Deneme Sınavı 45

www.kozmikoda.com.trwww.kozmikoda.com.trwww.kozmikoda.com.tr

ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

11. Deneme Sınavı

6. Araştırma - inceleme yoluyla öğretim strate-jisinin uygulanma aşamaları şu şekildedir.

• Problemi hissetme ve belirleme

• Problemi tanımlama ve sınırlandırma

• Problem durumu ili ilgili bilgi toplama ve çözümle ilgili kaynakları tarama

• Problemin çözümü için hipotezler - de-neceler geliştirme

• Problemin çözümü için yöntem geliştir-me, veri toplama ve analiz etme

• Hipotezleri test etme, doğruluklarını be-lirleme, uygulama üzerinde çalışma

• Çözüme ulaşma, uygulama ve sonuç-landırma

Boş bırakılan yerlere;

II: Hipotezlerin kurulması

IV: Verilerin analizi ve problemin çözümü gelmelidir.

(Cevap C)

7. Öğretmenin, öğretme öğrenme sürecini bi-reysel farklılıklara göre planlaması için “de-ğişik strateji, yöntem, teknik ve materyal-ler kullanması” gerekir. Öğretimi planlarken bireysel farklılıkları dikkate almak gerekir.

Çünkü bazı öğrenciler daha kolay bazıları da daha zor öğrenmektedir. Her duruma uyabi-lecek tek tip yöntem, stratejisi araç - gereç yoktur. Hedefler, içerik, öğrenciler ve öğret-men değiştikçe strateji yöntem ve teknikle-rin kapsam ve biçimi de değişmektedir. He-defe, konuya, bireysel farklılıklara uygun yön-tem ve teknikler ilgiyi ve etkin katılımı arttı-rır, öğrenciyi güdüler ve böylece öğrenme öğretme sürecini daha verimli ve anlamlı kı-lar.

(Cevap C)

www.kozmikoda.com.trwww.kozmikoda.com.trwww.kozmikoda.com.tr 8. Soru metninde özellikleri verilen öğretim

tek-niği “istasyon”dur.

İstasyon öğrenci merkezli bir yöntemdir. İs-tasyon tekniği öğrencilerin iş birliği, yaratıcı-lık, kurallara uyma, iletişim becerilerini geliş-tirir ve özel yeteneklerini ortaya çıkarmaları-nı sağlar. Bu teknikte ders işleyebilmek için öğrencilerin uygulama düzeyinde olması ge-rekir.

B seçeneğindeki beyin fırtınası, kısa süre-de çok sayıda fikir üretmek, sorunlara alışıl-madık çözüm getirmek, yaratıcılığı geliştir-mek, etkin katılımı sağlamak ve sınıf atmos-ferine canlılık getirmek ve öğrencilerin ken-dilerini ifade etmesini kolaylaştırmak ama-cıyla kullanılan bir öğretim tekniğidir.

C seçeneğindeki altı şapkalı düşünme tek-niği, öğrenciyi aktif hale getirmeyi sistematik düşünen ve doğru karar veren nesiller yetiş-tirmeyi, problem çözme, eleştirel ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmeyi hedefle-mektedir. Bu teknikte değişik renkte şapka-lar ve onşapka-ları temsil eden düşünceler bulun-maktadır.

9. Problem çözme yöntemi, araştırma - incele-me yoluyla öğretim stratejisini teincele-mele almak-tadır. Edinilen bilgilerin ve araştırma sonuç-larının problem durumlarına uygulanması ve çözüm yollarının bulunması esasına dayan-maktadır.

(Cevap D) D seçeneğindeki soru - cevap yöntemi, öğ-rencinin konuyu anlayıp anlamadığını kont-rol etmeye yardım eder; eleştirel düşünme becerilerini geliştirir ve dersin etkili olup ol-madığını değerlendirir. Öğrencilerin sürekli tetikte ve dikkatli olmalarını sağlar.

