DENETİMİN GEREKLİLİĞİ

Maarif müfettişleri tarafından gerçekleştirilirken 25.04.2014 tarihinde yayınlanan “Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Denetim Başkanlığı ile Maarif Müfettişleri Başkanlığı Yönetmeliği’’ ile ders denetimlerinin artık maarif müfettişleri tarafından gerçekleştirilmemesi ile birlikte denetimlerin yapıldığı önceki durum ile şimdiki durum karşılaştırılarak denetim olmalı, öz denetim önemli, ders denetimine gerek yok, ders denetimi olmamalı şeklinde dört adet bulguya ulaşılmıştır. Denetimin gerekliliğine ilişkin oluşturulan bulgulara ait model Şekil 8’de verilmiştir.

Şekil 8. Denetimin Gerekliliği

Bazı öğretmenlere göre denetim kesinlikle olmalıdır. Bu görüşte olan sekiz öğretmen bulunmaktadır. Öğretmenlere ait görüşlerden bazı ifadeler şöyledir;

“Ya şöyle söyleyeyim olmalıdır. Yani nasıl söyleyelim insanların kendi

özdenetimleri için lâzım. Şimdi sonuçta müfettiş olması önemli değil yani biri Denetimin Gerekliliği

Denetim Olmalı Özdenetim Önemli

Ders Denetimi Kazanım Kontrolü

İçin Önemli

Ders Denetimi Olmamalı

tarafından sınıfının denetlenmesi ya da iyiden kötüye, kötüden iyiye nerden gittiğini geldiğini bilmesi iyi olur. ’’ (K 2)

“Var bence. Hatta müdür açısından bu denetimlerin kesinlikle yapılması şart. Öyle boş boş bırakılmamalı. Her zaman şart. Her zaman şart .’’ (K 4)

“Ben denetimin olması taraftarıyım. Kesinlikle denetim olmalı ama bu

denetimler yapıcı olmalı, yıkıcı değil yani öğretmeni eleştirirken de, öğretmeni takdir ederken de kullandığımız dil çok önemli. ’’ (K 5)

“Denetim olmayan yerden iyi bir sonuç çıkmaz. Onun için de denetim şart.

Çünkü denetim olmayan yerde cıvıklık mutlaka olur ki. ’’ (K 6)

“Öğretmenler, ya şimdi ben plan yapılsın anlamında demiyorum ama yarın ne yapacağını ufak bir şekilde yapmaları lazım. Hazır olmaları için. Şimdi bu

ortadan kalktı bir çoğu öğretmende. Ben kılık kıyafet illa resmi de olsun demiyorum ama tamamen boş verildi. ’’ (K 9)

“Tabi tabi bunu bilmek lazım. Mesela ben de kendimi şöyle bir düşünüyorum.

Bir müdür olsam, bir müfettiş ya da bir şey hani napıyorlar? Sınıfta napıyorlar? Bunu bir merak eder insan. Hani bunun merakı olur. Çocuk yoksa oturup oturup mu gidiyor? ya da o konuya katılıyor mu? çocuk bakalım öğreniyor mu? hoş yani bunu anlaşılır ama ister istemez bir denetimden de geçmek gerekiyor. ’’ (K 10)

“Yani yapılsın. Yani belki ben hani kendimi öz eleştiri için daha derli toplu olucam. Yani ben evet dersimi işliyorum ama benim dosyalarım ve tutanaklarım daha düzgün olucak. Hani belki de insan olarak belki millet olarak bilmiyorum

birilerinin bizi silkelemesine aslında ihtiyacımız olmamalı. Evet. Ben işimi çok düzgün yapmaya çalışsam bile yapmayıp da sabahtan akşama kadar başka çocukların hani böyle hakkına girmiş insanlar da olabilir. O yüzden onların toparlanmasına eğer bir artım olacaksa yapılsın. ’’ (K 12)

Görüş bildirerek bu çalışmaya katılan katılımcı öğretmenler; insanın nerden nereye gittiğinin değerlendirmesini yapıp bilmesi gerektiği ve bir sınıfın gelişiminin gözlenebilmesi için, öğretmenlerin yarın ne yapacaklarını bilip hazırlıklı gelmeleri için, sınıfta öğretmen ne yapıyor? Oturup oturup gidiyor mu? sorularının yanıt bulması için, daha derli toplu olunup düzgün evrak tutulabilmesi için, denetim olmayan yerde disiplinin bozulacağını düşündükleri için eğitimde denetimin olması gerektiğini düşünmektedirler.

Bazı öğretmenlere göre ise özdenetim önemlidir. Bu görüşte olan dört öğretmen bulunmaktadır. Öğretmenlere ait görüşlerden bazı ifadeler şöyledir;

“Yani nasıl söyleyelim insanların kendi özdenetimleri için lâzım. ’’ (K 2) “İnsanın da zaman zaman kendini de muhasebeye alması gerekmiyor mu?’’

