Çalışmada eğitsel bilgisayar oyunlarının öğretimde kullanımının etkililiğini belirlemek amacıyla nicel ve nitel yöntemlerin bir arada kullanıldığı karma araştırma yöntemi kullanılmıştır. Karma yöntemde amaç araştırma sorusunu genişleterek açıklamak ve bu amaç doğrultusunda nitel ve nicel yöntemleri bir arada kullanmaktır (Creswell, 2009). Araştırmacıya araştırma sürecinde izlenecek adımları ayrıntılı olarak inceleme olanağı sunan yöntemde iki veri türünün benzer sonuçlar ortaya koyup koymadığı belirlenmeye çalışılmıştır. Bir yöntemin eksik yönlerini diğer yöntemin gücünün telafi edebildiği karma yöntem çalışmalarında veri kaynaklarını çeşitli tutmak tek bir veri toplama yöntemi kullanmaktan daha fazla kanıt ortaya koymaktadır
(Creswell ve Plano Clark, 2014).
Karma yöntem desenleri; aşamalar arasındaki etkileşim düzeyine, aşamaların ilişkisel önceliği, zamanlaması ve birleştirilmesi işlemlerine göre çeşitlenmektedir.
Karma yöntemin başlıca desenlerini yakınsayan paralel desen, açımlayıcı sıralı desen, keşfedici sıralı desen ve iç içe karma desen çoklu desen bileşenlerini bir araya getiren dönüştürücü desen ve çok aşamalı desen oluşturmaktadır (Creswell ve Plano Clark, 2014). Bu araştırmada derinlemesine inceleme yapabilmek amacıyla dört temel karma yöntem desenlerinden biri olan yakınsayan paralel karma yöntem deseni kullanılmıştır.
Yakınsayan paralel desen araştırma sürecinin nitel ve nicel aşamalarının eş zamanlı uygulanmasıyla oluşur. Nicel ve nitel yöntemlere eşit öncelik veren bu desen verileri ayrı ayrı çözümler, sonrasında eş zamanlı elde edilen iki veri grubu birleştirilerek tek bir yorum halinde ortaya koyar. Desende amaç ele alınan problem durumunu derinlemesine incelemek amacıyla nicel istatistiksel sonuçları nitel bulgularla direkt olarak
karşılaştırmak veri çeşitlemesini sağlamaktır (Creswell ve Plano Clark, 2014).
Araştırmanın nicel boyutunda deneysel desen kullanılmıştır. Deneysel
araştırmalar yarı deneysel, gerçek deneysel ve basit deneysel araştırmalar olmak üzere incelenebilir. Deneysel araştırmalar bir değişkenin etkilerini gözlemede kullanılabilmesi ve uygun kullanımında neden-sonuç ilişkilerini test eden en geçerli ve güvenilir yol olması nedeniyle diğer araştırma türlerinden ayrılır (Karadağ, 2011). Deneysel
çalışmalar yapay olan laboratuvar ortamlarında gerçekleştirilir. Bu nedenle doğal
ortamlarda laboratuvarda meydana gelen süreçlerin oluşamayacağı söylenebilir. Okul ve sınıf ortamlarının gerçek yaşamın bir parçası olması nedeniyle eğitimsel araştırmalarda gerçek deneysel araştırmaların uygulamaları oldukça zordur (Cohen, Manion ve
Morrison, 2005). Bu nedenle araştırmada denkleştirilmemiş- eşitlenmemiş ön test son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Yarı deneysel desen klasik deneysel desenin uygun olmadığı ya da zor olduğu durumlarda tercih edilerek nedensel ilişkilerin test edilmesine yardımcı olur (Neuman, 2007). Klasik deneysel desene göre araştırmacının kontrolünün daha az olduğu yarı deneysel desende deney ve kontrol grubuna uygulama sonrasında son test uygulanır ve bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisi incelenmeye çalışır (Evrekli, 2010; Neuman, 2007). Çalışma kapsamında “Matematik Tutum Ölçeği” ve “Kesirler Ünitesi Başarı Testi” deney ve kontrol gruplarına ön test, uygulama sonrasında ise son test olarak uygulanmıştır.