E seçeneğindeki yansıtıcı düşünme, bire-yin öğrenme ya da öğretme yöntemi ve dü-zeyine ilişkin olumlu ya da olumsuz durum-larını ortaya çıkarmaya yönelik düşünce sü-recidir. Öğrencilerin öğrenme sorumluluğu-nu almasını, problem çözme ve kendilerini değerlendirme becerilerini geliştirmesini sağ-lar.

(Cevap A)

10. Üst düzey düşünme becerileri fikir ve düşün-celer arasında karşılaştırma yapma (B), eleş-tirel düşünme (C), olayın altında yatan şüncelerin farkında olma (D) ve yaratıcı dü-şünme (E) becerilerini içermektedir. Ön yar-gılar alt düzey düşünce süreçlerinin ürünü-dür.

(Cevap A)

47

www.kozmikoda.com.trwww.kozmikoda.com.trwww.kozmikoda.com.tr

ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

11. Deneme Sınavı

12. Eğitsel geziler öğretimin dört duvar arasın-daki sınırlarından kurtarılması için oldukça önemlidir. Öğrenciler bu geziler yoluyla okul öğrenmeleri ile gerçek yaşam arasındaki iliş-kileri kavrarlar. Bilgiyi birincil kaynaklardan elde ederek kalıcı öğrenmeler gerçekleştirir-ler.

(Cevap B)

13. Öğretmenin söz konusu amaçlarını gerçek-leştirmek için en uygun teknik “panel”dir. Pa-nel, bir başkanla birlikte 3-5 kişilik uzmanla-rın, bir konunun farklı yönlerini kendi arala-rında derinliğine işlemesi ve sınıfın dinleme-siyle oluşur. Panel grubunu, öğrenciler oluş-turacaksa, iyi bir ön hazırlıktan sonra, uzman bilgisi ile tartışma yapmalıdırlar. Panel gru-bu münazara gruplarında olduğu gibi farklı masalarda değil, tek masada oturur. Tartış-manın sonunda öğrenciler soru sorar. Pane-lin amacı; öğrencilerin fikirlerinden yararla-narak problem çözmektir.

11. Derste verilecek kazanımlara ulaşma düze-yinin yüksek olması için öğrencilerin öğren-me sürecine istekli olarak katılmaları gere-kir. Öğrenme sürecinde gerekli olan gayre-tin harekete geçirilmesi ise öğretmenin gü-dülemesiyle gerçekleşebilir. Güdüleme sü-recinde öğrenciler hedeften haberdar edile-rek öğrenilenlerin günlük hayatta ne işe ya-rayacağını söyleyebilir.

(Cevap E)

A seçeneğindeki çalışma grubu, panele ben-zer fakat sunu yapılmadan önce işlenecek konuda araştırma ve inceleme yapılan bir tekniktir. Yapılan incelemenin sonuçları bir panel atmosferinde gruba sunularak sonun-da tartışma yapılır.

B seçeneğindeki münazarada, bir konuda zıt görüşleri savunan iki farklı grup oluşturulur.

Münazarada çelişkili konuların yalnızca iki zıt yönü tartışılır. Tartışmada katıldığın görüş tartışma sonuna kadar götürülmek zorunda-dır. Her grup kendi görüşünü belli zaman di-limleri içinde tarafsız bir dinleyici gruba an-latır. Münazarada asıl önemli olan, söz us-talığı olduğundan, tartışma becerileri kazan-dırılır.

D seçeneğindeki sempozyum, önceden be-lirlenmiş ve yazılı olarak tartışmaya katıla-caklara duyurulmuş bir konu üzerinde, uz-man kişiler tarafından konunun değişik yön-leriyle sunulmasıdır. Her bir oturuma katıla-cak olan gruplar 5-6 kişi olabilir. Uzman kişi-lerin sundukları ve çoğu zaman yazılı olarak da düzenleme kuruluna verdikleri konuşma-larına “tebliğ” ya da “bildiri” denir. Sempoz-yumun sonucunda soru-cevap yapılır ve eleş-tiri yapılır.

