Araştırmaya katılan öğretmenlerin destek eğitim uygulamalarında karşılaşılan sorunlarla ilgili görüşleri Tablo 12’de verilmiştir.
Tablo 12
Destek Eğitim Uygulamalarında Yaşanan Sorunlara İlişkin Öğretmen Görüşleri
Temalar Düşünceler Öğretmen Kodu N
Bir oda var kullanımda sıkıntı Ö3,Ö7,Ö10,Ö18 4 yaşanıyor. Boş sınıf bulma çabası
Destek eğitim odaları yoruyor.
Destek eğitim odasının donanım Ö1,Ö2,Ö5 4 yetersizliği, materyal sorunu
Veli beklentisi Öğrencilerin velilerinin beklentileri Ö2,Ö4 2 çok yüksek, kısa sürede sınıf düzeyini
yakalayacağını düşünmesi sorunlar yaratıyor
Özel Eğitim alan bilgimiz yetersiz. Tanılarla ilgili bilgi sahibi olmak, yeterlik alanlarını
bilmek öğrencilere nasıl davranacağımız, Ö6,Ö7,Ö8 3 Özel eğitim onlarla nasıl iletişim, bağ kuracağımız, konularında
alan bilgisi eksiklerimiz olması bizleri endişelendiriyor.
Yanlış yapmak istemiyoruz
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite Sınıf seviyesinden geride olan DEHB Ö12,Ö14,Ö15 5 bozukluğu tanısı tanısı da bulunan çocuklara ulaşmakta zorluk Ö16,Ö17
çekiyoruz.
Öğrencinin takibi Daha önceki(alt sınıflarda) eğitim çalışmaları Ö7,Ö8 2 hakkında bilgi sahibi olmayınca gelişimini
incelemede sorun yaşanıyor.
Arkadaşlarıyla birlikte olduğu sınıftan Ö9,Ö11 2 ayrılmak istemiyor
Öğrencinin destek eğitime Derslere isteksiz katılmaları başarıyı Ö5,Ö6,Ö7,Ö8,Ö9 5 yaklaşımı düşürüyor
Öğrenci isteksizse zorluyor muyuz endişesi Ö7 1 yaşıyoruz
Derse katılmada sürekliliği sağlamak Ö13 1 zor oluyor
Tablo 12’ye bakıldığında; “Okulumuzda bir destek eğitim odası var kullanımda sıkıntılar yaşıyoruz, boş sınıf bulmak için çaba gösteriyoruz” demiştir Ö3,Ö7,Ö10,Ö18.
“Destek eğitim odalarında materyaller yetersiz” şeklinde düşüncelerini belirtmiştir Ö1,Ö2,Ö5.
15
“Destek eğitim uygulamalarında velilerin beklentilerinin çok yüksek olması, kısa sürede sınıf düzeyini yakalama beklentilerinin olması sorunlar yaratıyor” demiştir Ö2,Ö4. Özel Eğitim alan bilgilerinin yetersiz olduğunu söyleyerek, "öğrenci tanılarıyla ilgili bilgi sahibi olmak yeterlik alanları, nasıl davranacağımız, nasıl iletişim kuracağımız, nasıl bağ kuracağız konularında eksiklerimiz olması bizleri endişelendiriyor. Yanlış yapmak istemiyoruz” diyerek düşüncelerini, kaygılarını dile getirmişlerdir Ö6,Ö7,Ö8. “Sınıf seviyesinden çok geride olan dikkat eksikliği tanısı da bulunan öğrencilerle çalışmak çok zorluyor bizleri” demişlerdir Ö12,Ö14,Ö15,Ö16,Ö17. Öğrencinin sınıfından çıkmak istemediğini, derslere isteksiz katıldığını bunun başarıyı düşürdüğünü belirtmiştir Ö5,Ö6,Ö7,Ö8,Ö9,Ö11. “Derse katılımda sürekliliği sağlamak zor ve de öğrencinin isteksiz olduğu durumda onu zorluyor muyuz endişesi yaşıyoruz” demiştir Ö7,Ö13. Süreç içerisinde öğrencinin eğitim aldığı alt sınıflardan bilgi almanın önemine değinen Ö7,Ö8 “alt sınıflarda eğitim veren öğretmenlerinden bilgi almadığımızda, öğrencinin gelişimini görmede sıkıntı yaşıyoruz” demişlerdir.
