Khon`un 1993 yılında yaptığı " Turning Learning into a Business Concerning About Total Quality" isimli araĢtırmasında Deming ve takipçilerinin TKY ile ilgili görüĢlerini belirtmiĢtir. Ġnsanın doğasında öğrenme ve kendini geliĢtirme isteğinin var olduğunu vurgular. TKY de demokratik bir çevreyi yaratmayı, katılımı paylaĢılmıĢ ortak amaçları ve iĢbirliğini savunur. Khon´a göre TKY uygulayan modern okulllar, öncelikle yüksek teknolojiye ve kalite standartlarına sahip olmalıdır. TKY uygulayan okullarda vizyon oluĢturan ve çalıĢanlarında bu vizyonu paylaĢmalarını sağlayan liderler vardır. Ona göre eğitimin müĢterileri öğrencilerdir ve beklentilerinin karĢılanması gerekmektedir. Khon araĢtırmasında aynı zamanda etkili okul ve TKY kavramlarının birbirleriyle bağdaĢan kavramlar olduğunu vurgular. TKY okulları doğru belirlenmiĢ hedeflere sahiptir ve okullar öğrencilerin entellektüel geliĢmelerinin gerçekleĢtiği hümanist ve demokratik ortamlardır. Khon, TKY uygulamalarına, sınıf düzeyinde küçük değiĢiklikler yaratarak baĢlamayı önerir. Geleneksel öğretim yöntemlerinin terk edilmesi, standardize edilmiĢ testlerin zorlayıcılığından kaçınılması öğrencilerin baĢarısızlık korkularını yok etmek ve onların yaratıcı düĢünmelerini desteklemek bu küçük değiĢikliğe yol açan önemli bir adımlardır.(Khon, 1993: 3).
Lamax‟ın (1996) "Quality Management in Education" konulu araĢtırmasında; kaliteyi örgenci beklentilerini ve gereksinimlerini karĢılama ve sürekli geliĢmeyi baĢarma Ģeklinde tanımlanmıĢtır. Eğitimde kalite boyutları; eğitim hedeflerinin sürekli değerlendirilmesi, kalite geliĢtirme çalıĢmaları, öğretmenlerin geliĢimi hizmet içi eğitim programlarına odaklanma, katılım iĢbirliği, demokratik iliĢkiler, grup desteği, eğitim sisteminde uzmanların yer alması ve öğretmenleri yetkilendirme Ģeklinde açıklanmıĢtır (Lamax,1996: 2).
Kopel ve Elama tarafından 1997 yılında yapılan toplam kalite Yönetiminin Minnesota‟daki Okullarda Uygulanabilirliği konusunda 10 bölgede 150 öğretmen ve idareci üzerinde yapılan araĢtırmada Ģu sorulara cevap aranmıĢtır:
1. TKY ilkeleri Minnesota‟daki okullarda ne dereceye kadar uygulanmaktadır?
2. Kalite ilkelerin uygulanması engelleyen faktörler nelerdir? Uygulamaya neler destek vermektedir?
AraĢtırmadan elde edilen bulgulara göre araĢtırmacılar Ģu üç sonuca varmıĢlardır:
1. Minnesota‟daki okullarda TKY‟nin yedi ilkesi tam olarak değil fakat kısmen uygulamakta ve bunların uygulanma dereceleri farklılık göstermektedir. 2. Eğitim Eksikliliği ve kavram kargaĢası nedeniyle TKY‟nin bazı ilkeleri tam olarak uygulanmamaktadır. Ġdarecilerin ve diğer personelin eğilimleri arasındaki fark ilkelerin uygulanma seviyesinde açıkça görülmektedir.
3. Liderin ve çalıĢan personelin olumlu tutumları TKY‟nin uygulanmasını engelleyen faktörler ise zaman, bir kısım çalıĢanın direnci ve eğitim yetersizliğidir (Uysal, 1998: 2).
1997 yılında Schmoker tarafından gerçekleĢtirilen "Transforming School Through TQM Education " baĢlıklı araĢtırmada, TKY ve okul kültürü arasındaki iliĢkiye yer vermiĢtir. Ona göre; okullar TKY uygulamaları için, sürekli geliĢim ihtiyaçlarını saptamalı. Kendi hedeflerini ortaya koymalı, kendi kalite kontrol sistemini yaratmalı, demokratik iliĢkilere önem vermeli, çalıĢanları desteklemeli ve sürekli eğitim olanağı tanımalı, olanları okulu geliĢtirme çabasına katmalı, amaçlara bağlılığı sağlamalı, çalıĢanları yetkilendirmeli, öğretmen ve öğrencileri çalıĢmalarından zevk alır duruma getirmelidir (Schmoker, 1997: 189).
