Bu kısımda araştırmanın test edilen hipotezler, veri toplamada kullanılan ölçüm araçları, ana kütle ve örneklem, veri derlemek üzere gerçekleştirilen araştırma uygulaması ve kavramlar arası ilişkileri denemek amacıyla uygulanan istatistiksel analizlere ilişkin bilgiler sunularak, çalışmada takip edilen metodoloji açıklanmaktadır.
4.2.1. Verileri Toplamada İzlenen Yöntem ve Veri Toplama Aracı
Araştırmada kullanılan veriler Antalya ilinde faaliyet gösteren 4 yıldızlı ve 5 yıldızlı otel yöneticilerine yapılan anket sonucunda elde edilmiştir. Araştırmada 4 yıldızlı ve 5 yıldızlı otellerin seçilme sebebi konaklama işletmelerini temsil etmeleri ve krizden en fazla etkilenen işletmeler olmasından dolayıdır.
Araştırmada veri toplama aracı olarak yazılı soru sorma tekniği olan anket yöntemi kullanılmıştır. Ankette en başta işletmelerin özellikleri olmak üzere birinci
135
grupta kriz dönemlerinde alınan önlemler, ikinci grupta ise alınması gereken önlemlere yöneticilerin katılıp katılmadıklarını ölçmeye yönelik ifadeler kullanılmıştır.
4.2.1.1. İşletmelerin Özellikleri
Anketin bu bölümünde işletmlerin hizmet yılını, statüsünü, sınıfını, sermaye yapısını, faaliyet gösterdiği piyasayı, faaliyet dönemini, oda sayısını, personel sayısını, kaç adet kriz dönemi yaşadığını tespit etmeye yönelik sorular yer almıştır.Bu bilgiler EK-1 de gösterilmiştir.
4.2.1.2. Ölçekler
Yapılan araştırmada, veri toplama yöntemlerinden anket metodu kullanılmıştır. Anket formu Antalya bölgesinde yer alan 4 ve 5 yıldızlı otellerin üst düzey yöneticilerinin (genel müdür, otel sahibi, genel koordinatör) katılımıyla gerçekleştirilen AKTOB, MASTOB, TİSOYAB meslek birliklerinin aylık toplantılarında ve Resort yıllık kongresinde yapılan “devlet teşvikleri ve destekleri” ile ilgili görüş alışverişlerinden elde edilen bilgiler ve kriz dönemlerinde işletme yönetimi ilgili araştırmalardan (Çiftçi, 2015., Israeli and Reichel, 2003, Israeli., vd, 2011, Israeli, 2007a) ve krizlere yönelik ölçek geliştirilmesi, analiz edilmesi ve krizlerin anlaşılması ile ilgili araştırmalardan (Narayanan vd.,2012., Ghazi, 2014) faydalanılmıştır. Oluşturulan anket formunun geçerliliğini sağlamak için belirlenen örneklem üzerinde pilot uygulama (n=50) gerçekleştirilerek araştırmada kullanılan ölçeğin faktör yapıları test edimiş, güvenirlik analizi sonucunda da anketin A kısmında yer alan ifadeler (0,92) B kısmında yer alan ifadeler ise (0,91) güvenirlilik değerlerini aldığı görülmüş ve anket uygulanmaya devam edilmiştir.
Üç ana bölümden oluşan anket formunun birinci bölümünde işletmlerin özelliklerine ilişkin sorulara yer verilmiştir. Tanımlayıcı soruların yer aldığı A kısmında turizm sektöründe yatırımların teşviki ve krizlere karşı “devletin aldığı önlemleri” gösteren 17 adet ifade yer almıştır. Bu bölümde yer alan ifadeler 5’li Likert ölçeğine göre düzenlenmiştir. Bu ölçek, sorulara katılım düzeyini belirlemek için 1=Kesinlikle Yeterli Değildir, 2=Yeterli Değildir, 3=Ne Yeterlidir Ne Yetersizdir, 4=Yeterlidir ve 5=Kesinlikle Yeterlidir biçiminde düzenlenmiştir. Sektör temsilcilerinim devletten bekledikleri destek ve teşviklerin sorulduğu anketin B kısmında turizm sektöründeki krizlere karşı “alınması gereken önlemlere” ilişkin 23 adet ifade yer almıştır. Bu
136
bölümde yer alan ifadeler 5’li Likert ölçeğine göre düzenlenmiştir. Bu ölçek, sorulara katılım düzeyini belirlemek için 1=Kesinlikle katılmıyorum, 2=Katılmıyorum, 3=Ne katılıyorum Ne Katılmıyorum, 4=Katılıyorum ve 5=Kesinlikle Katılıyorum biçiminde düzenlenmiştir. Ölçekler EK-1 de sunulmuştur.
Yapılan faktör analizi sonucunda ulaşılan yapıya bağlı olarak değişkenlerle ilgili Cronbach Alpha güvenirlilik katsayıları hesaplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda anket formunun A kısmında yer alan “alınan önlemler” kısmına ilişkin güvenirlik katsayı Alpha = 0,92 olarak B kısmında yer alan “alınması gereken önlemler “ kısmına ilişkin güvenirlik katsayı Alpha = 0,91 olarak, anketin tamamına ilişkin güvenirlik katsayı Alpha = 0,83 olarak bulunmuştur
4.2.2. Araştırmanın Kısıtları
Araştırma sadece Antalya ilinde faaliyet gösteren 4 yıldızlı ve 5 yıldızlı konaklama işletmelerini kapsamakatadır. 4 yıldızın altındaki işletmeleri ve diğer işletmeleri kapsamaması bir ksıttır. Ayrıca sadece Antalya ilinde yapılıp tüm Türkiye’yi kapsamamasıda ikinci bir kısıttır. Bu durum, bulgulardan elde edeceğimiz sonuçların tüm Türkiye’deki turizm sektörünü ve konaklama işletmelerini kapsayacak şekilde genellemede bulunulmasını engellemektedir.
