Diğer Dağıtım Maliyetleri Üzerindeki Etkileri

Elektronik ticaretin havayollarındaki uygulamalarından biri olan e-bilet havayollarına önemli maliyet azaltımları sağlamaktadır. Şu anda IATA yılda 300 milyon kağıt bilet işlemi yapmakta ve bu biletlerin her biri 10$’lık bir işlem maliyetine neden olmaktadır. Bir e-biletin işlem maliyeti ise yalnızca 1$’dır ve bu değer sektöre yılda yaklaşık 3 milyar$ kazandıracaktır. E-bilet, sunduğu çok önemli tasarrufların yanında, program değişikliklerinin ve son dakika seyahat kararlarının daha kolay işlenmesi, kayıp biletlerden doğan tehlike ve rahatsızlıkların ortadan kaldırılması, seyahat sayısı ve internet hizmetlerinin daha etkin kullanılması gibi faydaları da sağlar.

E-bilet ayrıca havacılık ticaretini biletin basılması, posta maliyetleri, saklanması ve hesap işlemleri gibi konularda eski hantal işlem süreçlerini ortadan kaldırarak iletişim devriminin en son noktasına taşımaktadır.²²³

223 Abeyratne, a.g.e, s. 1096

Tamamen kağıtsız olmasa da (yolculuk programı, fatura, rezervasyon onay numarası gibi bilgiler çıkarılabilmektedir) çok daha az kağıt maliyetleri, biletlerin ulaştırılması için posta vb. maliyetlerin ortadan kalkması, kağıt biletleri okuyucu cihazlar ve yazıcı araçlarının maliyetlerinin ortadan kalkması da e-biletin sağladığı maliyet avantajlarındandır. Continental havayolları e-biletin şirkete yılda 60 milyon$

kazanç sağlayacağını ve basılan her e-bilet için 9$ tasarruf sağlayacağını belirlemiştir.²²⁴

E-biletin maliyet azaltımları dağıtım (rezervasyon, biletleme ve biletin ulaştırılması) yer hizmetleri (check-in, boarding ve havaalanı hizmetleri) gelir muhasebesi ve kağıt bilet maliyetleri gibi alanlarda ortaya çıkmaktadır. E-bilet ile 21 alanda maliyetler tamamen ortadan kaldırılmakta, 4 alanda %60-80; 6 alanda %30-60; 1 alanda da %10-30 maliyet tasarrufu sağlanabilmektedir. Bunlardan tamamen ortadan kaldırılan maliyet alanları arasında bilet basımı, dağıtımı gelmektedir. Tamamen elimine edilen maliyetler arasında tarama, veri toplama, saklama ve kağıt kuponların süreç işlemleri gibi maliyetler de bulunmaktadır. %60-80 oranında tasarruf sağlanan maliyetler arasında bilet ofisleri, çağrı merkezleri ve havaalanı ofislerinde istihdam edilen personel maliyetleri ve sermaye maliyetleri bulunmaktadır. Check-in sürecinde de %30-60 maliyet tasarrufu sağlanabilir. %100 e-bileti benimsemeyen havayolları, bunu benimseyen havayollarının elimine ettikleri bu maliyet yüklerini taşımaya devam edeceklerdir.²²⁵

Havayolları online rezervasyon ve biletlemelerini yaparken elektronik biletleme ile işlem yaptıklarından kağıt bilet maliyet ve işlemlerinden tamamen kurtulmaktadırlar.

Ancak online ve çağrı merkez işlemleriyle elektronik bilet satılırken yalnızca kredi kartı kullanılması gerektiğinden elektronik ticaretin havayollarının kredi kartı komisyon maliyetlerini artırıcı etkisi vardır. Elektronik ticaretin havayolları için diğer bir dağıtım maliyeti artırıcı etkisi reklam ve promosyon giderlerinde yaşanmaktadır. Biletlerini bir seyahat acentası ile dağıtan havayolu bu şekilde reklam ve promosyonunu da

224 Chia- Yu Chen, “Passenger Use Intentions for Electronic Tickets on International Flights”, Journal of Air Transport Management, (2006.09.04), s. 1

