SÖZEL SUNUMLAR
DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ Senai YALÇINKAYA 1 , Alper ÖNER 2
1Marmara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İstanbul / Türkiye
2Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul / Türkiye
Öz: Endüstri 4.0’ın unsurlarından olan 3B yazıcı kullanımı havacılık, uzay ve benzeri yüksek sıcaklık gerektiren ortamlarda ve insan vücudu gibi biyolojik ortamlarda kullanılan süper alaşımların üretiminde de hızla yaygınlaşmaktadır. 3B yazıcılar içinde Lazer metal biriktirme yönteminin ilerlemesi ile birlikte pahalı süper alaşımlar yerine amaca uygun çelik veya benzeri malzemelerin üzerine süper alaşım kaplamaların kullanılması maliyet açısından tercih edilmektedir. Çalışmada konu ile ilgili yapılan çalışmalar incelenerek değerlendirilmiştir. Lazer metal biriktirme yönteminde toz metal kullanımı dolgu teli kullanımından daha üstün bulunmuştur. AISI H13 çelik malzeme ile bu malzemenin bir yüzüne Co-Cr ağırlıklı süper alaşım kompozit malzeme lazer metal biriktirme yöntemiyle kaplanmıştır. 170C sıcaklıkta bu iki malzemenin aşınmaları ileri geri hareket eden sürtünme ve aşınma test cihazı ile yapılmış ağırlık kaybının çelikte 4.55 mg, kaplanmış çelik malzemede 0,6 mg olarak gerçekleştiği belirtilmiştir. Aynı malzemeler korozyon hızlarının tespiti için korozyon çözeltisine daldırma yöntemi kullanılarak testleri yapılmış ve bulunan ağırlık kaybı karşılaştırılmıştır. Kaplamasız AISI H13 çelik malzemenin korozyon hızı 0,025 gr/(cm2.h) kaplamalı olanın ise 0.011 gr/(cm2.h) bulunmuş ve sonuçta kaplamanın korozyon direncini iki kattan fazla artırdığı gösterilmiştir. Ayrıca aynı malzemelerle yapılan başka bir çalışmada kaplamalı malzemenin yüksek sıcaklıkta oksidasyon direncine ve çok yüksek korozyon aşındırma direncine sahip olduğu gösterilmiştir. İsveç demiryollarında tren tekerleklerinde kullanılan B 82 çelik malzemeden olan çelik ray plakaları lazer metal biriktirme yöntemi kullanılarak Co-Cr alaşımıyla 2 mm ve 1.6 mm kalınlıklarda kaplanmıştır. Kaplamalı plakaların yorulma dirençlerinin kaplamasız olanlara göre daha yüksek olduğu ve kaplama kalınlığı 2mm olanın yorulma direncinin daha iyi olduğu belirtilmiştir. AISI 1045 çelik malzeme lazer metal biriktirme yöntemiyle Co-Cr içeren yüksek entropili alaşım kompozit malzemeyle kaplandığında, kaplanmamış malzemeye göre düşük sıcaklıklarda mükemmel, 6000C derece gibi yüksek sıcaklıklarda daha yüksek aşınma direncini sergilediği gösterilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Lazer Metal Kaplama, Aşınma Direnci, Korozyon Direnci, Co-Cr Süper Alaşımlar GİRİŞ
LMD Endüstri 4,0’ın en hızlı gelişen unsurlarından olan 3B yazıcıların kullanımı birçok alanda yaygınlaşmıştır. Havacılıkta, uzay sanayinde, F1 yarış arabaları dahil otomotiv sektöründe ve piyasada az sayıda üretilmesi gereken tüm nitelikli parçalarda, insan vücudu gibi biyolojik ortamlarda kullanılan protez parçalarda, prototip ve model üretiminde kullanılmaktadır. Toz ve tel beslemeli olarak eklemeli imalat yöntemiyle metal parça üretebilen makinalar besleme tiplerine göre metal toz ve tel beslemeli imalat Şekil 1’de gösterilmiştir (Rahman, 2019).
