ATG Stratejisi ve Politikası Alanında AB Ġle ĠliĢkiler

2005 yılında yenilenen Lizbon Stratejisi, yatırım ve çalışma şartları açısından Avrupa‟yı daha çekici hale getirmeye odaklanan önemli hedefleri içermekte-dir. Nicelik ve nitelik bakımdan daha fazla sayıda ve daha iyi iş imkanları

ya-FİNANSMAN KAYNAĞI 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

TÜBİTAK 0,7 1,7 1,5 1,7 2,4 346,0 415,8 425,0

Sanayi ATG destekleri için Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM)

tarafından aktarılan fonlar 13,0 39,4 36,2 55,3 65,7 67,2 42,7 61,3

AB Çerçeve Programı

Ödenekleri - - - 39,4 91,6 35,5 168,2 17,0

Devlet Planlama Teşkilatı

Araştırma Sektörü Fonları 64,1 57,3 109,9 162,0 140,3 225,4 224,0 282,2 Üniversite Bilimsel Araştırma

Projeleri Fonları (BAP) 16,9 29,8 76,2 148,0 208,8 262,4 250,4 266,4

Türkiye Teknoloji

Geliştirme Vakfı (TTGV) 4,5 11,8 11,2 19,4 21,3 16,0 23,1 22,9

Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı fonları

(KOSGEB) - - - 6,5 13,0 25,0 6,0 5,0

TOPLAM 99,2 140,0 235,0 432,3 543,0 977,5 1.130,2 1.079,8

2007 TÜBİTAK DPT BAP DTM TTGV AB ÇP KOSGEB

Yüzde Oranı 39% 26% 25% 6% 2% 2% 0,60%

Miktar (Milyon TL)

425 282 266 61 23 17 5

Ankara İli Bilgi İletişim Teknolojileri Sektörü İnovasyon Kapasitesi Stratejik Analizi Projesi 57

ratmak amacıyla ekonomik büyüme için bilgi ve yenilik ekonomisine odakla-nılması stratejinin temelini oluşturmaktadır. Bu doğrultuda, AB‟deki Ar-Ge harcamaları %70 gibi bir istihdam oranı hedefine bağlı olarak, 2010 yılından itibaren, GSYİH‟nın %3‟ü olarak belirlenmiştir ⁽³⁵⁾. Bu bağlamda BİT sektö-rünün Ar-Ge‟nin GSYİH‟nın payında önemli etkileri vardır; “ BİT sektörü tek başına AB ve ABD arasındaki AR-GE yatırım açığının yarısına kadar olan kısmının sorumlusudur; mesela gerçek şu ki AB Ar-Ge’de GSYİH’nın payının çok daha küçük oranında yatırım yapmaktadır. Bunun nedeni BİT sektörünün AB’de ekonomisinde ABD’dekine kıyasla daha az bir paya sahip olmasıdır.

Bununla beraber daha önemlisi AB’de BİT sektörü en düşük AR-GE yoğunlu-ğuna (sektör Ar-Ge / katma değer) sahiptir.”⁽⁶⁶⁾ . Bu nedenle, Türkiye, AB Katılım müzakereleri ve tarama süreci kapsamında 35 fasıl başlığını müzakere ederken, sanayi politikası Mart 2006 ve Mayıs 2006 dönemlerinde gerçekle-şen, “İşletmeler ve Sanayi Politikaları'' fasıl başlığı toplantıları kapsamında, değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, 2003 tarihli “Türkiye Sanayi Politikası” ola-rak adlandırılan sanayi strateji dokümanında bir düzenleme yapılmasına karar verilmiştir. Mart 2007döneminde AB komisyonu tarafından, bu durum “İş-letmeler ve Sanayi Politikası” için son kriter olarak kabul edilmiştir.

Türkiye‟nin AB Bilim ve Teknoloji alanında 7. Çerçeve Programına katılımı 29 Haziran 2007 tarih ve 26567- sayılı Resmi Gazete‟de yayınlanmasıyla yü-rürlüğe girmiştir. 7. Çerçeve Programının yanı sıra, Türkiye AB Rekabet Ede-bilirlik ve Yenilik Programı‟na (RYP) katılmıştır⁽³⁶⁾.

