Dış satım ve Rekabet Edilebilirlik

Yurtdışına ihraç ettiğimiz sanayi ürünlerinin listesi tablo 30’da verilmiştir. Bu tablodan görüleceği üzere, sanayi ürünleri ihracatı 2016 yılında 81,629.8 Bin Dolar, 2017 yılında 78,180.0 Bin Dolar ve 2018 yılında 77,903.9 Bin Dolar olarak gerçekleşmiştir. Sanayi ürünleri ihracatı toplam ihracat içinde 2016 yılında %77.4, 2017 yılında %74 ve 2018 yılında %77.2 paylar elde ederek toplam ihracatı etkilemiştir. 2018 yılı sanayi ürünleri ihracatı, 2016 yılına göre %4.6 ve 2017 yılına göre ise %0.3 oranında azalmıştır. Süt ürünleri olan hellim ve peynir çeşitleri en çok ihraç ettiğimiz sanayi ürünleridir. Bu ürünlerin toplam sanayi ürünleri ihracatı içindeki oranı; 2016 yılında %50.8, 2017 yılında

%52.5 ve 2018 yılında %52.5 olduğu tespit edilmiştir. Sanayi ihraç ürünlerimiz incelendiğinde, hammaddesi ülkemiz kaynaklarından karşılanan veya ülkemize özgü olan ürünlerin dış pazarlarda rekabet etme olanağının bulunduğu görülmektedir. Diğer ülkelere göre karşılaştırmalı üstünlüğü olan bu gibi ürünlerin tespit edilerek ürün çeşitliliğine gidilmesi ve sektörün bu doğrultuda yönlendirilmesi gerekmektedir. İhracatta süreklilik, değişen üretim ve pazar yapıları göz önüne alınarak belirlenmesi ile sağlanmaktadır.

NO ÜRÜN

A Sanayi Ürünleri Ara Toplamı 81,629.8 78,180.0 77,903.9 B Toplam İhracat 105,487.9 105,616.0 100,851.9 Not: Toplam İhracat içinde Güney Kıbrıs'a yapılan ihracat dahildir.

Kaynak: KKTC İstatistik Kurumu

(Bin ABD Doları) İHRACAT MİKTARI

Tablo - 30 Toplam İhracat İçinde Önemli Sanayi Ürünlerinin Değerleri

Yeşil Hat Tüzüğü kapsamında Güney Kıbrıs’a ihraç ettiğimiz sanayi ürünlerinin ihracat değeri tablo 31’de verilmiştir. Bu tablodan görüleceği üzere, Yeşil Hat Tüzüğü kapsamında sanayi ürünleri ihracatı 2016 yılında 2,540,513 Euro, 2017 yılında 2,732,270 Euro ve 2018 yılında 2,864,724 Euro olarak gerçekleşmiştir. 2018 yılı sanayi ürünleri ihracatı 2016 yılına göre %12.8 ve 2017 yılına göre ise %4.8 oranında artışlar göstermiştir. Plastik ve kauçuk ürünleri; Yeşil Hat Tüzüğü kapsamında ihracatı gerçekleştirilen en önemli sanayi ürünleri olmuştur. İkinci önemli ürünler ise taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya; seramik mamülleri; cam ve cam eşyadan oluşan sanayi alt sektörüdür.

NO FAALİYET ALANI

2016 2017 2018

1 Gıda sanayi; meşrubat; alkollü içkiler ve sirke; tütün veya tütün yerine geçen işlenmiş ürünler

4,309 1,834 1,886

2 Kimya sanayi ve buna bağlı sanayi ürünleri 37 4,920 19,754

3 Plastik ve kauçuk ürünleri 1,609,844 1,565,888 1,468,054

4 Ağaç ve ahşap eşya; odun kömürü; hasırdan, sazdan veya örülmeye elverişli diğer maddelerden mamüller; sepetçi ve hasırcı eşyası

300,016 284,766 418,905

5 Odun veya diğer lifli selülozik maddelerin hamurları; geri kazanılmış kağıt ve karton; kağıt ve karton mamülleri

54,560 18,881 237

6 Dokumaya elverişli ürünler 4,010 3,726 167,157

7 Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya; seramik mamülleri; cam ve cam eşya

560,252 842,690 781,541 8 Adi metaller ve adi metallerden eşya 5,856 9,565 7,190 9 Makinalar ve mekanik cihazlar; elektrik malzemeleri; ses

kaydediciler ve televizyonların aksam ve parçaları

1,629 0 0

A(1-9) Sanayi Ürünleri İhraç Değeri ^{2,540,513 2,732,270 2,864,724}

B Hurda ^{430,530 424,607 585,164}

C Tarım Dahil Tüm Sektörler Genel Toplamı ^{4,434,097 4,711,639 4,582,402}

Kaynak: Kıbrıs Türk Ticaret Odası

Tablo - 31 Yeşil Hat Tüzüğü Kapsamında İhraç Edilen Sanayi Ürünlerinin(Tarım hariç) Değeri