Şekil 1. Metal toz ve telden lazerli eklemeli imalat çeşitleri (L-BAM).
İşlemesi zor olabilen pahalı süper alaşımlardan parça üretmek yerine düşük karbonlu çelikler (AISI 304) üzerlerine istenilen amaca uygun süper metal (Kobalt esaslı elektrotlar) kullanılarak elektrik ark ve TİG kaynak yöntemiyle kaplama yapılmıştır. TİG yöntemi ile yapılan kaplama elektrik ark kaynağına göre daha yüksek sertliğe ulaşılmıştır (Yaz,2006-Çömez,2004). Tavlama zorunluluğu ve bu kaynak ile kaplama yöntemlerinin el becerilerine dayanması gibi birçok nedenden dolayı pek yaygınlaşamamıştır.
Lazer eritme biriktirme yönteminin gelişmesi ve lazerle yapılan kaplamanın hem kaliteli (düzgün ve çatlaksız) hem de alt tabaka ile kaplama arasında alaşımlar oluşmasındaki verimliliği bu yöntemin yaygın olarak kullanılmasını sağlamıştır. Şekil 2’de lazer eritme makinesi nozülün kesiti, Metal tozlarını lazer ışını ile işlenmesi verilmiştir. Şekil 3’te kaplamanın enine kesit ve açıklamaları verilmiştir (Gabriel, 2017).
Şekil 2. Lazer eritme biriktirme (Lazer kaplama) Metal Tozlarının lazer ışını ile işlenmesi.
5-6 eksenli herhangi bir robota monte edilebilir olduğu için sabit ve çok pahalı çevre düzenlemesi gerekmemektedir. Şekil 4’te LMD yöntemi ile çok büyük parçaların lazer kaplama yöntemiyle ile kaplanıp tamir ve hataların giderilmesi uygulaması görsterilmiştr.
Şekil 4. Lazer eritme biriktirme (Lazer kaplama) makinasının büyük ölçekli parçaların tamir ve kaplamalarının yapılması.
Aşınma, yüksek sıcaklıklarda oksidasyon aşınması, erozyon ve parça aşınmaları hep önemli olmuştur.
Metallerin yüzey işleme ve aşınmanın oluşumunu ilgilendiren parametrelerle ilgili tatmin edici düzeyde çeşitli çalışmalar bulunmaktadır. (Balaban, 2017- Baran, 2011- Bağcı, 2005). Lazer, yüksek hızlı hava veya oksijen yakıt gibi yeni geliştirilen yüzey sertleştirme çeşitleri (Güner, 2019- Matikainen, 2020), Metal matris kompozitleri oluşturma vb. yöntemlerde yüksek sıcaklıklardaki aşınmalara belli bir düzeye kadar çözüm sunabilmiştir.(Kılıç, 2019- Moghaddam, 2019- Janka, 2018- Baran, 2011- Theisen, 2007- Toptan, 2006). Çeşitli metallerin yüksek sıcaklıklarda aşınmaya etki eden faktörleriyle ilgili birçok çalışma yapılmıştır(Walter, 2017- Malcıoğlu, 2015-Gürkan,2007-Kailes,1995-Fischer,1992). Bu mekanizmalardan en karışıklarından biride sürtünen metallerin yüzeylerin okside olup farklı yapılar oluşturmasıdır (Özdoğru, 2002- Antonov, 2009- Petkovic, 1990).
Yerinden sökülemeyen ve sabit olan makinelerin LMD yöntemi ile kaplanması ve parçalar üzerinde oluşan hataların giderilmesi için mobil lazer kaplama ekipmanları geliştirilmiştir. Şekil 5’te yerinden sökülemeyen büyük ve zor parçaların yanına mobil lazer kaplama sistemi taşınarak yerinde uygulama çalışması görülmektedir.
Şekil 5. Yerinden sökülemeyen büyük ve zor parçaların mobil lazer kaplama sistemi ile yerinde LMD kaplama uygulama çalışması.
