Deneysel aşamada tek grup öntest-sontest deseni uygulanarak örneklemden rasgele oluşturulmuş gruplar yerine örneklemin kendisinden oluşan sadece tek bir grup, deney grubunu oluşturmuş ve ölçümler bu grup üzerinde yapılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkeni araştırma konusuna ilişkin öğrencilerin performans kaygısı ve motivasyon düzeyleri; bağımsız değişkeni ise uygulanan yöntem olmuştur. Öğrencilerin performans kaygısı ve motivasyon düzeylerini belirlemek amacıyla, deneysel sürecin; başında (1.hafta-öntest), ortasında (5.hafta-aratest) ve sonunda (10.hafta-sontest) Özevin Tokinan (2013) tarafından Türkçe’ye uyarlama çalışması yapılmış olan Kenny Müzik Performans Kaygısı Envanteri (K-MPKE) ve Çalışkan (2008) tarafından geliştirilen Bireysel Çalgı Dersi Güdülenme Ölçeği (BÇGÖ) uygulanarak ölçümler yapılmıştır. Ayrıca, deneysel sürecin sonunda öğrencilerle yapılan görüşmeler ses kayıt cihazı ile kayıt altına alınmıştır.
Deneysel işlem öncesinde; literatür taraması yapılarak geliştirilen ve ekte örneği sunulmuş olan 10 hafta boyunca, haftanın 2 günü 45’er dakikalık iki ders saati süresince gerçekleştirilen birlikte çalma öğrenme biçimine dayalı Bireysel Çalgı (flüt) dersi öğretim programı, uygulamayı gerçekleştirecek olan ders sorumlusu araştırmacı tarafından oluşturulmuştur. Hazırlanan öğretim programı; hedefler yerine “kazanımlar”, “öğrenme-öğretme süreçleri” yerine etkinlikler, ölçme değerlendirme yerine ise “açıklamalar” ifadesinin kullanıldığı, öğrenciyi merkeze alarak öğrenci davranışlarına yönelik olarak hazırlanmış; Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2008) Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi Türk ve Batı Müziği Çalgı Toplulukları Dersi Öğretim Programı, MEB (2009) Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi Batı Müziği Koro Eğitimi Dersi Öğretim Programı ve MEB (2008) Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi Türk ve Batı Müziği Çalgıları Dersi
(Flüt) Öğretim Programı’ndan faydalanılarak, YÖK (2006) tarafından uygulamaya konulan merkezi “Müzik Öğretmenliği Lisans Programı” ders tanımlarından, “Bireysel Çalgı (flüt)” dersinin içeriğine uygun olacak şekilde geliştirilmiştir. Oluşturulan “Birlikte Çalma Öğrenme Biçimine Dayalı Bireysel Çalgı (Flüt) Dersi Öğretim Programı” ; “Birlikte Çalma, Geliştirme ve Sergileme” öğrenme alanı kapsamında ele alınan “Repertuar Belirleme”, “Akort Birliği Sağlama”, “Deşifre Çalışmaları”, “Eser İnceleme, Çözümleme ve Seslendirme”, “Eserlerin Sergilenimi” ünitelerindeki konu alanlarına ilişkin kazanımlar, öğretim etkinlikleri ve açıklamalara dayalı olarak düzenlenmiştir. Öğretim programında ele alınan tüm konular öğrencilerde, birlikte çalma bilinci ve becerisi oluşturacak nitelikte ele alınmıştır. Hazırlanan öğretim program Ek-4’te yer almaktadır.
Deneysel işlem sürecinde çalışılacak eser repertuarı belirlenirken öncelikle, öğrencilerin hazır-bulunuşluk seviyeleri ve sınıf düzeylerine uygun olan uluslararası flüt literatürünün çeşitli dönemlerine ait ünlü bestecilerin seçkin eserlerinden oluşan 2’li, 3’lü, 4’lü, 5’li vb. flüt toplulukları için düzenlemesi yapılmış eserler arasından teknik ve müzikal içerik bakımından zengin, geniş bir eser havuzu oluşturulmuştur. Daha sonra, öğrenciler tarafından daha önce solo olarak hiç icra edilmemiş olan eserlerin video ve mp3 kayıtları öğrencilere dinletilerek, öğrencilerin ilgi, istek ve ihtiyaçları doğrultusunda belirlenen eserleri kapsayan repertuar; öğretim başlamadan önce hazır hale getirilmiştir.
