Birlikte Çalma ile İlgili Araştırmalar

Varış (2007), “Eğitim Fakülteleri Müzik Eğitimi Anabilim Dalları Orkestra ve Yönetimi Dersi Öğretim Sürecinin Betimlenmesi ve Değerlendirilmesi” başlıklı doktora tezi çalışmasında, Eğitim Fakülteleri Müzik Eğitimi Anabilim Dalları “Orkestra ve Yönetimi” dersinin öğretim sürecinin mevcut durumunu değerlendirerek daha işlevsel bir yapıya ve işlerliğe kavuşturulmasına katkıda bulunmayı amaçlamıştır.

Araştırmada bütüncül bir yaklaşımla nicel ve nitel boyutlu betimsel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Eğitim Fakülteleri Müzik Eğitimi Anabilim Dallarında 2006-2007 eğitim-öğretim yılında “Orkestra ve Yönetimi” dersini yürütmekte ve daha önceden yürütmüş olan öğretim elemanları ve bu dersi alan son sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmada veriler, anket ve yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilmiştir.

Araştırma sonucunda, “Orkestra ve Yönetimi” dersi öğretim süreci açısından müzik eğitimi anabilim dallarında farklı uygulamaların mevcut olduğu, dersi yürüten öğretim elemanlarının; çağdaş bir öğretim programına sahip olmadıkları, yönetme teknikleri ve becerileriyle ilgili etkinliklere oldukça az yer verdikleri ortaya çıkmıştır. Alınan görüşler ve literatür taraması sonucunda elde edilen veriler doğrultusunda dersle ilgili bir çerçeve program oluşturulmuştur.

Topoğlu’nun (2010), “Viyolonsel Çalışma Sürecinde Eşlikli Parmak Açma Çalışmalarının Viyolonsel Öğrencilerinin Entonasyon, Özdüzenleme ve Derse Ilişkin Görüşleri Üzerindeki Etkileri” başlıklı doktora tezi çalışması, viyolonsel öğrencilerinin çalgı çalışma sürecinde karşılaştıkları entonasyon problemlerini, kullanmakta oldukları öz-düzenlemeli öğrenme stratejilerini tespit etmek, “Eşlikli Parmak Açma Çalışmaları Metodunun ve çalışılan eserlerin eşliklendirilmesinin viyolonsel öğrencilerinin

entonasyon sorunlarına, kullanmakta oldukları öz-düzenlemeli öğrenme stratejilerine ve derse ilişkin görüşlerine olan etkilerini belirlemek amacını taşımaktadır.

Araştırma, 2009-2010 Öğretim yılında Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Müzik Öğretmenliği Ana Bilim Dalı’nda öğrenim görmekte olan beş viyolonsel öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada eşlikli çalışmaların etkilerini tespit etmek amacıyla dönemin ilk altı haftasında öğrenciler Feuilliard Günlük Çalışmalar Metodundan etütler ve eserler çalışmışlardır. Sonraki altı hafta boyunca öğrenciler, ses sitemi ile donatılmış çalışma odalarında Eşlikli Parmak Açma Çalışmaları Metodunda bulunan etüt ve eserleri eşlikli çalışmışlardır. Eşlikli parmak açma çalışmalarının, öğrencilerin yaptığı entonasyon hatalarına olan etkisi, zaman serileri deney deseni kullanılarak dönem boyunca iki haftada bir yapılan kayıtların izlenmesi ile kullandıkları özdüzenleme stratejileri üzerindeki etkisi ise dönem başında ortasında ve sonunda gerçekleştirilen gözlem ve görüşmeler ile tespit edilmiştir. Ayrıca çalışmanın, öğrencilerin derse ilişkin görüşleri üzerindeki etkisi dönem sonunda yapılan görüşmelerle ortaya çıkarılmıştır. Araştırmanın nitel bölümüne ilişkin veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen yapılandırılmış görüşme ve gözlem formu kullanılarak elde edilmiştir.

Araştırmanın sonunda eşlikli parmak açma çalışmaları, viyolonsel öğrencilerinin; yaptıkları entonasyon hatalarını azaltmaya yardımcı olduğu, özdüzenlemeli öğrenme süreçlerinden özgözlem, özyargı ve öztepki basamaklarının gelişmesine katkı sağladığı, çalgı çalışma süreçlerini daha zevkli ve verimli hale getirdiği sonuçlarına varılmıştır.