2008 yılında Sanayi ve Ticaret Bakanlığı (STB) önderliğinde, özel ve kamu sektörlerinin katılımlarıyla, “Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi” endüstriyel Ar-Ge faaliyetlerini artırmak ve yoğunlaştırmak için iş sektörünü destekleye-bilecek kamu teşviklerini tasarlamak amacı ile hazırlanmıştır. Bu dokümanla birlikte, 2013 yılına kadar, AR-GE üzerine yapılan Türk iş sektörü giderleri-nin, toplam AR-GE harcamalarının en az %60‟ı kadar olması

hedeflenmekte-Ankara İli Bilgi İletişim Teknolojileri Sektörü İnovasyon Kapasitesi Stratejik Analizi Projesi 58

dir. AR-GE harcamalarının 80.000 tam zaman- eşdeğer araştırmacı ile birlikte GSYİH‟nın %2‟i olması hedeflenmektedir. ⁽³⁷⁾.

Politika düzeyinde, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) tarafından yayınlanan

“Bilgi Toplumu Stratejisi” ile paralel olarak, bilgi yayılımının, iletişim tekno-lojileri ve kuruluşlarının bilgiye erişiminin, enformasyon ve bilgi kullanımının etkin kullanılmasının ve Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin teşvik edilmesine ka-rar verilmiştir.

Uygulama düzeyinde, orta ve yüksek teknoloji sektörlerinde, Ar-Ge, yenilik faaliyetlerinin ve Ar-Ge altyapısının yüksek öncelikli olmasına karar verilmiş-tir. Büyük ölçekli yatırımların, ortak yatırımların ve kapsamlı Ar-Ge projeleri-nin desteklenmesine karar verilmiştir. İş sektörü tarafından yürütülen Ar-Ge faaliyetlerinin sonuçlarının ticarileştirilmesi için faaliyetler başlatılmış ve TARAL kapsamında yürütülmüştür⁽³⁸⁾. Yasal altyapı seviyesinde, fikri ve sınai mülkiyet hakları ile ilgili düzenlemelerin AB düzenlemeleri ile önemli ölçüde uyumlu olması için de ayrıca bir değişiklik yapılmıştır.

2001 yılında kurulan Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) bünyesinde⁽³⁹⁾, 2008 yılında, Ar-Ge Teknik Komitesi kurulmuştur.

,Uygulama ve yasal altyapı düzeyinde bir diğer faaliyet ise Ar-Ge ve yenilik altyapısını güçlendirmek amacıyla Teknoloji Geliştirme Bölgeleri‟nin kurul-masıdır. 2001 yılında ve 4691-sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB) Kanunu‟nun yürürlüğe girmesiyle kurulmaya başlanan TGB‟ler Nisan 2009 dönemine kadar 31 sayısına ulaşmış ve toplam 11.903 Ar-Ge personeli istih-dam edilmiştir.

Bilişim işletmelerinin %33,7 gibi bir oranı teknoloji geliştirme merkezlerinde, teknokentlerde veya teknoloji serbest bölgelerinde yer almaktadır (Sök-men,2010: 250). Böylece ürün geliştiren ve Ar-Ge faaliyetleri yürüten bilişim işletmeleri, mekansal olarak üniversiteler ya da kamu araştırma kurumlarına

Ankara İli Bilgi İletişim Teknolojileri Sektörü İnovasyon Kapasitesi Stratejik Analizi Projesi 59

yakın yerlerde kümelenmiştir. Kümelenme ile bilişim işletmeleri, üniversitele-rin araştırma altyapılarını kullanabilmekte ve sunduğu danışmanlık hizmetle-rinden daha kolay faydalanabilmektedir (Sökmen,2010:250).

Ayrıca bu bölgelerin kurulmasıyla teknolojik bilgi üretiminin, KOBİ‟ler tara-fından yürütülen Ar-Ge faaliyetlerini artırılması, araştırmacılar için iş imkan-ları yaratılması ve yabancı sermayenin ileri teknoloji yatırımimkan-larına finansman sağlamasını teşvik etmek amaçlanmıştır. 2009 yılı itibariyle, TGB‟lerinin sayı-sı 32‟ye ulaşmış ve TGB‟lerde faaliyet gösteren işletmelerin toplam yatırımla-rı 450 milyon ABD Dolayatırımla-rı ($1 = 1.50 TL) olarak hesaplanmıştır. 2004 ve 2007 yılları arasında Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından sağlanan desteklerin toplam tutarı yaklaşık 24 Milyon TL düzeyine ulaşmıştır. ⁽³⁹⁾.

2.2.2 BĠT ATG Faaliyetlerinin Hukuki Altyapısı Ġçin Temel Yasalar