Çalışmanın bu bölümünde; araştırmadan elde edilen verilerin istatistiksel değerlendirilmesi sonucundaki bulgular rapor edilmiştir.
Çizelge 4.1. Çalışmaya katılan sporcuların 8 haftalık antrenman programı öncesi ve antrenman programı sonrası biyomotorik özelliklerinin ölçümlerine ait eşleştirilmiş örneklem t testi sonuçları
Değişkenler
Antrenman
Programı Öncesi Programı Sonrası Antrenman
p
Ortalama±SS Ortalama±SS
Esneklik(cm) 19,32±0,97 23,58±1,36 ,000**
Dikey sıçrama(cm) 52,40±0,80 55,00±0,39 ,012*
El kavrama kuvveti (dominant) 39,33± 1,48 41,89±1,51 ,001**
El kavrama kuvveti (Non-dominant) 38,93±1,63 40,01±1,64 ,169
**: p<0.01; *: p<0.05
Katılımcıların 8 haftalık antrenman programı öncesi ve sonrası biyomotorik özelliklerinin ortalama değerleri arasındaki farklılığı ortaya koymaya yönelik Eşleştirilmiş Örneklem t Testi sonuçları Tablo 1’ de belirtilmiştir. Söz konusu bulgulara göre esneklik, dikey sıçrama ve dominant el kavrama testi antrenman öncesi ve antrenman sonrası ortalamaları istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermiştir (p<0,05). Araştırmaya katılan futbolcuların esneklik, dikey sıçrama ve dominant el kavrama testi sonuçlarına bakıldığında 8 haftalık antrenman programı sonrası bu değerlerde artış olduğu ortaya konulmuştur. Dominant olmayan elin ölçüm değerlerinde ise istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunamamıştır (Çizelge 4.1).
Çizelge 4.2. Çalışmaya katılan sporcuların 8 haftalık antrenman programı öncesi ve antrenman programı sonrası çevre ölçümlerine ait eşleştirilmiş örneklem t testi sonuçları
Değişkenler
Antrenman
Programı Öncesi Programı Sonrası Antrenman p
Ortalama±SS Ortalama±SS Karın (cm) 77,17±1,14 75,85±1,32 ,221 Kalça (cm) 90,75±1,35 90,30±1,38 ,367 Biceps Flexion (cm) 29,80 ±0,89 29,30± 0,84 ,096 Biceps Extension (cm) 26,97±0.65 26,50±0.80 ,292 Uyluk (cm) 51,92±1.00 52,00±0.94 ,745 Uyluk Kasılı (cm) 52,34±0.98 52,70±1.01 ,181
Katılımcıların 8 haftalık antrenman programı öncesi ve sonrası biyomotorik özelliklerinden çevre ölçümlerine ait ortalama değerleri arasındaki farklılığı ortaya koymaya yönelik Eşleştirilmiş Örneklem t Testi sonuçları Tablo 2’ de belirtilmiştir. Söz konusu bulgulara göre katılımcıların karın, kalça, biceps flexion, biceps extension, uyluk ve uyluk kasılı bölgelerinin çevre ölçüm değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (Çizelge 4.2).
Çizelge 4.3. Çalışmaya katılan sporcuların 8 haftalık antrenman programı öncesi ve antrenman programı sonrası vücut kompozisyonu ölçümlerine ait eşleştirilmiş örneklem t testi sonuçları
Değişkenler
Antrenman
Programı Öncesi Programı Sonrası Antrenman
p Ortalama±SS Ortalama±SS BKI(kg/m2) 22,05 ± 0,72 20,90 ± 0,64 ,011* Yağ Yüzde (% ) 11,92 ± 0,28 9,04 ± 0,33 ,000** Yağ Kütle (kg) 8,81 ± 0,28 6,76 ± 0,51 ,003**
Yağsız Vücut Kütlesi (kg) 58,53 ± 1,42 60,87 ± 1,80 ,023*
Toplam Vücut Sıvısı (lt)
44,12 ± 0,86 42,40 ± 1,07 ,018*
**: p<0.01; *: p<0.05
Katılımcıların 8 haftalık antrenman programı öncesi ve sonrası biyomotorik özelliklerinden vücut kompozisyonu ölçümlerine ait ortalama değerleri arasındaki farklılığı ortaya koymaya yönelik Eşleştirilmiş Örneklem t Testi sonuçları Tablo 3’ de belirtilmiştir. Söz konusu bulgulara göre katılımcıların tüm vücut kompozisyonu ölçümleri arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Araştırmaya katılan futbolcuların BKİ, yağ yüzde ve yağ kütle (kg) ve toplam vücut sıvısı (lt) ölçüm sonuçlarına bakıldığında 8 haftalık antrenman programı sonucu bu ölçüm değerlerinde azalma olduğu ortaya konulmuştur. Buna rağmen katılımcıların yağsız vücut kütlesi (kg) ölçümlerinin 8 haftalık antrenman programı sonucunda arttığı görülmüştür (Çizelge 4.3).