Araştırmanın nitel boyutunda; eğitsel bilgisayar oyunlarının öğrencilerde oluşturduğu algının derinlemesine incelenebilmesi ve duruma ilişkin betimlemenin yapılması amaçlanmıştır. Araştırmada deney grubundaki öğrencilerin, eğitsel oyunlarla ilgili görüşlerini içeren nitel veriler yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle elde
edilmiştir. Araştırmanın diğer nitel verileri uygulama sürecinde öğrencilerin her hafta eğitsel bilgisayar oyunlarıyla ilgili görüşlerini yazdıkları günlükleri ve uygulamanın ortasında ve sonunda olmak üzere iki kez toplanan yazılı öğrenci görüşlerinden elde edilmiştir. Birden fazla veri toplama aracı kullanılarak nitel veri çeşitliliği sağlanmaya çalışılmıştır.
Araştırma sürecinin akış şeması Şekil 2’ de gösterilmiştir.
Uygulama Öncesi Araştırma problemlerine yönelik veri toplama araçlarının geliştirilmesi
Uzman görüşlerinin alınması
Veri toplama araçlarının geçerlik güvenirlik çalışması
Ölçme araçlarının son şeklinin verilmesi Kazanım- etkinlik (oyun) eşleştirme Eğitsel oyunların belirlenmesi Taslak programın geliştirilmesi Uygulama ve oyunlarla ilgili uzman görüşlerinin ve informal öğretmen görüşlerinin alınması
Oyun tabanlı etkinliklere son halinin verilmesi
Uygulama Süreci
Uygulama Sonrası
Şekil 2: Araştırmanın Akış Şeması
Şekil 2’ de görüldüğü gibi öncelikle alanyazın taraması yapılmıştır ve
araştırmanın amacı doğrultusunda problem durumları belirlenmiştir. Matematik öğretim programı incelenerek araştırmanın hangi üniteyi ve kazanımları kapsayacağı
belirlenerek, belirlenen kazanımlara uygun oyun tabanlı etkinlikler tasarlanmıştır. Alt problem durumları ve konu kapsamı belirlendikten sonra araştırma yöntemi ve veri toplama araçları belirlenmiştir. Veri toplama araçları için uzman görüşleri alınmış, geçerlilik güvenirlik çalışmaları yapılmış ve veri toplama araçlarının son şekli verilmiştir. Daha sonra araştırmanın gerçeleştirileceği okul belirlenmiştir. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü etik kurulundan etik izni ve Manisa İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nden araştırma için gerekli izinler alınmıştır (Ek 1).
Uygulama süreci
Video kaydı
Etkinlik sonu öğrenci günlüklerinin
alınması Uygulamaya yönelik yazılı
öğrenci görüşlerinin
alınması
Uygulama sonrası
1.Son testlerin uygulanması
Akademik başarı testi
Matematik tutum ölçeği 2.Uygulamaya yönelik
yazılı öğrenci görüşlerinin alınması
3.Öğrencilerle görüşme
4.Verilerin analizi ve yorumlanması
Çalışmanın dokusuna uygun olarak deney ve kontrol gruplarının belirlenmesinin ardından, her iki gruba akademik başarı testi ve matematik tutum ölçeği ön testleri uygulanmıştır. Uygulama sürecinde deney ve kontrol grubunun dersleri araştırmacı tarafından yürütülmüştür ve tüm süreç kamera ile kayıt altına alınmıştır. Uygulama sürecinde deney grubu öğrencilerinin eğitsel bilgisayar oyunlarla ilgili görüşlerini yazdıkları öğrenci günlükleri ve uygulamayla ilgili yazılı görüşleri alınmıştır. Uygulama sonrasında deney ve kontrol grubu öğrencilerine akademik başarı testi ve matematik tutum ölçeği son test olarak uygulanmıştır. Ayıca uygulama sonrasında deney grubu öğrencilerinin uygulamaya ilişkin yazılı görüşleri alınmıştır ve araştırmacı tarafından belirlenen 10 deney grubu öğrencisiyle yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır.
Toplanan tüm veriler analiz edilmiştir ve yorumları yapılmıştır.
3.2. Çalışma Grubu ve Araştırma Ortamı