Ebeveyn için Öğretmen ve Okula Yönelik Görüş Formu

“Ebeveyn İçin Öğretmen Ve Okula Yönelik Görüş Formu” araştırmacı tarafından danışman rehberliğinde geliştirilmiştir. Bu form ebeveynlerin öğretmen ve kuruma yönelik görüşlerini ortaya koymak amacı ile hazırlanmıştır. Amaca ulaşabilmek için pilot çalışma yapılmış ve pilot çalışma sonucunda ebeveynlerin öğretmenlere ilişkin beklentileri irdelenmiştir. Ebeveynlerden alınan cevaplar başlıklar altında toplanmıştır. Ayrıca literatür çalışmasında iletişim, aile katılım çalışmaları, ebeveynlerin kuruma ve öğretmenlere yönelik görüşleri ile ilgili ölçekler ve araştırmalar taranmıştır. Literatür taraması ve pilot çalışma sonucunda danışman ve araştırmacı tarafından ebeveynlerin öğretmenlere ve kuruma yönelik iletişim, eğitim ile ilgi görüşlerini ortaya koyacak form maddeleri belirlenmiştir. “Ebeveyn için Öğretmen ve Okula Yönelik Görüş Formu”, aile katılımı konusunda çalışmaları olan yedi öğretim üyesinin görüşlerine sunulmuştur. Öğretim üyeleri formu; ifade, uygunluk ve kategori açısından değerlendirmişlerdir. Değerlendirme sonucunda %80 uyumlu olan maddeler

alınmış, “Çocuğumun eğitimi ile ilgili kararlarda benim fikrimi alır” maddesi ölçekte bulunan “çocuğumun eğitimi ile ilgili benimle çalışmaya önem verir”, “çocuğumla ilgili bilgi vermek amacıyla beni arar” maddeleri ile binişiklik olması nedeniyle çıkarılmıştır. Form 35 maddeye indirilmiştir. Değerlendirme sonucunda çıkarılması gereken maddeler uzman görüşlerine göre her bir madde için olumlu yanıt vermiş olan uzman sayılarının toplamının, toplam uzman sayısına oranının bir eksiği olarak ifade edilir (Yurdagül, 2010).

Formların geçerlik ve güvenirlik çalışması için madde kişi sayısı oranına göre, seçkisiz (tesadüfi, random) yöntemi ile belirlenen üç katı öğretmene ulaşılmıştır. Seçkisiz (tesadüfi, random) yönteminde, evrendeki her birey veya objenin yerine bir başka birey veya obje konulmadan örnekleme işleminin tamamlanması esastır (Arseven, 2001). Formun geçerlik ve güvenirlik çalışması için beş adet M.E. B.’na bağlı okullarda çocuğu olan toplam 105 ebeveyne form uygulanmıştır. Forma madde analizi uygulanması sonucunda formun yüksek düzeyde geçerlilik ve güvenirliliğinin olduğu ortaya çıkmıştır.

Ölçeğin yapı geçerliğini istatistiksel olarak tespit etmek için açımlayıcı faktör analizi tekniği kullanılmıştır. Ölçeğin öncelikli olarak, faktör analizine uygun olup olmadığını anlamak amacıyla KMO ve Bartlett testi yapılmıştır. Bu kapsamda KMO testi ölçüm sonucunun .50 ve daha üstü, Bartlett küresellik testi sonucunun da istatistiksel olarak anlamlı olması gerekmektedir (Jeong, 2004: 70). Bu çalışma sonucunda KMO testi sonucu .71, Bartlett küresellik testi de (P<0.01) anlamlı bulunmuş ve ölçeğe faktör analizi yapılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Tüm maddeler ile faktörler döndürülmeden yapılan ilk analizde, öz değeri 1’den büyük olan 11 faktör olduğu görülmektedir. Ancak Şekil 1 incelendiğinde, öz değeri diğer faktörlerden daha yüksek olan ve açıkladığı varyansı daha yüksek olan iki faktörün baskın olduğu anlaşılmaktadır.

Şekil 1. Faktörlerin öz değerlerine ait scree plot.

