3.8. Bulgular ve Yorumlar
3.8.5. Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile Yatay Yıldırma Arasındaki İlişkiye
104
istatistiki açıdan anlamlı olmadığı görülmüştür (Sig 0.410 > 0.05). Bu durumda, H0ı hipotezi red edilememektedir.
Tablo 39. Üniversite Türüne Göre Yatay Yıldırma Ortalama Puanlarının Farklılığı
Yıldırma
Mann-Whitney U 6991.500
Wilcoxon W 75626.500
Z -.824
Asymp. Sig. (2-tailed) .410
3.8.5. Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile Yatay Yıldırma Arasındaki İlişkiye Ait
105
akademisyenlerin yumuşak başlılık ve duygusal dengelilik özellikleri arttığı durumda çalışma arkadaşlarından daha az yıldırma gördükleri sonucuna varılmaktadır.
Tablo 40. Korelasyon Analizi
Yıldırma
Spearman's rho Yıldırma Correlation Coefficient 1.000
Sig. (2-tailed) .
N 411
Dışa Dönüklük Correlation Coefficient .010
Sig. (2-tailed) .842
N 411
Duygusal Dengelilik Correlation Coefficient -.294**
Sig. (2-tailed) .000
N 411
Sorumluluk Correlation Coefficient -.055
Sig. (2-tailed) .265
N 411
Yumuşak Başlılık Correlation Coefficient -.122*
Sig. (2-tailed) .013
N 411
Deneyime Açıklık Correlation Coefficient .040
Sig. (2-tailed) .424
N 411
**. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).
*. Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed).
Sonuç olarak çalışmada oluşturulan hipotezlerin durumu Tablo 41’deki gibidir.
106
Tablo 41. Hipotez Sonuçları
H0a Yatay yıldırmaya maruz kalma bakımından akademisyenlerin yaşına
dayalı bir fark yoktur. Red
edilemedi
H0b Yatay yıldırmaya maruz kalma bakımından akademisyenlerin
cinsiyetine dayalı bir fark yoktur. Red edildi
H0c Yatay yıldırmaya maruz kalma bakımından akademisyenlerin medeni durumuna dayalı bir fark yoktur.
Red edilemedi
H0d Yatay yıldırmaya maruz kalma bakımından akademisyenlerin toplam
iş tecrübesine dayalı bir fark yoktur. Red
edilemedi
H0e Yatay yıldırmaya maruz kalma bakımından akademisyenlerin akademideki iş tecrübesine dayalı bir fark yoktur.
Red edilemedi
H0f Yatay yıldırmaya maruz kalma bakımından akademisyenlerin
unvanına dayalı bir fark yoktur Red edildi
H0g Yatay yıldırmaya maruz kalma bakımından akademisyenlerin idari
görevlerine dayalı bir fark yoktur. Red
edilemedi
H0h Yatay yıldırmaya maruz kalma bakımından akademisyenlerin
çalışma alanlarına dayalı bir fark yoktur Red edildi H0ı Yatay yıldırmaya maruz kalma bakımından akademisyenlerin devlet
ya da vakıf üniversitelerinde çalışmalarına dayalı bir fark yoktur
Red edilemedi
H0i Akademisyenlerin dışa dönüklük özelliği ile yatay yıldırmaya maruz kalmaları arasında bir ilişki yoktur.
Red edilemedi
H0ii Akademisyenlerin duygusal dengelilik özelliği ile yatay yıldırmaya
maruz kalmaları arasında bir ilişki yoktur. Red edildi H0iii Akademisyenlerin sorumluluk özelliği ile yatay yıldırmaya maruz
kalmaları arasında bir ilişki yoktur. Red
edilemedi
H0iv Akademisyenlerin yumuşak başlılık özelliği ile yatay yıldırmaya
maruz kalmaları arasında bir ilişki yoktur. Red edildi H0v Akademisyenlerin deneyime açıklık özelliği ile yatay yıldırmaya
maruz kalmaları arasında bir ilişki yoktur.
Red edilemedi
107
SONUÇ
Yıldırma konusunun araştırılma gerekliliğinde, insan faktörü oldukça önem taşımaktadır. İnsan, hayatın her alanında karşımıza çıkmakta, teknolojinin, ekonominin ve toplumun gelişiminde rol oynamaktadır. Özellikle çalışma hayatında verimliliğin arttırılması, çalışanların yüksek performans göstermesi, sağlıklı fiziksel ve ruhsal bir yapıya sahip olmaları ve çalışanlar arasında huzurlu bir ortamın varlığı ile mümkün olabilmektedir.
Bu durumu en çok etkileyen durumlardan biri de çalışanların birbirine uyguladığı yıldırmadır. Yıldırma içerisinde insan faktörü olduğundan, insanı da en çok etkileyen faktörlerden biri kişilik olduğundan çalışma kapsamında kişilik faktörüne de değinilmiştir.
Bu bağlamda çalışmada daha önce ilgili yazında araştırma konusu olmayan akademik ortamda yatay yıldırma ile akademisyenlerin demografik unsurları ve beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkiler sınanmıştır. Elde edilen verilerin analizi neticesinde aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir.
Katılımcıların çalışma arkadaşları tarafından yatay yıldırmaya uğrama sıklığına bakıldığında, demografik faktör grupları bazında belirgin farklar olmamakla beraber, büyük çoğunluğu (%82) bazen ya da ayda bir yatay yıldırmaya maruz kaldığını; örnekleme dahil olan 411 kişiden 41’i (%10) ise hiçbir zaman çalışma arkadaşlarından yıldırma görmediğini düşünmektedir. Diğer taraftan akademisyenlerin %8’lik bir kısmı sıklıkla yatay yıldırmaya maruz kaldığını düşünmektedir.
Araştırmada, Bingöl (2007), Ocak (2008), Gül ve Özcan (2010), Tekçe (2010), Köse ve Uysal (2010), ve Hacıcaferoğlu (2013)'ün çalışmalarında da olduğu gibi yatay yıldırmaya maruz kalma ile yaş faktörü arasında herhangi bir farklılık bulunamamıştır. Bu nedenle akademide çalışma arkadaşlarının birbirlerine uyguladıkları yıldırma
108
davranışlarının yaştan bağımsız olduğunu söyleyebiliriz. Koç ve Bulut (2009) ve Ertek (2009) genç çalışanların daha fazla yıldırmaya maruz kaldığını düşünmektedir. Ancak bu durum yatay yıldırma söz konusu olduğunda farklılaşmaktadır.
