Araştırmada Uygulanan Ölçüm ve Testler

3.4.1. Sporculardan kan örneklerinin alınması

Araştırmaya katılan sporculardan; araştırmadan bir hafta önce herhangi bir ilaç almamaları, alkol kullanmamaları, egzersizin bir preanalitik değişken olarak etkisinin en aza indirilmesi için kan verilmesinden bir gün önce ağır spor, uzun mesafe yürüşü veya koşusu yapmamaları gerektiği söylendi. Gönüllü kişilerden, bir gece önceden aç kalmış (10-12 saat) ve normal uykularını almış olmaları ile herhangi bir kanama ve yaralanma durumunu bildirmeleri istendi. Bu şekildeki olası durumların tahlil sonuçları üzerinde etkisi bulunduğu konusunda detaylı bilgi verildi. Bu çalışmada, kasa özel enzim aktivitelerinin serumdaki düzeylerinin belirlenmesi için enzimatik yöntemler kullanılmıştır. Sekiz haftalık antrenman programımın başlangıcında; shuttle run testi öncesi ve sonrası ile test bitiminin 48. saatinde 3 defa, antrenman programımın hemen sonrasında ise aynı süreçler tekrar edilip, toplamda 6 kez, ön kol venalarından (antecubital) kan örnekleri alınmıştır. CK, UA, ALT, AST, LDH, LAKTAT, CK-MB, KORTİZOL ve GLİKOZ konsantrasyonları belirlenmiştir. Kan örnekleri normal biyokimya ve ETDA’lı tüplere alındı. ETDA’lı tüplere alınan numuneler 3–5 kez alt-üst edildi. Biyokimya tüplerindeki örnekler oda sıcaklığında 20 dakika bekletildikten sonra 3500 rpm’de 10 dakika santrifüj edilerek şekilli elemanlar çöktürülerek -80⁰C’de analizin yapılacağı güne kadar saklandı. Biyokimyasal parametreleri içeren kan tetkikleri, Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Laboratuvarında gerçekleştirilmiştir.

3.4.2. Vücut ağırlığı ve boy uzunluğu ölçümleri

Boy Uzunluğu: Araştırmaya katılan sporcuların boy uzunlukları ölçümü Holtain marka, hassasiyeti ± 1mm. olan stadiometre ile alınmıştır. Sporculardan anatomik duruşta, çıplak

ayak, ayak topukları birleşik, baş frontal düzlemde, baş üstü tablası verteks noktasına değer şekilde pozisyon almaları istendikten sonra ölçümler yapılmış olup, değerler ‘cm.’ cinsinden kaydedilmiştir.

Vücut Ağırlığı: Sporcuların vücut ağırlık ölçümleri ±100 gr. hassasiyetli kantar kullanılarak kg. cinsinden, üzerlerinde sadece şort varken, çıplak ayak ile anatomik duruş pozisyonundayken alınmıştır.

3.4.3. Vücut kompozisyonu ölçümleri

Çalışmaya katılan sporcuların, beden kitle indeksi (BMI), vücut yağ yüzdesi ve kütlesi, yağsız vücut kütlesi (FFM) ve vücut sıvı toplamı hesaplamaları Tanita marka (Body Composition Analyzer, TypeBC-418MA) vücut komposizyonu analizörü kullanılarak yapıldı. Ölçümler alınırken kıyafet ağırlığı düşüldü. Ölçüm yapmadan önce ayakların konduğu çelik platformlar nemli bir bezle silinerek iletkenliği arttırıldı. TANITA, vücuttaki yağ kütlesini tahmin etmek amacıyla geliştirilmiş bir biyoelektrik empedans yöntemidir. Test sırasında, cihaz tarafından ayakların konulduğu platformlardan alternatif bir akım verilmekte ve bu sayede ölçüm gerçekleştirilmektedir. Sporcuların yaş, boy ve cinsiyet bilgileri girildi ve hemen ardından deneklerden çıplak ayakla olacak şekilde sensörler üzerine çıkıp, birkaç saniyelik ölçüm sonrasında cihazdan inmeleri istendi. Ölçüm sonucu, cihazdan çıktı olarak alındı.

