Bloglar

Blog kavramının ortaya çıkış süreci 1997 yılına uzanmaktadır. İlk kez “Weblog” sözcüğü ile kullanılmaya başlanmıştır. İki kelimeden bir araya gelen “Web” ve “log” sözcüklerinin anlamı “ağ” içerisinde “günlük” tutmayı ifade etmektedir. İlerleyen süreçte “Weblog” kelimesi yerini “we blog” yani “blogluyoruz”a bırakmış ve blog kullanıcıları artık kendilerini birer blog yazarı olarak tanımlamışlardır. Böylelikle, blog, blogging ve blogger kavramları doğmuştur. İnternet üzerinde tutulan günlüklere “blog”, bu işi yapmaya “blogging”, bu işi yapanlara ise “blogger” denilmektedir (Altınbıçak, 2016: 75). Bloglar, günlükte yer alan imaj, hiper-metin ve ilgili linklerin paylaşılabildiği web tabanlı sistemler bütünüdür.

İnternet kullanıcıları herhangi bir teknik/program bilgisi olmadan ya da teknik bilgiye gerek duymadan blogları oluşturabilmekte ve güncelleyebilmektedirler. Türkçe ’de blog kavramı farklı kelimelerle açıklansa da kelimenin yaygın olarak kabul görmüş bir karşılığı henüz bulunmamaktadır. Türkçe’de blog için önerilen kelimeler ise “açık günlük”, “ağ günlüğü”, “e-günlük” gibi isimlerdir (Burgaz, 2014:54).

Blog her kullanıcının dilediği konuda, içeriğini kendisinin üreterek yazdığı güncel günlükleri temsil etmektedir. Bloglar da yazarın adı ve bildirim tarihi belirtilir ve bugünden geçmişe doğru tarihsel bir sırayla geriye sıralanır (Burgaz, 2014: 52). Bloglar bir web tabanlı olduğu için web sitesidir denilebilir. Bir bloğun geleneksel bir web sitesinden ayrılan bazı özellikleri bulunmaktadır. İleri teknolojik bir bilgi gerektirmeden kullanılabilen bloglar, web master olmadan içeriğini güncellemek amacıyla yazarın kendisi tarafından oluşturulabilen web tabanlı platformlar üzerine kurulmuştur. Çünkü bir blog online-çevrimiçi varlık oluşturmak için maliyetsiz ve hızlı bir iletişim kanalıdır. Güvenilir bir iletişim ağıdır (Burgaz, 2014: 53). Blog, kullanıcılarının bir takım teknik bilgileri bilmelerini gerekmeksizin, istedikleri kavramı, istedikleri şekilde yazmakla hür oldukları, bir nevi günceye benzeyen web siteleri şeklinde tanımlanabilir. İnternet kullanıcıları için blog oluşturmak ve bu oluşturulan blogları güncellemek oldukça kolaydır. İnternet kullanıcılarının bu güncellemeleri yapmak için ekstra bir program diline veya fazladan teknik ayrıntı bilmelerine gereksinim duyulmamaktadır. Web sitelerinin bloglara göre maliyeti yüksektir. Blog yazabilmek için bilgisayar kullanmayı bilmek yeterlidir (Avcıoğlu, 2018: 26). Bloglar, kullanıcılarını sosyal paylaşım yapmaya ve sosyal katılımlara yönelten sosyal medya ortamlarıdır. Bir kullanıcının duyduğu haberleri, bu haber hakkındaki görüşlerini, günlük olayları yazılı hale getirdiği ortamlardır. Takip edilen bloglar da paylaşılan metin ve içerikler, blog takipçileri tarafından değerlendirilebilir ve yorum yapılabilir özelliktedir. Dolayısıyla da fikir alışverişi sağlanarak interaktif bir iletişim süreci oluşmaktadır (Arıemre, 2018; 8). Blog kullanımında en önemli kısım konu içeriğidir. Bu içerikler kronolojik olarak sıralanmaktadır. Bloglar da içerik düzeni genel olarak yeni paylaşılan gönderilerden eski paylaşılan gönderilere göre yer almaktadır. Blog kullanıcıları olan Bloggerlar kişisel düşüncelerini ve görsel

malzemelerini blog sayesinde aynı anda bütün dünya ile paylaşabilmektedir (Avcıoğlu, 2018: 26). İşlek’e göre blogların sahip olduğu özellikler; blogroll, permalink, yorumlar, geri izleme (trackback) ve üye olma gibi özellikleridir (2012: 26). Özellikle ucuz bir maliyetle ya da maliyetsiz, teknik bir donanım gerektirmeden, kolay içerik ekleyip-çıkarabilme, okuyucu topluluğu ya da sayfaya üye olan üyelerle etkileşim halinde olabilme gibi birçok avantaja sahip olan bloglar, tamamen yazarın denetimi altında yayıncılığı sağlamaktadır. Bloggerlar, çeşitli içeriklerle bloglarını oluşturmaktadırlar. En çok tercih edilen blog konuları ise; seyahat, yemek, moda vb başlıkları konu edinen bloglardır. Bloggerlar maliyeti yüksek bir web sayfası kullanmak yerine maliyetsiz bir şekilde içeriklerini yazıp okurlarıyla paylaşabilmekte, hatta bloglarına reklam bile alabilmektedirler (Çarkcı, 2017: 26). Blogların en önemli niteliklerinden birisi ise kullanıcılarına gizlilik ilkesi ile kolaylık sağlamasıdır. Kullanıcılar diledikleri gibi gizlilik ayarlarını kendileri değiştirebilir, kişisel güncelerini yayınlarken rahat hissedecekleri bir sanal mecra yaratabilirler (Öztel, 2018: 15). Sosyal ağ platformlarının ilk örneklerinden biri olan bloglar, diğer sosyal ağ araçlarının çıktıkları döneme kadar birçok kurumsal yapının internet dünyası üzerinden kendini anlatmasını sağlamıştır. İnternet hızla gelişmesi sayesinde hızlı geri dönüşüm alan bu yapılar, kurumsal bloglar sayesinde yapılan geri dönüşlerle kendilerini boyutlandırmışlarıdır (Çöllüoğlu, 2017: 75).