2.11 Destek Eğitim Uygulamalarında Rehberlik Araştırma Merkezleriyle İş birliği Araştırmaya katılan öğretmenlerin Okullarının bağlı bulunduğu ilçe rehberlik ve araştırma merkezlerinden beklentilerine ilişkin görüşleri Tablo 13’te verilmiştir.
Tablo 13
Özel Eğitim Uygulamalarında Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinden Beklentilere İlişkin Öğretmen Görüşleri Temalar Düşünceler Öğretmen Kodu N
Okul ziyaretleri Destek eğitim odaları ile ilgili ziyaretler
fiziki şartlar, donanım, materyallerin kontrolü Ö1,Ö3 2 okul yönetiminin bilgilendirilmesi
Özel eğitim alanında Hizmet içi eğitimler, seminerler Ö4,Ö14 2 eğitim desteği düzenli aralıklarla bilgilendirme toplantıları
yapılabilir
RAM ile okul rehberlik Destek eğitim odalarının
servisi işbirliği daha verimli hale getirilmesi Ö5,Ö10,Ö12,Ö18 4 konusunda okul rehberlik servisleriyle
işbirliği geliştirilebilir. Toplantılar düzenlenebilir
Her eğitim- öğretim döneminde bilgilendirme Ö7,Ö8,Ö9,Ö11,Ö13 8 toplantıları yapılabilir. Güncel bilgiler Rehber Ö15,Ö16,Ö17,
öğretmenlerimiz tarafından bizlere aktarılabilir.
Tablo 13’de görüldüğü gibi araştırmaya katılan öğretmenler RAM’ların destek eğitim odaları ile ilgili okul ziyaretlerinin uygun olacağını ve odaların fiziki şartları, donanımları ve içerisinde bulunan materyallerin kontrollerinin yapılarak okul yönetiminin bu konularda bilgilendirilmesinin önemli olduğunu ifade etmişlerdir Ö1,Ö3. Öğretmenler, özel eğitim alanında eğitim desteği olarak hizmet içi eğitim ve seminerler istemektedirler. RAM, okul rehberlik servisi işbirliği ile destek eğitim odalarının verimliliğinin artırabileceğini
16
belirtmişlerdir. Güncel bilgilerin belirli aralıklarla okul rehber öğretmenlerine verilebileceğini kendilerine de onlar tarafından aktarılabileceğini ifade etmişlerdir.
2.12 Nitelikli Bir Destek Eğitim İçin Öneriler
Araştırmaya katılan öğretmenlerin nitelikli bir destek eğitim için düşünceleri tablo 14’te verilmiştir.
Tablo 14
Nitelikli Bir Destek Eğitim İçin Öğretmen Görüşleri
Temalar Düşünceler Öğretmen Kodu N
Özel eğitim merkezi Öğrencinin özel eğitim aldığı merkezde Ö1 1
öğretmeniyle işbirliği görev alan öğretmenlerin hazırladığı BEP’ler konusunda okul ile paralellik sağlamaları Destek Eğitim odalarında ders veren öğretmenlerin Öğretmen eğitimleri özel eğitim alanında mutlaka eğitim almaları Ö2 1
Destek eğitim odaları Destek eğitim odalarının açılması, sayılarının artması Ö3,Ö10 2
belli standartlarının olması gerekir Ö4 1
Donanım, materyallerin Destek eğitim odalarında donanımın, araç gereçlerin Ö3,Ö15,Ö18 3
sağlanması tam olması gerekir Teknolojinin sağlanması destek eğitim odalarını daha Ö6 1
işlevsel kılacaktır Ders öğretmeni ile Destek eğitim odasında ders veren öğretmenle Ö7,Ö8 işbirliği sınıfında dere giren öğretmenin işbirliği yapması gerekir Veli ile işbirliği Nitelikli bir destek eğitim için veli ile işbirliği Ö7,Ö8,Ö12,Ö14 4
Sağlanmalıdır. İzleme çalışmaları Çalışmaların her ay düzenli şekilde izlenip, Ö7,Ö8,Ö14 3
Değerlendirilmesi, rehber öğretmenle istişare yapılması. Destek Eğitim Süresi Ders sürelerinin arttırılması Ö9 1
BEP Öğrencinin güçlü ve zayıf yönlerinin bilinmesi Ö11,Ö13 2
BEP’in oluşturulması, güncellenmesi niteliği arttıracaktır Öğrencinin özel eğitimle Öğrencinin destek eğitim odasında istekle bulunmasını Ö13 1 İlgili Tutumu sağlayabilme koşullarını yaratmalı
