E-Öğrenme

Çevrimiçi öğrenme ya da e-öğrenme; bilgisayar, internet teknolojileri, TV, mobil telefon vb. elektronik ortamlarda, eğitim materyalinin metin, ses, hareketli video, grafikler, Ģemalar ve animasyon gibi elektronik araçlarla dağıtılması ile gerçekleĢen öğrenme ve öğretim faaliyetine verilen addır (Özkul,2011). E-öğrenme; öğretmen ve öğrencinin aynı ortamda ve aynı anda bulunmalarına gerek kalmadan, internet teknolojileri aracılığı ile gerçekleĢtirilen eğitim ve öğrenim faaliyetleridir.

E-öğrenme, elektronik teknolojisi ile dağıtılan ya da sahip olunan öğrenme deneyimleri veya biçimlendirilmiĢ eğitim içeriği olarak da tanımlanmaktadır. E- öğrenme ortamlarında eğitim ortamının yürütülmesi, yönetilmesi, desteklenmesi internet teknolojileri kullanılarak gerçekleĢmektedir. Kullanılan çokluortam teknolojisi ile veri değiĢ-tokuĢu ve iĢbirliği kolay sağlanmaktadır.

Öğrenciler konumlandırmadan uzaktırlar, kendi imkânları ile çevrimiçi derslere eĢzamanlı (senkron) veya eĢzamansız (asenkron) olarak -ya da bu iki yöntemin harmanlanmasıyla- eriĢirler (Morrison, 2003:3).

AraĢtırmacılar; eğitim teknolojilerinin geliĢimine göre yeni kavramlar ortaya çıkarmıĢtır. Bu kavramlar ile sık karĢılaĢılmaktadır: aĢağıda bir e-öğrenme sisteminde bulunması gereken modüller liste halinde verilmiĢtir (Ġbili vd., 2008):

Web destekli öğretim (web based instruction), EĢzamanlı öğretim (syncronize instruction), EĢzamansız öğretim (asyncronize instruction), Sanal eğitim (virtual education),

Bilgisayar destekli uzaktan eğitim (computer based distance education), Bilgisayar ortamlı/destekli iletiĢim (computer-mediated communications), Ġnternete dayalı/destekli eğitim (internet based/aided education),

Çevrimiçi eğitim (online education).

Uzaktan Öğrenim/E-Öğrenme: Öğrenim genel ve süreğen bir süreçtir. Ancak öğrenme durumunun yaĢanabilmesi için bazı anlar bulunmaktadır. Bu anlar aĢağıda listelenmiĢtir:

Ġlk kez bir Ģeyler öğrenme,

Daha önceki öğrenme deneyimlerine dayanarak öğrenme,

Önceki öğrenmelerden bağımsız ya da unutulmuĢ olan durumlarda uygulama anında öğrenme,

Bir Ģeyleri yapmanın yeni yollarına uyum sağlamak için bir Ģeyleri değiĢtirdiğinizde öğrenme,

Bir Ģeyler yanlıĢ gittiğinde sorunu çözmek için öğrenme.

Bu beĢ gerekli an, örgün (yüz yüze) eğitim ile maalesef gerçeklenememektedir. Bunun için teknolojinin de yardımıyla yüz yüze eğitimin yanı sıra farklı öğrenme ortamları da oluĢturmak gerekmektedir.

Uzaktan eğitim; öğretici ve öğrenenin fiziksel olarak farklı mekânlarda olduğu, öğrenimlerini kendi hız ve kapasitelerine göre ayarlayarak, eğitim teknolojilerinden

yararlanarak, verimli ve kaliteli bir Ģekilde öğrenme/öğretme etkinliklerini sürdürebilecekleri bir eğitim sistemi olarak tanımlanmaktadır. Bu eğitim eşzamanlı (senkron) ve eşzamansız (asenkron/farklı zamanlı) ya da bu ikisinin harmanlanması

Ģeklinde gerçekleĢebilir. Uzaktan eğitim, geleneksel öğrenme-öğretme

yöntemlerindeki sınırlılıklar nedeniyle sınıf içi etkinliklerin yürütülme olanağı bulunmadığı durumlarda eğitim çalıĢmalarını planlayanlar ve uygulayanlar ile öğrenenler arasında iletiĢim ve etkileĢimin özel olarak hazırlanmıĢ öğretim üniteleri ve çeĢitli ortamlar yoluyla belli bir merkezden sağlandığı bir öğretim yöntemidir. Yüz yüze eğitimin (örgün eğitim) temel öğesi olan öğrenci eğitimci iletiĢiminin, uzaktan eğitimde kısmen yerini alabilmesi için, yeni yaklaĢımlardan yararlanılmaktadır. Uzaktan eğitim teknolojisi, uzaktan eğitimi, yüz yüze eğitime bir alternatif olarak sunmak için, büyük bir hızla geliĢmektedir. Eğitim programı sayesinde öğrenciler eğitim programının tamamını veya bir kısmını eğitim veren kurum merkezinden uzaktaki bir coğrafi konumda tamamlayabilmektedirler (Volery, 2000: 23).