Co,Cr,Ni metallerinin yüksek sıcaklıklarda aşınma performanslarının iyi oldukları bilinmekte olduğu için literatürde bu metallerin alaşım veya süper alaşımları ile ilgili çalışmalar vardır (Yetiş,2019-Rojacz,2017- Çılgın,1996-Çelik,1991) Son yıllarda kullanılmaya başlanan lazer kaplama yöntemleri ile yapılan kaplamalarla ilgili bir çalışmalar yapılmıştır(Karşı,2019-Zeisig,2017-Barış,2014-Babur,2010).
Lazer kaplamaların yaygınlaşması uzay, havacılık vb. gibi bilinen alanlar dışında demir yollarının da ilgisi çekmiş bu konuda tren raylarının kaplanması, birleşim noktalarının kaynak yapılması ultrason ile kontrolü gibi birçok çalışmalar yapılmıştır(Kılıç,2019-Lai,2017-Niederhauser,2005). İşlemesi çok zor üretimi ve malzeme fiyatı pahalı süper alaşımlar yerine daha hesaplı işlemesi kolay yumuşak genellikle çelik süper alaşımların üzerine kullanım yerine göre uygun süper alaşımların ve onların metal matris kompozitlerinin kaplanması konusunda farklı alanlardan literatürden üç uygulama seçilmiştir. Bu örnekler makalede detaylı olarak incelenmiş ve bulunmuş olan sonuçlar sunulup değerlendirilmiştir.
AMAÇ
Jet ve roket motorları, nükleer reaktörler, yüzey sürtünmeleri, insan vücudu içi ve çalışma koşullarının ısı, parçacık veya çamur aşındırması, oksidasyon aşındırması, yapışma aşındırması, oksitleme ortamları vb. gibi sert ortamların kurtarıcıları 20. Yüzyılın harika buluşu olan süper alaşımlar ve onların metal matris kompozitleridir. 3B yazıcılar ve özellikle lazer eritme biriktirme teknolojisinin gelişimi ile 21 yüzyılın başında çok zor olan işleme zorluğu, imalat zorluğu gibi birçok olumsuzsuzlara da çözüm gelmiştir. Çağımıza uygun olarak günümüzde lazer kaplama (LC) teknolojileri ile bir kademe daha ileriye taşınmıştır. Daha ucuz daha kolay işlenebilen çelik malzemelerin yüzeyleri bu süper alaşımlarla kaplanarak veya değerli parçaların kırık, çatlak ve aşınmış bölgeleri sabit veya mobil lazer kaplama teknolojisi kullanımıyla tamir edilerek ileri ve hızlı çözüm getirilmiştir. Bu makalede, açıklanan doğrultuda toz haldeki kobalt(Co) esaslı süper alaşımlarla ve onların metal matrisleri ile lazer eritme biriktirme (LMD/Laser Cladding) yöntemiyle kaplanmış çelik malzemelerin sürtünme, korozyon, yüzey sertliği ve birçok özelliklerinin iyileştirilmesinin araştırılması ele alınmıştır.
KAPSAM
Kobalt alaşımlarının ve onların metal matris kompozitlerinin aşınmaya ve oksidasyona dayanmalarından ve yüksek ısılarda da geçerli nitelikli özelliklerinden dolayı havacılık endüstrisi, türbin ve fırın parçaları, güç jeneratörleri ve ısı eşanjörleri ve petrokimyanın zorlu parçalarında kullanıldığı yerlerin şartlarında kullanılacak parçaların Haynes 25 kobalt alaşımının kaplanması ile yapılan çalışmanın bulguları bu konudaki beklentileri desteklemiştir(Sarıkaya (2015). Wang (2015) Co60/%30TiCN kompoziti seçici lazer kaplama ile çelik yüzeyine kaplamış, gelişmiş birçok özellikleri tespit etmiş en çarpıcı olarak kaplamanın yüzeyinin mikro sertliğin çelik yüzeyine göre %560 artış sağlandığı göstermiştir.