225 “Electronic Ticketing: The Business Imperative for Change”, s. 6, www.sita.aero, (23.4.2007)

sağlayabilmektedir Ancak satışlarını web üzerinden gerçekleştiren bir havayolu satışlarını artırmak için reklam ve promosyona çok daha fazla önem vemek durumundadır. Web sitesinin tanıtımı, özel web fiyatlarıyla ilgili bilgileri müşterilere duyurmak amacıyla reklam giderleri artabilmektedir.²²⁶

Tablo 7: İnternet Satışlarıyla Mevcut Satış Kanallarının Karşılaştırılması Sonucu Dağıtım Maliyetleri

Maliyetler Mevcut

dağıtım

maliyetleri (%)

Tüm satışlar kendi websitesiyle yapıldığında oluşabilecek maliyet değişimleri %

Net komisyonlar 42.8 Tüm maliyetler kalktı- 42.8

Rezervasyon ve biletleme 31.0 çok düşük - 20.0

Reklam ve promosyon 12.5 Yüksek +5

GDS ücretleri 7.1 Tüm maliyetler kalktı - 7.1

Kredi kartı komisyonları 4.0 Daha yüksek +2.0 Sık uçan yolcu programları 2.1 Aynı 2.1

Diğer 0.5 Aynı 0.5

Maliyet avantajları 62.9

Toplam dağıtım maliyetleri 100 37.1

Kaynak: Doganis, a.g.e., s. 168

Havayolunun web sitesiyle satışları yapıldığında dağıtım maliyetlerinin 2/3’ünden kaçınılabilinir. Dağıtım maliyetleri toplam maliyetlerin %16-20’sini oluşturduğundan, bu maliyetleri 2/3 oranında önlemek tüm satışlarını kendi web sitesiyle yapan havayollarının toplam maliyetlerini %10-12 oranında azaltabileceği anlamına gelmektedir.²²⁷

226 Doganis, a.g.e., s. 169

227Doganis, a.g.e, s. 168

Havayolu biletlerinin online olarak satın alınması havayollarının ve acentaların telefon operatörü kira maliyetleri ve çağrı merkezi personel maliyetlerinden tasarruf etmelerini sağlayarak havayolu sektörüne büyük katkılar sağlar. E-bilet muhasebe süreçlerini hızlandırıp işlem maliyetlerini düşürerek de maliyet yönlü bir katkı sağlar.

Ayrıca internet, normal şartlarda satılamayan koltukların özel promosyonlar, fiyatlar ve artırmalarla satılması için çok etkin bir yoldur.²²⁸

.

Maliyet açısından, e-ticaretin kullanılması başka iki avantaj daha sağlamaktadır.

Tüm internet kullanıcıları kredi kartıyla ödeme yapmaktadırlar. Bu havayolunun nakit akışını büyük oranda artıracaktır, çünkü satışlar seyahat acentalarıyla yapıldığında gelirlerin havayoluna ulaşması genelde 1-2 ayı bulurken, internet ile yapıldığında ödemeler 2-3 günde havayollarının eline geçmektedir. Havayolu sektörü büyük oranda sezonsal olduğundan, erken ele geçen nakit çalışma sermayesi ihtiyacını azaltmaya yardımcı olacaktır ve ek banka faiz geliri yaratacaktır. Yüksek internet kullanımı özellikle B2B ilişkilerde de maliyetleri azaltmaktadır. Örneğin uçak parçaları, kırtasiye, catering ve uçuşta satış ürünleri gibi tedarikleri online olarak izleme ve sipariş etme personel maliyetlerinden tasarruf sağlayabilir ve stok miktarının azalmasına yardımcı olarak etkinliği artırabilir. Maliyetler aynı zamanda geleneksel iletişim araçlarında web teknolojilerine geçilerek de azaltılabilir. Bu sebeple British Airways 1999 yılında tüm dünyada 60.000 bilgisayarını birbirine bağlamak amacıyla modern bir intranet protokol platformu kurmak için SITA ile antlaşma imzalamıştır.²²⁹