Çizelge 4.4. Çalışmaya katılan sporcuların 8 haftalık antrenman programı öncesi ve antrenman programı sonrası bazı fizyolojik özelliklerinin ölçümlerine ait eşleştirilmiş örneklem t testi sonuçları
Değişkenler
Antrenman
Programı Öncesi Programı Sonrası Antrenman
p
Ortalama±SS Ortalama±SS
Shuttle-Run (m) 1572 ± 68,45 1968 ± 71,69 ,001**
Dinlenik kalp atım sayısı
(atım/dakika) 72 ± 1,61 70,40 ± 1,07 ,235
Efor kalp atım sayısı
(atım/dakika) 193,10 ± 2,88 195,90 ± 2,74 ,077
Katılımcıların 8 haftalık antrenman programı öncesi ve sonrası bazı fizyolojik özelliklerinin ortalama değerleri arasındaki farklılığı ortaya koymaya yönelik Eşleştirilmiş Örneklem t Testi sonuçları Tablo 4’ de belirtilmiştir. Söz konusu bulgulara göre Shuttle-Run testi değerleri arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,01). Araştırmaya katılan futbolcuların Shuttle-Run testi sonuçlarına bakıldığında 8 haftalık antrenman programı sonrası bu test değerlerinde artış olduğu ortaya konulmuştur. Dinlenik ve efor nabız ölçüm değerlerinde ise istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunamamıştır (Çizelge 4.4).
Çizelge 4.5. Çalışmaya katılan sporcuların 8 haftalık antrenman programı öncesi ve antrenman programı sonrası CK düzeylerinin ortalama değerleri
CK (U/L)
Antrenman
Programı Öncesi Antrenman Programı Sonrası
p
Ortalama±SS Ortalama±SS
İstirahat 377,10±56,62AB 177,60±22,62C 0,013*
Yüklenme Sonrası (Hemen) 421,70±67,04A 211,60±22,90BC 0,013*
Yüklenme Sonrası (48 saat) 330,00±99,70ABC 176,00±16,82C 0,005**
Önemlilik (İstirahat, Yüklenme Sonrası,
Yüklenme Sonrası 48 saat) 0,703ÖD 0,411ÖD
ÖNEMLİLİK GENEL 0,006**
**: p<0.01; *: p<0.05, ÖD: Önemli Değil; A,B,C: Farklı harf içeren grup ortalamaları arasında önemlilik
vardır.
Analiz sonucunda, CK enziminin 8 haftalık antrenman programı öncesi ve antrenman programı sonrası saatlerinin her bir seviyesinde istatistiksel olarak anlamlı farklılığa rastlanmıştır. Buna göre tüm ölçüm saatlerinde antrenman periyodu sonrası CK enzim seviyesinin düştüğü görülmektedir. Fakat hem antrenman programı öncesi ve hem de antrenman programı sonrası grup içi CK enzim seviyelerinde farklılık bulunamamıştır. Tüm CK değerleri genel olarak incelendiğinde istatistiksel anlamda farka rastlanmıştır (Çizelge 4.5).
Çizelge 4.6. Çalışmaya katılan sporcuların 8 haftalık antrenman programı öncesi ve antrenman programı sonrası Ürik asit düzeylerinin ortalama değerleri
Ürik Asit (U/L)
Antrenman
Programı Öncesi Programı Sonrası Antrenman p
Ortalama±SS Ortalama±SS
İstirahat 5,69±0,37 5,88±0,36 0.858ÖD
Yüklenme Sonrası (Hemen) 6,60±0, 40 6,67±0,27 0.859ÖD
Yüklenme Sonrası (48 saat) 5,65±0,36 6,00±0,32 0.057ÖD
Önemlilik (İstirahat, Yüklenme
Sonrası, Yüklenme Sonrası 48 saat) ÖD ÖD
ÖNEMLİLİK GENEL 0.174ÖD
ÖD: Önemli Değil
Analiz sonucunda ürik asit seviyelerinin antrenman programı öncesi ve sonrasında saatlerin her bir seviyesinde istatistiksel olarak anlamlı farklılığa rastlanmamıştır. Aynı şekilde antrenman programı öncesi ve sonrası grup içi karşılaştırmalarda da istatistiksel farklılık yoktur. Tüm ürik asit düzeylerinin genel karşılaştırılmasında da istatistiksel olarak farklılığa rastlanmamıştır (Çizelge 4.6).
