Çalışmaya 2004-2015 yılları arasında ÇÜTF Balcalı Hastanesi Onkoloji polikliniğinde takip edilen 45 metastatik prostat kanseri hastası dahil edildi. Hastaların ortalama tanı yaşı 64,2±8,89(45-87) idi. Hastaların 28(%62,2)'i sigara kullanıyor, 17(%37,8)'si ise kullanmıyordu. Hastaların tanı anında PSA ortalaması 160±356(1,04- 2021) ng/ml idi. Normal PSA değeri 0-4 ng/ml olarak kabul edildiğinde; 40(%88,9) hastanın tanı anındaki PSA değeri yüksek, 5(%11,1) hastanın ise normal aralıklardaydı.
Hastalar Gleason skoruna göre değerlendirildiğinde 10(% 22,2) hastanın Gleason skoru 6, 16(%35,6) hastanın 7, 10(%22,2) hastanın 8, 6(%13,3) hastanın 9 ve 3(%6,7) hastanın ise 10 idi. Hastaların 12(%26,7)'sinde kemik iliği, 12(%26,7)'sinde bölgesel lenf nodu, 10(%22,2)'unda kemik, 5(%11,1)'inde uzak lenf nodu, 2(%4,4)'sinde akciğer, 2(%4,4)'sinde mesane, 1(%2,2)'inde periton, 1(%2,2)'inde testis metastazı bulunuyordu.
Hastaların demografik laboratuar ve klinik bulguları Tablo 3'de gösterilmiştir.
Tablo 3: Hastaların demografik laboratuar ve klinik bulguları Ort±sd median(min-max)
Çalışma başlangıç tarihi baz alındığında hastaların 14(%31,1)'ü yaşıyor, 31(%68,9)'i ex olmuştu. Ex olan hastaların tanıdan itibaren ortalama yaşam süresi 31,4±18,9 (9-72) ay idi. Hastaların 23(%51,1)'ü sadece bikalutamid, 12(%26,7)'si bikalutamid tedavisi sonrası dosetaksel kemoterapisi ve 10(% 22,2)'u bikalutamid tedavisi sonrası abirateron tedavisi almıştı. Kırkbeş hastadan 38'inin prostat doku, 42'sinin metastatik doku parafin bloğuna ulaşıldı. Prostat ve metastatik parafin doku blokları AR-V7 açısından incelendi. Prostat parafin doku bloğuna ulaşılan 38 hastanın 15(%39,5)'inde AR-V7 pozitif tespit edilirken, 23(%60,5)'ünde AR-V7 tespit edilmedi.
Metastatik parafin doku bloklarına ulaşılan 42 hastanın ise 21(%50)'inde AR-V7 pozitif tespit edilirken, 21(%50)'inde AR-V7 tespit edilmedi. 35 hastanın hem prostat hem de metastatik parafin doku bloğuna ulaşıldı. Bu hastaların 13(%37,1)'ünün hem prostat hem de metastatik parafin doku bloğunda AR-V7 pozitif bulunmuşken, 19(%54,3)'unun her iki parafin doku bloğunda AR-V7 negatif bulundu. 3(%8,6) hastanın ise prostat parafin doku bloğunda negatif iken, metastatik parafin doku bloğunda AR-V7 pozitif saptandı (Tablo 4). Prostat dokusu AR-V7 durumu ile metastatik doku AR-V7 durumu arasında uyum olduğu gözlenmiştir(p=0.250).
Tablo 4:Prostat ve metastatik dokuda AR-V7 dağılımı
Metastatik doku AR-V7 pozitif Sayı (%)
AR-V7 negatif
Sayı(%) PMcNemar
Prostat dokusu
AR-V7 pozitif 13(37,1) 0(0)
0.250 AR-V7 negatif 3(8,6) 19(54,3)
Prostat dokusu AR-V7 negatif hastaların ortalama tanı yaşı 64,09±7 yıl iken AR-V7 pozitif hastaların 63,47±11,1 yıl idi. Bu AR-V7 pozitif hastaların ortalama tanı PSA'sı 93,2±113ng/ml iken AR-V7 negatif hastaların ki 178,7±420 ng/ml idi.Prostat dokusu AR-V7 negatif olan hastalarda daha çok kemik iliği metastazı görülürken, pozitif olan hastalarda bölgesel lenf nodu ve kemik metastazı mevcuttu. Bu ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulundu(p=0,032). Prostat dokusu AR-V7 negatif olanlar
tedavi olarak 16(%69,6)'sı Bikalutamid, 3(%13)'ü Abirateron, 4(%17,4)'ü Dosetaksel alırken; AR-V7 pozitif grupta hastalar eşit oranda (%33,3) tedavi alıyordu. Bu değişkenlik istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı(p=0,086). Prostat dokusu AR-V7 ile tanı yaşı, tanı PSA'sı arasında anlamlı ilişki yoktu(p>0,05) ayrıca ex olan hastalarda prostat dokusu AR-V7 varyantı birbirine benzerdi(Tablo 5).