Tablo 14’e bakıldığında; öğrencinin sınıfında derse giren öğretmenle ve veli ile iş birliğinin nitelikli bir destek eğitim için önemli olduğunu ifade etmişlerdir öğretmenler. Destek eğitim odalarının açılması, sayılarının arttırılması, donanım ve araç gereçlerin sağlanması, sınıflarda teknolojinin bulunmasının destek eğitim odalarının işlevselliğini arttıracağını belirtmişlerdir.” Öğrencinin güçlü ve zayıf yanlarının belirlenerek BEP’e dayalı bir eğitim oluşturulması destek eğitimde en önemli unsurlardan biridir” diyerek
17
BEP’in(bireyselleştirilmiş eğitim planının) önemini hatırlatmışlardır. Çalışmaların düzenli periyotlarla takip edilmesinin güncellemeyi sağlayacağını bu şekilde eksiklerin farkına varılıp zamanında müdahale olanağı yaratacağını ifade etmişlerdir. “Öğrencinin destek eğitim uygulamalarından kendi isteği ile, keyif alarak yararlanmasının koşulları mutlaka yaratılmalıdır” diyerek eğitimde motivasyon sağlama araçları üzerinde düşünmemiz gerektiğini ifade etmişlerdir.
TARTIŞMA VE SONUÇ
T.C Anayasasının 42. Maddesinde Eğitim ve Öğrenim Hakkı ve Ödevi başlığı altında
“kimse eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz” “devlet durumları sebebiyle özel eğitim ve öğrenim ihtiyacı olanları topluma yararlı kılmak için gerekli tedbirleri alır” hükmüne uygun olarak 573 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de amacın “özel eğitim gerektiren bireylerin, Türk Milli Eğitiminin genel amaçları ve temel ilkeleri doğrultusunda, genel ve mesleki eğitim görme haklarını kullanabilmelerini sağlamaya yönelik esasları düzenlemektir”
şeklinde ifade edildiği görülmektedir. Yine aynı kararnamede "kaynaştırma", özel eğitim gerektiren bireylerin diğer bireylerle karşılıklı etkileşim içinde bulunmalarını sağlamak ve eğitim amaçlarını en üst düzeyde gerçekleştirmek için geliştirilmiş eğitim ortamları” olarak tanımlanmıştır.
Kaynaştırma eğitimi; özel gereksinimli bireylerin eğitim ihtiyaçlarının belirlenerek, bireyselleştirilmiş eğitim programı rehberliğinde ve gerekli destek eğitim hizmetlerinin sağlanmasıyla, akranlarıyla birlikte tam zamanlı yer aldığı eğitim uygulaması olarak tanımlanmaktadır. Ülkemizde kaynaştırma öğrenci sayısı her yıl artmaktadır. 2019-2020 eğitim öğretim yılında kaynaştırma eğitim kararı verilen ilköğretim (okul öncesi, ilkokul, ortaokul) öğrenci sayısı 262.766’dır. Ortaöğretim (lise) öğrenci sayısı ise 55.534’tür (MEB) 2015 tarihli
“destek eğitim odalarının açılması” konulu genelgede “destek eğitim odalarının açılmasının zorunlu kılınması…” ibaresi kaynaştırma/bütünleştirme eğitimi içerisinde önemli yer tutan destek eğitim hizmetlerinin de gün be gün büyüyeceğini işaret etmektedir. Bu durumda destek eğitim uygulamalarının daha nitelikli olabilmesi için sorunların fark edilmesi, giderilmesi, önlemler alınması gerekmektedir. Bu bağlamda destek eğitim odasında ders veren öğretmenlerden uygulama ile ilgili görüşlerin alınması önemlidir, çalışmaların yürütülmesinde en büyük görevin ve sorumluluğun onlara düştüğü bilinmektedir. Bu öngörüyle araştırmada destek eğitim uygulamalarına katılan, destek eğitim odasında ders veren öğretmenlerin görüşleri alınmış ve araştırmadan elde edilen bulgular alan ile ilgili mevzuat ve rehberlik araştırma merkezlerinin çalışmaları esas alınarak tartışılmıştır.
