Niğde Akpınar Dergisi incelendiğinde; Mustafa Kemal Atatürk’le ilgili yazılara çeşitli sayılarda yer verildiği görülmüştür.
Atatürk’le ilgili yazılardan birincisi toplu olarak çıkarılan 20-21 ve 22. Sayıda yer almıştır. Seyfi Yavaçer’in “İstiklal Savaşından Hatıralar” bölümünde “Atatürk ve Cumhurluk Devriminde Gençlik” başlıklı yazısında bir gencin İstiklal Savaşında halkın içinde bulunduğu durumu anlattığı görülmektedir. Ulu önderin uğurlanışı, işgal içindeki yerlerin alınması için yapılan dualardan bahsetmektedir.197
“Atatürk’ün Gençliği” başlıklı yazısında Süreyya Bey, Atatürk’ün doğumundan Çanakkale zaferine kadar olan kısmı anlatmıştır.”Yazının ilk bölümü derginin ilk sayfasında yer alırken kalan kısmı 18.ve 19.sayfalardadır. Ulu önderin
195 Sabri Güzel, “Halkevleri”, Akpınar, S. 15, Mayıs 1936, s. 15
196 Cevat İdil, “Dil İnkılabımız”, Akpınar, S. 18, Ağustos 1936, s. 1
çocukluğu, hangi okullarda eğitim gördüğü, askerlik hayatı, memleket üzerinde verdiği haklı kararları üzerinde durulmuştur.198
36. sayı derginin başında da belirtiliği gibi Edebi Şef Atatürk’ün mukaddes hatırasına ithaf edilmiştir. Atatürk’ün ölüm törenine ait resimlere yer verilmiş. Yapılan bildiri ve nutuklar, yazılan yazılar, dünya basının önde gelen gazetelerinin yazıları yer almıştır bu sayıda.
Edebi Şef Atatürk’ün ölüm yıl dönümünde Cumhurbaşkanı İnönü’nün 21.11.1938’de Türk Milletine söylediği bildirisi yayınlanmıştır. Milli şef bu bildiride; Atatürk’ün, uğradığımız “haksız ve zalim saldırı” sırasında meydana atılarak Türk Milletinin,”masun ve haklı” olduğunu tüm dünyaya ilan ettiğini, zaferden sonra da ömrünü Türk Milleti’nin haklarını ve çıkarlarını korumakla geçirdiğini belirtmiştir.199
Yine aynı sayı içerisinde Hüseyin Ulusoy’un “Büyük Ölünün Yası İçinde” ve “Büyük Yastan Sonra” adlı iki yazısına daha yer verilmiştir.200
36. sayıda Peyami Safa’nın ve Fazıl Ahmet Aytaç’ın Cumhuriyette çıkan yazılarına yer verilmiştir. Peyami Safa “Atatürkümüz” başlıklı yazında Atatürk’ün ölümüne inanmanın zor olduğundan bunu kabul edemediğimizden, Atamızın en büyük eseri vatanımızı onun ardından koruyacağımızdan bahsetmiştir.201
Fazıl Ahmet Aytaç ise “Husuftan Sonra” başlıklı yazında Atatürk’ün ölümünden duyduğumuz acıyla her şeyden elimizi çekmeyip ona yaraşır bir şekilde yılmadan Atatürk’ün yolunda gitmemiz gerektiğinden bahsetmiştir.202
“Ecnebi Matbuatı” başlığı altında İngiliz, Alman, İran, Afgan, Hatay, Sovyet, Romen basınında Atatürk’ün ölümü üzerine yazılmış yazılara yer verilmiştir. Bu ülkelerin önde gelen gazetelerinin yazıları dergi okurlarına sunulmuştur. Bu yazıların hepside Atatürk’ün önderliğinden yeni Türk devletinin kurucusu olduğundan,
198 Süreyya, “Atatürk’ün Gençliği”, Akpınar, S. 22-23-24-25, 2.K.Ş.Mart Nisan 1937 s. 2-3, 18-19
199 İsmet İnönü, “İnönü’nün Beyannamesi”, Akpınar, S. 36, Haziran 1939, s. 1-2
200 Hüseyin Ulusoy,”Büyük Ölünün Yası İçinde- Büyük Yastan Sonra”, Akpınar, S. 36, Haziran 1939, s. 6-7-8
201 Peyami Safa, “Atatürkümüz”, Akpınar, S. 36, Haziran 1939, s. 9-10
zekâsından, Birinci Dünya Savaşında ve Kurtuluş Savaşında gösterdiği kahramanlıklardan bahsetmişlerdir. Tabi Türk haklının acısını paylaştıklarını da söylemişlerdir.
“Rüyamda Atamla” başlıklı yazıda 150 Nedime Erandaç rüyasında Atatürk’ü gördüğünden ve bundan duyduğu büyük sevinçten bahsediyor.