E seçeneğindeki altı şapka tekniği, yeni fikir-ler ortaya çıkarma ve yaratıcılığı geliştirme yoludur. Altı şapka tekniği üst düzey düşün-me becerilerini geliştirdüşün-mek amacıyla uygu-lanmaktadır. Eleştirel, yaratıcı ve çok yönlü düşünmeyi geliştirme temel alınır. Altı şap-kalı düşünme tekniği, insanların tek bir dü-şünme türüne takılıp kalmalarını ve gereksiz tartışmalara girmelerini önler. Altı Şapka, em-patik ve analitik düşünme becerilerini geliş-tirir, doğru karar vermeyi öğretir.

(Cevap C)

www.kozmikoda.com.trwww.kozmikoda.com.trwww.kozmikoda.com.tr

15. Soru metninde anlatılan ve Sosyal Bilgiler dersinin öğretiminde en etkili teknik “göste-rim (demonstrasyon)” tekniğidir. Göste“göste-rim, izleyici grubunun önünde bir işin nasıl yapı-lacağını göstermek ya da genel ilkeleri açık-lamak için başvurulan bir tekniktir. Bu teknik-te hedef davranışlar ya psiko-motor alanda ya da bilişsel alanın en az uygulama düze-yinde olmalıdır. Öğrenciler önkoşul davranış-lara sahip değilseler, gerekli araç gereç yok-sa bu teknik kullanılamaz.

Gösterim tekniği;

• Öğrencilerin ilgi ve dikkatlerini çekerek öğrenmeyi kolaylaştırır.

• Etkin katılım sağlar.

• Hem görsel hem de işitsel yolla öğren-meyi sağladığı için sözel metotlardan da-ha etkilidir.

• Öğrenciden dönüt alır ve düzeltmelere yer verir.

• Becerilerin kazanılmasında etkilidir.

• Sadece gösteri yapanın araç gerece ih-tiyacı olduğu için ekonomiktir.

• Öğrencilerin hedefleri ve konu içerikleri-ni doğrudan yaşantılarla kavramalarına yardımcı olur.

16. Kudret Öğretmen sınıfında yaptığı çalışma-da eğitsel oyun kullanmıştır. Öğrenciler için eğlenceli bir ortam oluşturmuş, öğrencilerin edindikleri bilgileri pekiştirmeleri ve kullan-maları için onlara fırsat vermiştir. Kullandığı teknikle katılımı sağlamıştır. Çalışmada bir senaryoya dayalı canlandırma yoktur. (Rol oynama değil), doğaçlama canlandırma yok-tur (Drama değil), yapay bir ortam oluşyok-turma yoktur (benzetim değil) ve beyin fırtınası sü-reci yoktur.

(Cevap E)

17. Eleştirel düşünmenin temelinde sorgulama yer almaktadır. Öğrencilerin karşılaştığı ol-gu, durum, olay ya da düşünceleri tutarlık, doğruluk ve güvenirlik açılarından inceleme-si,analiz etmesi, yorumlaması, yargılayıp de-ğerlendirmesi eleştirel düşünme becerilerini gerektirmektedir.

(Cevap D) 14. Soru metninde açıklanan tartışma türü “altı

şapkalı düşünme tekniği”dir. Altı şapkalı dü-şünme tekniği, son yıllarda öğrencilerin ya-ratıcı düşünme becerilerini geliştirmek ama-cıyla kullanılan bir tekniktir. Bu teknikle öğ-rencilere yeni fikirler üretme ve yaratıcı dü-şünme yolları öğretilmeye çalışılmaktadır.

Edward Bono tarafından ortaya konulan altı şapkalı düşünme tekniğinde, altı şapka için altı değişik renk kullanılmakta ve her rengin simgelediği bir düşünme sistemi bulunmak-tadır.

(Cevap B)

• Kavramsal bilgileri uygulama fırsatı ve-rerek dersi sıkıcılıktan kurtarır.

• Öğrencinin performansı hakkında öğret-mene objektif bilgiler verir.

• Karmaşık işlemlerin basitleştirilmesini sağlar.