Destek eğitim uygulamalarıyla ilgili öğretmen görüşlerine bakıldığı zaman öğretmenler, öğrencinin istekle derse katılmaları durumunda ve de velinin öğretmenle iş birliği yaptığı durumlarda faydanın arttığı yönünde görüş bildirmişlerdir. Öğrencilerin performanslarının belirlenmesi, ihtiyaçlarının saptanması ve öğrencinin yetenek alanlarının bilinmesi destek eğitimin işlevselliğini arttırır diyen öğretmenler arasında öğrencinin sınıf düzeyini
yakalamasında destek eğitim mutlaka gereklidir görüşü de büyük oranda kabul görmüştür.
Destek eğitim uygulamalarından yaralanan öğrencinin velisi ile iş birliği önemlidir. Veli ile
18
görüşmeler yapılmalı, onlardan bilgi alınmalı, durumla ilgili bilgilendirmeler yapılmalıdır.
Eğitim süresince bu bilgilendirmeler devam etmelidir. Gelişme gösteren öğrencilerle ilgili kayıt edilen notların veli ile paylaşılması etkili olacaktır, öğrencinin başlangıçtaki performansı ile eğitim sürecinde sağlanan gelişme onlara gösterilmelidir. Bu şekilde velinin ve öğrencinin destek eğitimi konusunda istekli olması sağlanabilir. Sınıftaki diğer öğrencilerin velileriyle de gerekli durumlarda toplantılar yapılarak sınıftaki olası problemlere çözüm bulunabilir.
Öğrenci tüm yönleriyle tanınır ve ihtiyaçlarına yönelik gerçekçi bir bireysel eğitim programı hazırlanırsa ve süreç içerisinde öğrencinin ihtiyacına göre program revize edilirse öğrencinin destek eğitim odalarından aldıkları bire bir eğitimin yararının artacağı söylenebilir.
Öğretmenlerin öğrencinin sınıf düzeyini yakalamaları hususunda destek eğitim mutlaka gereklidir görüşünün nedeni; belirlenen ihtiyaçlarına uygun hazırlanan bir programla ve de bire bir aldıkları eğitimle sınıf düzeyine yaklaşabilmeleri hatta sınıf düzeyini yakalayabilmeleri düşüncesi olabilir. Kaynaştırma eğitiminde çocuğu normal hale getirmek değildir öncelikli amaç, onun ilgi ve yeteneklerini en iyi şekilde kullanmasını sağlamaktır ancak tam zamanlı kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitimlerine devam eden öğrencilerin başarılarının değerlendirilmesinde kayıtlı olduğu okulda uygulanan mevzuatın dikkate alınması ayrıca devam ettikleri okulun sınıf geçme ve sınav yönetmeliğine göre değerlendirilmeleri amacı bir şekilde sınıf seviyesine yaklaşma ya da sınıf seviyesini yakalama olarak ifade etmemize olanak vermektedir. Rehberlik ve araştırma merkezlerinde, tam zamanlı kaynaştırma eğitim kararının kaldırılması ve eğitime devam kararı alınması da bu yorumu destekler niteliktedir.