Ergen’in (2010), “İlköğretim Düzeyinde Eşlikli Çalmaya Dayalı Keman Eğitiminin Entonasyon, Özgüven ve Tutum Üzerindeki Etkisi” başlıklı doktora tezi çalışmasında; ilköğretim düzeyinde eşlikli çalmaya dayalı keman eğitiminin, eşliksiz çalmaya dayalı keman eğitimine göre entonasyon, özgüven ve tutum üzerindeki etkisinin belirlenmesi amacıyla, 2008-2009 eğitim-öğretim yılında, 3. 4. ve 5. sınıflarında öğrenim gören 30 öğrenci üzerinde, öntest-sontest kontrol gruplu deney deseni kullanılmıştır. Deney grubunda (n=15) eşlikli çalmaya dayalı keman eğitimi; kontrol grubunda ise (n=15) eşliksiz çalmaya dayalı keman eğitimi uygulanmıştır.

Araştırmada veri toplama araçları olarak; “Müziksel İşitme Yeteneği Değerlendirme Formu”, “Keman Çalmaya Yönelik Fiziksel Yeterlilik Gözlem Formu”,

“Kişisel Bilgi Formu”, “Entonasyon Değerlendirme Formu”, “Piers - Harris Öz- Kavramı Ölçeği” ve “Keman Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır.

Araştırma sonunda, ilköğretim düzeyinde eşlikli çalmaya dayalı keman eğitiminin eşliksiz çalmaya dayalı keman eğitimine göre entonasyon, özgüven ve tutum üzerindeki etkisinin anlamlı derecede fark yarattığı sonucuna ulaşılmıştır.

Topoğlu (2006), “Yaylı Çalgı Çalışma Sürecinde Eşlikli Çalışmanın Önemi ve Viyolonsel İçin Eşlikli Parmak Açma Çalışmaları” başlıklı yüksek lisans tezi çalışmasında, orta düzey viyolonsel çalıcıları için eşlikli parmak açma çalışmalarından oluşan bir metot önerisi ortaya koymayı amaçlamıştır. Armonik olarak eşliklendirilmiştir. On adet etütten oluşmakta olan metot önerisinin, viyolonsel öğrencilerinin entonasyon problemlerini çözmeye yardımcı olacağı, öğrencilerin viyolonsel çalışma sürecinde motivasyonlarını artıracağı ve öğrencilere birlikte çalma alışkanlığı kazandıracağı düşünülmüştür.

Sönmezöz’ün (2006), “Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlardaki Eşlik Öğretiminin Müzik Öğretmenlerinin Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi” başlıklı doktora tezi çalışmasında; müzik öğretmenlerinin, müzik eğitimi anabilim dallarındaki eşlik öğretimine ve eşlik yapabilmedeki yeterliklerine ilişkin görüşleri alınarak, söz konusu anabilim dallarında eğitimi verilen eşlik dersinin genel bir değerlendirilmesinin yapılması amaçlanmıştır.

Araştırmanın örneklem grubunu, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalı'nda 2004-2005 öğretim yılında görev yapmakta olan piyano ve eşlik dersi öğretim elemanları ile birlikte, Ankara İl Merkezi' in Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ilköğretim, lise ve dengi okullarda görev yapmakta olan tesadüfî örnekleme yoluyla seçilen müzik öğretmenleri oluşturmaktadır.

Tarama modelinin esas alındığı araştırmada veriler, belgesel tarama ve anket yoluyla toplanarak işlenmiş; çözümü ve yorumunda ise betimsel istatistik yöntemlerinden yararlanılmıştır. "İlköğretim Kurumları Müzik Dersi Öğretim Programı", uzman görüşleri ve anketten sağlanan verilerin çözümlenmesiyle elde edilen bulguların ışığında yapılan değerlendirmede, müzik öğretmenlerinin eşlik yapabilme davranış ve yeterliklerinin beklenen düzeyde olmadığı saptanmıştır.

