• Sonuç bulunamadı

5. DÖNÜŞÜMCÜ LİDERLİK KAVRAMI, TANIMI, ÖNEMİ, TEMEL

5.2 Dönüşümcü Liderliğin Önemi

Dönüşümcü bir lider çalışanların bireyselliğini düşünerek, onları etkilemede karizmatik ve ilham vererek çalışmalarına odaklanmalarını sağlar. Belirlenmiş problem çözme tekniklerini kullanmak yerine, çalışanları ortaya çıkan sorunlara çözüm bulmalarını ister. Bir iş ortamındaki dönüşümcü liderler, gelişime açık çözümler arayışında, iyileştirilmesi gereken alanları hızlı bir şekilde tanımlar. Dönüşümcü liderlik tamamen algı ile ilgilidir. Yalnızca çekirdeğin, takipçinin duygularını etkileyebiliyorsa işe yarar.

Burns'ün (1978) dönüşümcü liderlik anlayışı, bu teorinin uzun vadeli vizyona yönelmesi, kişisel takipçilerin gelişimi üzerine odaklanması ve böylece takipçilerin liderlere ve ahlaki ajanlara dönüştürülmesi ile diğer liderlik teorilerinden temel olarak farklı olduğunu göstermiştir. Burns (1978), dönüşümcü liderliği daha üst düzey değerlerle birleştiren ahlakı önemli bir bileşen olarak algılar. Ona göre, dönüşümcü liderler ve takipçiler arasındaki karşılıklı etkileşim sırasında her ikisinin de morali ve motivasyonu yükseliyor. Bu kavrama göre, liderlerin ve takipçilerin etkileşimi sırasında etik istekleri geliştirilir, bu da gerçek bir liderliğin gerçekleştiğinin bir işaretidir. Burns, ahlaki kavramları kullanarak dönüşümcü liderliğin özelliklerini tanımlayarak, aslında bu liderlik tarzını ahlaki liderlik olarak tanımlar. Yukl (2002), sadece takipçilerin yüksek ideallerine, ahlaki değerlerine ve üst düzey gereksinimlerine hitap edenlerin dönüşümcü liderler olarak adlandırılabileceğini belirtti. Karizma ya da idealize edilmiş etki yoluyla lider, inançlarını ifade eder, takipçilere

model olur olmaz herhangi bir eylemde sunulan net bir değerler sistemi aracılığıyla duygusal düzeyde takipçilere tutum ve itirazlar çeker. Liderler ve takipçi arasındaki güven, sağlam ahlaki ve etik temellere dayanacak şekilde inşa edilmiştir.

Dönüşümcü liderliği, ilgili taraflar arasındaki etkileşimlerin "takipçilerin eylemlerini ve etik isteklerini dönüştürecek, motive edecek ve artıracak" şekilde "kolektif bir amaç" etrafında örgütlendiği bir liderlik türü olarak tanımlamaktadır. Davranışımızın doğal ahlaki değerler sistemi tarafından yönlendirildiği sonucuna varılabilir, böylece dönüşümcü liderlik, örgütün yapısı ve stratejisi üzerindeki etkisiyle takipçilerin olumlu dönüşümlere ve değişikliklere yol açan bir liderlik tarzı olarak görülebilir.

5.2.1 Dönüşümcü liderliğin çalışanlar açısından önemi

Dönüşümcü liderlik, bireylerde, örgütsel ve sosyal yapılarda değişikliklere ve dönüşümlere neden olan bir liderlik yaklaşımı olarak tanımlanır. Nihai haliyle, takipçileri ve destekçileri lider haline getirmek amacıyla bireyler içinde değerli ve cesaret verici dönüşümler üretir. Çalışanların üretkenliği, çalışanların görev ve işlevlerinin gerçekleştirilmesinde verimlilik ve verimlilik üretmelerine yardımcı olunan ve yardımcı olunan çalışma ortamının yaratılması olarak adlandırılmaktadır.

Verimliliği artırmak için, çalışanların ve kuruluşun dikkate alması gereken bazı faktörler vardır, bunlar güçlü ve iyi organize edilmiş bir misyona sahip, performanslar doğrudan hedeflere ulaşmaya odaklanmalıdır, kusurları ve tutarsızlıkları tespit etmek için çalışanların performansını değerlendirmek, bunları iyileştirmek için önlemler uygulamak, çalışma ortam koşullarına göre ayarlanabilir olmalı ve kuruluşun diğer bireyleri ile iyi şartlar ve ilişkiler tesis etmelidir. Bu uygulamalar bir kişinin dahiyane, çalışkan ve titiz olmasını gerektirir, yeterli uygulamaları gerçek yaşam çalışma ortamında dikkate değer faydalar sağlar (Childs, 2009:55).

