Araştırmanın Altıncı Alt Problemine İlişkin Sonuçlar

Araştırmanın altıncı alt problemi “Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının

bilgisayar ve internet kullanım amaçları nelerdir?” olarak belirlenmiştir. Öğretmen

adaylarına öğretime başlamadan önce ön test ile birlikte uygulana Bilgisayar ve İnternet Kullanım Alışkanlıkları Anketi’nde yer alan bazı maddelere öğretmen adaylarının verdiği cevaplar aşağıda özetlenerek sunulmuştur.

Öğretmen adayları, bilgisayara kullanım amacıyla %34.0 oranında evden, %17.0 oranında ise ev, okul ve internet kafeden eriştiklerini belirtmişlerdir. Öğretmen adaylarının bilgisayara %7.0 oranı ile en az okuldan eriştikleri görülmektedir. Bu bulgu, TÜİK (2010) raporunda sunulan ve bireylerin bilgisayarı %70.0 ile ev, %31.3 ile işyeri, %17.5 ile internet kafeden kullandıkları verisi ile örtüşmektedir.

Araştırmada, öğretmen adaylarının büyük çoğunluğunun (%59.0) bilgisayarı 1-5 yıldır kullandıkları ve %34.0’ünün de bilgisayarı 6-10 yıldır kullandıkları bulgusuna ulaşılmıştır. Bu bulgu, tüm eğitim-öğretim kurumlarında bilgi teknolojileri ve bilgisayar

derslerinin müfredatta yer alması ve dolayısıyla öğrencilerin daha ilköğretim kademesinden bilgisayar kullanmayı öğrenmesi ile tutarlılık göstermektedir.

“Günde ortalama kaç saat bilgisayar kullanıyorsunuz?” maddesine öğretmen adaylarının %51.0’i 1-2 saat olarak cevap verirken %24.5’i de 3-4 saat olarak cevap vermiştir. Dursun (2004)’un araştırmasında, öğretmen adaylarının %48.2’sinin günde 1 saat bilgisayar kullandığı ve %21.9’nun ise günde 2 saat bilgisayar kullandığı sonucuna ulaşmıştır. TÜİK (2010)’in Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması sonuçları göre, ülkemizdeki 16-74 yaş arasındaki bireylerin son bir yıldaki bilgisayar kullanım oranı ortalama %3.0 artmıştır. Bu bağlamda, araştırmada elde edilen bulgular süre ve yaygınlaşma kriterleri de göz önüne alınarak değerlendirildiğinde, araştırmada elde edilen bulguların, alan yazındaki araştırmaların bulguları ile benzerlik gösterdiği söylenebilir.

Öğretmen adayları ödevlerinin hazırlamak amacıyla bilgisayarı orta sıklıkta (%43.5) kullandıklarını belirtirken, her zaman kullanan öğretmen adayları oranı ise, %5.0 olarak bulunmuştur. Hazırlanan ödevlerin sunumunda ise bilgisayar %45.0 oranında nadir olarak kullanılırken, %37.0 oranında orta sıklıkta kullanıldığı bulgusuna ulaşılmıştır. Bu bulguya en büyük etkenin, anketi cevaplayan öğretmen adaylarının sınıf öğretmenliği bölümü öğrencileri olması ve sınıf öğretmenliği bölümünde verilen ödev ve araştırmaların genellikle uygulamaya dönük ve el becerisi gerektiren faaliyetler olmasından kaynaklanabileceği düşünülmektedir.