İHRACAT DEĞERİ (Euro)

Not 1: Bu rakamlar, düzenlenen Refakat Belgelerinin miktarları toplandıktan sonra, geçiş noktalarından geçiş yapmadığı bildirilen miktarlar çıkarılarak hesaplanmıştır. Geçiş noktalarından yapılan bildirimler, Kıbrıs Rum gümrüğü ve İngiliz Üsleri ve ticarete dahil olan şahıs/şirketler tarafından yapılmıştır. Ancak, 'kullanılmadığı belirtilmeyen' belgeler ve/veya 'geçiş yaptığı bildirilmeyen' belgelerdeki rakamlar da bu toplama dahil edilmiştir. Dolayısıyla gönüllü geri bildirime dayandığından, bu kolondaki miktarlar Yeşil Hat'tan geçiş yapan 'gerçek' değerleri tam olarak yansıtmamaktadır.

Not 2:Sanayi alt sektör faaliyet alanları; TARİC uluslararası gümrük ürün kodlaması dikkate alınarak düzenlenmiştir.

Not 3:Kıbrıs Türk Ticaret Odası 2016 yılı İhracat Genel Toplamında(C) düzeltme yapmıştır.

2.1.4. İstihdam

İşgücü maliyeti ile sanayi sektörünün gelişimi birbirini etkileyen en önemli unsurlardır.

İşgücü maliyetimiz; Güney Kıbrıs’a göre daha ucuz fakat Türkiye ve diğer yakın komşularımıza göre yüksektir. Bu nedenle, yıllar içinde azalmakla birlikte yinede belirli sayıda kişi Güney’e çalışmaya giderken, yakın komşumuz Türkiye olmak üzere Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ve hatta Uzak Doğu Ülkelerinden dahi işgücü ithal etmekteyiz.

Tablo 32’de İşgücü anketleri ile 2012 Genel Sanayi ve İşyeri Sayımı sonucu oluşturulan 2016 İş Kayıt Sistemine göre sanayi sektörü istihdamı incelenmiştir. 2016 İş Kayıt Sistemine göre toplam 20,737 yerel işletmenin 1,771 adeti sanayi işletmesidir ve bu işletmelerde 12,492 kişi çalışmaktadır. 2004 yılından başlamak üzere, ülkemizde düzenli olarak işgücü anketi düzenlenmekte olup, 2016 yılı verilerine göre 11,564 kişi, 2017 yılında 11,166 kişi ve 2018 yılında ise 12,044 kişi sanayi sektöründe istihdam edilmektedir. 2018 yılı İşgücü Anketi sonuçlarına göre sanayi sektörü istihdamı, 2016 yılı İşgücü Anketine göre %4.1 ve 2017 yılı İşgücü Anketine göre ise %7.8 oranında artışlar göstermiştir. Sanayi sektörü istihdamının ülkemiz toplam istihdamı içindeki oranı incelendiğinde ise, 2016 İş Kayıt Sistemine göre %11.7, 2016 İşgücü anketine göre %9.8, 2017 İşgücü anketine göre %9.2 ve 2018 İşgücü anketine göre ise %9.1 oranlarında olduğu görülmektedir.

LEFKOŞA 51,902 7,400 43,517 5,120 43,695 4,042 46,125 5,552

GAZİMAĞUSA 18,811 2,649 25,548 2,576 27,393 3,474 32,271 3,090

GİRNE 26,823 1,555 30,301 2,169 31,337 1,931 32,587 1,750

GÜZELYURT 4,922 445 9,933 864 9,850 947 7,628 540

İSKELE 4,023 443 9,088 835 8,723 772 9,756 812

LEFKE - - - - - - 4,044 300

TOPLAM 106,481 12,492 118,387 11,564 120,998 11,166 132,411 12,044

Kaynak: Devlet Planlama Örgütü

Not 2: Lefke ayrı bir ilçe olarak 2018 yılından itibaren İşgücü anketlerinde yer almaya başlamıştır.

Tablo - 32 İşgücü Anketleri ile 2012 Genel Sanayi ve İşyeri Sayımı Sonucu Oluşturulan 2016 İş Kayıt Sistemine Göre Sanayi Sektörü'ndeki İstihdamın Durumu(kişi)

2018 İşgücü Anketi

Not 1: 2012 Genel Sanayi ve İşyeri Sayımı ile 2016 İş Kayıt Sistemi içinde Madencilik, Taşocakçılığı, İmalat, Elektrik, Gaz ve Su ekonomik faaliyetinde istihdam edilenler ayrıştırılarak sanayi sektörü istihdamı elde edilmiştir.

2016 İş Kayıt Sistemi 2016 İşgücü Anketi 2017 İşgücü Anketi