Ölçeğin faktör sayısı belirlendikten sonra, bu iki faktöre ait ilişkileri daha iyi açıklamak için Varimax döndürme yöntemi kullanılarak, Faktör analizi tekrar edilmiştir. Açımlayıcı faktör analizinde maddelerin yer aldıkları faktördeki yük değerleri için sınır değer .30 olarak alınmıştır. Faktör analizi sonucunda 3., 20. ve 30. maddelerin yeterince (.30) yüklenmedikleri belirlenmiştir. Bu nedenle bu maddeler çıkartılarak analiz tekrar edilmiştir. Nihai analiz sonunda “Ebeveyn İçin Öğretmen Ve Okula Yönelik Görüş Formu”nun açımlayıcı faktör analizine ilişkin bulgular Tablo 1’de sunulmuştur.

35 34 33 32 31 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Madde Numaraları 8 6 4 2 0 Özde ğer Özdeğer Eğrisi

Tablo 1: Ebeveyn için öğretmen ve okula yönelik Formu’nun Açımlayıcı Faktör Analizi (Döndürülmüş Temel Bileşenler Analizi) Sonuçları

Madde

Döndürülmüş Faktörler için Yük Değerleri

Faktör 1 Faktör 2 EM12 .820 EM7 .769 EM2 .759 EM10 .694 EM18 .690 EM19 .683 EM11 .668 EM16 .614 EM6 .583 EM9 .581 EM4 .560 EM5 .547 .311 EM21 .532 .302 EM8 .497 EM1 .404 .370 EM22 .397 -.306 EM14 .343 EM29 .743 EM34 .711 EM33 .700 EM26 .642 EM28 .641

Madde

Döndürülmüş Faktörler için Yük Değerleri

Faktör 1 Faktör 2 EM35 .618 EM25 .614 EM32 .609 EM27 .541 EM31 .480 EM17 .346 .356 EM13 .285 .346 EM23 .343 EM15 .339 EM24 .330

“Ebeveyn İçin Öğretmen Ve Kuruma Yönelik Görüş Formu” yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda 2 faktör elde edilmiştir. İlk faktör ölçeğe ilişkin toplam varyansın %24.39’unu, ikinci faktör %13.23’ünü açıklamaktadır. Ölçeğin faktör boyutlarının toplamı ise ölçeğin %37.62’sini açıklamaktadır. Büyüköztürk (2002: 119), tek faktörlü ölçeklerde açıklanan varyansın %30 ve daha fazla olmasının yeterli görülebileceğini ifade etmektedir. Yapılan faktör analizi sonucunda elde edilen veriler ölçeğin geçerliğinin orta düzeyde olduğuna işaret etmektedir.

“Ebeveyn İçin Öğretmen Ve Kuruma Yönelik Görüş Formu” için yapılan faktör analizi sonucunda Faktörler anlamlı bir şekilde ayrışmadığı için temel bileşenler analizi uygulanarak tek faktörlü bir yapı ortaya koyulmuştur.

Ölçeğin güvenirliğini tespit etmek amacıyla Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı belirlenmiştir. Yapılan istatistiklere göre ölçeğin tamamı için Cranbach Alfa değeri .88, birinci alt boyutu için Cranbach Alfa değeri .88, ikinci alt boyutu için Cranbach Alfa değeri .84, olarak bulunmuştur. Tezbaşaran (1997: 47), likert tipi bir ölçekte yeterli sayılabilecek bir güvenirlik katsayısının olabildiğince 1’e yakın olması gerektiğini ifade etmektedir. Bu

sonuçlara göre ölçeğin tamamının ve alt boyutlarının güvenirliğinin yüksek düzeyde olduğu söylenebilmektedir.

Form 35 maddeden oluşmaktadır. Form model I: 16, Model II: 16, kontrol grubu:20 olmak üzere toplam 52 ebeveyne uygulanmıştır. Form çalışma başlamadan önce ve çalışma bitimi olmak üzere iki kez uygulanmıştır. Ebeveynlerin formda mevcut olan her bir maddeyi katılıyorum, kararsızım ve katılmıyorum olarak belirtmeleri istenmiştir.