Rodgers (1998) tarafından gerçekleĢtirilen “Teacher Perception of Total Quality Management Practices In Elementary Schools” araĢtırmasında Amerika‟da Maricope‟daki okullardaki Toplam kalite uygulamaları incelenmiĢtir ve Toplam Kalite Yönetimin belirli alanlarda etkilerine bakılmıĢtır. AraĢtırmada TKY‟nin etkilerine bakıldığı konular stratejik planlama, veri analizi, çalıĢanların eğitimi, kurum ve çalıĢanların katılımı, çalıĢan memnuniyeti, öğrenci katılımı, ölçme değerlendirme servisleri, müĢteri memnuniyeti ve öğrenci baĢarısıdır. AraĢtırmada Maricope‟da 56 okulda TKY uygulamalarının gerçekleĢtirildiği bulunmuĢtur. TKY uygulayan ve uygulamayan okullar karĢılaĢtırılmıĢtır ve TKY‟ni uygulayan stratejik planlama, eğitim,
katılım gibi 9 alana dikkat eden okulların daha etkili ve baĢarılı bir eğitim verdiği sonucuna varılmıĢtır (Rodgers, 1998: 4).
Obisesan (1999) tarafından gerçekleĢtirilen “Quality Management and System Change in Three Suburban Public School Districts” araĢtırmasında sistem değiĢiminde Toplam kalite yönetiminin etkisini ortaya koymak için 3 okulu karĢılaĢtırılmıĢ ve Toplam kalite yönetiminin bu okullardaki kullanımını analiz edilmiĢtir. AraĢtırma Amerika‟daki 3 okulda gerçekleĢmiĢtir. AraĢtırmanın örneklemini 300 kiĢi oluĢturmuĢtur ve bu 300 kiĢi ile röportaj yapılmıĢtır. Eğitim kurumlarıyla ilgili 5 yılı kapsayan dökümanlar incelenmiĢtir. Elde edilen veriler ise okullar arası benzer ve farklı yönleri karĢılaĢtırmak için kullanılmıĢtır. Toplam kalite‟nin liderlerin motivasyonu etkilediği bulunmuĢtur. 3 okulda da 3 farklı yaklaĢım sergilenmiĢtir. Toplam kalite çalıĢmalarının okul çalıĢanları, okul bütçesi, insan kaynakları, sosyal çevresi, problem çözme yaklaĢımları, takım çalıĢması, iletiĢim, eğitim, ölçme – değerlendirme gibi konulardan etkilenerek okul kültürüne göre Ģekil aldığı sonucuna varılmıĢtır. Kalite yönetimi zaman kaybı gözükse de zamandan kazanmak için bir fırsat olduğu savunulmuĢtur.
Yu-Yuan Hung (2004) tarafından gerçekleĢtirilen “Total Quality Management Practices and their Effects on Organizational Performance” adlı araĢtırmanın amacı Toplam Kalite Yönetimi ve örgütsel performans üzerindeki etkileri ortaya koymaktır. Özellikle de bu araĢtırma aĢağıdaki sorulara yönelmiĢtir:
1. Örgütler TKY‟yi uyguladığında süreç uyumu ile örgütsel performans arasındaki iliĢki nedir? Süreç uyumu ne derecede örgütsel performansı etkilemektedir? 2. Örgütler TKY‟yi uyguladığında tam katılım ile örgütsel performans arasındaki
iliĢki nedir? Tam katılım ne derecede örgütsel performansı etkilemektedir? Avusturya „da uygulanan 260 anket sonucuna göre süreç uyumu ve tam katılım ile örgütsel performans arasında pozitif korelasyon bulunmuĢtur.
Nqware ve Wamukuru (2006) tarafından yapılan “Total Quality Management in Secondary Schools in Kenya” adlı araĢtırmada Kenya‟da ortaokullarda TKY‟nin uygulanıp uygulanmadığı incelenmiĢtir. Yaz tatili döneminde 300 öğretmene anket uygulanmıĢ ve okullarındaki TKY uygulamaları araĢtırılmıĢtır. Okul yöneticileri liderlik becerileri bakımından yetersiz bulunmuĢtur ve TKY konusunda çalıĢanlarını eĢgüdüm ve iĢbirliği içinde çalıĢmaya sevk edemediği belirtilmiĢtir. Ama bazı öğretmenlerin çalıĢanları güdülemeye iliĢkin liderlik konusunda daha yeterli olduğu bulunmuĢtur. Okul yönetimlerinin TKY‟de baĢarı için liderlik yönlerini geliĢtirmeleri beklenmektedir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM YÖNTEM
Bu bölüm, araĢtırmanın modeli, evren, örneklem, veri toplama aracı, veri toplama aracının geliĢtirilmesi, veri toplama aracının uygulanması ve verilerin analizi aĢamalarında yapılan çalıĢmalara iliĢkin bilgileri içermektedir.
3.1. AraĢtırmanın Modeli
AraĢtırmada tarama modeli kullanılmıĢtır. Tarama modeli, geçmiĢte ya da halen var olan bir durumu var olduğu Ģekliyle betimlemeyi amaçlayan araĢtırma yaklaĢımlarıdır. AraĢtırmaya konu olan olay, birey veya nesne kendi koĢulları içinde var olduğu gibi tanımlanmaya çalıĢılır (Sönmez, 2006: 5). Toplam Kalite Yönetimi ile ilgili yurt içi ve yurt dıĢı literatür taraması yapılmıĢtır ve Denizli il merkezindeki ilköğretim okullarında çalıĢan yönetici ve öğretmenlere, araĢtırmacı tarafından geliĢtirilen anketin uygulanması sonucu elde edilen veriler kullanılmıĢtır.