içeriği ile yüksek sıcaklık sertliği ve oksidasyon direncine sahiptir. Stellite 6B, genellikle buhar türbinlerinde kullanılmaktadır. X-40, WI-52, MAR-M302 ve MAR-M509 Karbür faz dayanımlı alaşımlardır ve uçak yakıt motor türbinlerinde ve statik kanat uygulamalarında kullanılır. Bu alaşımlar, yüksek sıcaklık dayanımına ve oksidasyon direncine ayrıca kaynak ile onarılabilme özelliğine sahiptir(Çay, 2005).
Literatürde yapılan deneysel çalışmalardan değerlendirilip kapsam içine dahil edilen çalışmalar;
1. AISI H13 çelik üzerinde WC takviyeli Co-Cr ağırlıklı süper alaşım kompozit malzeme lazer metal biriktirme yöntemiyle kaplanmıştır. (Li, 2020).
2. B 82 çelik malzemeden olan çelik ray plakaları lazer metal biriktirme yöntemi kullanılarak Co-Cr alaşımıyla kaplanmıştır. Yorulma dirençlere bakılmıştır.(Niederhauser,2005).
3. AISI 1045 çelik malzeme lazer metal biriktirme yöntemiyle Co-Cr içeren yüksek entropili alaşım kompozit malzemeyle kaplanmıştır. 250C ve 6000C derece sıcaklıklarda aşınma dirençlerine bakılmıştır. (Liu,2019).
YÖNTEM
1- Alt tabaka olan H13 çeliği su verilmiş ve temperlenmiş ve mikroyapı temperlenmiş sorbittir. Lazer kaplamadan önce, alt tabakaların yüzeyleri şartlandırılmıştır. WC tozu, Co bazlı alaşım tozuna% 5,%
10,% 15,% 20 ve% 25'lik bir kütle fraksiyonunda ilave edilmiştir. Her biri değirmende 6 saat karıştırılarak eşit şekilde karışmasını ve parçacıkları rafine edilmesi sağlanmıştır. Son olarak karıştırılan tozlar bir kurutma kutusuna kondu ve 100°C'de kurutuldu. H13 çelik alt tabakada 200 ° C'lik bir sıcaklıkta önceden ısıtılmıştır. Numuneler 10, 10, 10 mm'lik küçük parçalar halinde kesildi, 200–1500 zımpara kâğıdı ile zımparalandı ve ardından elmas parlatma maddesiyle parlatıldı. Kaplamanın enine kesiti, kaplamanın kalitesini değerlendirmek için bir taramalı elektron mikroskobu ile görüntülendi.
Daha sonra örnekler asit solüsyonu ile (HCl: HNO3 = 3: 1) ile aşındırıldı. Kaplamaların mikro yapısı, bir metalografik mikroskop ile gözlendi. Örneklerin mikro sertliğini test etmek için 402MVD mikro Vickers sertlik test cihazı kullanıldı. Yük 100 gr ve yükleme süresi 15 saniye. Kaplama bölümünün sertliği, kaplama yüzeyinden alt tabakaya kadar çok 0.2 mm ölçüldü. İleri-geri hareket eden sürtünme ve aşınma testi, RTEC MFT-50 sürtünme ve aşınma test cihazı ile gerçekleştirilmiştir. Öğütme numunesi silikon nitrür seramik bir bilyeydi. Testte ayarlanan parametreler şunlardı: test kuvveti 50 N, ileri geri hareket 10 mm, ileri geri hareket frekansı 30 Hz, aşınma süresi 1800 saniye, test sıcaklığı 17°C, nem% 50. Numunelerin ağırlık kaybı, 0.0001 g hassasiyetle analitik bir terazi ile ölçüldü ve aşınma morfolojisi bir taramalı elektron mikroskobu ile gözlendi(Li, 2020).
