AFA Analizinden Sonra Ölçeklerin Güvenilirlik Analizleri ve Ölçeklerde Yer Alan İfadelerin Aritmetik Ortalama Değerler

Güvenilirlik, "bir ölçümün hatalardan arındırılmış olması ve tekrar yapılan ölçümlerde tutarlı, istikrarlı sonuçlar vermesidir" (Şencan, 2005, 14) . Başka bir deyişle, tekrarlandığı durumlarda aynı sonucu verme derecesine güvenilirlik olarak ifade edilmektedir (Yazıcıoğlu ve Erdoğan, 2014, 248). Çalışmada kullanılan ölçeklere AFA analizi uygulanmış ve AFA analizi sonucunda ortaya çıkan yapıların güvenilirliğini belirlemek için Cronbach Alpha (α) değerleri ele alınmıştır. İlgili alanyazında araştırmacıların genellikle güvenilir bir ölçeğin Cronbach Alpha değerini en az .70 olarak kabul etmektedirler (Altunışık vd, 2012; Rybina vd, 2010).

Tablo 17’de Türk turistlerin yurtdışına yönelik algıladıkları destinasyon riski ölçeğine ait Cronbach Alpha değerleri ve ifadelere ait aritmetik ortalama değerleri ile standart sapma değerleri verilmiştir. Ölçeğin genel güvenilirliği (α) .892'dir. Ölçekte yer alan her bir maddenin ölçekten çıkarılması durumunda α değerinde önemli düzeyde olumlu veya olumsuz olarak herhangi bir değişme olmamıştır. AFA analizi sonucunda ortaya çıkan boyutların α değerlerine bakıldığında “finansal risk” boyutunun α değeri .890; “fiziksel risk” boyutunun α değeri .873; “psikolojik risk” boyutunun α değeri .876 düzeyinde ortaya çıkmıştır. Yurtdışına yönelik algılanan risk ölçeğinin genel ortalaması 2,95 düzeyindedir. Finansal risk boyutunun aritmetik ortalaması 3,48 düzeyindedir ve aritmetik ortalaması en yüksek boyuttur. Daha sonra ortalaması en yüksek boyut psikolojik risk ( =2,68) olmuştur. Fiziksel risk açısından aritmetik ortalama ele alındığında ortalama düzeyi en düşük boyut olduğu ( =2,29) ortaya çıkmıştır.

89

Tablo 17. Algılanan Risk Faktörlerine İlişkin Ölçeğin Güvenilirliği ve İfadelere Ait Aritmetik Ortalamalar İ. S. (N) C.A. (α) M.S. (α) s.s.

Algılanan Risk Ölçeği 15 ,892 2,95

F1 Finansal Risk 7 ,890 3,48 1,124

Risk27 Yurtdışına gitmek için yaptığım harcamanın karşılığını _{alamayacağımdan endişelenirim.} ,886 2,73 1,234 Risk28 Yurt dışına gitmenin yurtiçindeki tatil imkanlarına göre _{daha pahalı olduğunu düşünüyorum. ,885 4,00 ,829} Risk29 Yurtdışına gitmek için yapacağım harcamalar nedeniyle _{finansal sıkıntı yaşamaktan endişe duyarım. ,878 3,77 1,061} Risk30 Yurtdışı tatilinde beklenmeyen harcamalarla _{karşılaşmaktan endişe duyarım.} ,881 3,61 1,172 Risk31 Yurtdışına gitmek için pasaport ve vize işlemleri beni _{endişelendirir. ,883 3,54 1,191} Risk15 Yurtdışında tatil yapmak (ulaşım, prosedür vb. nedenlerle) _{tatil süremi azaltır.} ,884 3,34 1,224 Risk16 Yurtdışına gitmek için hazırlanmak zaman alır. _{,882 3,36 1,158}

F2 Fiziksel Risk 4 ,873 2,29 1,029

Risk8 Yurtdışında bulaşıcı hastalıklar (HIV, Domuz gribi, sars _{vb.) bulunmaktadır.} ,883 2,43 1,114 Risk12 Yurtdışında kapkaç gibi küçük hırsızlıklar fazladır. _{,890 2,45 ,982} Risk13 Yurtdışında sıklıkla terör olayları yaşanmaktadır. ,889 2,12 ,970 Risk14 Yurtdışında politik istikrarsızlıklar bulunmaktadır. _{,890 2,16 1,051}