Çizelge 4.7. Çalışmaya katılan sporcuların 8 haftalık antrenman programı öncesi ve antrenman programı sonrası ALT düzeylerinin ortalama değerleri
ALT (U/L)
Antrenman
Programı Öncesi Antrenman Programı Sonrası p
Ortalama±SS Ortalama±SS
İstirahat 17,20±1,7A 12,40±1,B 0.007**
Yüklenme Sonrası (Hemen) 18,20±1,8A 13,90±1,0AB 0.015*
Yüklenme Sonrası (48 saat) 15,59±1,43AB 12,10±1,12B 0.008**
Önemlilik ÖD ÖD
ÖNEMLİLİK GENEL 0.027*
**: p<0.01; *: p<0.05, ÖD: Önemli Değil; A,B,C: Farklı harf içeren grup ortalamaları arasında önemlilik
vardır.
ALT enzimin antrenman öncesi ve sonrası karşılaştırmalarında saatlerin her bir seviyesinde istatistiksel olarak anlamlı düşüş görülürken, Fakat hem antrenman programı öncesi ve hem de antrenman programı sonrası grup içi ALT enzim seviyelerinde farklılık bulunamamıştır. Tüm ALT değerleri genel olarak incelendiğinde istatistiksel anlamda farka rastlanmıştır (Çizelge 4.7).
Çizelge 4.8. Çalışmaya katılan sporcuların 8 haftalık antrenman programı öncesi ve antrenman programı sonrası AST düzeylerinin ortalama değerleri
AST (U/L)
Antrenman
Programı Öncesi Programı Sonrası Antrenman p
Ortalama±SS Ortalama±SS
İstirahat 24,50±2,5 19,40±1,5 0.028*
Yüklenme Sonrası (Hemen) 25,30±2,5 21,60±1,8 0.085ÖD
Yüklenme Sonrası (48 saat) 20,60±1,4 20,30±1,2 0.766ÖD
Önemlilik (İstirahat, Yüklenme Sonrası,
Yüklenme Sonrası 48 saat) ÖD ÖD
ÖNEMLİLİK GENEL 0.081ÖD
*: p<0.05, ÖD: Önemli Değil; A,B,C: Farklı harf içeren grup ortalamaları arasında önemlilik vardır.
Antrenman öncesi ve sonrası AST düzeylerinin karşılaştırılmasında, istirahat ölçüm değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Diğer tüm ölçüm değerlerin karşılaştırmalarında ise istatistiksel farklılık bulunamamıştır (Çizelge 4.8).
Çizelge 4.9. Çalışmaya katılan sporcuların 8 haftalık antrenman programı öncesi ve antrenman programı sonrası LDH düzeylerinin ortalama değerleri
LDH (U/L)
Antrenman
Programı Öncesi Programı Sonrası Antrenman p
Ortalama±SS Ortalama±SS
İstirahat 233,50aA 178,10bB 0.005**
Yüklenme Sonrası
(Hemen) 248,30
aA 226,90aA 0.022*
Yüklenme Sonrası (48 saat) 174,80bB 189,90bB 0.059ÖD
Önemlilik
(İstirahat, Yüklenme Sonrası,
Yüklenme Sonrası 48 saat) 0,000** 0,003**
ÖNEMLİLİK GENEL 0.000**
**: p<0.01; *: p<0.05, ÖD: Önemli Değil; A,B,C: Farklı harf içeren grup ortalamaları arasında önemlilik vardır.
a,b,c: Antrenman programı öncesi ve sonrası için farklı harf içeren grup ortalamaları bakımından anlamlı fark vardır.
LDH enzim düzeylerinin antrenman öncesi ve sonrası karşılaştırlmasında yüklenme sonrası 48. saat enzim seviyesinde farklılığa rastlanmazken, diğer ölçüm saatlerin de ve genel önemlilik düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlılığa rastlanmıştır. (Çizelge 4.9).
Çizelge 4.10. Çalışmaya katılan sporcuların 8 haftalık antrenman programı öncesi ve antrenman programı sonrası Laktat düzeylerinin ortalama değerleri
LAKTAT (U/L)
Antrenman
Programı Öncesi Programı Sonrası Antrenman p
Ortalama±SS Ortalama±SS
İstirahat 42,56±1,77bB 25,89±1,50bC 0.005**
Yüklenme Sonrası
(Hemen) 97,32±6,95
aA 93,83±6,89aA 0.445ÖD
Yüklenme Sonrası (48 saat) 16,60±0,81cC 21,91±3,04bC 0.037*
Önemlilik (İstirahat, Yüklenme Sonrası,
Yüklenme Sonrası 48 saat) 0,000** 0,000**
ÖNEMLİLİK GENEL 0.000**
**: p<0.01; *: p<0.05, ÖD: Önemli Değil; A,B,C: Farklı harf içeren grup ortalamaları arasında önemlilik vardır.
a,b,c: Antrenman programı öncesi ve sonrası için farklı harf içeren grup ortalamaları bakımından anlamlı fark vardır.