Araştırmada, öğretmen adaylarının büyük çoğunluğunun (%37.0) interneti 5 ve üzeri yıldır kullandıkları, üniversiteye başladıkları yıl internet kullanmaya başlayanların oranının ise %9.5 olduğu görülmüştür. Bu bulgu öğretmen adaylarının ilköğretimin ikinci kademesinden itibaren internet kullanmaya başladıklarını göstermektedir. EU Kids Online araştırması için Mayıs-Haziran 2010 döneminde Türkiye’den araştırmaya katılan 9-16 yaş arasındaki çocuklar, interneti kullanmaya 10 yaş civarında başladıklarını ve günde 1-1.5 saat internet kullandıklarını belirtmişlerdir. Aynı araştırmaya katılan tüm Avrupa ülkeleri bazında elde edilen bir diğer bulgu ise, araştırmaya katılan çocukların üçte birinin interneti günlük olarak kullandıklarını 15-16 yaşındaki gençlerin günlük internet kullanım oranının ise %77’ye kadar çıkmış

olduğunu göstermiştir. Dolayısıyla öğretmen adaylarının interneti 5 ve üzeri yıldır kullandıkları bulgusunun alan yazınla örtüştüğü görülmektedir.

Öğretmen adaylarının %39.5’nin interneti her gün kullandıkları ve %28.0’inin de ayda 15 günden fazla internet kullandıkları bulgusuna ulaşılmıştır. Anketin günlük internet kullanım süresinin sorulduğu maddeden elde edilen bulguya göre, öğretmen adaylarının %44.5’inin günde 1-2 saat internete sörf yaptıkları görülürken, öğretmen adaylarının %7’sinin de günde 7 saat ve üzerinden internette kaldıkları belirlenmiştir. TÜİK (2010)’in raporuna göre, son bir yıl içerisinde Türkiye’de 16-74 yaş arası bireylerin internet kullanımının ortalama %30 oranında arttığı, bilgisayar ve internet kullanım oranlarının en yüksek olduğu yaş grubunun da 16-24 yaş grubu olduğu belirtilmiştir. Yine aynı rapordan elde edilen bir diğer bulguya göre ise, bilgisayar ve internetin en yoğun olarak yüksekokul, fakülte ve üstü mezunlar tarafından kullanıldığı göstermiştir. Dursun (2004)’un üniversite öğrencilerinin internet kullanım amaçları konulu araştırmasında, öğrencilerin % 48.23’nün interneti günde en az bir saat kullandığı sonucu ortaya çıkmıştır. Mediascope Europa (2010) anket sonuçlarına göre, haftalık ortalama internet kullanım süresinin 10 saat civarında olduğu, 'yoğun kullanıcılar' olarak adlandırılan %24.0'lük kesimin ise haftada ortalama 16 saat internette sörf yaptığı ortaya çıkmıştır. Benzer şekilde, TÜİK (2010)’in Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması sonuçlarına göre, (Ocak-Mart 2010) ayları arasında internet kullanan her beş bireyden üçünün her gün internete girdiği sonucuna varılmıştır. Araştırma örneklemini oluşturan katılımcıların üniversite öğrencisi olmaları, 16-24 yaş grubunda yer almaları da dikkate alındığında elde edilen bulgular ile alan yazın taramalarında ulaşılan bulguların birbiri ile örtüştüğü söylenebilir.

“İnterneti kullanmayı nasıl öğrendiniz?” maddesine öğretmen adaylarının büyük çoğunluğu (%46.0) kişisel deneyim seçeneğini işaretleyerek cevap vermiştir. Öğretmen adaylarının %25.0’i ise kişisel deneyim ve arkadaşlarının yardımları ile internet kullanmayı öğrendiklerini belirtmişlerdir. Dursun (2004)’un üniversite öğrencilerinin internet kullanım amaçları konulu araştırmasında, araştırmaya katılan öğrencilerin yarısından fazlasının (%52.4) internet kullanmayı kendi deneyimleri ile %18.9’unun da arkadaşlarının yardımıyla öğrendiklerini belirtirmiştir. Olkun ve Çakıroğlu (2000)’nun yurtdışında lisansüstü eğitim alan öğrenciler ile gerçekleştirdikleri bir araştırmada, katılımcıların %86.0’sının bilgisayarın, %92.0’sinin de internetin kullanımına ilişkin

bilgilerini kendi çaba ve olanakları ile öğrendiklerini ifade etmişlerdir. Küçük (2002)’ün öğretim elemanlarının interneti araştırma amaçlı kullanım durumlarının belirlenmesine yönelik olarak gerçekleştirdiği araştırmada, öğretim elemanlarının interneti kullanmayı kendi başlarına deneme-yanılma yöntemini ile öğrendiklerini tespit etmiştir. Alan yazında yer alan araştırma bulgularının bu araştırmada elde edilen bulguları doğrular nitelikte olduğu görülmektedir.