(Cevap C)

49

www.kozmikoda.com.trwww.kozmikoda.com.trwww.kozmikoda.com.tr

ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

11. Deneme Sınavı

19. Bireyin kendi düşünme ve öğrenme süreçle-rinin farkında olarak daha etkili öğrenmeler için kendi düşünme süreçleri için düzenleye-bilmesi üstbiliş olarak adlandırılır. Üst biliş bireyin kendi zihinsel faaliyetleri üzerinde tah-min etme, planlama, izleme ve değerlendir-me gibi yetenekleri kapsamaktadır.

(Cevap E)

20. Yaratıcı düşünme sürecinin ilk aşaması ha-zırlık dönemidir. Bu aşamada sorun ya da ih-tiyaç saptanır ve tanımlanır. Burada konu çe-şitli boyutları ile ele alıp irdelenmeye çalışı-lır.

(Cevap A) 18. Özellikleri verilen zekâ türü sözel – dilsel zekâdır. Sözel – dilsel zekâ, kelimelerle dü-şünme ve ifade etme, dildeki kompleks an-lamları değerlendirme, kelimelerdeki anlam-ları ve düzeni kavrayabilme, şiir okuma, mi-zah, hikaye anlatma, dil bilgisi, mecazi anla-tım, kavram oluşturma ve yazma gibi karma-şık olayları içeren dili üretme ve etkili kullan-ma becerisidir. Bu zekâsı yüksek olan kişiler her hikayeyi, masalı ve fıkrayı anlatır. İyi bir hafızası vardır. İyi bir kelime hazinesi vardır.

Sözel olarak iyi iletişim kurar. Kelimelerle oy-nayarak, yazarak, okuyarak, konuşarak, mi-zahı kullanarak ve ikna ederek öğrenme yol-larını kullanırlar. Çalışma alanları; edebiyat, yazarlık, şair, arşivcilik, dil bilim, hukuk, si-yaset gibi alanlardır.

(Cevap E)

www.kozmikoda.com.trwww.kozmikoda.com.trwww.kozmikoda.com.tr 1. Papyon kursu öğretmeni ilk hafta anlatım,

ikinci hafta gösteri, üçüncü hafta ise göste-rip yaptırma yöntemlerini kullanmıştır. Kurs öğretmeni son haftada beceri kazanmış olan bireylerin daha da iyileşerek ustalaşmasını ve beceride hataların en aza inmesini iste-mektedir. Bu amaçla kullanacağı yöntem be-yin fırtınası olamaz. Bu amaçla kullanacağı en iyi yöntem mikro öğretimdir.

(Cevap E)

2. Soru metninde kullanım özellikleri verilen tek-nik “tartışma” tekniğidir. Tartışma yöntemi, öğrencilerin ilgilerini uyandırır, görüşlerini de-ğerlendirme, gerçekleri kavrama ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirir.

A seçeneğindeki bireysel çalışma tekniği, öğ-rencinin bir konuyu kendi başına öğrenme yoludur. Yaparak yaşayarak öğrenmeyi sağ-lar. Araştırma yoluyla öğretim stratejisi ana-liz, sentez ve uygulama düzeyindeki davra-nışların kazandırılmasında kullanılır.

B seçeneğindeki anlatım, öğretim süresi sı-nırlı olduğunda, ünite ve konuların özetlen-mesinde, öğrencilerin anlamakta güçlük çek-tiği bölümlerde açıklama yapmak için kulla-nılmalıdır. Çok sayıda öğrenciye aynı anda ulaşılmasını sağlar.

D seçeneğindeki problem çözme yöntemi, öğrencilere çok yönlü düşünme alışkanlığı kazandırma, sorumluluk alma bilinçlerini ge-liştirme, öğrencinin aktif olmasını sağlama ve araştırma yeteneğini geliştirme bakımın-dan önemlidir.

3. Thorndike’ın zekâ kuramına göre;

I. Sayı ve kelime gibi sembolik ifadelerin anlamlandırılması ve kullanılmasında kullanılan yetenek “soyut zekâ”dır.

II. İnsanların makinelerin, çeşitli araç - ge-recin çalışma esaslarını kavramada ve bunları kullanmada kullandıkları yetenek

“mekanik zekâ”dır.

