3. YÖNTEM
3.1. Araştırmanın Modeli
Fen ve Teknoloji dersinde gazetelerden faydalanılarak hazırlanan ders etkinliklerinin kullanılmasının öğrencilerin akademik başarıları, fen dersine yönelik tutumları ve eleştirel düşünme becerilerine etkisinin incelenmesi amacıyla nicel ve nitel veri toplama ve veri analiz yöntemleri bir arada kullanılmıştır. Bu nedenle araştırma karma araştırma modeli niteliği taşımaktadır. Karma araştırma yaklaşımı, nitel ve nicel araştırma modellerinin avantajlarından faydalanılmasını sağlayacak kullanışlı bir araştırma modelidir (Creswell, Clark, Gutmann ve Hanson, 2003).
Araştırmada elde edilen nicel veriler, nitel verilerle desteklenerek derinlemesine incelenmeye çalışılmıştır. Gazetelerden faydalanılarak hazırlanan ders etkinliklerinin uygulanması ile öğrencilerin akademik başarı, fen ve teknoloji dersine yönelik tutum ve eleştirel düşünme becerilerindeki değişimin belirlenmesiyle elde edilen veriler, araştırmanın nicel verilerini oluşturmaktadır. Deney gruplarındaki öğrencilerin uygulanan gazete etkinlikleri ve öğretimde gazete kullanılmasına yönelik görüşleri ise araştırmanın nitel verilerini oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel bölümü nitel bölümüne göre daha baskındır. Bir başka deyişle nitel veriler nicel verileri destekleyici niteliktedir.
Araştırmanın nicel bölümünde ön test-son test deney kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır (Karasar, 2006). Deneysel desen, değişkenler arasındaki neden sonuç ilişkilerini keşfetmek amacı için kullanılan araştırma desenleri olarak tanımlanmaktadır (Büyüköztürk, 2007). Yarı deneysel desenin amacı da deneysel desenle aynıdır. Aralarındaki farklılık, yarı deneysel desende, kontrol ve deney gruplarının tesadüfen değil de ölçümlerle seçilmesidir (Ekiz, 2003; Karasar, 2006).
Bu araştırmada; deney ve kontrol grubunun seçiminde rastgele atama yapılmamış ve araştırmanın bağımlı değişkenleri bakımından grupların ön testlerinin eşit olması kontrol edilmiştir. Bu nedenle araştırmanın nicel bölümü için; deneysel desen değil, yarı deneysel desen tercih edilmiştir.
Araştırmada kullanılan desende, deney grupları üzerinde etkisi incelenen bağımsız değişken gazetelerden yaralanılarak hazırlanan ders etkinlikleri ile desteklenen fen ve teknoloji dersleridir. Kontrol grubunda ise fen ve teknoloji ders kitabında yer alan etkinlikler kullanılmıştır. Bir başka deyişle, kontrol gruplarında araştırmada ölçülecek özellikleri etkileyecek herhangi bir bağımsız değişken kullanılmamıştır. Araştırmanın nicel kısmında; deney ve kontrol gruplarında etkisi araştırılan bağımlı değişkenler; fen ve teknoloji dersine yönelik tutum, akademik başarı ve eleştirel düşünme becerisidir. Bu bağımlı değişkenlerin deney ve kontrol gruplarının kendi içlerinde ve gruplar arasında karşılaştırmaları yapılmıştır.
Araştırmanın nitel bölümünde; Fen ve Teknoloji derslerinde gazete kullanımı konusunda düşüncelerini almak için; deney gruplarında yer alan öğrenciler ile görüşme formu yaklaşımı kullanılarak, yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Nitel araştırmalarda, uygulanan kuralların katılığına göre, görüşme çeşitleri; yapılandırılmış, yarı yapılandırılmış ve yapılandırılmamış olmak üzere 3’e ayrılır. Yapılandırılmış ve yapılandırılmamış görüşmeler arasında yer alan görüşme yarı yapılandırılmış görüşmedir (Karasar, 2006). Görüşme formu yöntemi ise, benzer konulara yönelmek yoluyla değişik insanlardan aynı tür bilgilerin alınması amacıyla hazırlanır (Akt. Yıldırım ve Şimşek, 2006). Ayrıca, deney grubundaki öğrencilere uygulanan gazetelerden yararlanılarak hazırlanan ders etkinliklerinin her biri ile ilgili öğrenci görüşleri yazışma yoluyla alınmıştır. Yazışma, yazılı iletişim yoluyla veri toplama tekniğidir (Karasar,2006).
