BTC Çin Krizi

Sosyal medya konusunda olduğu gibi para konusunda da Çin’in baskıcı rejimi ters tepmiştir. Çin 1 Temmuz 2017’de yurt dışına para gönderimine kota getirdi. Çin’in çıkardığı yasaya göre 40.000 Yuandan fazla olan yurt dışı para akışları devlet takibine alınacaktı. Çin’in uyguladığı yasak sonucunda bitcoine aşırı talep oldu ve grafik 12’de görüldüğü üzere bitcoin hızla yükselmeye başladı.

Grafik 12: Çin’in Para Dolaşımını Kısıtlaması Sonrası BTC

Kaynak: (Aksoy, 2018, s:71)

Bitcoin ve Çin Krizi örneğinin ekonomi literatürü açısından önemi Çin hükümetinin para politikası uygulayamamış olmasıdır. Bitcoinin merkezi olmayan, dağıtık yapısından dolayı kontrolü mümkün olmamaktadır. Bu durum da hükümetlerin bitcoine karşı tavır almalarına neden olabilmektedir.

1.8.8 Bitcoin Ve Alternatif Kriptoparalar

Bitcoin dışındaki kriptoparalara alternatif coinler denilmekte ve kısaca altcoin olarak bahsedilmektedir. Altcoinlere yatırım yapmak için önce bitcoin alıp sonra da bu bitcoini yatırım yapmak istediğiniz altcoin türüne çevirmeniz gerekmektedir. Bu durumun ve ilk kriptopara olmasının avantajlarından dolayı bitcoin, piyasada hâkimiyetini sürdürmektedir.

56

Grafik 13:Bitcoin Piyasa Hakimiyeti

Kaynak: Coinmarket coinmarketcap.com/tr/charts/

Grafik’13 de görüldüğü gibi zaman zaman dalgalanmalar olsa da, zamanla piyasa hâkimiyeti azalsa da, genel olarak kriptopara pazarına bitcoin hâkimdir. Grafik’13 de ikinci sırada görülen Ethereum’un başarısı ise arkasındaki Microsoft, IBM, JPMorgan gibi güçlü firmaların desteğinden kaynaklanmaktadır. Ethereum’un çıkarılış amacı bitcoine rakip olmaktır ve bu doğrultuda bir strateji izlemektedir. Şimdilik bitcoinden aldığı, pazar payı oranları ile başarılı olduğu söylenebilir. Ethereum’dan sonra gelen Bitcoin Cash ise, bitcoin algoritmasının katı sınırlamalarından dolayı tıkanan bitcoin sistemine akış sağlamak için 1 Ağustos 2017 yılında piyasaya sürülmüştür. Pazar payının yüksek olması da gene bitcoine dayanan itibarından kaynaklanmaktadır. Gene en çok bilinen kriptoparalardan olan grafik 13’de dördüncü sırada gelen LiteCoin ise eski bir Google mühendisi olan Charless Lee tarafından bitcoine rakip olması için hazırlanmıştır. Litecoinin bu denli yayılmasının sebebi ise bitcoin’den sonra çıkan ilk alternatif coin olmasından ve bitcoinin değeri çok yüksek olduğu için litecoinin değerini belirli bir seviyede tutarak küçük işlemlere izin veren yapısından kaynaklanmaktadır. Bitcoinin pazar payını kaybetmesindeki bir diğer önemli etken ise en değerli ve ilk kriptopara olmasından dolayı sık sık siber saldırılara maruz kalmış olmasıdır.

57

Kriptoparalar ülkelerin de dikkatini çekmektedir. Estonya, Rusya, İsveç, Japonya listeye yeni eklenen ülkemiz Türkiye ve daha pek çok ülke kendi kripto paralarını çıkarmayı planlamaktadırlar. Kendi kriptoparasına sahip ülkelerse şimdilik Venezuela ve Dubaidir. Venezuela’nın kriptoparası Petro, Dubai’nin kriptoparası Emcash’tir ve her iki ülke de kripto paralarını 2017 yılında çıkarmışlardır.