III. İnsanların birbirlerini anlamada, birbirle-riyle etkili iletişim kurmada kullandıkları yetenek “sosyal zekâ”dır.

(Cevap D)

4. Tüm bilgilerin öğretmen tarafından aktarıla-rak ilke, kavram ve genellemelerin öğretildi-ği strateji, sunuş stratejisidir. Sunuş strateji-sinde öğretmenin 7 - 8 dakikadan fazla ko-nuşması tavsiye edilmez. Çünkü sürekli öğ-retmen konuşursa, öğrencilere anlattıklarını sormaz ve örnekler istemezse öğrencilerin öğrenip öğrenemediklerini kontrol edemez.

Yani iç dönütü kullanamaz (Sönmez, 2008).

(Cevap C) E seçeneğindeki proje tekniği, kalıcı öğren-me ve yaratıcılığın oluşmasını sağlar. Ayrı-ca öğrencileri yüksek düzeyde güdüler, ça-lışma, araştırma ve sunu becerilerinin geliş-mesini sağlar.

(Cevap C)

51

www.kozmikoda.com.trwww.kozmikoda.com.trwww.kozmikoda.com.tr

ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

12. Deneme Sınavı

5. I numaralı öncülde öğrencilere hazırbulunuş-luk testi uygulamasından bahsedilmektedir.

Bu uygulama ile öğretim öğrenci seviyesine uygun olarak planlanabilir. II numaralı öncül-de bilinenöncül-den bilinmeyene ilkesi ön planda-dır. Öğrencinin bildiklerinden hareket ederek yeni konuya geçilmesi vurgulanmıştır. III nu-maralı öncülde ise yaşama yakınlık söz ko-nusudur. Günlük yaşamdan örneklerin seçil-mesi ve günlük yaşamda karşılaşılabilecek problemlerin eğitim sürecine getirilmesi ha-yata yakınlık ilkesi doğrultusundadır.

(Cevap C)

6. 1. Grafikte, öğrencinin ilgi ve isteğine dik-kat edebilme özelliği değerlendirilmek-tedir. Bu anlamdan bakıldığında araştır-ma inceleme stratejisinde öğrenci diğer-lerine göre daha özgürdür. Ardından bu-luş da ve son olarak da öğrenci için su-nuş stratejisi ilgi ve isteği göz önünde bulundurmaktadır.

2. Grafikte, öğrenci öğretmen etkileşimi sor-gulanmaktadır. Bu anlamda en iyi stra-teji buluştur. Çünkü buluşta öğretmen ve öğrenci arasında sürekli bir paslaşma, sürekli bir soru/cevap, örnekleşme var-dır. Öğretmen rehberliğinin en zor oldu-ğu bu anlamda en çok tecrübe gerekti-ren strateji de buluştur. Ardından sunuş gelirken son sırada araştırma inceleme gelmektedir. Çünkü araştırma inceleme daha çok öğrenci çalışmasına dayalı so-run çözme becerisinin kullanıldığı ve öğ-renciden beklentilerin çok yüksek oldu-ğu bir stratejidir. Proje tabanlı öğretimde öğrenci proje ödevini belirlenen alterna-tiflerden seçer ve kendisi tamamlamaya çalışır. Projeyi bitirdiğinde ise öğretmen-le birlikte değeröğretmen-lendirme söz konusudur.

(Cevap D)

7. Fizik öğretmeninin dersi öğrencilerin günlük hayatta karşılaşabilecekleri bir örnek durum üzerinden işlemesi yaşama yakınlık ilkesi ile ilgilidir. Fizik dersindeki ilgili konu ile günlük yaşamda karşılaşılabilecek bir problem du-rumu ilişkilendirilmiştir.

(Cevap E)

8. Öğretim sürecinde konunun anlatım yerine gösteri ile işlenmesi işlenen konunun açık-laşmasına ve somutaçık-laşmasına hizmet eder.