Çalışmada, Meschkukat (2002), Palaz vd. (2008), Ertürk (2011) ve Konaklı (2011)’in çalışmalarında olduğu gibi cinsiyet ve yatay yıldırmaya maruz kalma arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Ayrıca, Çögenli (2010), Çevik (2011) ve Cayvarlı (2013)’ün araştırma sonuçlarına benzer şekilde çalışmada, kadınların erkeklere göre çalışma arkadaşlarından daha yoğun yıldırma gördüğü sonucuna varılmaktadır. Cinsiyet değişkeni açısından en çok farklılaşan yıldırma davranışları ise çalışma arkadaşları tarafından küçük düşürülmek, sözlü şiddete uğramak, işi bırakmalarına yönelik baskı yapılması, hatalarının sürekli hatırlatılması ve ağır iş yükü altında bırakılmalarıdır. Bu durumda, kadın akademisyenlerin daha çok yıldırma davranışlarının üçüncü boyutu olan unvan ve itibara saldırı ile dördüncü boyutu olan kişinin uzmanlık ve hayat tarzına saldırı boyutlarına maruz kaldıkları görülmektedir (Davenport, 2003; Tutar. 2004; Çögenli 2010). Kadınların bu davranışlara erkeklere göre daha az tepki verdiklerinden daha kolay saldırgan tavırlara maruz kalabildikleri düşünülmektedir (Karavardar, 2009).
Diğer bir sonuç da medeni durum ile yatay yıldırmaya maruz kalma arasında anlamlı bir farklılığın olmadığıdır. Yıldırma açısından bakıldığında Bingöl (2007), Palaz vd.
(2008), Ocak (2008), Fettahlıoğlu (2008), Karcıoğlu ve Akbaş (2010), Oral ve Baş (2012), Hacıcaferoğlu (2013), Taş ve Korkmaz (2014)’ün yaptığı araştırmaların da benzer sonuca sahip olduğu görülmektedir.
Bu çalışmada, Baş (2011)’in çalışmasında da olduğu gibi çalışanların toplam iş tecrübeleri ya da akademik hayattaki çalışma süreleri ile yatay yıldırmaya maruz kalma arasında anlamlı bir farklılık görülmemektedir. Çalışanların kıdemleri dikey yıldırma
109
açısından bakıldığında anlamlı bir farklılığa sahip olabilmektedir (Ertek, 2009; Karavardar, 2009). Ancak çalışma arkadaşlarının birbirlerinden gördükleri yıldırmada ne kadar sürelik bir tecrübeye sahip olduklarının bir önemi olmadığı bulunmuştur.
Çalışmada, Fettahlıoğlu (2008), Karavardar (2009), Orhan (2009), Çögenli (2010) ve Konaklı (2011)’in çalışmalarında olduğu gibi katılımcıların sahip oldukları unvanları ve yatay yıldırmaya maruz kalma arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Araştırmanın bulgularına göre, Karavardar (2009) ve Konaklı (2011)'in de desteklediği şekilde ağırlıklı olarak doçent doktorların ve araştırma görevlilerinin aynı düzeydeki meslektaşlarından gördükleri yıldırmanın diğer unvanlara sahip akademisyenlere göre daha yoğun olduğu görülmektedir. Doktor öğretim üyelerinin doçent ünvanına sahip olmak için önlerinde ilk aşamada YÖK tarafından belirlenen doçentlik kriterleri bulunmaktadır. Doçent adayları meslektaşlarıyla doğrudan bir rekabetten ziyade mevcut kriterleri sağlama mücadelesi verebilmektedir. Ancak doçentlik ünvanı alındıktan sonra bu akademisyenler doçentlik veya profesörlük kadrosu alma konusunda kıyasıya bir rekabetin içine girebilmektedirler.Araştırma görevlilerinin, yıldırmaya yoğun olarak maruz kalma nedeni olarak ise kariyerlerinde ilerleyebilmelerinin üst unvanlara göre daha zor olması düşünülebilmektedir. Ayrıca üst unvandaki çalışanlara daha saygılı ve belirli bir seviyede davranılması ve bu kişilerin mesleki yeterliliklerini tamamlamış olmaları da daha az yıldırmaya maruz kalmalarına sebep olabilmektedir (Çögenli, 2010). Unvan açısından en çok farklılaşan yıldırma davranışları ise, çalışma arkadaşları tarafından küçük düşürülmek, dışlanma, rahatsız edici şakalara maruz kalma, ağır iş yükü altında bırakılması, doğru olmayan iddialarda bulunulması ve izin istememe konusunda baskı oluşturulmasıdır. Bu durumda, daha çok yıldırma davranışlarının üçüncü boyutu olan unvan ve itibara saldırı ile
110
dördüncü boyutu olan kişinin uzmanlık ve hayat tarzına saldırı boyutlarına maruz kaldıkları görülmektedir.
Konaklı (2011) ve Fettahlıoğlu (2008)'in yaptığı çalışmaların aksine akademisyenlerin idari bir göreve sahip olup olmaması ile yatay yıldırmaya maruz kalma durumları arasında anlamlı bir farklılık bulunamamştır.
Çalışma alanı açısından bakıldığında, Konaklı (2011)'de olduğu gibi katılımcıların çalışma alanları ve yatay yıldırmaya maruz kalmaları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Buna göre farklı bilim dallarında çalışan akademisyenlerin çalışma arkadaşları tarafından yıldırmaya maruz kalma durumu farklılık göstermektedir. Bulgulara göre, sağlık ve güzel sanatlar alanında çalışan akademisyenlerin diğer disiplindeki akademisyenlere kıyasla meslektaşlarından daha fazla yıldırma gördükleri anlaşılmaktadır.
sağlık bilimlerinde diğer disiplinlerden farklı olarak hasta ile temasın da olduğu, bu durumun akademik hayatı daha da zorlaştırdığı ve meslektaşlar arasındaki olumsuz davranışların daha yoğun bir şekilde görülmesine neden olduğunu söyleyebiliriz. Çalışma alanı açısından en çok farklılaşan yıldırma davranışları ise, küçük düşürülmek, yeterlilik düzeyinin altında işler yaptırılması, sorumlulukların üzerinizden alınmasına neden olunması, sözlü şiddet görmek, sürekli hatalarınızın hatırlatılması, yaptığınız işin sürekli eleştirilmesi, gereksiz ve zamanında bitirilmesi mümkün olmayan işler verilmesi, yaptığınız işin gereğinden fazla kontrol edilmesi, hakkınız olan şeyleri istememeniz için baskı yapılması, aşırı iş yükü altında bırakılmadır. Buna göre, diğer demografik faktörlerde de olduğu gibi daha çok yıldırma davranışlarının üçüncü boyutu olan unvan ve itibara saldırı ile dördüncü boyutu olan kişinin uzmanlık ve hayat tarzına saldırı boyutlarına maruz kaldıkları görülmektedir.