2- Alt tabaka B 82 %0,51 karbon içeren çeliktir. Kaplama malzemesi ise ağırlıkça% 5,5 Cr içeren bir kobalt-krom alaşımıdır. Diğer alaşım elementleri % 5,6 molibden, % 2,15 Nikel ve % 0,125 karbondur.
İki sefer yapılarak lazer ile 2 mm kaplandı. Çekme testleri, yaklaşık 4 mm x 4 mm'lik ikinci dereceden test kesiti kullanılarak yapılmıştır. Bu nedenle, her test numunesi yaklaşık iki kaplı geçişten oluşur.
Numune, gerilme testinden önce, uygulanan kuvvetler doğrultusunda 1200 kağıt ağa kadar öğütülmüştür. Statik testlerde gerinim hızı 10−4 s-1 olarak seçilmiştir. Yorulma testleri, 10−2 s-1 sabit bir gerinim oranında testere dişi dalga şekli ile gerilim kılavuzluğunda yapılmıştır. Test genlikleri,%0.3 ile %1 arasında seçildi. Bununla birlikte, enine kesit alanı gerilme testlerinden daha büyüktü ve numuneler 7,5 mm kalınlığında ve 6 mm genişliğindeydi, bu nedenle her bir test numunesi için yaklaşık üç kaplı geçiş içeriyordu. Yorulma testi numuneleri de uygulanan kuvvetler doğrultusunda taşlanmıştır.
Son öğütme adımı, 2400'lük bir kağıt ağ ile yapılmıştır. Yorulma numunesi için kırılma döngü sayısı
Nf, son kez stresin 25. döngünün geriliminin% 80'inden daha yüksek olduğu döngü olarak seçilmiştir (Niederhauser, 2005)
3- Alt tabaka AISI 1045 çeliğidir. AlCoCrFeNiTix (x=0, 0.2, 0.4, 0.6, 0.8, 1.0) bileşimine sahip HEA kompozit kaplamaların Al, Ni, Co ve Cr'nin tozları tamamen karıştırılmış ticari tozlar (saflık% 99,5) olarak kullanılmıştır. Fe elementi ve C elementi, lazer kaplamanın seyreltme etkisiyle AISI1045 çeliğinden elde edilmiştir.
Alt tabaka önceden 200°C'ye ısıtılmıştır. DPSF-2 paraksiyal toz besleyici ile donatılmış 2400W gücünde ve 4,6 mm ışın çapında YLS-400-CTTC-Y11 fiber lazer kullanılmıştır. Koruyucu gaz olarak 3L / dk'lık bir akış hızına sahip argon verilmiştir. Karıştırılmış kaplama tozlar, 3 g/dak'lık debi ile beslenmiştir.
Lazer tarama hızı 5 mm/sn, odak dışı mesafe + 45 mm ve örtüşme oranı% 40'tır. Kaplamaların faz yapısı, bakır hedefli bir D8 ADVANCE X-ışını kırınımı (XRD) ile belirlenmiştir. XRD, 30 mA akım, 0,02°
adım uzunluğu, 40 kV voltaj ve 30° ila 90° tarama ile uygulanmıştır. Mikro yapı gözlemi için bir Quanta 250 taramalı elektron mikroskobu (SEM) kullanılmıştır. Enerji taramalı dağıtıcı spektroskopi (EDS) ile donatılmış JEM2100 transmisyon elektron mikroskobu (TEM), kaplamaların mikro yapısını daha da doğrulamak ve kimyasal bileşimini tanımlamak için kullanılmıştır. Kaplamaların enine kesitindeki derinlik yönü boyunca mikro sertlik, 15 saniye süreli ve 300 g'lık bir yük ile bir HVSA 1000A dijital mikro sertlik test cihazı ile ölçülmüştür. 25°C (Oda sıcaklığı) ve 600°C (Yüksek sıcaklık) sıcaklıklarında kaplamaların kuru kayma aşınma testlerini gerçekleştirmek için yüksek sıcaklık aşınma test cihazı (SIEMENS, HT-1000) kullanılmıştır. Aşındırıcı bilye olarak 5 mm çapa sahip Si3N4 küreler kullanılmıştır. Deneyler, 200 gr'lık bir yük, 8.93 Hz'lik (500 dev/dak) bir frekans, 4mm'lik bir aşınma yarıçapı ve 30 dakikalık bir süre ile gerçekleştirilmiştir. Aşınmış yüzeylerin morfolojisini ve kimyasal bileşimini belirlemek için SEM ve EDS de kullanılmıştır. Lokal yıpranmış yaraların üç boyutlu morfolojisi atomik kuvvet mikroskobu (AFM, CSPM5500) ile ölçülmüştür(Liu, 2019).
