Araştırmanın Örneklemi

Görüşme, katılımcıların, kendi ifadelerinden elde edilen verilerle edinilen deneyimleri anlamasını amaçlayan popüler bir nitel araştırma yöntemidir. Sosyal araştırma alanında, nicel ve nitel araştırmacılar arasında uzun süredir tartışma olmasına rağmen, gittikçe daha fazla sayıda araştırmacı,

492 _{Bristol Council Report, “The population of Bristol” https://www.bristol.gov.uk/statistics-census-} information/the-population-of-bristol (erişim tarihi 02.01.2020).

493 _{TÜİK, “Nüfus İstatistikleri” http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist (erişim tarihi} 02.01.2020).

91

sosyal araştırmanın karma bir yöntem benimsemesinin yararlı olabileceğini kabul etmektedir.494 _{Belki de en yaygın karma yöntem pilot} nitel bir çalışma ile başlamak ve nicel bir yöntem kullanarak bitirmektir.

Bir ön görüşme bu çalışmada iki nedenden dolayı yararlıdır: 1) tüketicilerin kendi sözleriyle tarif edilen anlık satın alma deneyimlerinin DPM tarafından açıklanıp açıklanamayacağını araştırmak suretiyle araştırma sorusunu destekleyecektir; ve 2) bir röportaj için bireysel durumlara uyarlanabilen büyük miktarda bilgi elde edebildiği için, tüketiciler tarafından rapor edilen gerçek anlık satın alma senaryoları dahil, anket tasarımı için materyaller sağlayacaktır.

Daha spesifik olarak, bireysel durumlar veya deneyimler anket tasarımına katkıda bulunabilir. Bu teknik diğer sosyal araştırmalarda da kullanılmaktadır ve katılımcıların dilini daha yakından eşleştirmek için revize edilen cihazın daha sonraki çalışmalarda daha başarılı olduğu kanıtlanmıştır.495 _Ayrıca, önceki araştırma tasarım bölümünde tartışılan katılımcıların sözel davranışından elde edilen verilerden dolayı görüşmeyi çalışma öncesi araştırma yöntemi olarak kullanmak doğru olabilir.

Bu çalışma, “çoğu tüketicinin en azından ara sıra anlık satın alım gerçekleştirdiği” iddiasına katılmaktadır. Bu nedenle, hedef kitle kendi harcama iradesine sahip normal tüketicilerden oluşmaktadır. Ayrıca, birkaç anlık satın alma çalışması öğrenci örneklemi kullanmasına rağmen, araştırmacılar, öğrenci örnekleminin daha güçlü bir akran onayına ihtiyaç duyduğu için, öğrenci örnekleminin normal tüketicileri temsil etmemesi gerektiğini savunmaktadır.496 _{Bu nedenle, bu çalışmanın örneklemi 13-18 yaş} arası ergenlerden ziyade yetişkinlere odaklanmaktadır. Buna kanıt olarak, 20 yaşın üzerindeki tüketicilerle yapılan bir çalışma, onların kendilerine sürekli harcama yapmaya başladıklarını göstermektedir.497

Kültürlerarası örneklem ve örneklem büyüklüğü

494 _{Işler vd., a.g.e., s.77-94.}

495 _{Weinberg and Gottwald, a.g.e. s. 43-57.} 496 _{Wells, a.g.e., s.32.}

92

Tüketici davranışlarının kültürlerarası karşılaştırılması ile ilgili çalışmalara bazı pazarlama konularında halen şaşırtıcı bir şekilde ihtiyaç duyulmaktadır.498 Hem anlık satın alma hem de DPM çalışmalarında kültürlerarası örneklemin eksikliği vardır. Bu nedenle, bu çalışma hem İngiliz hem de Türk tüketicileri inceleyerek bu bilgi boşluğunu doldurmayı amaçlamaktadır. Bu tez kültürel arka planı, anlık satın alma davranışının bağımsız bir değişkeni olarak ele almaktadır. İngiltere uzun zamandır gelişmiş tüketim toplumu ile tanınmaktadır, ancak Türkiye hakkında çok az şey bilinmektedir. Hedef kitle seçildikten sonra, anket dağıtılmadan önce örneklem büyüklüğü belirlenmelidir. Örneklem büyüklüğü, sosyal pazarlama araştırmalarında yaygın olarak kullanılan bir formülle hesaplanmaktadır.499

