Araştırmada iki farklı nitel veri toplama yöntemi ve bu yöntemlere uygun araçlar kullanılmıştır. Bu veri toplama yöntemlerinden birincisi görüşme sorularıdır. Katılımcıların, kültür aktarımı ve kültürel kimliğin geliştirilmesi konusunda görüş, öneri ve beklentilerini öğrenmek amacıyla açık uçlu sorulara dayanan yarı yapılandırılmış görüşme soruları sorulmuş, cevaplar usulüne uygun olarak yazıya
Veliler Cinsiyet Sınıf Mezuniyet Katıldığı Alan
V1 Erkek
4/B İlkokul Bireysel Görüşme
V2 Erkek 4/B
İlkokul Bireysel Görüşme
V3 Kadın 4/B
İlkokul Bireysel Görüşme
V4 Erkek 4/B
Lise Bireysel Görüşme
V5 Erkek 4/B
Lisans Bireysel Görüşme
V6 Erkek 4/B
Lisans Bireysel Görüşme
V7 Erkek 4/B İlkokul Bireysel Görüşme
V8 Kadın 4/B Lise Bireysel Görüşme V9 Kadın 4/B Lise Bireysel Görüşme V10 Erkek 4/B Ortaokul Bireysel Görüşme V11 Kadın 4/B İlkokul Bireysel Görüşme V12 Kadın 4/B Lise Bireysel Görüşme
dökülmüştür. Daha sonra verilen cevaplar analiz edilerek tablolaştırılmış ve sonuçlara ulaşılmıştır.
Araştırmadaki ikinci veri toplama yöntemi ise dokümanlardır. Araştırmada, öğrencilerin geleneksel çocuk oyunlarına katılımları da sağlanmış olup bu oyunların düzenlenme, turnuva ve protokol törenleri resmedilmiştir. Ayrıca konuyla ilgili alan yazın taraması yapılarak konu hakkında farklı bilgilere ulaşılmıştır.
3.3.1. Geçerlik ve Güvenirlik
Araştırmanın geçerlik ve güvenirliğini artırmak için aşağıdaki uygulamalar gerçekleştirilmiştir:
a) Veri toplama araçlarının yapı geçerliğini artırmak için, birden fazla veri toplama yöntemi (bireysel görüşme ve doküman analizi) kullanılmıştır. Bir başka anlatımla veri toplamada çeşitleme yoluna gidilmiştir. Ayrıca görüşmeler sırasında araştırmaya katılanlara hiç bir şekilde yönlendirilme yapılmamıştır. Görüşme sırasında ara sorular sorulmuştur. Bu sorular katılımcıyı yönlendirme amaçlı değildir.
b) Veri toplama araçlarının iç geçerliğini (inandırıcılığını) artırmak için, görüşme formu geliştirilirken ilgili alan yazın incelemesi sonucunda konu ile ilgili kavramsal bir çerçeve oluşturulmuştur. İçerik analizinde temalar ve temaları oluşturan alt temaların kendi aralarındaki ilişkileri ile her bir temanın kendi aralarındaki ilişkisi kontrol edilerek bütünlük sağlanmıştır. Ayrıca İl Milli Eğitim Müdürlüğünden araştırma için izin alınmış olup, görüşme kayıtları alınmadan önce yönetici, öğretmen, öğrenci ve velilerin yazılı onayları alınmıştır. Böylece araştırmacı ve katılımcılar arasında önceden mutabakata varılmış bu durum araştırmaya olan güvenin artmasını sağlamıştır.
c) Veri toplama araçlarının dış geçerliğini (aktarılabilirliğini) artırmak için, araştırma süreci ve bu süreçte yapılanlar ayrıntılı bir şekilde açıklanmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda araştırmanın modeli, çalışma grubu, veri toplama aracı, veri toplama süreci, verilerin çözümlenmesi ve analitik genelleme yöntemiyle alan yazında yapılmış konu ile ilgili araştırmalarla yapılan karşılaştırmalarla kurama genelleme yapılarak yorumlanması detaylı bir şekilde tanımlanmıştır.
d) Veri toplama araçlarının iç güvenirliğini (tutarlılığını) artırmak için, araştırma esnasında elde edilen bulgular hiç bir yorum ya da değişiklik yapılmadan olduğu gibi aktarılmıştır.
İç güvenirlik için kappa analizi kullanılmıştır. Uzman 3 kişiye önceden hazırlanmış olan görüşme soruları, olumlu-kısmen-olumsuz şeklinde kodlanarak değerlendirmeleri istenmiştir.