Tablo 5:Prostat doku AR-V7 durumu ile klinik, laboratuar ve aldığı tedavilerin ilişkisi Prostat doku AR-V7
Metastatik doku AR-V7 pozitif hastaların ortalama tanı yaşı 64,9±10,3 yıl iken AR-V7 negatif hastaların 64,3±6,9 yıl idi. Bu AR-V7 pozitif hastaların ortalama tanı PSA'sı 77,3±10,3 ng/ml iken AR-V7 negatif hastaların ki 246±503 ng/ml idi. Metastatik
doku AR-V7 negatif olan hastalarda daha çok kemik iliği metastazı görülürken, AR-V7 pozitif olan hastalarda bölgesel lenf nodu, kemik ve kemik iliği metastazı mevcuttu.
Ancak bu ilişki istatistiksel olarak anlamlı değildi(p=0,672). Metastatik doku AR-V7 negatif olanlar tedavi olarak 15(%71,4)'i Bikalutamid, 2(%9,5)'si Abirateron, 4(%19)'ü Dosetaksel alırken, AR-V7 pozitif grupta hastaların 6(%28,6)'sı Bikalutamid, 8(%38,1)'i Abirateron , 7(%33,3)'si Dosetaksel tedavisi alıyordu. Bu değişkenlik istatistiksel olarak anlamlı idi(p=0,013). Metastatik doku AR-V7 ile tanı yaşı, tanı PSA sı arasında anlamlı ilişki yoktu(p>0,05) . Ayrıca ex olan hastalarda metastatik doku AR-V7 birbirine benzerdi(Tablo 6).
Tablo 6:Metastatik doku AR-V7 durumu ile klinik, laboratuar ve aldığı tedavilerin ilişkisi Metastaz doku AR-V7
Hastaların tedavi sonrası üçüncü ve altıncı ay PSA değerlerine bakıldı.
Metastatik doku AR-V7 pozitif olan grubun 3. ay PSA ortalaması 54,5±197,04 ng/ml iken, negatif olan grubun PSA ortalaması 44,49±114,17 ng/ml idi. Bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı(p=0,268). Aynı şekilde metastatik doku AR-V7 negatif olan grubun 6. ay PSA ortalaması 48,18±158,49 ng/ml iken, pozitif olan grubun PSA ortalaması 103,56±301,84 ng/ml idi. Ancak bu farkta istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı(p=0,191) (Tablo 7).
3. ve 6. ay PSA değeri normal veya yüksek olması ile metastatik doku AR-V7 arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki gözlenmedi(p>0,05)(Tablo 7).
Tablo 7:Metastatik doku AR-V7 durumu ile tedavi yanıt ilişkisi Metastaz doku AR-V7 istatistiksel olarak anlamlı değildi(p=0,092). Ancak AR-V7 negatif grubun 6. ay PSA ortalaması 41,75±151,72 pozitif olan grubun ise 6. ay PSA ortalaması 143,93±351,64 ng/ml idi ve bu fark istatistiksel olarak anlamlıydı(p=0,035).
3. ay PSA durumu ile prostatik doku AR-V7 durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki vardı(p=0,036). AR-V7 negatif olan grubun %73,9'unun 3. ay PSA değeri normal aralıkta, %26,1'inin ise PSA değeri yüksekti. Buna karşın AR-V7 pozitif olan grubun %40'ının PSA değeri normalken, %60'ının 3. ay PSA değeri yüksekti. Buna benzer bir ilişki 6. ay PSA durumu ile de gözlendi (p=0,005)(Tablo 8).
Tablo 8:Prostat doku AR-V7 durumu ile tedavi yanıt ilişkisi Prostat doku AR-V7
Şekil 2:Prostat doku AR-V7 durumuna göre 3. ve 6. ay PSA yanıt grafiği
Hastalar aldığı tedaviye göre üçe ayrıldı. Her bir grubun prostat doku AR-V7 durumu ile 3. ve 6. ay PSA ortalamaları hesaplandı. Abirateron alan prostat doku AR-V7 pozitif hastaların 3. ay PSA ortalaması 314,2±512 ng/ml, prostat doku AR-AR-V7 negatif hastaların ki 155,2±209 ng/ml idi. Abirateron alan prostat doku AR-V7 pozitif hastaların 6. ay PSA ortalaması 383,8±567,4 ng/ml, prostat doku AR-V7 negatif hastaların ki 206,3±408,4 ng/ml idi. Hastaların aldığı tedaviye göre prostat doku AR-V7 durumu ile 3. ve 6. ay PSA ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmadı(p>0,05) (Tablo 9).
