Doğrulayıcı Faktör Analizi

Çalışmada keşfedici faktör analizi yapıldıktan sonra doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Yapısal eşitlik modellemesi uyum iyiliği değerleri ile ilgili açıklamalar aşağıda verilmiştir (Kandemir, 2019; Civelek, 2018; Karagöz, 2017; Hu ve Bentler, 1999):

Ki-Kare Uyum İyiliği Değeri: Gözlemlenen ve beklenen kovaryans matrisleri

arasındaki farkı gösterir. Beklenen ve gözlenen kovaryans matrisleri arasındaki fark sıfıra ne kadar yakınsa model o kadar uyumlu demektir. Sıfıra yakın değerler daha iyi bir uyum ve beklenen-gözlenen kovaryans matrisleri arasında daha küçük bir fark anlamına gelir. Ki-kare değerinin anlamlı olması iki modelin anlamlı olarak birbirinden farklı olması demektir. Bununla birlikte ki-karenin serbestlik derecesine bölünmesi ile elde edilen değerin uyumu değerlendirmede daha doğru olacağı düşünülmektedir. Ki-kare testinde karşılaşılan zorluklardan biri, araştırmacıların aslında uyumsuz olabilecek bir modeli az örneklemli verilerde uyumlu kabul edebilmeleri veya uyumlu bir modeli örneklem büyüklüğünden dolayı reddetmeleridir.

CFI (Comparative Fit Index- Karşılaştırmalı Uyum İndeksi): NFI’nın gözden

geçirilmiş bir şekli olup, örneklem boyutu küçük olduğunda bile iyi performans gösteren bir endekstir. NFI gibi tüm gizil değişkenlerin ilişkisiz olduğunu (boş / bağımsızlık modeli) varsayar örnek kovaryans matrisini bu boş modelle karşılaştırır.

GFI (Goodness of Fit Index): hipotez modeli ile gözlenen kovaryans matrisi

arasındaki uyumun bir ölçüsüdür. Düzeltilmiş uyum indeksi (AGFI), her bir gizli değişkenin göstergelerinin sayısından etkilenen GFI'yi düzeltir. GFI ve AGFI, 0 ile 1 arasında değişmekte olup, değeri 0.9'un üzerinde olan GFI genellikle kabul edilebilir model uyumu göstermektedir.

AGFI (Adjustment Goodness of Fit Index): GFI’nın serbestlik derecesine

ayarlanmasıyla elde edilen değerdir. Örneklem büyüklüğü arttıkça AGFI da artma eğilimindedir. GFI'de olduğu gibi, AGFI için de değerler 0 ile 1 arasındadır ve genellikle 0,90 veya daha büyük değerlerin iyi uyuşan modelleri gösterdiği kabul edilir.

NFI (Normed Fit Index): modelin ki-kare değerini boş / bağımsızlık modelinin ki-

kare değeri ile karşılaştırarak değerlendirir. Boş / bağımsızlık modeli, ölçülen tüm değişkenlerin ilişkisiz olduğu varsayılan en kötü senaryodur. NFI değeri 0 ile 1 arasında değişmekte olup, 0.90'dan büyük değerler iyi bir uyum göstermektedir.

RMSEA (Root Mean Square Error of Approximation): optimal olarak seçilmiş

parametre tahminleri ile modelin örneklem kovaryans matrisine ne kadar uyduğunu göstermektedir. Örneklem sayısına aşırı duyarlı olmasından dolayı küçük örneklemlerde hatalı sonuçlar verebilmektedir .

Tablo 4.16’ da DFA uyum değerleri ile ilgili kabul edilebilir ve iyi değer sınırları verilmiştir (Kandemir, 2019; Byrne, 2016; Lin vd., 2006).

Tablo 4.16. DFA uyum iyiliği değeri kriterleri

Uyum İndeksleri İyi Uyum Kabul Edilebilir Uyum

CMIN/DF ≤3 ≤5 RMSEA ≤0,05 ≤0,08 GFI ≥0,90 ≥0,85 AGFI ≥0,90 ≥0,85 NFI ≥0,95 ≥0,90 CFI ≥0,97 ≥0,90 TLI ≥0,95 ≥0,90

Likidite riski yönetimi ölçeği: Ölçekte yer alan ifadelerin oluşturduğu faktör yapısı

keşfedici faktör analizi ile belirlendikten sonra ölçeğin yapısal doğruluğunu test etmek amacıyla doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. DFA Diyagramı Şekil 4.3’de verilmiştir. DFA sonucu elde edilen uyum iyiliği değerleri Tablo 4.17’da verilmiştir.

Şekil 4.3. Likidite risk yönetimi DFA diyagramı

DFA sonucu otorite ve yetkin personel boyutunun faktör yükleri 0,44 ile 0,77 arasında, strateji ve ölçümler boyutunun faktör yükleri ise 0,56 ile 0,72 arasında elde edilmiştir.

Tablo 4.17. Likidite risk yönetimi DFA uyum iyiliği değerleri

Değişken χ2

Sd χ2/sd GFI CFI TLI RMSEA Kabul edilebilir kriter ≤5 ≥,85 ≥,90 ≥,90 ≤,08 Liderlik risk yönetimi 259,595 103 2,52 0,896 0,919 0,906 0,072

DFA neticesinde ölçeğin kabul edilebilir uyum iyiliği değerlerini sağladığı bulgusuna ulaşılmıştır (Lin vd., 2006).