Avcıoğlu’na göre çeşitli alanlarda faaliyet gösteren blog ve diğer kitle iletişim araçları arasında bazı temel farklılıklar bulunmaktadır. Bunlar (2018: 26):

 Kolaylık: İsteyen herkes blog yazıp, yayınlayabilmektedir. Blog oluşturmak

hem düşük bir maliyete sahip olmakla beraber bloglar istenilen sıklıkta paylaşılabilmektedir. Yayınlanan bütün blog yazılarını aynı anda tüm dünya da izlenebilmektedir.

 Erişilebilirlik: İnternet kullanıcıları arama motorları sayesinde, aradıkları

konu başlıklarını anahtar kelime olarak girerek blog yazılarını bulabilmektedir.

 İki Yönlü İletişim Sağlayıcı: Bazı ortak ilgi alanına sahip internet

kullanıcıları bloglar aracılığıyla birbirleriyle mesafe engeline takılmadan iletişim kurabilmektedir. İnternet kullanıcıları kendi aralarında yapılan sohbetler üzerinden köprü kuran siteler arasında birbirleriyle iletişime geçmektedir.

 Yaygınlık: Bloglar aracılığıyla yapılan paylaşımlarda yer alan bilgiler, çok

hızlı bir şekilde yayılmaktadır. Yayınlanan bir bloğu aynı anda tüm dünya görebilmektedir.

 İlişkilendirilebilirlik: İnternette yayınlanmış olan bütün bloglar birbirleri ile

bağlantılı olduğu için her blogcu diğer var olan milyonlarca blogcuya ulaşabilmektedir.

Bu özelliklerin hepsi bir araya geldiğinde çok güçlü iki yönlü internet üzerinden kurulan iletişimin üstün yönleri ortaya çıkmaktadır (Avcıoğlu, 2018: 26). Bloglar içerik özellikleri bakımından beş başlık altında toplamıştır. Bunlar (Öztel, 2018: 16; Enginkaya ve Kırcova, 2015: 44);

• Kişisel bloglar: internet üzerinde bireylerin kendilerinin oluşturduğu, kişisel

görüşleri ve fikirlerinin yanı sıra özel hayatlarında edindikleri tecrübelerini paylaşabilecekleri kişisel günlükleridir. Genellikle takma isim kullanılan blog türüdür.

• Temasal bloglar: Spor, eğlence-aktivite, politika, film, sergi, müzik, fotoğraf,

dizayn, moda, makyaj gibi belirli konularda yazılabileceği gibi, tek bir konudan yola çıkılarak yazılan genellikle bu alanda uzmanlaşmış kişilerin yazdığı blog türüdür. Belli bir temayla ilgilenen bireyler bu platform sayesinde topluluk oluşturabilmektedir.

• Portföy için oluşturulan bloglar: Kullanıcıların mesleki alanlarıyla alakalı

yazdığı-oluşturduğu blog türüdür. Böylelikle mesleki portföylerini ortaya koyabilmektedirler.

• Kurumsal bloglar: işletmelerin kendileri ile alakalı bilgileri kullanıcılar ile

paylaştıkları bir işletme çalışanı ya da sosyal medya içerik üreticisi tarafından yönetilen blog türüdür. Kurumsal bloglarda yer alan konular işletme faaliyetleri, işletmenin sahip olduğu ödülleri, elde ettikleri başarıları, organizasyonlar, kutlamalar gibi birçok konu cana yakın bir dille okuyuculara aktarılmaktadır. Bu tarz paylaşımlarla hedef kitlenin işletmeyi daha iyi tanıması, işletme ile etkileşim halinde olması amaçlanmaktadır.

• Topluluk blogları: İsminden de anlaşılacağı gibi tek bir kişi tarafından olmayıp,

bir topluluk tarafından yönetilen ve paylaşımlarda bulunulan blog türüdür. Üyeler kendi sunucularındaki blag yazılımını kullanmaktadırlar.

Günümüzde blogların hızla yayılmasının nedenlerine bakıldığında; sahip oldukları ucuz maliyet, tüm dünyaya aynı anda ulaşabilme, kullanım kolaylığı gibi özellikleri yer almaktadır. Kullanıcılar ister hobi bloğu ister kampanya yapmak için çok geniş alanlarda farklı içeriklerle kullanabilirler (Avcıoğlu, 2018:26). Blogların kullanımın kolay olması bazı firmalar ve müşteriler tarafından tercih edilmesine sebep olmaktadır. Bloglar sayesinde kullanıcılar, hakkında bilgi sahibi olmak istedikleri bir ürün ya da hizmet hakkında bilgiye ulaşabilir, diğer kullanıcılarının yapmış oldukları yorumlarını okuyabilir aynı zamanda bilgi sahibi olduğu bir ürün- hizmet ile ilgili yorum yapabilmektedir. Firmalar ise, potansiyel müşterilerini bloglar sayesinde tanıyabilir, kendi ürünlerinin ve hizmetlerinin reklamlarını daha kolay ve düşük maliyetli olarak yapabilmektedirler. Aynı zamanda ürünlerinin fotoğraflarını bu sosyal medya kanallarına yükleyerek satışa çıkarabilmektedirler (Toker, 2016: 16). Yani bloglar, işletmeler için hedef kitlesine ulaşmak adına birer araç konumundadır.