𝑛 =

𝑁

(1 + 𝑁) 𝑥 𝑒2

n = örneklem büyüklüğü, N = nüfus büyüklüğü, e = hata payı

Bu nedenle, bu çalışmada yukarıdaki formül baz alındığında ve hata payı %5 olarak ayarlandığında örneklem büyüklüğü 400'e yakın olmalıdır. Bu çalışma da, 18 yaşından 65 yaşına kadar farklı yaş kategorilerinde 209 İngiliz ve 224 Türk katılımcısı dahil olmak üzere toplam 433 örneklem büyüklüğüne ulaşılmıştır. Ayrıca, örneklem büyüklüğü hesaplaması, yaklaşık 400 örneğin bu iki popülasyonu temsil edeceğini göstermektedir. 433 kişi örneklem büyüklüğü açısında bu çalışmaya oldukça uygundur.

Fırıncıoğulları500_{, örnekler çalışma için amaçlarına hizmet ettiği sürece uygun} bir görüşmeci seçimi ve / veya örneklem büyüklüğünü belirleyen mutlak kurallar olmadığını savunmaktadır. Ön çalışma olarak on iki örneklemeli yarı görüşme yöntemi uygulanmıştır. Örneklem büyüklüğü nispeten küçük olmasına rağmen, bu ön çalışma genelleştirilmiş veya temsili bir sonuçtan ziyade, katılımcıların rapor ettiği ortak dil ve anlık satın alma senaryolarını bir araya getirerek anket tasarımına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Bu

498 _{Ömer Osman Poyraz, “Etnosentrik Eğilimlerin Tüketici Davranışları Üzerine Etkisi: Azerbaycan ve} Türkiye Karşılaştırması”, “Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi”, 2017, cilt 9, sayı 2, s. 163-188. http://betadergi.com/ttad/yonetim/icerik/makaleler/144-published.pdf (16/06/2018).

499 _{Özsungur ve Güven, a.g.e., s.127-142.} 500 _{Fırıncıoğulları, a.g.e., s.37-48.}

93

nedenle, genel popülasyonu temsil edecek kadar büyük bir örneklem büyüklüğüne ulaşmak bu ön çalışma için amaçlanmamıştır. Ana çalışma hem İngiliz hem de Türk örneklerle kültürlerarası bir çalışma olarak tasarlandığından, ön çalışmadaki on iki örnek beş İngiliz ve yedi Türk katılımcıdan oluşmuştur. Erkek ve kadın katılımcıların oranı 1: 1 idi.

Çalışma öncesi örnekleme yöntemi uygun örnekleme olarak görülebilir. Katılımcılar araştırmacının tanıdıklarından ve öğrenciler, genç profesyoneller, orta yaşlı profesyoneller ve ev hanımları dahil olmak üzere bir dizi farklı yaş aralığında veya meslek arasından seçilmiştir. Nitel araştırmacılar, nitel araştırmanın odağının insan deneyimini tanımlamak ve anlamak olduğu için, araştırmacıların geçerli bir tanım oluşturmak için çeşitli deneyimlerle başlaması gerektiğini savunurlar.501_{Bu çalışma genel tüketiciler arasında satın} alma alışkanlıklarını araştırmayı amaçladığı için, çalışma öncesi görüşme, yalnızca öğrenci örneklerini kullanmaktan ziyade, farklı yaş ve mesleklerden tüketicilere yöneliktir. Örneklerin demografisi 18 yaşından 65 yaş arası öğrenciler, genç profesyoneller, ev hanımları, inşaat işçileri ve iş adamlarını içermiştir.

Ön çalışma Temmuz ve Ağustos 2018'de yapıldı. Görüşmelerin tümü yüz yüze görüşmelerdi. Çalışmada hem İngilizce hem de Türkçe dilleri konuşuldu. Türk örneklem için, görüşmede kullanılan dil Türkçe idi, böylece katılımcılar kendilerini daha özgürce ifade edebildiler. Her görüşme katılımcıların izniyle kaydedilmiştir.

Araştırmacılara kolaylık olması açısından ( d ) 0.05 için örneklem büyüklükleri için +- 0.03, +- 0.05, +- 0.10 örnekleme hataları için farklı evren büyüklüklerinden çekilmesi gereken örneklem büyüklükleri hesaplanmıştır. Tablo 6’da görüleceği üzere örnekleme hatasını azaltmak için örneklem büyüklüğünün artırılması gerekmektedir.

501 _{Büyüker Işler vd., a.g.e., s.77-94.}

94

Tablo-5 Örneklem büyüklükleri istatiksel verileri502