Araştırmanın modeli; Ş
Şekil
Şekil 3.1’ de görüldüğ
yöntemlerini kullanarak, nitel verileri ise hem nicel hem nitel veri analizi yöntemleri kullanılarak analiz edilmi
Araştırma kapsamındaki
etkinlikler ve veri toplama araçları Tablo 3.1’
Tablo 3.1: Deney ve kontrol gruplarına uygulanan
Uygulanan Deneysel Araçları Seviye Belirleme Testi Fen Tutum Ön Testi Akademik Başarı Ön Testi
Eleştirel Düşünme Becerisi Ön Testi
Gazetelerden Yaralanılarak Hazırlanan Ders Etkinlikleri ile Desteklenen Fen ve Teknoloji dersleri
Fen ve Teknoloji Ders Kitaplarındaki etkinlikler ile işlenen Fen ve Teknoloji Dersi
Fen Tutum Son Testi Akademik Başarı Son Testi
Eleştirel Düşünme Becerisi Son Testi Yarı Yapılandırılmış Görü
Gazete Etkinliklerine Yönelik Araştırmanın;
tırmanın modeli; Şekil 3.1’de şematik olarak gösterilmiştir.
Şekil 3.1: Araştırmada kullanılan modelin şematik gösterimi
de görüldüğü gibi araştırmanın nicel verileri yalnızca nicel veri analizi yöntemlerini kullanarak, nitel verileri ise hem nicel hem nitel veri analizi yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir.
kapsamındaki deney ve kontrol gruplarına öğretim sürecinde uygulanan veri toplama araçları Tablo 3.1’ de verilmiştir.
Tablo 3.1: Deney ve kontrol gruplarına uygulanan deneysel işlem ve uygulanan veri toplama araçları
Uygulanan Deneysel İşlem ve Veri Toplama Araçları Deney Grupları (Deney 1 ve Deney 2) X X arı Ön Testi X
ünme Becerisi Ön Testi X
Gazetelerden Yaralanılarak Hazırlanan Ders
Etkinlikleri ile Desteklenen Fen ve Teknoloji X Fen ve Teknoloji Ders Kitaplarındaki etkinlikler ile
lenen Fen ve Teknoloji Dersi
X
arı Son Testi X
ünme Becerisi Son Testi X
ş Görüşmeler X
Gazete Etkinliklerine Yönelik Öğrenci Görüşleri X
Nicel Bölümü
Nitel Veri Toplama Teknikleri Akademik Başarı, Tutum
ve Eleştirel Düşünme Beceri Testi
Nicel Veri Analizi İlişkili-
testi, İli
için ANOVA ve Tukey Testi
Nitel Bölümü
Nitel Veri Toplama Teknikleri Görüşme ve Yazışma
Nitel Veri Analizi
Nicel Veri Analizi İçerik analizinde kodlanan görüşlerin yüzde ve frekans değerlerinin hesaplanması
ematik gösterimi
tırmanın nicel verileri yalnızca nicel veri analizi yöntemlerini kullanarak, nitel verileri ise hem nicel hem nitel veri analizi yöntemleri
retim sürecinde uygulanan
m ve uygulanan veri toplama
Kontrol Grupları (Kontrol 1 ve Kontrol 2) X X X X X X X X Nicel Veri Analizi
-İlişkisiz Örneklem t- testi, İlişkisiz Örneklemler için ANOVA ve Tukey Testi
Nitel Veri Analizi İçerik Analizi
Nicel Veri Analizi çerik analizinde kodlanan
şlerin yüzde ve frekans
Deney ve kontrol gruplarında dersler araştırmacı tarafından yürütülmüştür. Bunun sebebi, araştırmanın ilköğretim birinci kademede yapılmasından dolayı deney ve kontrol gruplarında farklı öğretmenlerin dersi yürütecek olmasıdır. Araştırmaya öğretmen farklılığından kaynaklanan faktörün etki etmesi istenmediği için, derslerin araştırmacı tarafından yürütülmesine karar verilmiştir.