Öğretmen adaylarının %40.0’ı internete evlerinden ya da yaşadıkları ortamdan bağlandıklarını belirtirken %8.0’lik kısmı ise internet kafelerden bağlandıklarını belirtmişlerdir. Bu bulgu TÜİK (2010)’in raporunda sunulan ve internetin evlerden %62.8, işyerlerinde %31.6 ve internet kafelerde %20.0 oranından kullanıldığını gösteren sonuçlar ile tutarlılık göstermektedir.

“İnterneti hangi amaçla kullanıyorsunuz?” maddesine öğrenciler ağırlıklı olarak kütüphaneye erişim, iletişim, e-ticaret, oyun-eğlence, tanışma-sohbet amaçlı kullandıkları belirtmişlerdir. TÜİK (2010)’in araştırma sonuçlarına göre (Ocak-Mart 2010) ayları arasında internet kullanan bireylerin interneti e-posta göndermek-almak (%72.8), sohbet odalarına, haber gruplarına veya çevrimiçi tartışma forumlarına mesaj göndermek ve anlık ileti göndermek (%64.2), haber, gazete ya da dergi okumak, haber indirmek (%58.8), mal ve hizmetler hakkında bilgi aramak (%55.7), oyun, müzik, film, görüntü indirmek ya da oynatmak (%51.2) amacıyla kullanıldığı belirtilmiştir. Bir başka anket çalışmasında Mediascope Europa (2010), interneti en çok e-posta alıp-göndermek (%57.0), sohbet etmek (%55.0), film, TV ya da video klip izlemek (% 39.0), sosyal paylaşım sitelerinde paylaşımda bulunmak, (%38.0), forum veya bloglara yorum yazmak-okumak, (%35.0) ve film, TV programı ya da video klip indirmek (%34.0) için kullanıldığını ortaya çıkmıştır. GfK Türkiye (2010) tarafından yapılan ve tüketicilerin internet ve cep telefonu kullanımları açısından analiz edildiği araştırmada internetin en fazla haberlere ulaşmak, e-posta gönderip-almak ve anlık sohbet amacıyla kullanıldığı belirtilmiştir. Alan yazın taramasından ulaşılan bulguların araştırma bulguları ile örtüştüğü görülmektedir.

Öğrencilerin %44’ü interneti araştırma, sunu ve ödev hazırlama amacıyla kullandıklarını belirtmişlerdir. “İnternetin sunduğu imkanlar nelerdir?” maddesinde ise ağırlıklı olarak, kaynak tarama, kendini yenileme, ödev hazırlama ve iletişim

seçenekleri işaretlenmiştir. Alan yazında yapılan incelemede, internetin eğitim amaçlı kullanımında genel olarak araştırma bulgularını destekler nitelikte sonuçlara rastlanmaktadır. Dursun (2004) tarafından gerçekleştirilen araştırmada, internetin eğitimde en çok araştırma (%38.4) ve ödev yapmak (%28.6) amacıyla kullanıldığını ortaya çıkmıştır. Nachmias, Mioduser ve Shemla (2001)’nın bilgi ve iletişim teknolojilerinin çeşitli değişkenler açısından kullanımını araştırdıkları ve yüksekokul öğrenciler ile gerçekleştirdikleri araştırmada ise öğrencilerin, interneti genel olarak bilgiye ulaşma (%33.9), ödev ve okul işleri (%33.6) amacıyla kullandıklarını saptanmıştır.