Laktat düzeylerinin antrenman öncesi ve sonrası karşılaştırlmasında yüklenme sonrası ölçüm değerlerinin karşılaştırılmasında istatistiksel olarak farklılığa rastlanmazken, diğer ölçüm saatlerin de ve genel önemlilik düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlılığa rastlanmıştır (Çizelge 4.10).
Çizelge 4.11. Çalışmaya katılan sporcuların 8 haftalık antrenman programı öncesi ve antrenman programı sonrası CK-MB düzeylerinin ortalama değerleri
CK-MB (U/L)
Antrenman
Programı Öncesi Antrenman Programı Sonrası p
Ortalama±SS Ortalama±SS
İstirahat 2,14±0,34 1,66±0,19 0.114ÖD
Yüklenme Sonrası (Hemen) 2,31±0,38 2,04±0,25 0.386ÖD
Yüklenme Sonrası (48 saat) 1,63±0,29 1,59±0,21 0.952ÖD
Önemlilik (İstirahat, Yüklenme
Sonrası, Yüklenme Sonrası 48 saat)
0,354ÖD 0,318ÖD
ÖNEMLİLİK GENEL 0.349ÖD
ÖD: Önemli Değil
Yapılan analiz sonucu CK-MB enzimine ait, antrenman programı öncesi ve sonrası ölçüm saatleri arasında yapılan enzim seviyelerinin karşılaştırılmasında istatistiksel anlamda bir fark bulunamamıştır. Buna benzer şekilde, genel önemlilik düzeylerinin karşılaştırılmasında da istatistiksel anlamda bir fark bulunmamıştır (Çizelge 4.11).
Çizelge 4.12. Çalışmaya katılan sporcuların 8 haftalık antrenman programı öncesi ve antrenman programı sonrası Glikoz düzeylerinin ortalama değerleri
GLİKOZ (U/L)
Antrenman
Programı Öncesi Programı Sonrası Antrenman p
Ortalama±SS Ortalama±SS
İstirahat 74,50±2,11bB 70,80±2,45bBC 0.008**
Yüklenme Sonrası (Hemen) 132,00±4,93aA 121,80±5,85aA 0.005**
Yüklenme Sonrası (48 saat) 68,20±2,95bBC 62,60±2,97bC 0.011*
Önemlilik 0,000*** 0,000***
ÖNEMLİLİK GENEL 0.000***
**: p<0.01; *: p<0.05, ÖD: Önemli Değil; A,B,C: Farklı harf içeren grup ortalamaları arasında önemlilik vardır.
a,b,c: Antrenman programı öncesi ve sonrası için farklı harf içeren grup ortalamaları bakımından anlamlı fark vardır.
Glikoz seviyelerinin antrenman programı sonrasında tüm ölçüm saatlerinde istatistiksel olarak düştüğü görülmektedir. Aynı şekilde egzersiz hemen sonrası glikoz seviyesinin anlamlı şekilde arttığı, egzersiz 48 saat sonrasında ise istirahat seviyesinden daha düşük seviyeye gerilediği hem antrenman programı öncesi ölçümlerde hem de antrenman programı sonrası ölçümlerde tespit edilmiştir. Tüm değerler karşılaştırıldığında istatistiksel farklılık görülmektedir (Çizelge 4.12).
Çizelge 4.13. Çalışmaya katılan sporcuların 8 haftalık antrenman programı öncesi ve antrenman programı sonrası Kortizol düzeylerinin ortalama değerleri
KORTİZOL (U/L) Programı Öncesi Antrenman Programı Sonrası Antrenman p
Ortalama±SS Ortalama±SS
İstirahat 10,62±1,03bBC 11,64±0,86bAB 0.241ÖD
Yüklenme Sonrası (Hemen) 13,78±1,14aA 14,04±0,57aA 0.878ÖD
Yüklenme Sonrası (48 saat) 8,76±0,80bC 4,38±0,84cD 0.016*
Önemlilik 0,005** 0,000***
ÖNEMLİLİK GENEL 0.000***
**: p<0.01; *: p<0.05, ÖD: Önemli Değil; A,B,C: Farklı harf içeren grup ortalamaları arasında önemlilik vardır.
a,b,c: Antrenman programı öncesi ve sonrası için farklı harf içeren grup ortalamaları bakımından anlamlı fark vardır.
Sporcuların kortizol düzeylerinin antrenman öncesi ve sonrası ortalamaları karşılaştırılmasında istirahat ve yüklenme sonrası hormon seviyelerinde anlamlı fark bulunumazken, yüklenme sonrası 48. saat değerlerinde ise istatistiksel olarak farklılığa rastlanılmıştır. Genel önemlilik düzeylerinin karşılaştırılmasında da istatistiksel anlamda bir fark bulunmuştur (Çizelge 4.13).