111
Demografik faktörlerden sonuncusu olan üniversite türü açısından bakıldığında, katılımcıların görev yaptıkları üniversite türü ile yatay yıldırmaya maruz kalma arasında anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır.
Verilen cevaplar doğrultusunda, katılımcıların büyük çoğunluğu, beş faktör kişilik özelliklerinin hepsine aynı anda sahip olduklarını düşünmektedir. Bunun nedeni olarak, insanların tüm olumlu özellikleri kendilerinde toplama isteği gösterilebilir.
Yatay yıldırma ve beş faktör kişilik ölçeği arasındaki ilişki incelendiğinde ise, kişilik özelliklerinden olan dışa dönüklük, sorumluluk ve değişime açıklık özellikleri ile yatay yıldırmaya maruz kalma arasında anlamlı bir fark bulunmazken, yumuşak başlılık ve duygusal dengelilik özellikleri ile yatay yıldırmaya maruz kalma arasında anlamlı bir farklılık saptanmıştır. Bulgulara göre, benzer çalışmalarda da olduğu gibi kişideki duygusal dengelilik özelliği arttıkça çalışma arkadaşlarından yıldırmaya maruz kalma ihtimali azalmaktadır (Coyne, 2002; Bingöl, 2007; Özkan, 2011; Bolle ve Tacket, 2013; Yöyen, 2017). Bu durumda, sakin, endişeli olmayan, zaman kaygısı taşımayan, sürekli şikayet etmeyen, şüpheci olmayan ve kolaylıkla hayal kırıklığına uğramayan kişilerin çalışma arkadaşları tarafından yıldırmaya daha az uğradığı söylenebilir.
Duygusal dengelilik özelliğinde de olduğu gibi kişideki yumuşak başlılık özelliği arttıkça çalışma arkadaşlarından yıldırmaya maruz kalma ihtimali azalmaktadır (Bingöl, 2007; Mitsopoulou ve Giovazolias, 2015; Nielsen vd, 2016;Yöyen, 2017). Buna göre, saldırgan olmayan, sıcak, sempatik, eleştirel ve kavgacı olmayan, bir konuşmayı yönlendirmeye çalışmayan insanların çalışma arkadaşlarından daha az yıldırmaya maruz kaldığını söyleyebiliriz.
Bu çalışmanın literatüre kazandırdığı en önemli katkı yatay yıldırma konusunu incelemiş olmasıdır. Sonraki araştırmalarda yatay yıldırma konusunun farklı boyutları ile
112
incelenmesi ve bu kapsamda literatürün geliştirilmesi önerilmektedir. “Yatay yıldırma ve öğretim elemanlarının unvanlarına göre anlamlı bir farklılık görülmektedir” bulgusu araştırmacılar için yol gösterici olabilir. Yalnız araştırma görevlileri veya doçentler örneklem olarak belirlenebilir ve maruz kaldıkları yıldırmanın boyutları farklı üniversitelerde veya illerde karşılaştırılabilir. Bu konunun farklı sektörlerde de incelenmesinin önemli olduğu düşünülmektedir. Değişkenler açısından ise, araştırmacılar mevcut ölçeklere farklı aracı değişkenler ekleyerek de çalışma kapsamını genişletebilirler.
Yatay yıldırmanın boyutlarını belirleyebilmek için nitel çalışmalar geliştirilip sonrasında yıldırmanın boyutları bazında da nicel olarak anlamlılık düzeyleri araştırılabilinir. Son olarak, araştırmanın Türkiye’yi baz alarak veya sadece devlet üniversiteleri ya da vakıf üniversiteleri özelinde yürütülebileceği önerilmektedir.
113
KAYNAKÇA
ACAR, A. B. ve G. DÜNDAR (2008), “İşyerinde Psikolojik Yıldırmaya (Mobbing) Maruz Kalma Yoğunlığı ile Demografik Özellikler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(2), 111-120.
ADAMS, A. (1992), "Holding Out Against Workplace Harassment and Bullying", Personnel Management, Vol.24, 38–50.
ADLER, A. (1977), İnsanı Tanıma Sanatı, İstanbul: Dergah Yayınları.
AKDOGAN, T. (2003), "Satısçıların Kişilik Özellikleri ve Satış Performansı İlişkisi", Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
AKKOYUN, F. (1995), Transaksiyonel Analize Giriş, Ankara: 72 TDFO Ltd. Şti.
AKTOP, G. N. (2006), "Anadolu Üniversitesi Öğretim Elemanlarının Duygusal Tacize İlişkin Görüşleri ve Deneyimleri", Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir, (Yüksek Lisans Tezi).
AKYILDIZ, H. (2006), “Freud’çu, Liberal ve Marksist Kişilik Kuramlarının Türevi Olarak Toplum, İktisat ve Siyaset Teorileri”, Akdeniz Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11, s.1-23, Antalya.
114
ALDIĞ, E. (2011), “İş Yerinde Yıldırma (Mobbing) ve Örnek Bir Çalışma”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Doğuş Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
ALLPORT, G. W ve H. S. ODBERT (1936), "Trait-Names: A Psycho-Lexical Study", Psychological Monographs, 47, 1, Whole No. 211.
ALTINKURT, Y. K. (2012), “Üniversite Çalışanlarının Psikolojik Yıldırma Algıları İle Denetim Odağı Arasındaki İlişki”,Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
ALTUNAY, E., G. ORAL, ve M. YALÇINKAYA (2014), “Eğitim Kurumlarında Mobbing Uygulamalarına İlişkin Nitel Bir Araştırma”, Sakarya University Journal of Education, 4 (1), 62-80.
ALTUNTAŞ, C. (2010), “Mobbing Kavramı ve Örnekleri Üzerine Uygulamalı Bir Çalışma”, Journal of Yaşar University, 18 (5), 2995-3015.
ARPACIOĞLU, G. (2003), " İşyerindeki Stresin Gizli Kaynağı: Zorbalık ve Duygusal Taciz", HR Dergisi, Kasım-Aralık:1-7.