4.2.3. Ana Kütle ve Örneklem
Antalya ilinde araştırma kapsamında 290 adet 5 yıldızlı, 195 adet 4 yıldızlı olmak üzere toplam 485 adet işletmenin faaliyet gösterdiği belirlenmiştir. Örneklem seçiminde = 0.05 İçin +-0.10 örnekleme hatasına göre 81 adet işletmeye anket yapılması yeterli
iken 150 adet anket dağıtılmış, bu anketlerden 15 tanesi cevaplandırılmamış, cevaplandırılan anketler içersinde 8 tanesi eksik ve özensiz cevaplandırıldığı için değerlendirilmeye tabi tutulmamış ve geriye kalan 127 anket değerlendirilmiştir. Ana kütlenin %26 sına anket uygulanmştır. Araştırmaya katılan işletmeler basit tesadüfi yöntemle belirlenmiştir.
4.2.6. Kullanılan İstatistiksel Yöntemler
Araştırmada kullanılan işletme bilgileri bağımsız değişkenleri, Ölçeğin A ve B kısmı ise bağımlı değişkeni oluşturmaktadır. Bağımlı değişkenlerin geçerliliğini test amacıyla önce Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) ve Bartlett’s Testi ve faktör analizi yapılmıştır. Bağımlı değişkenlerin bağımsız değişkenlerin özelliklerine göre farklılık
137
gösterip göstermediği tek yönlü varyans analizi (Anova Testi) ve Independent Samples (t-testi) ile analiz edilmiş, gruplar arasında algı farklılıkları içinse LSD Testi yapılmıştır, bağımsız değişkenler ile bağımlı değişkenler arsındaki ilişkilerin belirlenmesi amacıyla korelasyon analizi uygulanmıştır. Araştırmada verilerin analizi için SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) paket programı kullanılmıştır. Analizler %90 güven aralığında gerçekleştirilmiştir.
4.2.7. Araştırmanın Hipotezleri
Araştırmanın temel sorusu; işletmelerin tutumları kriz dönemlerinde alınan önlemler ve alınması gereken önlemler konusunda değişiklik göstermekte midir? İşletmelerin özellikleri ile alınan ve alınması gereken önlemler arasında bir ilişki var mıdır? Bu sorulara göre aşağıdaki hipotezler geliştirilmiş ve soruların cevabını bulabilmek için Korelasyon analizi yapılmıştır.
Hipotez 1: H10: Hizmet yılı değişkenine göre işletmelerin kriz
dönemlerinde alınan önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki yoktur.
H11: Hizmet yılı değişkenine göre işletmelerin kriz
dönemlerinde alınan önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki vardır.
Hipotez 2: H20: Hizmet yılı değişkenine göre işletmelerin kriz
dönemlerinde alınması gereken önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki yoktur. H21: Hizmet yılı değişkenine göre işletmelerin kriz
dönemlerinde alınması gereken önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki vardır.
Hipotez 3: H30: Statü değişkenine göre işletmelerin kriz dönemlerinde
alınan ve alınması gereken önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki yoktur.
H31: Statü değişkenine göre işletmelerin kriz dönemlerinde
alınan ve alınması gereken önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki vardır.
Hipotez 4: H40: Sınıf değişkenine göre işletmelerin kriz dönemlerinde
alınan ve alınması gereken önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki yoktur.
H41: Sınıf değişkenine göre işletmelerin kriz dönemlerinde
alınan ve alınması gereken önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki vardır.
Hipotez 5: H50: Sermaye yapısı değişkenine göre işletmelerin kriz
dönemlerinde alınan ve alınması gereken önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki yoktur.
138
H51: Sermaye yapısı değişkenine göre işletmelerin kriz
dönemlerinde alınan ve alınması gereken önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki vardır.
Hipotez 6: H60: Hizmet sunduğu piyasa değişkenine göre işletmelerin kriz
dönemlerinde alınan ve alınması gereken önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki yoktur.
H61: Hizmet sunduğu piyasa değişkenine göre işletmelerin kriz
dönemlerinde alınan ve alınması gereken önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki vardır.
Hipotez 7: H70: Faaliyet dönemi değişkenine göre işletmelerin kriz
dönemlerinde alınan ve alınması gereken önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki yoktur.
H71: Faaliyet dönemi değişkenine göre işletmelerin kriz
dönemlerinde alınan ve alınması gereken önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki vardır.
Hipotez 8: H80: Oda sayısı değişkenine göre işletmelerin kriz
dönemlerinde alınan ve alınması gereken önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki yoktur.
H81: Oda sayısı değişkenine göre işletmelerin kriz
dönemlerinde alınan ve alınması gereken önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki vardır.
Hipotez 9: H90: Personel sayısı değişkenine göre işletmelerin kriz
dönemlerinde alınan ve alınması gereken önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki yoktur.
H91: Personel sayısı değişkenine göre işletmelerin kriz
dönemlerinde alınan ve alınması gereken önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki vardır.
Hipotez 10: H100: Kriz sayısı değişkenine göre işletmelerin kriz
dönemlerinde alınan ve alınması gereken önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki yoktur.
139
H101: Kriz sayısı değişkenine göre işletmelerin kriz
dönemlerinde alınan ve alınması gereken önlemlere ilişkin tutumları arasında bir ilişki vardır.