Öğrenciler görerek, dokunarak ve deneye-rek daha kalıcı öğrenirler. Anlatım yerine gös-terinin tercih edilmesi açıklık ilkesine hizmet eder.

(Cevap A)

www.kozmikoda.com.trwww.kozmikoda.com.trwww.kozmikoda.com.tr

11. Tayfun Öğretmen ilgili kazanım için gözleme dayalı bir yol seçmiştir. Öğrencilerden göz-lemlerini raporlaştırmalarını istemiştir. Göz-lem analiz becerisinin raporlaştırma da de-ğerlendirme becerisinin gelişimine büyük kat-kılar sağlar.

(Cevap B)

12. Soru metninde özellikleri verilen yöntem “ör-nek olay” dır. Ör“ör-nek olay, gerçek yaşamdan alınan veya kurmaca problemlerle öğrenme sürecini desteklemek ve bilgiyi yapılandır-mak için kullanılan bir yöntemdir. Gerçekçi olması dikkatin probleme odaklanmasını sağ-lar. Yeterli olgunluğa ulaşmamış öğrencilere ve kalabalık sınıflarda uygulanamaz. Ayrıca tek bir çözüm gerektiren ve bu çözümün tek doğru olduğu durumlar için de bu yöntem uy-gun değildir. Kavrama ve daha üst basamak-taki hedef davranışlar için en uygun yöntem-lerden biridir.

(Cevap D)

13. Beyin fırtınası tekniğinin kullanılacağı bir sı-nıfta, sınıf düzeninin “sıra sistemi” değil, “kü-me” biçiminde olması daha uygundur. Çün-kü Çün-küme biçimi tartışan öğrencilerin, not tu-tan öğrencilerin iş birliği yapmalarına, yar-dımlaşmalarına ve liderlik özelliklerini geliş-tirmelerine yardımcı olur.

(Cevap E)

14. Mesleki eğitim psiko-motor bir beceriye da-yalıdır. Öğrenciler bunu usta - çırak ilişkisiy-le öğrendikilişkisiy-lerinden en deneyimli kişinin yap-tıklarına dikkat ederler. Psiko-motor beceri-lerin algılama basamağın dışındaki diğer ba-samaklar araştırma stratejisine dâhildir. Bu-nun için hedef alanı; psiko-motor, stratejisi;

araştırma, yöntemi; model alma yoluyla öğ-renmedir.

(Cevap C) 9. Hayat boyu eğitimin devam etmesi

gereklili-ği egereklili-ğitimin süreklilik niteligereklili-ği taşıması ile ilgili-dir. Eğitimin herkese açık olması genellik, eğitimden yararlanmada kimseye ayrıcalık yapılmaması da eşitlik ile ilgilidir.

(Cevap B)

10. Yapılandırmacılık öğrenme kuramına göre yapılacak bir ders planında, öğrenme - öğ-retme etkinliklerini planlarken dikkat edilme-si gereken en önemli nokta, “ortak öğrenme ortamları hazırlanmasıdır”. Yapılandırmacı sınıf ortamı, bilgilerin aktarıldığı bir yer de-ğil; öğrencinin etkin katılımının sağlandığı, sorgulama ve araştırmaların yapıldığı, prob-lemlerin çözüldüğü bir yerdir. Öğretmenler katı bir plana yer vermemelidir.

(Cevap D)

53

www.kozmikoda.com.trwww.kozmikoda.com.trwww.kozmikoda.com.tr

ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

12. Deneme Sınavı

15. Gülhan Öğretmen’in amacına en uygun öğ-retim tekniği müze eğitimidir. Müze eğitimin-de müzeler evrensel iletişim ortamları olup öğrencilerin kültürel varlıklarını tanıyabilme-lerini, sanat eserlerini bilinçli tüketen, sorgu-layan, yorumlayan bireyler olmalarını sağla-maya yöneliktir.

(Cevap B)

16. Beyin fırtınası tekniği ile öğrenciler