ARPACIOĞLU, G. (2005), "Türkiye’de Zorbalık Bir Çalışma Biçim", İnsan Kaynaklarında Yeni Eğilimler, (ss.245-273). İstanbul: Hayat Yayıncılık.
115
ASUNAKUTLU, T., B. SAFRAN (2006), "Örgütlerde Yıldırma Uygulamaları (Mobbing) ve Çatışma Arasındaki İlişki", Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 11, Nisan, 111-129.
ATKINSON, R. (1999), "Project Management: Cost, Time And Quality, Two Best Guesses And A Phenomenon, İts Time To Accept Other Success Criteria", International Journal of Project Management, 17(6), 337–342.
AYDIN, O. ve H. ÖCEL (2009), "İşyeri Zorbalığı Ölçeği: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması", Türk Psikoloji Yazıları, 12(24), 94-103.
AYTAÇ, T. (2000), Okul Merkezli Yönetim, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
BACANLI, H., T. İLHAN ve S. ASLAN (2009), "Beş Faktör Kuramına Dayalı Bir Kişilik Ölçeğinin Geliştirilmesi: Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi (Sdkt)", Journal Of Turkish Educational Sciences, 7(2).
BAKIRCIOĞLU, İ. ve E. ACAR (2012), “Yapı ve Mimarlık Hizmetleri Sektörlerindeki İşyerlerinde Mobbing”, 2. Proje ve Yapım Yönetimi Kongresi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü.
BALDUCCİ, C., F. FRACCAROLİ ve W. B. SCHAUFELI (2011), "Workplace Bullying And İts Relation With Work Characteristics, Personality, And
Post-116
Traumatic Stress Symptoms: An Integrated Model", Anxiety, Stress & Coping: An International Journal, 24:5, 499-513.
BARON, R. A. ve J. H. NEUMAN (1996), "Workplace Violence And Workplace Aggression: Evidence On Their Relative Frequency And Potential Causes", Aggressive Behavior, 22(3), 161–173.
BAŞ, S. (2011), “İş Yeri Mobbingi ile İş Tatmini ve Örgütsel Güven Arasındaki İlişki: Türk Akademisyenleri Üzerine Bir Çalışma”, Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
BAYKAL, A. N. (2005), Yutucu Rekabet Kanuni Devrindeki Mobbing’den Günümüze, İstanbul, Sistem Yayıncılık.
BAYMUR, F. (1993), Genel Psikoloji, İstanbul: İnkılâpKitabevi.
BAYRAK KÖK, S. (2006), "İş Yaşamında Pyoğuno-Şiddet Sarmalı Olarak Yıldırma Olgusu ve Nedenleri", Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16: 433-448.
BERNSTEIN, D.A., L. A. PENNER, A. CLARKE-STEWARD, ve E. J. ROY (2011), Psychology (9th Ed.), Andover, UK: Cengage Learning.
117
BİNGÖL, B. (2007), “İşyerinde Yıldırma (Mobbing) ve Yıldırma Üzerine Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İzmir.
BJÖRKQVİST, K.., K. ÖSTERMAN ve K. LAGERSPETZ (1994),"Sex Differences In Convert Aggression Amoung Adults", Aggressive Behavior 20 (1): 27-33.
BOLLE, M. ve J. L. TACKET (2013), “Anchoring Bullying and Victimization in Children Within a Five-Factor Model-Based Person-Centered Framework”, European Journal of Personality, 27(3):280–89.
BRODSKY, C. M. (1976), The Harassed Worker, Toronto, Ontario, Canada:
Lexington Books, DC Heath.
BULUT, S ve G. GÖKTÜRK (2012), "Mobbing: İşyerinde Psikolojik Taciz", Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 12 (1) , 53-70.
BURGER, J. M. (1993), Personality, (3rd ed.) Pacific Grove, CA: Brooks/Cole.
BURGER, J. M. (2006), Kişilik (Personality), Ceviren: Sarıoglu, I.D., Istanbul:
Kaknus Yayınları.
118
CARNERO, A., B. MARTINEZ ve R. SANCHEZ-MANGAS, (2010), “Mobbing and Workers’ Health: an Empirical Analysis For Spain”, WorkingPaper, WP-AD, 2010-30, 1-27.
CATTELL, R.B. , (1943), " The Description Of Personality: Basic Traits Resolved Into Clusters", Journal of Abnormal and Social Psychology, 38, 476–506.
CAYVARLI, P. E. (2013), “Akademisyenlerin Üniversitelerdeki Psikolojik Yıldırmaya İlişkin Algılarının İncelenmesi: Dokuz Eylül Üniversitesi Örneği”, Yüksek lisans tezi, 9 Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
CEMALOĞLU, N. ve KILINÇ A. Ç. (2012), "İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışları İle Öğretmenlerin Algıladıkları Örgütsel Güven Ve Yıldırma Arasındaki İlişki", Eğitim ve Bilim Education and Science, 37(165), 137-151.
CLARKE, J. (2002), Maymuncuk: İşyerinde İletişim Ve Politika, (Çev. Z. Dicleli), İstanbul: MESS Yayınları.
CORTINA, L. M., V. J. Magley, J. H. Williams ve R. D. Langhout. (2001),
"Incivility in the Workplace: Incidence and Impact", Journal of Occupational Health Psychology, 6(1), 64-80.
119
COSTA, P.T., R. R. MCCRAE ve D. A. DYE (1991), "Facet Scales for Agreeableness and Conscientiousness; A Revision of the Neo Personality İnventory", Personality and Individual Differences, 12 (9), 887-898.
COWIEA, H., P. NAYLOR, I. RIVERS, P. SMITH ve B. PEREIRA (2002),
“Measuring Workplace Bullying”, Aggression and Violent Behaviour, 7 (33), 33–
51.
COYNE, I., E. SEIGNE ve P. RANDALL (2000), “Predicting Workplace Victim Status From Personality”, European Journal of Work and Organizational Psychology, 9 (3), 335-349.
CÜCELOĞLU, D. (1994), İnsan ve Davranışı, Psikolojinin Temel Kavramları.
İstanbul: Remzi Kitabevi.
ÇALIŞKAN, O. ve M. TEPECİ (2008), "Otel İşletmelerinde Ortaya Çıkan Yıldırma Davranışlarının İş Tatmini ve İşte Kalma Niyetlerine Etkileri. Anatolia", Turizm Araştırmaları Dergisi, 19(2), Güz, 135-148.
ÇELEBİ, N. ve G. TAŞÇI KAYA, (2014), “Öğretmenlerin Maruz Kaldığı Mobbing (Yıldırma)”, Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 5(9), 43-66.