Pazar riski yönetimi ölçeği: Ölçekte yer alan ifadelerin oluşturduğu faktör yapısı

keşfedici faktör analizi ile belirlendikten sonra ölçeğin yapısal doğruluğunu test etmek amacıyla doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. DFA diyagramı Şekil 4.4’de verilmiştir. DFA sonucu elde edilen uyum iyiliği değerleri Tablo 4.18’da verilmiştir.

Şekil 4.4. Pazar riski yönetimi DFA diyagramı

DFA sonucu işlem ve ölçüm boyutunun faktör yükleri 0,49 ile 0,73 arasında, stratejiler ve ölçüm boyutunun faktör yükleri ise 0,42 ile 0,74 arasında elde edilmiştir. Uyum iyiliği değerlerini sağlayabilmek için PRY2 ve PRY4 maddelerinin hata terimleri arasında modifikasyon yapılmıştır.

Tablo 4.18. Pazar riski yönetimi DFA uyum iyiliği değerleri

Değişken χ2

Sd χ2/sd GFI CFI TLI RMSEA Kabul edilebilir kriter ≤5 ≥,85 ≥,90 ≥,90 ≤,08 Pazar riski yönetimi 131,728 47 2,803 0,932 0,932 0,905 0,078

DFA neticesinde ölçeğin kabul edilebilir uyum iyiliği değerlerini sağladığı bulgusuna ulaşılmıştır.

Kredi riski yönetimi ölçeği: Ölçekte yer alan ifadelerin oluşturduğu faktör yapısı

keşfedici faktör analizi ile belirlendikten sonra ölçeğin yapısal doğruluğunu test etmek amacıyla doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. DFA diyagramı Şekil 4.5’de verilmiştir. DFA sonucu elde edilen uyum iyiliği değerleri Tablo 4.19’da verilmiştir.

Şekil 4.5. Kredi riski yönetimi DFA diyagramı

DFA sonucu otorite ve yetkin personel boyutunun faktör yükleri 0,68 ile 0,88 arasında, politika ve stratejiler boyutunun faktör yükleri ise 0,62 ile 0,73 arasında elde edilmiştir.

Tablo 4.19. Kredi riski yönetimi DFA uyum iyiliği değerleri

Değişken χ2

sd χ2/sd GFI CFI TLI RMSEA Kabul edilebilir kriter ≤5 ≥,85 ≥,90 ≥,90 ≤,08 Kredi riski Yönetimi 251,079 101 2,486 0,898 0,943 0,932 0,071

DFA neticesinde ölçeğin kabul edilebilir uyum iyiliği değerlerini sağladığı bulgusuna ulaşılmıştır.

Operasyonel risk yönetimi ölçeği: Ölçekte yer alan ifadelerin oluşturduğu faktör

yapısı keşfedici faktör analizi ile belirlendikten sonra ölçeğin yapısal doğruluğunu test etmek amaciyla doğrulayici faktör analizi (DFA) yapılmıştır. DFA diyagramı Şekil 4.6’de verilmiştir. DFA sonucu elde edilen uyum iyiliği değerleri Tablo 4.20’da verilmiştir.

Şekil 4.6. Operasyonel risk yönetimi DFA diyagramı

DFA sonucu strateji ve ölçüm boyutunun faktör yükleri 0,71 ile 0,78 arasında, otorite ve yetkin personeller boyutunun faktör yükleri ise 0,58 ile 0,79 arasında elde edilmiştir. Uyum iyiliği değerlerini elde edebilmek için ORY13 ve ORY14 maddeleri hata terimleri arasında ve ORY15 ile ORY16 maddeleri hata terimleri arasında modifikasyon yapılmıştır.

Tablo 4.20. Operayonel risk yönetimi DFA uyum iyiliği değerleri

Değişken χ2

Sd χ2/sd GFI CFI TLI RMSEA Kabul edilebilir kriter ≤5 ≥,85 ≥,90 ≥,90 ≤,08 Operasyonel risk yönetimi 287,562 101 2,847 0,892 0,931 0,919 0,079

DFA neticesinde ölçeğin kabul edilebilir uyum iyiliği değerlerini sağladığı bulgusuna ulaşılmıştır.

İşgören güçlendirmenin ölçeği: Ölçekte yer alan ifadelerin oluşturduğu faktör yapısı

keşfedici faktör analizi ile belirlendikten sonra ölçeğin yapısal doğruluğunu test etmek amaciyla doğrulayici faktör analizi (DFA) yapılmıştır. DFA diyagramı Şekil 4.7’de verilmiştir. DFA sonucu elde edilen uyum iyiliği değerleri Tablo 4.21’da verilmiştir.

DFA neticesinde bireyler için eğitim, teşvikler ve katılım boyutunun faktör yükleri 0,50 ile 0,87 arasında, yetkinin paylaşılması ve takım çalışmaları boyutu için ise 0,57 ile 0,82 arasında elde edilmiştir.

Tablo 4.21. Işgören güçlendirmenin

Değişken χ2

Sd χ2/sd GFI CFI TLI RMSEA Kabul Edilebilir Kriter ≤5 ≥,85 ≥,90 ≥,90 ≤,08 İşgören güçlendirme 226,227 86 2,631 0,912 0,95 0,939 0,074

DFA neticesinde ölçeğin kabul edilebilir uyum iyiliği değerlerini sağladığı bulgusuna ulaşılmıştır.