Grup çalışmalarının etkili ve verimli bir şekilde yürütülebilmesi, grup üyeleri arasında akademik ve sosyal etkileşimin yoğun bir şekilde sağlanabilmesi açısından çalışma odaları ve çalışma takvimi düzenlenerek çalışma takibi düzenli bir biçimde yapılmıştır. Deneysel süreç boyunca gerekli olan araç-gereç ve ders materyalleri araştırmacı tarafından tedarik edilmiştir.
İlk aşamada, Öğrencilere birlikte çalma ve birlikte öğrenme süreci hakkında genel bilgiler verilerek uyulması gereken kurallar ve dikkat edilmesi gereken noktalar üzerinde durulmuş, öğrencilerin çalışmaya güdülenmesi amacıyla uygulama sürecinin aşamaları, işleyişi, amaç ve içeriği hakkında gerekli bilgilendirmeler yapılmıştır. Uygulamaya ilişkin öğrencilerden gelen sorular cevaplanarak süreç ile ilgili öğrenci görüşleri ve önerileri alınmıştır.
Daha sonra, öğrenci görüşleri alınarak belirlenen eserlerin tüm partiturleri, eseri çalacak olan grup üyeleri tarafından dönüşümlü bir şekilde deşifre edilmiştir. Bu sayede tüm grup üyelerinin eseri oluşturan bölümler hakkında fikir sahibi olmaları ve kendi seviyelerine uygun bölümleri kendilerinin de tespit etmesi amaçlanmıştır. Deşifre aşamasından sonra öğrenci yetkinlik seviyeleri, ilgi ve istekleri doğrultusunda partitur dağılımı yapılarak birlikte çalma grupları oluşturulmuştur.
Araştırmacı tarafından öğrenilecek olan esere ilişkin genel bilgiler (eserin bestecisi, yazıldığı dönem, eserin hızı, eserde geçen gürlük ve müzikal ifade terimleri, artikülâsyonlar, süslemeler, nefes yerleri, motif, cümle vb.) açıklandıktan sonra, eserin video ve mp3 kayıtları öğrencilerle paylaşılarak eser hakkında ön bilgi sahibi olmaları sağlanmıştır. Öğrenilen bu bilgilerin daha çok pekişmesi amacıyla öğrencilere, öğrenilen esere ilişkin bilgileri araştırarak raporlaştırmaları ve bir sonraki derste bu bilgileri sınıfta paylaşmaları için araştırma ödevleri verilmiştir. Daha sonra, ısınma egzersizleri ve akort birliği sağlama çalışmalarının ardından, deşifre çalmaya başlamadan önce öğrencilere, eseri dikkatlice gözden geçirmeleri açısından kısa bir süre verilmiş, esere ne kadar yoğunlaşabildiklerini tespit etmek amacıyla (eserin; tonu, ölçü sayısı, değiştirici işaretleri, hız ve nüans terimleri vb.) sorular yöneltilerek dikkat ve hafıza kontrolü yapılmış ve ardından öğrencilerin sahip oldukları birikimin deşifre çalma becerisine yansıtılmasına geçilmiştir.
Öğrenciler; kendilerine tahsis edilen çalışma odalarında, ders dışı zamanlarına uygun olarak planlanan çalışma saatlerinde düzenli olarak bir araya gelerek birbirlerinin öğrenmelerine yardımcı olmuş, çalgı becerisi; düşük düzeyde olan öğrenciler, daha yüksek düzeyde olan öğrencileri model alarak beceri düzeylerini arttırmaya çalışmışlardır. Araştırmacı; çalışmaların verimli bir şekilde yürütülebilmesi ve grup içi iletişimin pekişmesi açısından kendisinin müdahalesi olmaksızın öğrencileri, grup içi kararları kendilerinin almaları ve düşüncelerini ifade etmeleri konusunda yüreklendirmiş, grup sorunlarına nasıl çözüm önerileri getirebileceklerine dair yol göstererek, karşılaştıkları güçlükleri yenebilmeleri noktasında ihtiyaç duydukları yardımı sağlamıştır.