120
ÇEVİK, S. K. (2011), “Üniversitelerde Öğretim Elemanlarının Yıldırma (Mobbing) Davranışlarına Maruz Kalma Düzeyi”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
ÇİVİLİDAĞ, A. (2011), “Üniversitelerdeki Öğretim Elemanlarının Psikolojik Taciz (mobbing), İş Doyumu ve Algılanan Sosyal Destek Düzeyleri”, Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
ÇOBANOĞLU, Ş. (2005), Mobbing/İş yerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri (İstanbul:TİMAŞ Yayınları).
ÇÖGENLİ, M. Z. (2010), “Üniversitelerde Psikolojik Şiddet (mobbing) Maruziyeti ve Akademik Personel Üzerine Bir Uygulama”, Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
ÇÖGENLİ, M. Z. ve E. DÖNER (2015), “Türkiye’de Akademisyenler Üzerine Gerçekleştirilen Mobbing Konulu Lisansüstü Çalışmaların İncelenmesi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 27-46.
DAVENPORT, N., R. D. SCHWARTZ ve G. P. ELLİOTT (2003), Mobbing:
İşyerinde Duygusal Taciz, (Çev.: Osman Cem Önertoy), İstanbul, Sistem Yayıncılık.
121
DEMİRCİ, M. K., D. E. ÖZLER ve B. GİRGİN (2007), "Beş Faktör Kişilik Modelinin İşyerinde Duygusal Tacize (Mobbing) Etkileri–Hastane İşletmelerinde Bir Uygulama", Khazar Journal of Humanities and Social Sciences (former Journal of Azerbaijani Studies) 2007, Vol. 10, No 3-4.
DEMİRCİ, M. K., D. E. ÖZLER ve B. GİRGİN (2009), "Beş Faktör Kişilik Modelinin İşyerinde Duygusal Tacize (Mobbing) Etkileri: Hastane İşletmelerinde Bir Uygulama", Journal of Azerbaijani Studies, 13-39.
DEMİRGİL, H. (2005), Parametrik Olmayan (non-parametric) Hipotez Testleri, Ş. Kalaycı (Editör), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri içinde (85-112) (Birinci Baskı). Ankara. Asil Yayın Dağıtım.
DICK, R. ve U. WAGNER (2001), "Stress and strain in teaching: A structural equation approach", British Journal of Educational Psychology , 71 , 243-259.
DIGMAN, J. M. (1990), "Personality Structure: Emergence of The Five-Factor Model", Annual Review of Psychology, 41, 417-440.
DÖKMEN, Z. Y. (2003), "Çalışma Durumları Farklı Üç Grup Kadında Ruh Sağlığı, Kontrol Odağı İnancı ve Cinsiyet Rolü", Türk Psikoloji Dergisi, 18 (51), 111- 124.
122
EGİNLİ, A. T. ve S. BİTİRİM (2010), "Örgütlerde Kişilerarası İlişkilerde Bir Problem: Psikolojik Yıldırma (Aktörlerin ve Kurbanların İletişim Davranışları)", Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Bahar, Sayı 24, 45-66.
EINARSEN, S., B. I. RAKNES ve S. B. MATTHIESEN (1994), " Bullying And Harassment At Work And Their Relationships To Work Environment Quality: An Exploratory Study", European Work and Organizational Psychologist, 4:4, 381-401.
EINARSEN, S. ve A. SKOGSTAD (1996), "Bullying At Work: Epidemiological Findings In Public And Private Organizations", European Journal of Work and Organizational Psychology, 5:2, 185-201.
EINARSEN, S. ve B. I. RAKNES (1997), "Harassment İn The Work Place And The Victimization Of Men", Violence and Victims, 12, 247-263.
EINARSEN, S. (2000) “Harassment and Bullying at Work: a Review of The Scandianavian Approach”, Aggression and Violent Behavior, 5(4), 379- 401.
EINARSEN, S. ve H. HOEL, H. (2001), "The Negative Act Questionnaire:
Development, validation and revision of a measure of bullying at work", 10th Europen Congress on Work and Organizational Psychology, Prag-Çek Cumhuriyeti.
123
ENGLER, B. (2009), Personality Theories, an Introduction, Houghton Mifflin Harcourt (HMH) pages: 542 Published: 1985-06-20 ISBN-10.
ERDOĞAN, İ. (1994), İşletmelerde Davranış, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. 4.
Basım. İstanbul.
ERDOĞAN İ. (1997), İşletmelerde Davranış, 2. Baskı. İstanbul: Dönence Basım ve Yayın Hizmetleri.
EREN, E. (2000), Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, Beta Yayınevi, İstanbul.
ERIKSON, E. H. (1984), İnsanın Sekiz Çağı, (Çev: B. Üstün, V. Şar), Ankara: Birey ve Toplum.
EROĞLU, F. (1996), Davranış Bilimleri, Birinci Baskı, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
EROĞLU, F. (1998), Davranış Bilimleri, (4. Bası). Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
İstanbul.
ERTEK, S. (2009), "Yıldırma ve Yıldırma Mağduru Öğretmenler Üzerine Nitel Bir Araştırma", Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
124
ERTÜRK, A. (2011), "İlköğretim Okullarında Görevli Öğretmen Ve Yöneticilere Yönelik Duygusal Yıldırma Davranışlarının İncelenmesi (Yıldırma Davranışlarının Meydana Gelmesinde Etkili Olan Faktörler)", Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
EVRİM, S. (1967), "Psikoloji Açısından Şahsiyette Bir Buud Olarak İçedönüklük Dışa dönüklük (Introversion-Extraversion) Sorunu Üzerine Bir Araştırma", İstanbul:
İ.Ü. E. F. Yay., No:1284.
FETTAHLIOĞLU, Ö. O. (2008), "Örgütlerde Psikolojik Şiddet (Mobbing):
Üniversitelerde Bir Uygulama", Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
GEÇTAN, E. (1995), Psikanaliz ve Sonrası, (6. Baskı). İstanbul: Remzi Yayınevi.
GLASØ, L., S. B. MATTHIESEN, M. B. NIELSEN ve S. EINARSEN (2007), "Do Targets Of Bullying Portray A General Victim Personality Profile?", Scandinavian Journal of Psychology, 48 (2007), pp. 313-319.
GOLDBERG, L.R. (1993), “The Structure Of Phenotypic Personality Traits”, American Psychologist, Vol. 48, pp. 26-34.