Kriptoparaların Ülkeler Açısından Yasal Durumu: ABD, Avustralya, Estonya, Güney

Kore, Finlandiya, Hollanda, Kanada, Japonya, İsveç ve İngiltere’de kriptoparaların durumu, yasal olarak düzenlenmiştir. Türkiye, Danimarka, Ukrayna Rusya ve Vietnam’da ise kriptoparaların durumu, henüz yasal bir çerçeveye oturtulmamıştır. Ekvator, Fas, Bolivya, Kırgızistan ve Bangladeş’te ise Kriptoparalar yasaklanmıştır.

1.8.9 Bitcoin aslında nedir?

Çin örneğinde ve daha pek çok ülkede olduğu gibi, ülkemizde de bitcoin 6493 sayılı ödeme sistemlerini düzenleyen kanun kapsamında elektronik para veya bir ödeme aracı olarak görülmemektedir. Bitcoinin ödeme aracı olarak kabul edilmemesine dair en önemli dayanak herhangi bir resmi kurum veya özel kuruluş tarafından ihraç edilmiyor olmasıdır. Dolayısıyla güvence verebilecek bir tarafın bulunmamasıdır. Fakat riskli olmakla birlikte bitcoin bir yatırım aracı olarak değerlendirilebilmektedir. Birçok ülkede de statüsü bu şekildedir. Bitcoin hakkındaki bir diğer görüş te Dr. Ramazan Kurtoğlu’nun “Psiko Siber Savaş ve Küresel Para Oyunları” eserinde detaylıca ele aldığı küresel sermaye baronlarının bitcoini planlamış olabileceği görüşüdür. Bu doğrultuda gene bitcoinin dağıtık ağ yapısı Pentagon tarafından geliştirilmiş olan Tor Ağı’nın dağıtık yapısına benzerlik göstermektedir. Bu açıdan bakıldığında bitcoinin ABD’nin dış borçlarını kapatmak için veya yeni bir parasal düzen kurmak için şişirilen bir balon olabileceği düşüncesini akıllara getirmektedir. Bitcoin hakkında tartışılması gereken bir diğer konu da bitcoin ekosisteminde elden ele şifrelenerek dolaştırılan verilerin, aslında ne olduğudur.

Pedro Domingos “Master Algoritma” adlı eserinde Master Algoritma’yı hayatın tüm akışını verebilecek bir algoritma olarak tanımlamaktadır. Gene aynı doğrultuda Faruk Eczacıbaşı “Daha Yeni Başlıyor” adlı eserinde gelecekte telefonlarımızda bulunan dijital asistanların daha da geliştirilip yapay zekâ ile desteklenerek, bizim bir dijital ikizimizin oluşturulabileceğinden bahsetmektedir. Bütün bu tartışmalar ilk bakışta felsefi

58

bir tartışma gibi gözükebilir. Fakat günümüz teknolojisiyle NSA’in bütün dünyayı her türlü imkânla dinleyerek elde ettiği verilerle kişilere özel profiller çıkardığı bir gerçektir. NSA’in bunca veriyi işlemek için kullandığı devasa işlemci gücünü anlamak açısından bu işlemcilerin soğutulması için üç adet nükleer santralin enerjisinin doğrudan bu soğutma işlemine ayrıldığını söylemek yeterli olacaktır. Aynı şekilde NASA’da uzay istasyonları aracılığıyla gök cisimlerinin hareketlerini takip etmek ve çeşitli hesaplamalar yapmak için gereken işlemci gücünü elde edebilmek maksadıyla, gönüllülere çeşitli programlar yükletip bilgisayarlarının işlemci gücünü kullandığı bir proje yürütmüştür. Bütün bunlar göz önüne alındığında bitcoin ekosisteminde işlenen verinin NASA’dan mı NSA’den mi yoksa toplanan her türlü veri ile dünyanın yarınını tahminlemeye yönelik farklı bir projeden mi geldiğini söylemek imkânsızdır. Fakat harcanan bunca işlemci gücünün sadece rastsal bir kod üretmek için harcanması da pek mantığa uygun gelmemektedir. Özetle bitcoinin, bitcoin ağına dâhil olanların işlemci güçlerinden faydalanılarak devasa veriler işlemek için kullanılan bir proje olabileceği de ihtimal dâhilindedir. Hangi ihtimalin gerçekleşeceği bilinmez fakat bitcoin veya kriptopara sistemlerinin çökmesi durumunda gelmiş geçmiş en büyük ekonomik etkiye sahip siber saldırı olarak tarihe geçeceği kesindir.