Uzaktan eğitim, gerek geleneksel yöntemlerle çözülemeyen eğitim sorunlarının çözüm arayıĢlarından biri olarak kabul edilmesi, gerekse sağladığı olanak ve esneklikler nedeniyle yaygınlaĢmaya devam ederken ortaya çıkacak problemlerin çözümünü de beraberinde getirecek biçimde geliĢmektedir.

Uzaktan Eğitim uygulamalarını teĢvik eden gereksinmeleri Ģöyle sıralayabiliriz: Bireylerin farklı eğitim gereksinimi duymaları ve mevcut eğitim sisteminin bunu karĢılayamadığı durumlarda yeni olanaklar geliĢtirerek bireysel, bağımsız öğrenme ile kitle eğitiminin sağlanması,

Geleneksel eğitim uygulamalarındaki aksaklıkları giderici yeni seçenekler yaratılması,

Mevcut eğitimin dıĢında kalan bireylere eğitim olanağı yaratan yeni modeller yaratılması,

Tüm bireylerin eğitimden eĢit yararlanmasının sağlanması.

Bu durum ve gereksinmeler eğitim alanında uzaktan öğretim, açık öğretim, bağımsız öğrenme, programlı öğrenme, ortamlara dayalı öğrenme, bireysel öğretim, kitlesel

öğretim, sürekli öğretim, dönüĢümlü eğitim, yaĢam boyu eğitim, açık üniversite ve benzeri kavram ve uygulamaların geliĢmesini teĢvik etmektedir.

Uzaktan eğitim, uzaktan öğrenme ve uzaktan öğretim terimleri sık sık birbirleri yerine kullanılmaktadır. Bu terimlerin açıklamaları birbirine benzer yapılmaktadır. Uzaktan eğitim; kiĢilere çalıĢmak için az rastlanır fırsatlar verir fakat uzaktan eğitim kiĢilerin koĢulları ya da mesleki zorunluluklar ile ilgilenmez. Bu yüzden uzaktan eğitim önceleri „mektupla öğretim‟ kelimesi ile eĢ anlamlı olarak kullanılırken daha sonraları eğitim televizyon ile birlikte kullanılmıĢtır. Ama esas büyümesi videoyu, telekonferans sistemini, e-posta ve interneti de içeren iletiĢim teknolojileri aracılığı ile olmuĢtur.

BaĢlıca uzaktan eğitim teknolojileri olarak mektup yoluyla öğretimden, basılı materyal, radyo, televizyon, sesli ve videokasetler, çokluortam, bilgisayar destekli eğitim, elektronik posta, internet, veritabanları, uydu teknolojileri ve videokonferans, sanal gerçeklik olarak geniĢ bir yelpazede karĢımıza çıkmaktadır.

Ġnternet ve iletiĢim teknolojilerindeki geliĢmeler uzaktan eğitimde maliyetin düĢürülmesinin yanı sıra, etkileĢim, zengin görsel materyal kullanımı ve eĢzamanlı- farklı zamanlı uygulama olanakları da sağlamıĢtır. Eğitimde etkileĢim ve iletiĢim çok önemlidir. Uzaktan eğitim teknolojileri ilk kullanılmaya baĢlandığında genellikle etkileĢimli değilken geliĢen teknoloji ile öğrenen-öğretici, öğrenen-öğrenen ve öğrenen-öğretici materyal etkileĢimini artırmıĢtır. EtkileĢimli uzaktan öğrenme sistemleri etkileĢimin eĢzamanlı ve eĢzamansız biçimde olmasına göre iki kategoride ele alınabilir. Uzaktan eğitimde canlı yayın (multicast/unicastbroadcasting) ve talep üzerine yayın (ondemand) türlerine göre etkileĢim birebir-çift yönlü, birden-çoğa tek yönlü olabildiği gibi günümüz teknolojileri ile birden-çoğa çift yönlü etkileĢim ve iletiĢim mümkün olmaktadır. Her çıkan yeni teknoloji ile yeni bir uzaktan eğitim modeli ortaya çıkmıĢtır Kullanılacak teknolojiler metin, ses, görüntü ve elektronik ortam gibi değiĢik ortamlarda farklı uzaktan eğitim amaçlı kullanım potansiyeline sahiptir.