125
GÖK, S ve I. KARATUNA (2012), "Türkiye'de İşyerinde Psikolojik Taciz Oranının ve Türlerinin Belirlenmesi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması", Öneri Dergisi, 9 (34) , 1-11.
GÜL, H. ve N. ÖZCAN (2011), “Mobbing ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişkiler:
Karaman İl Özel İdaresinde Görgül Bir Çalışma”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2, 107-134.
GÜLGÖZ, S. (2002) "Five-Factor model and the NEO-PI-R in Turkey. In R. R.
McCrae & J. Allik (Eds.)", International and cultural psychology series, The Five-Factor model of personality across cultures (p. 175–196).
GÜLOĞLU, F. C. (2014), "İş Yerinde Psikolojik Yıldırma (Mobbing) Olgusunun Verimlilik Üzerine Etkisi", Yüksek Lisans Tezi, Yaşar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
GÜLTEKİN, E. (2009), "Polislerin Temel Kişilik Özelliklerinin İş Başarısı Üzerine Etkisi", (Doktora Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi SBE.
GÜN, H., (2010), Çalışma Ortamında Psikolojik Taciz, Mobbing/Bullying, İşyeri Sendromu, Lazer Yayıncılık, Iı. Baskı, Ankara.
126
GÜNEL, Ö.D. (2010), "İşletmelerde Yıldırma Olgusu Ve Yıldırma Mağdurlarının Kişilik Özelliklerine İlişkin Bir Araştırma", Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(3), 37-65.
GÜNEY, S. (2000), Davranış Bilimleri, Nobel Yayın Dağıtım, 2. Baskı, Ankara.
GÜNEY, S. (2009), Davranış Bilimleri, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
GÜNGÖR, M. (2008), Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz, (İstanbul: Derin Yayınları).
GÜRÜN, O. A. (1991), Psikoloji Sözlüğü, İstanbul: İnkilap.
GÜRÜZ, D. ve EĞİNLİ A. (2012), Kişilerarası İletişim / Bilgiler - Etkiler - Engeller, Nobel Yayın Dağıtım,
HACICAFEROĞLU, S. (2013), “Ortaöğretimde Çalışan Branş Öğretmenlerinin Yıldırma (Mobbing) Davranışlarına Uğrama Düzeyleri ile Demografik Özellikler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (3), 34-48.
HEINEMANN, P. P. (1972), "Grupp Våld Bland Barn Och Vuxna [Group Violence Among Children And Adults]. Stockholm: Natur och kultur.
127
HIRIGOYEN, M. F. (2000), Manevi Taciz: Günümüzde Sapkın Şiddet, (Çev.
Heval Bucak). İstanbul: Güncel.
HOEL, H.,ve Cooper, C.L. (2000), " Destructive Conflict And Bullying At Work", Unpublished report: University of Manchester, Institute of Science and Technology.
HOEL, H., C. COOPER ve B. FARAGHER (2001), "The Experience Of Bullying In Great Britain: The _Impact Of Organizational Status", Europen Journal Of Work and Organizational Psychology, Vol.10, No.4, 443–465.
HOEL, H., D. ZAPF ve C. L. COOPER (2002), "Workplace Bullying And Stress", Research in Occupational Stress and Well Being, Vol. 2, Emerald Group Publishing Limited, Bingley, pp. 293-333.
HOEL, H. ve EINARSEN, S. (2003), "Violence at Work in Hotels, Catering and Tourism", Working Paper. Genova: International Labour Office.
HOEL H., L. GLASØ, J. HETLAND, C. COOPER ve S. EINARSEN (2010),
“Leadership Styles as Predictors of Self-Reported and Observed Workplace Bullying”, British Journal of Management, 21 (2) : 453–68.
HOSMER, L. (1995), "Trust: The Connecting Link between Organizational Theory and Philosophical Ethics", Academy of Management Review, 20, (2): 379-403
128
İBİCİOĞLU, H., M. ÇİFTÇİ ve S. DERYA (2009), “Örgütlerde Yıldırma (Mobbing): Kamu Sektöründe Bir İnceleme”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2): 25-38.
İNANÇ, B.Y. ve E. E. YERLİKAYA (2012), Kişilik Kuramları, 6. Baskı, Ankara:
Pegem Akademi Yayınları.
JENKINS, M., H. WINFIELD ve A. SARRIS (2011), “Consequences of Being Accused of Workplace Bullying: An Exploratory Study”, International Journal of Workplace Health Management. 4(1):33-47.
JOHNSON, J. A., ve F. OSTENDORF (1993), "Clarification of the five-factor model with the Abridged Big Five Dimensional Circumplex", Journal of Personality and Social Psychology, 65(3), 563–576.
KAHVECİ, H. (2001), " Yardım Arama Davranışları ile Fatalistik Düşünce ve Beş Faktör Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin Araştırılması", Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Programı, Yüksek Lisans Tezi, Trabzon.
KAPIKIRAN, N. A ve C. FİYAKALI (2006), Lise Öğrencilerinde Akran Baskısı ve Problem Çözme, http:// eğitimdergi, Pamukkale. edu. tr / (Erişim Tarihi: 08. 03.
2019).
129
KARADAĞ, Ş. ve S. KAYA (2019), "The Effects of Personality Traits on Willingness to Communicate: A Study on University Students", MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi , 8 (1) , 397-410.
KARAVARDAR, G. (2009), "İş Yaşamında Psikolojik Yıldırma Ve Psikolojik Yıldırmaya Direnç Gösteren Kişilik Özellikleri İle İlişkisi", Doktora Tezi, İstanbul:
İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı.
KARCIOĞLU, F. ve S. AKBAŞ (2010), “İşyerinde Psikolojik Şiddet ve İş Tatmini İlişkisi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24 (3), 139-161.
KARCIOĞLU, F. ve Ü. H. ÇELİK (2012), “Mobbing (Yıldırma) ve Örgütsel Bağlılığa Etkisi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 26 (1), 59-75.
KASATURA İ. (1998), Okul Başarısından Hayat Başarısına Başarıyı Yaratan Yada Engelleyen Etmenler. İstanbul: Altın Kitapları.
KEASHLY, L. (1998), “Emotional Abuse in the Workplace: Conceptual and Empirical Issues”, Journal of Emotional Abuse, 1: 85-117.
KEASHLY, L. ve J. H. NEUMANN (2010), "Faculty Experiences with Bullying in Higher Education", Administrative Theory & Praxis, 32:1, 48-70,
130
KIREL, Ç. (2007), "Örgütlerde Mobbing Yönetiminde Destekleyici ve Risk Azaltıcı Öneriler", Anadolu Unıversıty Journal Of Socıal Scıences, 7( 2 ): 317-334.