BULGULAR
1- Şekil 6'den görülebileceği gibi, Co esaslı kompozit kaplamaların mikro sertlik değerleri alt tabakadan çok daha büyüktür ve H13 çelik alt tabakanın ortalama mikro sertliği 223 HV'dir. WC içeriğinin artması ile kompozit kaplamaların ortalama sertliği kademeli olarak artar. Kaplamadaki WC içeriği% 25'e ulaştığında, kaplamanın yüzey sertliği en büyük olan 681 HV'dir. Bunun başlıca nedeni, kaplama sürecinde, alt tabaka içindeki WC içeriği toz arttıkça, çözünen WC miktarı da artar, bu da çözelti güçlendirme etkisini güçlendirir.
Aşağıdaki Şekil 7’ten görüleceği gibi, ağırlık kaybı alt tabaka olan çelikte 4.55 mg olarak bulunmuştur.
Co esaslı kompozit malzeme ile kaplanmışın, WC % 5+%10+%15 olanın ağırlık kaybı 0,61 mg, WC
%10+%15+%20 olanın ağırlık kaybı 0,55 mg ve son olarak WC %15+%20+%25 olanın ağırlık kaybı ise 0,70 mg olarak bulunmuştur.
Şekil 7. Alt tabakanın Co esaslı kompozit kaplama arasındaki aşınma kaybının karşılaştırması.
2- Levha I, yaklaşık 2 mm'lik bir kaplama kalınlığına sahipken, Levha II'nin kaplama kalınlığı yaklaşık 1,6 mm dir. Her ikisini kaplama sonrası enine kesitlerinden oluşan katmanların sertlikleri aşağıdaki Şekil 6’da verilmiştir.
3- Bulunan hacimsel aşınma oranları Şekil 8’de verilmiştir. CTi1.0 kaplamanın oda sıcaklığında ve yüksek sıcaklıkta hacimsel aşınma oranları sırasıyla 1,3 × 10−8 mm3 N − 1 m − 1 ve 5,8 × 10−8 mm3 N − 1 m – 1 'dir. Şekil 8’de Plakaların kaplama yüzeyinden itibaren derinliğin Wickers Sertliği ölçümleri grafiği verilmiştir.
Şekil 8. Plakaların kaplama yüzeyinden itibaren derinliğin sertliği
CTi0, CTi0.2, CTi0.4, CTi0.6, CTi0.8 ve CTi1.0'ın Bulunan ortalama mikro sertlik değerleri; 646.0 HV0.3, 661.6 HV0.3, 728.9 HV0.3, 747.6 HV0.3, 833.1 HV0.3'tür ve sırasıyla 860.1 HV0.3. Ti elementli kaplamaların performans artışı, dispersiyon kuvvetlendirmesine, katı çözelti kuvvetlendirmesine ve ince tane güçlendirmesine bağlanmaktadır. Bulunan sertlik değerleri Şekil 10’de verilmiştir.
Şekil 9. Kompozitin içine yerleştirilen Ti mol oranına göre aşınma hızı
Şekil 10. Kompozitin yerleştiren Ti mol oranına göre enine kesitinin yüzey sertliği SONUÇ
1 – Kobalt esaslı alaşımın WC metal matris kompozitinin yüzey sertliğinin çelik olan alt tabakadan mikro sertliği 3 kat daha büyüktür. Bunun nedeni kompozitin içindeki WC içeriğinin artması ile ilgilidir.