Araştırmanın destek eğitimin planlanmasına ilişkin bulguları değerlendirildiğinde dört farklı görüş olduğu görülmektedir. Okul yönetimi /rehberlik servisi planlar ve de okulun tüm paydaşları birlikte hazırlar en fazla ifade edilen iki görüş olmuştur. Okullarımızda planlamayı tek başlarına rehber öğretmen/psikolojik danışman hazırlar, rehber öğretmen/psikolojik danışman branş öğretmenleri ile birlikte hazırlar görüşü de yine ifade edilen iki görüş olarak görülmektedir. Planlamayla ilgili farklı düşüncelerin olması düşündürücüdür. Destek eğitim uygulamalarında, 07/07/2018 tarihli ve 30471 sayılı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği destek eğitim odası başlığı altında (madde 25 d) “Destek eğitim BEP geliştirme biriminin planlaması doğrultusunda okulun ders saatleri içinde veya dışında ihtiyaç halinde hafta sonu da yapılabilir” ifadesi yer alır. Buna göre okullardaki planlamaların BEP geliştirme birimi tarafından yapılması gerekmektedir. Araştırma bulgularında BEP biriminin adının geçmemesi ilginçtir. Bu görevin çoğunlukla rehber öğretmen/psikolojik danışman tarafından yürütüldüğü görülmektedir bu durum okul yöneticilerinin, rehber öğretmenlerin/psikolojik danışmanların ve destek eğitim odalarında ders veren öğretmenlerin kaynaştırma eğitimine ilişkin mevzuat bilgilerinin yeterliliği açısından değerlendirilebilir.
Destek eğitim uygulamalarında görev alan öğretmenlerin özel eğitim alanında eğitim alma durumları değerlendirildiğinde hizmet içi eğitim alan öğretmenlerin sayısının eğitim almamışlara göre çok fazla olduğu görülmektedir ancak hiç eğitim almamış öğretmenlerin olması dikkat çekici bir durumdur. Kaynaştırma eğitimi uygulaması kapsamında destek eğitim odasında eğitim alan öğrenci özel gereksinimlidir. Özel gereksinimli öğrenci ile çalışacak öğretmenin öğrencilerin yetersizliklerinden çok yeteneklerini ve yeterliliklerini göz önüne
19
alması önemlidir bununla birlikte eğitim ortamını düzenlemesi, çocuğun yetenekleri doğrultusunda bazı uyarlamalara gitmesi, öğretim materyallerini çeşitlendirmesi gerekecektir.
Özel eğitim alanına yönelik hizmet içi eğitim almanın, seminer ve eğitimlere katılmanın öğretmenlerin tutumları üzerinde olumlu yönde değişikliğe yol açtığı, çok daha olumlu bakış açısı sağladığı rehberlik ve araştırma merkezlerinde yapılan seminerler, eğitimler sonrasında öğretmenlerden alınan dönütlerden anlaşılmaktadır. Süreç içerisinde konu ile ilgili bilgilerin güncellenmesi, eğitim ortamında oluşan yeni fikir ve uygulamaların farkında olunması için, hazırlanan eğitim ve seminerlerin önemli olduğu söylenebilir. Araştırma bulgularında rehberlik servislerinin verdikleri eğitimlerle öğretmenlere destek sundukları görülmektedir. Eğitim öğretim yılı başında yapılacak toplantılarda rehber öğretmenlere verilecek destek eğitim uygulamalarına yönelik güncel bilgilerin okullarda destek eğitim uygulamalarına katılan öğretmenlere ulaştırılması önem taşımaktadır.
Okul yönetimlerinin destek eğitim uygulamalarına yönelik tutumları destek verir niteliktedir. Araştırmaya katılan öğretmenlerin tamamının okul yönetiminin destek eğitim uygulamalarına destek verdiklerini ifade etmiş olmaları sevindirici ve umut vericidir. Destek eğitim uygulamalarında okul yönetiminin yapıcı ve destekleyici tutumu okulun diğer paydaşlarının özel gereksinimli öğrencilere karşı tutumunu da belirleyecektir. Bulgulardan fiziki koşulların yetersizliğinden dolayı fazla sayıda destek eğitim odası açma kararı alınamadığını ancak okul yönetiminin diğer odaların ve sınıfların kullanılmasıyla mağduriyetleri gidermeye çalıştıkları görülmektedir.
Araştırmada destek eğitim odalarının donanımlarına ilişkin düşüncelere bakıldığında öğretmenler destek eğitim odalarının sayıca yetersiz olduğunu , çalışmalarda başka oda ve sınıflardan yararlandıklarını ancak bu yerlerde düzenleme ve aydınlanma sorunu yaşadıklarını ifade etmişlerdir. Okul yönetiminin ders verdikleri alanlarda koşulları iyileştirdiğini söyleyen öğretmenler bulunmaktadır.