Durmaz’ın (2009), “Eşlik Dersinin Öğrencilerin Piyano Eşlik Becerilerinin Gelişimi Üzerindeki Etkileri (Gazi Eğitim Fakültesi Örneği)” başlıklı yüksek lisans tezi çalışmasında eşlik eğitiminin, öğrencilerin piyano eşlik becerileri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amacıyla tek grup “ön test - son test” yönteminin kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2007-2008 eğitim-öğretim yılında lisans 3. sınıfta öğrenim gören 30 öğrenci oluşturmaktadır. Ön test ve son test aşamasında öğrencilerin gerçekleştirdiği eşlik performansları video kamera kayıtları izlenerek değerlendirilmiştir.

Araştırma sonucunda, ön test ve son test eşlik becerilerine ilişkin öğrenci performansları değerlendirildiğinde; öğrencilerin eşlik becerilerinde anlamlı bir farklılığın olmadığı, eşlik eğitiminin istenilen düzeyde amacına ulaşmadığı tespit edilmiştir.

Deniz’in (2015), “Altı El Bir Piyano Eserinin Öğretiminde İşbirlikli Öğrenme Yönteminin Etkililiği: Bir Eylem Araştırması” başlıklı çalışmasında, altı el bir piyano eserinin öğretiminde işbirlikli öğrenmenin etkililiği ve işleyişinin değerlendirilmesi amacıyla işbirlikli öğrenmenin, eserin öğrenilmesi sürecinde öğrencilerin; başarı düzeyine etkisi ve işbirlikli öğrenme sürecine dair görüşleri incelenmiştir.

Nitel araştırma desenlerinden biri olan eylem araştırmasının kullanıldığı araştırmanın çalışma grubu, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Müzik Öğretmenliği Ana Bilim Dalı’nda öğrenim gören üç öğrenciden oluşturmaktadır. Araştırmada veriler; öz değerlendirme formu, Jüri değerlendirme formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak elde edilmiştir.

Araştırma sonucunda, altı el bir piyano eserinin çalınmasında işbirlikli öğrenme yönteminin; akademik başarıyı arttırdığı, öğrencilerin; derse ve başarıya yönelik motivasyonlarını olumlu yönde etkilediği, sosyal ilişkilerini/becerilerini geliştirdiği, arkadaşlarıyla arasında olumlu bağımlılık oluşturduğu, ortak performans hedefi doğrultusunda birbirlerine yönelik yaptıkları yapıcı eleştirilerin yarar sağladığı belirlenmiştir.

Sözen’in (2012), “İşbirlikli Öğrenme Yaklaşımı ile Yapılan Toplu Bağlama Öğretiminin Performans ve Tutuma Etkisi ” başlıklı doktora tezi araştırmasında; işbirlikli öğrenme yaklaşımı ile yapılan toplu bağlama öğretiminin öğrencilerin bağlama

çalma performansı ve bağlama dersine ilişkin tutumları üzerindeki etkileri "öntest - sontest kontrol gruplu desen" ve “sontest kontrol gruplu desen” kullanılarak incelenmiştir.

Araştırmanın çalışma grubunu, 2009-2010 eğitim-öğretim yılında, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalında okuyan ve daha önce bağlama eğitimi almamış kontrol ve deney grupları, 11’er kişiden toplamda 22 ikinci sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmada “öntest – sontest kontrol gruplu desen” ve “sontest kontrol gruplu desen” kullanılmıştır. Deney sürecinde kontrol ve deney grubuyla haftada 2 ders saati olmak üzere 5 hafta boyunca işbirlikli öğrenme uygulamalı toplu bağlama öğretimi yapılmıştır. Deney grubunda işbirlikli öğrenme yaklaşımının ‘‘Birleştirme I’’ tekniği kullanılmıştır. Her iki gruba da aynı hedefler doğrultusunda, ‘‘bağlamada başparmak kullanımı, bağlamada aksak usullerin çalınması ve bağlamada transpoze çalma’’ konularını kapsayan 5 türkü öğretilmiştir. Verilerin toplanmasında, araştırmacı tarafından geliştirilen ‘‘Bağlama Tutum Ölçeği’’ ve ‘‘Bağlama Performans Değerlendirme Formu’’ kullanılmıştır.

Araştırmanın sonunda, işbirlikli öğrenme yaklaşımı ile yapılan toplu bağlama öğretiminin, geleneksel yöntemlerle yapılan toplu bağlama öğretimine göre öğrencilerin bağlama performansları ve bağlama dersine ilişkin tutumları üzerinde anlamlı farklılık oluşturduğu sonucu ortaya çıkmıştır.