KOÇ, M. ve H. URSAOĞLU BULUT (2009), “Ortaöğretim Öğretmenlerinde Mobbing: Cinsiyet, Yaş ve Lise Türü Değişkenleri Açısından İncelenmesi”, International Online Journal of Educational Sciences, 1(1), 64-80.
KONAKLI, T. (2011). “Üniversitelerde Yıldırma ve Kültürel Değerlerin Yıldırma İle Başa Çıkma Yaklaşımlarına Etkisi”, Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
KÖKNEL, Ö. (1994), Kaygıdan Mutluluğa Kişilik, İstanbul: Altın Kitaplar Basımevi.
KÖKNEL, Ö. (2005), Kaygıdan Mutluluğa Kişilik, Altın Kitaplar Yayınevi, On Yedinci Baskı, İstanbul.
KÖSE, S. ve Ş. UYSAL (2010), “Kamu Personelinin Yıldırma (Mobbing) ve Boyutları Hakkındaki Düşünceleri Üzerine Bir Çalışma: Manisa Tarım İl Müdürlüğü Örneği”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (1), 261-276.
LEYMANN, H. (1990), “Mobbing and Psychological Terror at Workplaces,”
Violence and Victims, 5, 119-126.
131
LEYMANN, H. (1996), “The Content and Development of Mobbing at Work”, European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165–84.
LEYMANN, H. ve A. GUSTAFSSON (1996), " Mobbing At Work And The Development Of Post-Traumatic Stress Disorders", European Journal of Work and Organizational Psychology, 5:2, 251-275.
LITZCKE, S. M. (2003), "Sozialer Stress durch Mobbing. In S. Litzke & H.Schuh (Eds.), Belastungen am Arbeitsplatz: Strategien gegen Stress, Mobbing und Burn-out
" (Second ed.). Springer.
LLOYD, C. (1990), "Suicides in prison: A literature review", Home Office Research Study, 115. London.
LORHO, F. ve U. HILP (2001), "Bullyıng at Work", Socıal Affaırs Serıes , SOCI 108 EN (European Parliament Luxembourg).
LUTHANS, F. (1992), Organizational Behavior, McGraw-Hill Inc., New York pp.
403-412 Six Edition.
LUTHANS, F. (2005)., Organisational Behaviour, 1. Baskı, New York:
McGrawHill, Irwin.
132
MATTHIESEN, S. B., B. I. RAKNES ve O. ROKKUM (1989), "Bullyıng At The Worksite", Journal of the Norwegian Psychological Association , 26(11), 761-774.
MATHISEN, G., S. EINARSEN, S. ve R. MYKLETUN (2011), "The Relationship Between Supervisor Personality, Supervisors’ Perceived Stress and Workplace Bullying", Journal of Business Ethics, 99, 637–651.
MCCORD, L. B. ve J. RICHARDSON (2006), Are Workplace Bullies Sabotaging Your Ability To Compete, //http://gbr.pepperdine.edu/014/print_bullies.htm (Erişim Tarihi 21.04.2020).
MCCRAE, R. R. ve P. T. COSTA (1987), "Validation Of The Five-Factor Model Of Personality Across İnstruments And Observers", Journal of Personality and Social Psychology, 52(1), 81–90.
MCCRAE, R. R. ve P. T. COSTA (2003), Personality İn Adulthood: A Five-Factor Theory Perspective, (2nd ed.). Guilford Press.
MESCHKUKAT, B., M. STACKELBECK ve G. LANGENHOFF (2002),
"Bundesanstalt für Arbeitsschutz und Arbeitsmedizin:Der Mobbing Report", Eine Repräsentativstudie für die Bundesrepublik Deutschland. Schriftenreihe der Bundesanstalt für Arbeitsschutz und Arbeitsmedizin: Dortmund/Berlin.
133
MITSOPOULOU, E. ve T. GIOVAZOLIAS (2015), "Personality Traits, Empathy And Bullying Behavior: A Meta-Analytic Approach", Aggress. Violent Behav. 21, 61–72.
MOAYED, F. A., N. DARAISEH, R. SHELL ve S. SALEM (2006), "Workplace Bullying: A Systematic Review Of Risk Factors And Outcomes", Theoretical Issues in Ergonomics Science, 7:3, 311-327.
MORGAN, W. G. (1995), Origin And History Of The Thematic Apperception Test Images.
MUNSON, L. J., C. HULIN ve F. DRASGOW (2000), "Longitudinal Analysis Of Dispositional İnfluences And Sexual Harassment: Effects On Job And Psychological Outcomes", Personnel Psychology, 53(1), 21–46.
NAMIE, G. M. (2000), U.S. Hostile Workplace Survey 2000, Retrieved from http://
bullyinginstitute.org/res/2000wbti.pdf, E.T. 12.03.2020.
NAMIE, G. (2009), " U.S. Workplace Bullying: Some Basic Considerations and Consultation Interventions", Consulting Psychology Journal Practice and Research 61(3):202-219.
NAMIE, G. ve R. NAMIE (2000), The Bully at Work, Naperville, IL. Sourcebooks Inc.
134
NIELSEN, M. B., S. EINARSEN, S., G. NOTELAERS, G. ve G. H. NIELSEN (2016), "does exposure to bullying behaviors at the workplace contribute to later suicidal ideation? A three-wave longitudinal study", Scandinavian Journal of Work, Environment & Health.
NORING, S. (2000). "Mobbing: Emotional Abuse in the American Workplace", American Journal of Public Health, 90 (4), 636.
OCAK, S. (2008), “Öğretmenlerin Duygusal Taciz (Mobbing)’e İlişkin Algıları (Edirne İli Örneği)”,Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
ORAL, T. ve N. BAŞ (2012), “Mobbing Davranışı ve Kişilik Özellikleriyle İlişkisi”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 11-24.
ORHAN, U. (2009), “Akademisyenlere Uygulanan Psikolojik Tacizin (Mobbing) Etkileri: Mustafa Kemal Üniversitesi Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Tokat.
ÖDEMİŞ, S. (2011), " Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Üretkenlik Karşıtı Davranışlar Üzerine Etkileri : Bir Araştırma", Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi.
135
ÖZKALP, E., H. ARICI, R. BAYRAKTAR, O. AYDIN, B. ERKAL ve A. UZUNÖZ (2002), Davranış Bilimlerine Giriş, (Editör: Enver Özkalp). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakultesi Yayınları, Yayın No: 722.
