların almış oldukları eğitim saatlerinin sınırlı olmasına bağlı olarak çocukların ince motor ve kas gelişimlerine katkı sağlayıcı aktivitelere eğitim sırasında yeteri kadar yer verilememesinden kaynaklandığı düşünülmektedir.