Kompozit kaplamanın içindeki WC içeriği arttıkça kompozitinde ortalama mikro sertliği artar. Bunun başlıca nedeni, kaplama sürecinde, alt tabaka içindeki WC içeriği toz arttıkça, çözünen WC miktarı da
önemli ölçüde daha yüksektir ve kaplamadaki dağılmış WC parçacıkları ve diğer sert fazlar, sürtünmeyi etkili bir şekilde önleyip aşınma direncini 10 kata kadar geliştirmiştir.
2- Lazer kaplama yöntemiyle 2 mm Co-Cr alaşımı kaplanmış plakanın yüzey sertliği 1.6 mm kaplanmış plakadan yaklaşık %27 daha fazla gerçeklemiştir. Şekil 6’da görüleceği gibi kaplanmış malzemenin sertliği, her iki plaka için ancak üst kaplamalarda gözlenmektedir. Aradaki minimal farklar lazer ışınının ısı girişi ve çalışma hızı gibi işlem parametrelerindeki farklılıklardan kaynaklanıyor olabilir. Ara tabakada her iki plakada sertlikler çok benzerdir ve alt tabaka malzemesi için neredeyse hiç fark yoktur.
3- Oda ve yüksek sıcaklıktaki kaplamaların hacim aşınma hızı eğrileri 7. şekilde incelendiği zaman, Ti element içeriğinin artmasıyla kaplamaların hacimsel aşınma hızının kademeli olarak azaldığı görülmektedir. TiC parçacıkları, kaplamanın mikro sertliğini ve aşınma direncini açıkça iyileştirdiği sonucuna varılmıştır. Ti elementli kaplamaların performans artışı, dispersiyon kuvvetlendirmesine, katı çözelti kuvvetlendirmesine ve ince tane güçlendirmesine bağlanmaktadır. Oda sıcaklığında CTi1.0 kaplamasının aşınma mekanizması esas olarak aşındırıcı aşınmadır, yüksek sıcaklıktaki aşınma mekanizması ise esas olarak oksidasyon aşınması ve yapışkan aşınmasıdır.
KAYNAKÇA
Antonov, M., Hussainova, I. (2009) ” Experimental setup for testing and mapping of high temperature abrasion and oxidation synergy”, Wear, Volume 267, Issue 11, ‘(1798-1803).
https://doi.org/10.1016/j.wear.2009.01.008
Babur, S. (2010). “Milisaniye Nd: YAG lazerle metal tozların metal yüzeylere kaplanması”, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversites,i Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı.
Bağcı, M. (2005). “CuZn10 pirinç malzemede kayma hızının aşınmaya etkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Mühendisliği.
Balaban, Z., Sarsılmaz, F. (2017). “Isıl çevrim uygulanmış Al-Bronz alaşımında mikroyapı ve aşınma özelliklerinin araştırılması”, Fırat Üniv. Müh. Bil. Dergisi 29(2) ,131-136.
https://dergipark.org.tr/en/pub/fumbd/issue/31208/339560
Baran, Ö. (2011). “CFUBMS yöntemi ile kaplanmış TiTaBN filimlerin yapısal, mekanik ve tribolojik özelliklerinin araştırılması”, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Mühendisliği.
Barış, M. (2014). “Yüksek enerjili bilyeli öğütme ile nano kobalt borür sentezi ve düşük karbonlu çelik yüzeylerinin kaplanarak mekanik özelliklerinin geliştirilmesi”, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Endüstriyel Teknoloji Eğitimi Anabilim Dalı.
Çay, V. V., Ozan, S.(2005). “ Süper alaşımlar ve uygulama alanları”, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları 2005.
Çelik, H. (1991). “Kaynak edilebilen kobalt ve demir esaslı alaşımların yüksek sıcaklıktaki aşınma davranışları”, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Makine Mühendisliği.