Önceden hazırlanarak yöneticilere sorulacak olan 11 görüşme sorusu, kappa analizine göre madde madde formül kullanılarak çözümlenmiştir. -1, 0, 1 aralığında değerlendirilen görüşme sorularından 0 ve -1 aralığındaki 5 soru görüşmeden çıkarılmış 0,333 değeri alan 1 soru ve 1 değeri alan 5 toplam da 6 soru görüşme kayıtlarında kullanılmak üzere hazırlanmıştır.
Önceden hazırlanarak öğretmenlere sorulacak olan 12 görüşme sorusu, Kappa analizine göre madde madde formül kullanılarak çözümlenmiştir. -1, 0, 1 aralığında değerlendirilen görüşme sorularından 0 ve -1 aralığındaki 2 soru görüşmeden çıkarılmış 0,333 değeri alan 1 soru ve 1 değeri alan 9, toplam da 10 soru görüşme kayıtlarında kullanılmak üzere hazırlanmıştır.
Önceden hazırlanarak öğrencilere sorulacak olan 8 görüşme sorusu, Kappa analizine göre madde madde formül kullanılarak çözümlenmiştir. -1, 0, 1 aralığında değerlendirilen görüşme sorularından 0 ve -1 aralığındaki soru çıkmamış olup 1 puan alan toplam 8 soru görüşme kayıtlarında kullanılmak üzere hazırlanmıştır.
Önceden hazırlanarak velilere sorulacak olan 11 görüşme sorusu, Kappa analizine göre madde madde formül kullanılarak çözümlenmiştir. -1, 0, 1 aralığında değerlendirilen görüşme sorularından 0 ve -1 aralığındaki 2 soru görüşmeden çıkarılmış 0,333 değeri alan 1 soru ve 1 değeri alan 8, toplam da 9 soru görüşme kayıtlarında kullanılmak üzere hazırlanmıştır.
Diğer yandan görüşme kayıtları için hazırlanan yarı yapılandırılmış ve demografik sorular önceden akademisyenlere gösterilip düzenlenerek son haline getirilmiştir.
3.3.2. Görüşme Kayıtları
Bu çalışmada, kültür aktarımı ve kültürel kimliğin geliştirilmesi ile ilgili farklı kaynaklar incelenmiş ve görüşme soruları hazırlanmıştır. Daha sonra uzman kişilerinde görüşleri alınarak sorular tekrar şekillendirilip son halini almıştır.
Katılımcıların kültür aktarımı ve kültürel kimliğin geliştirilmesine dair görüşlerini elde etmek amacıyla geliştirilen açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme soruları, teknolojik araçlar kullanılarak kayıt altına alınmış ve yazıya aktarılmıştır. Görüşme, bireylerin farklı konulardaki bilgi, tutum, davranışları ile bunların nedenlerini öğrenmede kullanılan en kısa yoldur. Görüşme, belirli niteliklere sahip kişilerin, önceden belirlenen örneklem grubundaki bireylerle farklı yerlerde bir araya gelmesiyle gerçekleşir (Yazıcıoğlu, Erdoğan, 2014, s.154).
Öğrencilere uygulanan görüşme formunda 13, öğretmenlere uygulanan görüşme formunda 16, velilere uygulanan görüşme formunda 14 ve yöneticilere uygulanan görüşme formunda 13 soru yer almaktadır. Yarı yapılandırılmış soru tekniği sayesinde katılımcıların açık uçlu sorularda zorlandıkları kısımlar yeni sorular ile açıklığa kavuşturulmuştur. Böylece sorulara verilen cevaplar hedefinden uzaklaşmadan net verilere doğru yön almıştır.
3.3.3. Dokümanlar
Antalya İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından düzenlenen ''Geleneksel Çocuk Oyunları'' turnuvaları 2015-2016 eğitim-öğretim yılında da düzenlenmiştir. Bu yarışmalar 2. sınıflarda yağ satarım bal satarım, 3. sınıflarda mendil kapmaca ve 4. sınıflarda tombik oyunları şeklinde belirlenmiştir. Çandır Mahallesi Şehit Öğretmen Mustafa Saadettin Küçük İlkokulu 4. sınıfları olarak tombik yarışmasına katılınmış ve bu yarışma ile ilgili resimler doküman olarak kullanılmıştır.