Araştırmacı; birlikte çalma gruplarını oluşturan tüm öğrencilerin eşit sorumluluk alacağı şekilde, her eser için grubu aktif tutacak ayrı grup başkanları belirleyerek,
öğrenme aktiviteleri süresince iletişim ve etkileşimin hızlı ve sistematik hale gelmesini sağlamıştır.
Birlikte çalma grupları ile yapılan dersler, eş zamanlı olarak her hafta dönüşümlü bir şekilde orkestra odası ve konser salonunda gerçekleştirilmiştir. Deşifresi tamamlanarak üzerinde çalışılan her eser, araştırmacı tarafından bir sonraki derste bireysel ve grup olarak ayrı ayrı dinlenmiş, öğrencilerin icra etmekte zorlandıkları bölümler gösterip-yaptırma yöntemi ile örneklendirilmiş, öğrenme eksikleri-yanlışları konusunda gerekli düzeltmeler yapılmıştır. Araştırmacı; bu süreçte öğrencilerin birlikte çalma, birlikte çalışma becerilerini, akademik ilerlemelerini, gurup içi ve gruplar arası iletişimlerini vb. birçok davranışlarını sistematik olarak gözlemlemiş; öğrencilere gerekli olan her yerde dönüt, düzeltme ve pekiştireçleri sağlayan bir misyon yüklenmiştir.
Araştırmacı; süreç boyunca verimli çalışan grupları ödüllendirmek, grup dinamiğini canlı tutmak, grup üyelerine iletişim, yardımlaşma ve uzlaşma becerileri kazandırmak amacıyla ders dışı faaliyetler ile çeşitli sosyal ortamlarda etkinlikler düzenlemiş, öğrencilerin öğrenmeye daha fazla güdülenmelerini sağlamaya çalışmıştır.
Deneysel işlem sürecinde flüt topluluğu ile çalışılan eserler;
Malatya ili Battalgazi ilçesine bağlı Orduzu Elif Şireli Ortaokulu; 5A, 5B, 6A, 6B, 7A, 7B, 8A, 8B sınıflarında öğrenim gören öğrencilerden oluşan izleyiciler karşısında, 8 hafta boyunca her hafta bir şubede dinleti verilerek,
9. Haftada, “23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” töreninde söz konusu okulun öğrencileri, öğretmenleri ve velilerinden oluşan izleyiciler karşısında konser verilerek,
10. Haftada ise İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi C Blok- Ahmet Adnan Saygun Salonu’nda geniş çaplı bir konser gerçekleştirilerek sergilenmiştir. Süreç boyunca, öğrencilerin seyirciler önünde gerçekleştirdiği tüm dinleti ve konserler fotoğraflanarak, video kamera aracılığı ile kayıt altına alınmıştır. Bu kayıtlar her performans sonrasında öğrencilerle birlikte izlenerek, öğrencilerin birlikte çalma sırasında yapmış oldukları hataları kendilerinin görmesi ve bu hataları kendilerinin dile getirmesi konusunda teşvik edilerek bireysel değerlendirme ve grup değerlendirmesi sürecine aktif olarak katılımları sağlanmıştır. Araştırmacı, öğrencilerin öğrenme
eksiklerini ve çalarken fark edemedikleri hatalarını, kendilerini izleyerek tespit etmeleri konusunda farkındalık kazanmalarının yanında eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerine de katkı sağlamayı amaçlamıştır. Bu sayede grup üyeleri; kendi başarısının grubun başarısından geçeceği bilinci ile hareket ederek kime yardım edileceği ve kimin daha fazla motive edilmesi gerektiğini, birbirlerinden aldıkları dönütler ile tespit etme imkânı bulmuşlardır.