MEB’in 2019 yılında belirlediği standartlarda 81 ilde 400 destek eğitim odasını 2020 yılında hizmete açması hizmetin daha ulaşılabilir olacağına dair umut verici haberlerdir(MEB) 07/07/2018 tarihli ve 30471 sayılı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği destek eğitim odası başlığı altında (madde 25 ), c bendinde “Destek eğitim alacak öğrenci sayısına göre okullarda birden fazla destek eğitim odası açılabilir” demektedir ancak okulların fiziki koşulları düşünüldüğünde bu konuda sorun yaşanacağı öngörülmektedir. Aynı yönetmeliğin ç bendinde
“Destek eğitim odasında öğrencilerin eğitim performansları dikkate alınarak bire bir eğitim yapılır. Ancak, BEP geliştirme biriminin kararı doğrultusunda gerektiğinde eğitim performansı aynı seviyede olan öğrencilerle bire bir eğitimin yanında en fazla 3 öğrencinin bir arada eğitim alacağı grup eğitimi de yapılabilir” ve d bendinde “Destek eğitim BEP geliştirme biriminin planlaması doğrultusunda okulun ders saatleri içinde veya dışında ihtiyaç halinde hafta sonu da planlanabilir. Öğrenciye ders saatleri içinde eğitim verilecekse destek eğitim alması planlanan dersin saatinde o derse ilişkin eğitim verilir” ifadeleri bu konuda farklı çözüm yollarının yaratılabileceği konusunda yol gösterici olacaktır.
MEB’in 2015 yılında yayınladığı Destek Eğitim Klavuzu’nda destek eğitim odasının fiziki koşullarının nasıl olması gerektiği ve donanımda neler olması gerektiği sıralı bir şekilde yer almaktadır ayrıca “fiziki şartları nedeniyle destek eğitim odası açılamayan okullarda il/ilçe milli eğitim müdürlüklerinin onayı doğrultusunda fen laboratuvarları, resim atölyeleri, müzik
20
odaları vb. uygun alanlar destek eğitim odası olarak kullanılabilir” ifadesi de yer almaktadır.
Belli standartlara sahip, fiziki koşulların tam olduğu destek eğitim odalarının yeterli sayıda açılması istenendir. Bu durum gerçekleşene kadar eğitim uygulamalarının devam etmesi açısından başka alanların destek eğitim odası olarak kullanılmasının yarar sağlayacağı düşünülebilir ancak bunun uzun süreli bir çözüm olarak düşünülmesi uygun olmayacaktır.
Amaç bu ortamların, hizmetten yararlanan öğrencilerin yetersizlik türü ve yetenek alanlarına göre düzenlenmiş olmaları, özel araç gereçler ve uygun materyaller ile donatılmış olmalarıdır.
Araştırmada öğretmenlerin bir kısmı destek eğitim odası olarak kullanılan alanların uygun olmadığını ifade ederken bir kısım öğretmen olumsuz şartlara rağmen okul yönetiminin çabalarıyla diğer alanların koşullarının destek eğitim uygulaması için uygun hale getirildiğini ifade etmiştir. Her şeye rağmen okul yönetimlerinin eğitim ortamı oluşturmak için verdiği çaba hissedilmektedir.