Tablo 9:Hastaların aldığı tedavi ile prostat doku AR-V7 durumuna göre 3. ve 6. ay PSA
Bikalutamid Pozitif (n=5) 43,02±82,5
0,563
Dosetaksel Pozitif(n=5) 17,08±27,05
0,221
23,35±36,1
0,140
Negatif(n=4) 2,18± 1,6 0,96±0,92
Hastalar aldığı tedaviye göre üçe ayrıldı. Her bir grubun metastaz doku AR-V7 durumu ile 3. ve 6. ay PSA ortalamaları hesaplandı. Hastaların aldığı tedaviye göre metastaz doku AR-V7 durumu ile 3. ve 6. ay PSA ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmadı(p>0,05)(Tablo 10).
Tablo 10:Hastaların aldığı tedavi ile metastaz doku AR-V7 durumuna göre 3. ve 6. ay PSA
Bikalutamid Pozitif (n=6) 4,69±9,26
0,876 edildi. Ancak istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki gözlenmedi(p>0,05) (Tablo 11).
Tablo 11:Hastaların aldığı tedaviyle prostat doku AR-V7 durumuna göre 3.ay PSA yanıtının değerleri karşılaştırıldı. PSA değeri 0-4 ng/ml normal, >4 ng/ml yüksek olarak kabul edildi. Ancak istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki gözlenmedi(p>0,05)(Tablo 12).
Tablo 12:Hastaların aldığı tedaviyle prostat doku AR-V7 durumuna göre 6.ay PSA yanıtının edildi. Ancak istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki gözlenmedi(p>0,05)(Tablo 13).
Tablo 13:Hastaların aldığı tedaviyle metastaz doku AR-V7 durumuna göre 3.ay PSA yanıtının edildi. Ancak istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki gözlenmedi(p>0,05)(Tablo 14).
Şekil 3:Uzak metastaz varlığına göre ortalama genel sağkalım analizi
Hastaların aldığı tedavi, prostat doku AR-V7 durumu, metastaz doku AR-V7 durumuna göre genel sağkalım üzerine istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktu(p>0,05)(Şekil 4 ve 5). Bikalutamid alan hastaların ortalama genel sağkalımı 50,52 ay, Abirateron alan hastaların ortalama genel sağkalımı 34,30 ay ve Dosetaksel alan hastaların ortalama genel sağkalımı 38,77 ay idi ve bu fark istatistiksel olarak anlamlı değildi(Şekil 6). Gleason skoru ≤6 olan hastaların ortalama genel sağkalımı 50,52 ay, 7 olan hastaların 42,41 ay, ≥8 olan hastaların ise 34,19 ay idi. Bu fark istatistiksel olarak anlamlı saptandı(p=0,033)(Şekil 7). Hastaların hem prostat doku AR-V7 hem de metastaz doku AR-AR-V7 durumu ile Gleason skoru ortalama sağ kalım açısından karşılaştırıldı. Prostat ve metastaz doku AR-V7 pozitif hastalarda Gleason skoruna göre ortalama genel sağkalım istatistiksel olarak anlamlı değilken (p>0,05), prostat ve metastaz doku AR-V7 negatif hastalarda Gleason skoruna göre ortalama genel sağkalım istatistiksel olarak anlamlı idi(p<0,05)(Tablo 15)(Şekil 8 ve 9).
Şekil 4:Metastaz doku AR-V7 durumuna göre ortalama genel sağkalım analizi
Şekil 5:Prostat doku AR-V7 durumuna göre ortalama genel sağkalım analizi
Tablo 15:Prostat kanseri hastalarının yaşam sürelerinin karşılaştırılması
Şekil 6:Tedaviye göre ortalama genel sağkalım analizi
Şekil 7:Gleason skoruna göre ortalama genel sağkalım analizi
Şekil 8:Prostat doku AR-V7 negatif hastalarda Gleason skoruna göre ortalama genel sağkalım analizi
Şekil 9:Metastaz doku AR-V7 negatif hastalarda Gleason skoruna göre ortalama genel sağ kalım
Hastaların aldığı tedavi ile hem prostat doku V7 hem de metastaz doku AR-V7 durumu ortalama sağ kalım açısından karşılaştırıldı. Ancak her iki grupta da ortalama genel sağkalım açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmadı(p>0,05)(Tablo 16).