Doğru şekliyle onaylanan dönüşümcü liderlik, çeşitli uygulamalarla destekçilerin ve takipçilerin ilhamını, teşvikini, moralini ve performansını artırır. Bunlar arasında, takipçinin bireysellik ve benlik örgütünün teşebbüsü ve toplumsal kimliği ile bağlantı kurması; onları motive eden taraftarlar ve

takipçiler için bir rol modeli olmak; insanları çalışmalarına daha fazla sahip olmaları ve bireylerin güçlü ve zayıf yanlarını anlamalarına meydan okuyarak lider, bireyleri performanslarını artıran iş görevleri ile destekleyebilir.

5.2.2 Dönüşümcü liderliğin işletmeler açısından önemi

Edebiyat çeşitli liderlik tarzları ortaya koysa da, dönüşümcü liderlik örgütlerde en çok kullanılan biçimlerden biridir ve örgütsel performansta önemli bir rol oynamaktadır. Dönüşümcü liderler, takipçileri mevcut ve yeni beklentileri ortaya koymaya ve keşfetmeye motive eder. Dönüşümcü liderler, takipçilerin yüksek standartlarda hedeflere ulaşmalarına proaktif olarak yardımcı olmaktadır.

Bass (1985) tarafından belirtildiği gibi dönüşümcü liderlik, bireyleri ve grubun performansını artırmak için en iyi yöntemlerden biridir. Dönüşümcü liderler, takipçileri acil çıkarların ötesine taşır. Dönüşümcü liderlik, çalışanların motive edildiği ve enerjilendirildiği bir ortam yaratır (De Jong ve Bruch, 2013:55). Destekleyici bir iklimde çalışan motive çalışanlar, kurumsal performansı güçlendirerek hissedarlar için finansal kazançlara yol açan daha etkili müşteri hizmetleri sağlar (Giroux ve McLarney, 2014:75).

Bass (1985), idealize edilmiş etki, ilham verici motivasyon, entelektüel simülasyon ve bireyselleştirilmiş düşünmeyi içeren dönüşümcü liderlik tarzının dört boyutunu önerdi. TL'de kabul edilen motivasyon, entelektüel meydan okuma, ilham ve bireysel düşünce gibi davranışlar, dünya çapında aşina olabilecek seçkin liderlerin temel işlevi olarak kabul edilir (Dorfman, 1996:111). Lider, büyümeleri ve başarıları için zorunlu olan her takipçinin ihtiyaçlarına özel önem vermektedir (Bass ve Avolio, 2003:78). Bass, dönüşümcü liderlerin çalışanlarına daha fazla çaba göstermeleri için motive eden ve karmaşık problemler hakkında yenilikçi düşünmeye teşvik ettiklerini savundu. Bu nedenle, çalışanlar yüksek düzeyde görev performansını basitleştirecek şekilde davranma eğilimindedir. Buna ek olarak, dönüşümcü liderler çalışanları örgütlerin ve liderlerin kişisel çıkarları üzerindeki kolektif karı için daha fazla ağırlık almaya teşvik eder (Bass, 1985:55).

Geçmişte, dönüşümsel liderlik ve performans arasındaki bağlantıyı anlamak için, dönüşüm türü ve analiz düzeyi arasındaki ilişkiyi anlamamıza yeterli

malzeme sağlayan çok sayıda çalışma yapılmıştır. Literatür, dönüşümcü liderlerin, takipçilerle güçlü bir bağ geliştirerek takipçilerin performansını etkilediğini ortaya koymuştur. Dönüşümcü Liderlik, süpervizör ile takipçi arasındaki duygusal bağlantıyı veya özdeşleşmeyi, takipçinin beklentilerin ötesinde performans göstermeye daha güvende hissetmesini sağlayacak şekilde arttırır. Bu nedenle liderlerin takipçinin performansı üzerinde olumlu etkisi vardır.

5.2.3 Dönüşümcü liderliğin toplumlar açısından önemi

Liderler neyin doğru, iyi, önemli ve güzel olduğunun farkındalığını arttırdıklarında takipçilerin başarı ve kendini gerçekleştirme ihtiyaçlarını artırmaya yardımcı olduklarında; takipçileri daha yüksek ahlaki olgunluk geliştirdiklerinde, ve takipçileri gruplarının, organizasyonlarının ya da toplumlarının iyiliği için kişisel çıkarlarının ötesine geçmeye çalıştıklarında gerçekten dönüşümcü olurlar. Kamu liderleri bu süreçte çok önemli bir rol oynamaktadır. Aktif ve kapsayıcı katılımı kolaylaştırarak toplumun gelişimine katkıda bulunurlar. Sandel'e (1996:5) göre demokratik toplum, toplumun aidiyet duygusu, bütünü için bir endişe ve toplumlarıyla ahlaki bir bağ geliştirdiği bir süreçtir. Demokratik hükümet, insanların toplumsal çıkarları bağlamında kişisel çıkarlarını ifade etmek için birlikte çalıştıkları, katılımlı, katılımcı bir toplum ve sivil toplumun gelişmesine bağlıdır

Benzer Belgeler