“Okulda Atatürk Günü” başlıklı yazısında Tahsin Günöz, Atatürk’ün ölüm yıl dönümden sonra öğrenciler nasıl bir acı içerinse olduğundan bahsederek bu günü asla unutmayacaklarını ifade etmiştir. Yine bu günle ilgili okuldaki kolların neler hazırladığından, yapılan çalışmalardan bahsetmiştir.203
3.2. İnönü Üzerine Yazılanlar
Akpınar Dergisi değerlendirildiğinde İsmet İnönü hakkında üç sayıda üç adet yazı çıkmıştır. Bu yazılarda İsmet İnönü’nün hayatı, ülke için yaptıkları, Ulu önder’in arkasından duyduğu üzüntünden bahsedilmiştir.
“Başbakan İsmet İnönü” başlıklı yazıda: İsmet İnönü’nün hayatından, aldığı eğitimden, zekâsından, savaşlarda göstermiş olduğu başarılardan, Lozan Barış Antlaşması’nda göstermiş olduğu üstün başarıdan bahsedilmiştir.204
“İnönü’nün Beyannamesi” adlı yazıda Büyük Millet Meclis’inde yaptığı konuşma aynen yayınlanmıştır. Cumhurbaşkanı İnönü yaptığı bu konuşmada; Atatürk’ün vefatı nedeniyle duyduğu üzüntüyü, ülke için yaptıkları, ona duyduğu minnettarlığı dile getirmiştir.205
“İsmet İnönü “ adlı yazıyı Bayram Tanyeli adlı bir öğrenci yazmıştır. Bu yazıda Milli Şef ‘e duyulan şükran ve bağlılık ifade bulmuştur.206
203 Tahsin Günöz, “Okulda Atatürk Günü”, Akpınar, S. 41-42-43, 2.Teş.1.Ka., 2. Ka., 1940, s. 3-4
204 İ.Onurgil, “Başbakan İsmet İnönü”, Akpınar, S. 22-23-24, 2.K.Ş Mart Nisan 1937, s. 19-20
205 İsmet İnönü, “İnönü’nün Beyannamesi”, Akpınar, S. 36, Haziran 1939, s. 1-2
3.3. Dergide Yer Alan Nutuklar
Niğde Halkevi Akpınar incelendiğinde bu bölümle ilgili 3 yazıya rastlanmıştır. 36. sayıda iki tane neşredilen 54-61.sayılarda bir tane olmak üzere toplam üç tane Nutuk yer almıştır.
İnönü’nün Beyannamesini’nin yayımlandığı 36. sayıda “Büyük Ölünün Cenaze Töreni Günü Niğde de Söylenen Nutuklar” adlı başlık altında ortaokul direktörü Fehmi Okan’ın nutku ile 23 Nisan İlkokulu Baş Öğretmeni Hüseyin Ulusoy’un nutkuna yer verilmiştir.
Fehmi Okan acısının özetini şu sözlerle ifade etmiştir: “Mevsimler sarardı, gökler kara giydi, bulutlar gözyaşı oldu, dağlar yasa büründü; sisler matem yaşmağı oldu başlarına! Yeryüzünde solmadık renkle mi? Keder fırtınalarından harap olmadık gönül mü kaldı? Hangi ana yavrusuna böyle ağladı? Hangi sevgili eşine böyle göz yaşı döktü?”.207
Hüseyin Ulusoy da nutkunda Atatürk’ün ölümünden duyduğu ızdırabı dile getirmiştir. Atatürk’e seslenerek “ yolumuzda senin ışığın, ruhumuzda senin hızın, kanımızda senin coşkunluğun,ülkümüzde senin Ülkün var Atam !....”diyerek duygularını paylaşmıştır.208
Büyük Millet Meclisi’nin yaz tatili münasebetiyle Başvekilimizin söylediği nutuk’a 54-61 sayılarında yer verilmiştir. Başvekil konuşmasında genel bir değerlendirme yapmıştır.
Sözlerine Türk ordusu ile başlayarak; verilen görevi en iyi şekilde yerine getirerek vatanın müdafaası ve milli menfaatlerin korunması için kendisine düşen görevi başarıyla yerine getirdiğinden ve memleketin asayişinin yerinde olduğundan bahsetmiştir.
Daha sonra alt başlıklar halinde “harici siyasetimiz”, “Türkiye siyasetinde istikrar”, “Türkiye- Almanya münasebeti”, “Balkan memleketlerinde yarınki teşekkül”,
207 Fehmi Okan, “Ortaokul Direktörü Fehmi OKAN’IN Nutku, Akpınar”, S. 36, Haziran 1939, s. 2-3-4-5
208 Hüseyin Ulusoy, “23 Nisan İlkokulu Baş Öğretmeni Hüseyin Ulusoy’un Nutku”, Akpınar, S. 36, Haziran 1939 s. 5-6
“Irak ve Suriye hadiseleri”, “Muazzam mücadelede Türkiye’nin rolü”, “Türkiye- İngiltere münasebeti”, “memleketimizin bir parçası üzerindeki emeller iddiası” konularında değerlendirmelerini yapmıştır. Konuşma aynen dergide yayımlanmıştır.209
4. EDEBIYAT, KÜLTÜR VE FOLKLOR KONULU YAZILAR