Çılgın, M. (1996). “Bazı sıcak iş takım çeliklerinin yüksek sıcaklık aşınma davranışları”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Metalurji Mühendisliği.
Çömez, E., Çelik H.(2004), “Kobalt Esaslı Elektrotlarla Kaplanan Malzemelerin İç Yapı ve Mekanik Özelliklerinin İncelenmesi”. F. Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 16(4), 633-641, Fischer, A. (1992). “ Mechanisms of high temperature sliding abrasion of metallic materials”, Wear,
Volume 152, Issue 1, (151-159). https://doi.org/10.1016/0043-1648(92)90210-Y
Gabriel, T., Rommel, D., Scherm, F., Gorywoda, M., Glatze, U. (2017). Laser Cladding of Ultra-Thin Nickel-Based Superalloy Sheets, Materials ,10, 279; doi:10.3390/ma10030279
Güner, E. (2019). “4140 çeliğinin mekanik aşınma özelliklerine lazerle yüzey sertleştirme işleminin etkisinin incelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği. http://acikerisim.bartin.edu.tr/handle/11772/1921
Gürkan, M. (2007). “Ostenitik ve mertenzitik paslanmaz çeliklerin yüksek sıcaklık aşınma davranışlarının incelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Metal Egitimi Anabilim Dalı.
Janka, L., Berger, L-M., Norpoth, J., Richard, T., Thiele, S., Tomastik, C., Matikainen, V., Vuoristo, P.
(2018). “ Improving the high temperature abrasion resistance of thermally sprayed Cr3C2-NiCr coatings by WC addition”, Surface and Coatings Technology, volume 337, (296-305).
https://doi.org/10.1016/j.surfcoat.2018.01.035
Kailas, S.V., Biswas, S.K.(1995). “ The role of strain rate response in plane strain abrasion of metals”, Wear,Volumes 181–183, Part 2, (648-657). https://doi.org/10.1016/0043-1648(95)90181-7 Karşı A.(2019).“Otomotivde lazer dolgu kaynağı parametrelerinin etkilerinin araştırılması”, Yüksek
Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Mühendisliği.
Kılıç M. (2019). “ Detonasyon tabancası (D-Gun) ve sürep sonik plazma sprey (SAPS) kaplama yöntemleri ile üretilen MCrAlY içeriğine sahip kaplamaların mikroyapısal ve mekanik özelliklerinin incelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği.
Kılıç, O. (2019). “ Marmaray demiryolu hattında ray kusurlarının ultrasonik yöntemle incelenmesi ve ray kusurlarının hattın hangi kısımlarında yoğunlaştığının tespiti”. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Mühendisliği programı.
Lai, Q., Abrahams, R., Mutton, P. J., Qiu, C., Paradowska, A., Soodi, M., Roy, T., Yan, W. (2017).
“Laser Cladding for Railway Repair: Influence of Depositing Materials and Heat Treatment on Microstructural Characteristics”. First International Conference on Rail Transportation
Malcıoğlu, A.U. (2015). “Östemperlenmiş gri dökme demirin yüksek sıcaklık aşınma davranışının incelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Anabilim Dalı,Malzeme Mühendisliği Programı.
Matikainen, V., Koivuluoto, H., Vuoristo,V. (2020). ”A study of Cr3C2-based HVOF- and HVAF-sprayed coatings: Abrasion, dry particle erosion and cavitation erosion resistance”, Wear,Volumes 446–447, (203188), https://doi.org/10.1016/j.wear.2020.203188
Moghaddam S.R. (2019) .“Cumbustion synthesis and characterization of molybdenum and boron containing multicomponent composite materials”, Ph.D. Thesis, Istanbul Technical University
Moghaddam S.R. (2019) .“Cumbustion synthesis and characterization of molybdenum and boron containing multicomponent composite materials”, Ph.D. Thesis, Istanbul Technical University