Araştırma bulgularına göre öğretmenlerin MEB 2015 Destek Eğitim Odası Kılavuzu’nda yer alan ortaokullara yönelik destek eğitim odalarında bulunması gereken materyaller hakkında bilgi sahibi olmadıkları görülmektedir. Bu kılavuzda ortaokul kademesinde destek eğitim odalarında bulunması gereken materyaller şu şekilde sıralanmıştır ; üç boyutlu geometrik şekiller, 5 N 1 K öğretim seti, çocuk romanları seti, geometrik şekiller, hikaye kitapları, interaktif vücut oyuncağı, kesir takımı, müzik aletleri seti, okuma-yazma becerisi öğretim seti, örüntü oluşturma kartları, sıralı olay kartları, sosyal beceri öğretimi seti, tangram. Araştırma bulgularına bakıldığında öğretmenlerin bu materyallerden sadece bir ikisinin adını ifade etmiş oldukları görülmektedir. Öğretmenler destek eğitim odalarında materyallerin yetersiz olduğunu ifade etmişlerdir. Materyali sınıfa girerken kendisinin sağladığını söyleyen öğretmenlerin sayısı oldukça fazladır. İl/ilçe millî eğitim müdürlükleri, kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim yapılan okul ve kurumlardaki özel eğitim hizmetlerine yönelik derslik, araç gereç gibi ihtiyaçların sağlanması için tedbir almakla yükümlüdür” ve “Destek eğitim odası için alınacak malzemeler okul/kurumun bağlı bulunduğu genel müdürlüğün bütçesinden karşılanır” (2015 Destek Eğitim Odası Kılavuzu)
Destek eğitim uygulamalarında rehberlik önemlidir. Özel gereksinimli bireylerin eğitimi konusunda yasal düzenlemeler açık ve net bir şekilde belirtilmişken okul yöneticileri ve destek eğitim uygulamasına katılan öğretmenlerin bilgilendirilmeleri eksik kalmıştır. Rehberlik ve araştırma merkezleri eğitim öğretim yılı başında okullara destek eğitim odası ile ilgili bilgilendirme yapar. Destek eğitim odasının açılış ve işleyiş sürecinde (odanın dizaynı, BEP hazırlanması vb.) okul ve kurumlara danışmanlık hizmeti verir. Sadece eğitim öğretim yılı başında değil eğitim öğretim yılı süresince okul yönetimlerinin talepleri doğrultusunda rehberlik ve araştırma merkezlerinin okul ve kurumlara danışmanlık hizmeti vermeleri sürecin sağlıklı yürümesi açısından yararlı olacaktır. Bulgulardan çıkan sonuca göre, çok sayıda öğretmen materyallerin yetersiz olduğunu ifade ederken sadece iki öğretmen destek eğitim odalarındaki materyaller yeterlidir demiştir. Okul yönetimleri destek eğitim odalarının materyal ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik resmi talepte bulunmalıdırlar ve süreci takip etmelidirler.
Destek eğitim uygulamalarında akademik beceriler haricinde öğrencilere kazandırılan beceriler konusunda öğretmenlerin sadece 2’si başka bir beceri kazandırmıyor derken, diğer öğretmenler öğrencilerin destek eğitim uygulamalarında başka beceriler kazandığını ifade etmişlerdir. Özellikle sosyal becerilerinin, iletişim becerilerinin arttığını ifade eden öğretmen
21
sayısı oldukça fazladır. Öğretmenler, ders aralarında öğrenci ile yaptıkları küçük sohbetlerin, onlarla kurdukları bağın öğrencinin iletişim becerilerini geliştirdiğini ifade etmişlerdir.
“Özgüveni artıyor” diyen öğretmenlerin sayısı da fazladır; kendisini daha mutlu hissediyor, öğretmeninden gördüğü ilgi alaka ile kendisini değerli hissediyor ve başarabileceğine olan inancı artıyor diyerek düşüncelerini belirtmişlerdir. Yapamayan çocuk öfkelenir, derslere katılmak istemez, kalabalık sınıflarda hep olumsuz yanlarıyla görülür, arkadaşlarının arasında kaybolur. Bu durum çocukta stres yaratır ve kendisiyle ilgili olumsuz düşünceler geliştirir. Oysa destek eğitim odalarında bire bir aldığı eğitimle ve öğretmeniyle kurduğu etkileşim sonucu öğrenci kendisiyle ilgili olumlu mesajlar alacak, zeki olduğunu, daha fazla emek ve zaman harcadığında yapabileceğini görecektir. Kendisiyle ilgili güçlü yönlerini fark edecek benlik algısı güçlenecektir, bu özgüvenin artmasını sağlayacaktır.
Öğretmenler; “öğrencinin ders saatlerini takip etmesi, derse zamanında gelmesi zamanı doğru kullanma ve doğru planlama becerisini geliştiriyor, zamanı yönetebiliyorlar” demişlerdir.
Öğretmenler; “öğrencinin ders saatlerini takip etmesi, derse zamanında gelmesi zamanı doğru kullanma ve doğru planlama becerisini geliştiriyor, zamanı yönetebiliyorlar” demişlerdir.