(K 4)

“Kesinlikle ne müfettiş için, ne müdür için ne başkası için. Ben her zaman önce kendimi değerlendirdim, ben neyi yapabildim, neyi yapmadım, yapamadığımı

niçin yapamadım, bunu yapmak için ne yapmalıyım, diye düşünerekten, soraraktan kendimi değerlendirerek hep devam ettim. Hâlâ da öyle değerlendiririm. ’’ (K 5)

“Bence bizim toplumumuzda özdenetim eksikliği var zaten. Yani ben

birilerinin bizi denetlemesi gerektiğini düşünmüyorum. ’’ (K 14)

Görüş bildirerek çalışmaya katılan katılımcı öğretmenler bir insanın işini başkası için değil kendisi için yapması gerektiğini hal böyle olunca da birilerinin denetlemesine bile ihtiyaç kalmayacağını, insanların kendi muhasebelerini yapmaları gerektiğini düşünmektedirler.

Bazı öğretmenlere göre ise ders denetimi kazanımların kontrolü açısından önemli bulunmaktadır. Bu görüşte olan altı öğretmen bulunmaktadır. Öğretmenlere ait görüşlerden bazı ifadeler şöyledir;

“İyiden kötüye, kötüden iyiye nerden gittiğini geldiğini bilmesi iyi olur….

Kâğıt değerlendirmesi değil. ’’ (K 2)

“(…) kazanımlara değer verince. Galiba bu da yapılması gerekiyormuş gerçekten. Not verirken bunları da göz ardı etmişim dediğim zamanlar da oldu yani. ’’ (K 4)

“Ders denetimine gerek var mı şey bizim olarak hani derslerin yapılıp

“Veya öğretmenin izlediği, yöntem, teknikler, yol yordam için aslında girilebilir. ’’ (K 11)

“Yani yapılsın. Yani belki ben hani kendimi öz eleştiri için daha derli toplu

olucam. ’’ (K 12)

“Yapılsın mesela şey anlamında müfettiş mesela sınıfa girdiğinde ön ben

acaba bu öğretmeni nasıl eleştirebilirim? Ben bu sınıfa nasıl katkı sağlarım şeklinde gelecek denetlemesi öyle olacak. ’’ (K 15)

Görüşlerini bildiren öğretmenler bir sınıfın nerden nereye gittiğini bilmek, öğretmenin hangi yöntem ve teknikleri uyguladığını görüp değerlendirmek, ders denetiminin bir denetim ve rehberlik faaliyeti olduğu için daha derli toplu olacakları zorlandıkları noktalarda yardım alacaklarını düşündükleri için ders denetiminin yapılmasını kazanım kontrolü açısından önemli bulmaktadırlar.

Bazı öğretmenlere göre ise ders denetimine gerek görülmemektedir. Bu görüşte olan altı öğretmen bulunmaktadır. Öğretmenlere ait görüşlerden bazı ifadeler şöyledir;

“Bence yapılmamalı. İlk yıllarda ilk beş yıl yani öğretmen için yapılabilir. ’’

(K 1)

“Ya aslında dönmeli mi? Hayır. Bana bir artısı olmadı hiçbir zaman. ’’ (K 2) “Şu anki sistem daha mantıklı geliyor. Daha verimli olduğunu

düşünüyorum. ’’ (K 3)

“Gerek var mı? Bence yok diye düşünüyorum. ’’ (K 8) “Ders denetimi olarak gerek yok. ’’ (K 9)

“İşte ders denetimini en iyi veli yapıyor. Veli eğer beğenmiyorsa çocuğunu

alıp gidiyor, çekip gidiyor senden. Bunu da dolayısıyla müdüre bildiriyor, müdür de bakıyor ki ha bu öğretmen yapmıyor, onu çekiyor bir tarafa öğretmen biraz kendine çeki düzen veriyor. Yani yaşadığımız şeyler. O yüzden resmi anlamda yapılmasının

Görüşlerini bildiren öğretmenler önceki dönemlerde gerçekleştirilen ders denetimlerinde sürenin yeterli olmadığı, sadece evrak denetçiliği yapıldığı, denetleyenlerin bir takım olumsuz tavır ve hareketlerinden ötürü ders denetimlerinden istenilen faydanın sağlanamadığını düşünmekte olup bu nedenden ötürüde tekrar ders denetimi yapılmasına gerek duymadıklarını ifade etmişlerdir.

Katılımcı görüşleri incelendiğinde; öğretmenler denetim kesinlikle olmalı denetim olmayan yerden iyi bir sonuç çıkmaz, ders denetimleri önemliydi çünkü nerden nereye geldik dışarıdan bir göz bize fikir veriyordu fakat ders denetimine gerek yok zaten en iyi denetimi veli yapıyor asıl olan kişinin vicdanıdır, özdenetimidir şeklindeki bulgulara ulaşılmıştır.

BÖLÜM V.