ÖZKALP, E. (2004), Örgütsel Davranış (2. Bs.). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Web- Ofset.
ÖZKAN, G.V. (2011), "İşyerinde yıldırma (mobbing) ve iş doyumu ilişkisi", Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi Ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı İnsan Kaynakları Programı, İzmir.
ÖZTABAĞ, L, (1983), Psikolojide İlk Adım, İnkılap ve Aka Kitabevleri, İst.
ÖZYER, K. ve U. ORHAN (2012), “Akademisyenlere Uygulanan Psikolojik Tacize Yönelik Ampirik Bir Araştırma”, Ege Akademik Bakış, 12 (4), 511-518.
PALAZ, S., S. ÖZKAN, N. SARI, F. GÖZE, N. ŞAHİN, ve Ö. AKKURT (2008), “İş Yerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Davranışları Üzerine Bir Araştırma; Bandırma Örneği”, İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 10(4), 41-58.
PALAZ, S. ve Ç. İZCİ (2016), " Restoran İşletmerinde Çalışanların Karşılaştığı Psikolojik Taciz, Yıldırma Ve Örgütsel Etkileri.", Atatürk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 30 (5).
136
PEABODY, D. ve L. R. GOLDBERG (1989), "Some determinants of factor structures from personality-trait descriptors", Journal of Personality and Social Psychology, 57, 552-567.
PECK, M. S. (1998), "People of the Lie. The Hope for Healing Human Evil", New York: Touchstone.
PINUEL Y. ve I. ZABALA (2002), "La Incidencia del Mobbing o Acoso Psicológico en el Trabajo in España", Universidad de Alcala.
QUINE, L. (1999), "Workplace Bullying in NHS Community Trust: Staff Questionnaire Survey”, BMJ, 318, 227-232.
RAWLINSON, C., ve D. TONG (2005), Bullying tactics. Accountancy Age, Retrieved from http://www.accountancyage.com/accountancyage/features/2141182 /bullyingtactics, E.T. 12.07.2019.
RAYNER, C. (1999), "Bullyıng In The Workplace", Doctoral Thesıs, University of Manchester Instıtute of Scıence and Technology , Manchester, England.
RAYNER, C. ve H. Hoel (1997), "A Summary Review Of Literature Relating To Workplace Bullying", Journal of community and applied social psychology, 7(3), 181-191.
137
ROBBINS, J. M., T. LOIS ve T. F. MICHAEL (2011), " Perceived Unfairness and Employee Health: A Meta-Analytic Integration", Journal of Applied Psychology, 97 (2): 235-72.
ROMERO, E., P. VILLAR, A. GOMEZ FRAGUELA ve L. LOPEZ ROMERO (2012), " Measuring Personality Traits With Ultra-Short Scales: A Study Of The Ten Item Personality Inventory (Tıpı) In A Spanish Sample", Personality and Individual Differences, 53 (3), 289-293.
SALİN, D., (2001), "Prevalence and Forms of Bullying among Business Professionals: A Comparison of Two Different Strategies for Measuring Bullying,", European Journal Of Work And Organizational Psychology, 10 84), 425-441.
SAVAŞ, F. B. (2007), İşyerinde Manevi Taciz. İstanbul: Beta Basım.
SAUNDERS, P., A. HUYNH ve J. GOODMAN-DELAHUNTY (2007), “Defining Workplace Bullying Behavior Professionally Definitions of Workplace Bullying”, Internationall Journal of Law and Psychiatry, 30, 340-354.
SCHERMERHORN, J., J. G. HUNT ve R. N. OSBORN (1997), Organizational Behavior, John Wiltey&Sons.Inc.,New York.
138
SCHUEPBACH, K. ve R. Torre (1996), "Mobbing: Verstehen -Überwinden- Vermeiden. Ein Leitfaden für Führungs kraefte und Personal verantwortliche", Kaufmaennischer Verband, Zürich.
SELİMOĞLU, E. (2006), "Ofis Yönetiminde Mobbing", 5. Büro Yönetimi ve Sekreterlik Kongresi, Çanakkale, 89-93.
SIĞRI, Ü., F. AYANOĞLU ŞİŞMAN, H. N. GEMLİK (2010), "Çalışanların kişilik özellikleri ile Müzakerecilik Yetenekleri Arasındaki İlişkinin Analizi: Sigortacılık ve Lojistik Sektörlerinde Bir Araştırma", Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 3(5), 101-122.
SOMER, O., M. KORKMAZ, ve A. TATAR (2002), "Beş Faktör Kişilik Envanterinin Geliştirilmesi-I: Ölçek ve Alt Ölçeklerin Oluşturulması", Türk Psikoloji Dergisi, 17 (49), 21-33.
SOYSAL, D . (2006), "İnsan Bilimlerinde Bildung Kavramının Yeri", (s. 117-122).
Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi , (1) , 3-8.
ŞENERKAL, R. (2014), "Üniversitelerde Akademik Personele Yönelik Mobbing Süreci: Mobbing Davranışları İle Akademisyenlerin Sağlığı ve Bireysel Performansı İlişkisi", Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
139
ŞİMŞEK, M., T. AKGEMİCİ ve A. ÇELİK (2003), Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış, 3.Baskı ,Adım Matbaacılık Ofset,Konya.
TANİ, F., P. S. GREENMAN ve B. H. SCHNEIDER (2003), " Bullying and the Big Five: A Study of Childhood Personality and Participant Roles in Bullying Incidents", School Psychology International, 24(2):131-146
TANOĞLU, Ş. Ç. (2006), "İşletmelerde Yıldırmanın (Mobbing) Değerlendirilmesi ve Bir Yüksek Öğrenim Kurumunda Uygulama",Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
TAŞ, İ. E ve H. KORKMAZ (2014), “Kamu Kurumlarında Mobbing:
Kahramanmaraş Örneği”, The Journal of Academic Social Science, 3, 29-55.
TAYMUR, İ, M. TÜRKÇAPAR (2012), "Kişilik: Tanımı, Sınıflaması ve Değerlendirmesi", Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar , 4 (2) , 154-177.
TEKÇE, E. A. (2010), "Yıldırma Olgusu ve Yıldırma ile Kişilik Arasındaki ilişkinin İncelenmesi: Bir bankacılık Örneği", Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı (Doktora Tezi), Kayseri , s. 45.
TINAZ, P. (2006), “İşyerinde Psikolojik Taciz,” Çalışma ve Toplum, 4: 13-28.