3.4.4. Çevre ölçümleri

Çalışmaya katılan sporcuların çevre ölçümleri; omuz, göğüs, biceps fleksiyonda, biceps ekstansiyonda, kalça (buttock), uyluk (thigh), baldır (calf) noktalarından alınmıştır. Çevre ölçümleri sporcular ayaktayken, ölçüm bölgesine paralel ve tam olarak yerleştirilen, 7 mm. kalınlığınsa esnek olmaya aptamil marka mezura ile (cm.) cinsinden ölçülerek kaydedildi.

3.4.5. Kalp atım sayısı ve istirahat nabızlarının ölçümü

Çalışmaya katılan sporcuların uygulamalar esnasında kalp atım hızları Polar marka S610i saatlerle kaydedilmiştir. Sporcuların dinlenik kalp atım sayıları ise egzersizler öncesinde oturur vaziyette dokunma yöntemi ile karotid arter üzerinden alınmıştır.

3.4.6. El Kavrama kuvveti ölçümü

Araştırma grubunun el kavrama kuvvetleri ölçümleri Takei Grıp Strength Dynamometer (T.K.K. 5101 GRIP-D) marka el dinamometresiyle gerçekleştirildi. Denek ayakta, başı dik biçimde, dinamometre orta parmağın orta kısmına hemen hemen dik bir açıda olacak şekilde ayarlandı.

Deneğin ön kolu üst kolun 90 ve 180 derece arasında herhangi bir açıda yerleştirildi, üst kol dik pozisyonda olması istendi. Sporcular her iki eliyle ikişer defa hızlı ve maksimum olarak kuvvet uyguladılar. En yüksek değerler kg. cinsinden kaydedildi.

3.4.7. Esneklik ölçümleri

Araştırmaya katılan sporcuların esneklik ölçümleri Takei Physical Fitness (T.K.K. 5104 EXTENSION-D) marka esneklik sehpası kullanılarak gerçekleştirildi. Esneklik sehpası yerden 45-50 cm. yükseklikteki platform üzerine konuldu. Sporcular çıplak ayakla, ayaklar birleşik ve ayakuçları ölçüm cetvelini geçmeyecek şekilde sehpanın üzerinde yer aldılar. Cetvel ibresi en üst eksi noktasına alındı. Sporcular öne doğru belden ve dizlerini bükmeden, gergin el parmak uçlarıyla kontrollü bir şekilde aleti aşağıya doğru iterek en son noktada 1-2 sn. durmak kaydıyla, esneme mesafesi kaydedildi. Her sporcudan hareketin iki defa tekrarlanması istendi ve en iyi değer cm cinsinden kaydedildi.

3.4.8. Mekik Koşusu (Shuttle-Run)

Adnan Menderes Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Spor Salonu zemininde oluşturulan 20 m. uzunluğundaki pist, kulvar ve dönüş çizgileri için yapışkan renkli şerit, test protokolünün önceden kaydedildiği bir cd ve koşulan tekrarları not etmek için takip tablosu kullanıldı. Sporcuların tümüne her sinyal sesinde 20 ml’lik mesafeyi sınırlayan ihtar çizgisini en az bir ayağı ile geçmiş olması gerektiği bildirildi. Sporcular sinyal sesinde bu çizgiye ulaşamama durumunda test uygulayıcısından birinci ihtarı aldı.

İkinci ihtarı alan denekler için test sona ermiş sayıldı ve test bıraktırıldı. Sporcuların o ana kadar yaptığı tekrar sayısı takip tablosuna kaydedildi.

3.4.9. Dikey sıçrama testi

Ölçümler Takei (T.K.K.5406 Jump-MD) marka jump-metre ile yapıldı. Sporcuların beline jump-metre kemeri bağlandı. Uygulama sırasında deneklerden öne doğru ayaklarını yerden kesmeden dizlerden yaylanarak yukarı doğru sıçramaları istendi. Her deneğe yeterli dinlenme süresi verildikten sonra ve iki tekrar yaptırılarak, en iyi değer kgm. /sn. kaydedildi.