F3 Psikolojik Risk 4 ,876 2,68 1,182

Risk23 Yurtdışında yanlış anlaşılmaların ve sorunların kaynağı dil _{zorlukları olabilir. ,890 3,52 ,980} Risk24 Yurtdışındayken stresli ve gergin olurum _{,883 2,49 1,182} Risk25 Yurtdışında kendimi psikolojik olarak rahatsız hissederim ,881 2,45 1,287 Risk26 Yurtdışında tatil yapma düşüncesi beni kaygılandırır. ,883 2,26 1,282

İ. S: İfade Sayısı / C.A.:Cronbach Alpha Değeri / M.S.: Madde Silindiğinde Cronbach Alpha Değeri

Yanıt kategorileri: 1:Kesinlikle katılmıyorum ……2………3….…4…… 5:Kesinlikle katılıyorum

Tablo 18'de Türk turistlerin yurtdışına yönelik destinasyon seçimini etkileyen unsurlar ölçeğine (DSEU) ait Cronbach Alpha değerleri ve ifadelere ait aritmetik ortalama değerleri ile standart sapma değerleri verilmiştir. Ölçeğin genel güvenilirliği (α) .904'tür. Ölçekte yer alan her bir maddenin ölçekten çıkarılması durumunda α değerinde önemli düzeyde olumlu veya olumsuz olarak herhangi bir değişme olmamıştır.

AFA analizi sonucunda ortaya çıkan boyutların α değerlerine bakıldığında “doğal ve tarihi çevre” boyutunun α değeri .876; “yeni deneyimler” boyutunun α değeri .901; “eğlence” boyutunun α değeri .861; “bilgi arayışı ve kaçış” boyutunun α

90

değeri .860 ve “kalite ve güvenlik” boyutunun α değeri .819 düzeyinde ortaya çıkmıştır. Yurtdışına yönelik destinasyon seçimini etkileyen unsurlar ölçeğinin genel ortalaması 4,07 düzeyindedir. “kalite ve güvenlik” boyutunun aritmetik ortalaması 4,23 düzeyindedir ve aritmetik ortalaması en yüksek boyuttur. Bunu sırasıyla “doğal ve tarihi çevre” boyutu ( =4,10); “yeni deneyimler” ( =4,02); “eğlence” ( =3,99) boyutu olmuştur. Aritmetik ortalaması en düşük boyut ise “bilgi arayışı ve kaçış” boyutu ( =3,98) olmuştur.

Tablo 18. Destinasyon Seçimini Etkileyen Faktörlere İlişkin Ölçeğin Güvenilirliği ve İfadelere Ait Aritmetik Ortalamalar

İ. S. (N) C.A. (α) M.S . (α) s.s. Destinasyon Seçimi Etkileyen Unsurlar 21 ,904 4,07

F1 Doğal ve Tarihi Çevre 5 ,876 4,10 ,733

cek23 Yurtdışındaki şehirden uzak (kırsal) alanları görmek benim için _önemlidir. ,902 3,65 ,930 cek24 Yurtdışındaki tarihi binaları ve yerleri görmek benim için _önemlidir. ,897 4,27 ,683 cek25 Yurtdışındaki değerli ekolojik yerleri ziyaret etmek benim için _önemlidir. ,897 4,26 ,666 cek26 Yurtdışındaki olağanüstü manzaraları görmek benim için _önemlidir. ,897 4,30 ,678 it22 Yurtdışında benzer ilgi alanlarına sahip insanlarla buluşmak _{benim için önemlidir.} ,898 4,04 ,712

F2 Yeni Deneyimler 4 ,901 4,02 ,747

it1 Yurtdışında yeni ve farklı hayat tarzları deneyimlemek benim _{için önemlidir.} ,899 4,01 ,750 it2 Yurtdışında yerel halkla tanışmak benim için önemlidir. ,898 4,03 ,743 it3 Yurtdışında farklı kökenden (milliyetten) insanlar görmek benim

için önemlidir. ,898 4,00 ,769

it5 Yurtdışında yeni ve farklı insanlarla tanışmak benim için _önemlidir. ,898 4,04 ,729

F3 Eğlence 4 ,861 3,99 ,740

it13 Yurtdışından eve döndüğümde hakkında konuşabileceğim bir yer _{ziyaret etmiş olmak benim için önemlidir.} ,898 4,05 ,676 it14 Yurtdışında heyecan yaşamak benim için önemlidir. ,897 4,11 ,710 it15 Yurtdışında eğlenmek benim için önemlidir. ,898 4,11 ,719 it16 Yurtdışına gidip arkadaşlarımın daha önce bulunmadıkları _{yerlere gitmek benim için önemlidir.} ,902 3,72 ,858

F4 Bilgi Arayışı ve Kaçış 4 ,860 3,98 ,798

it8 Yurtdışına giderek yoğun iş hayatından uzaklaşmak benim için _önemlidir. ,899 3,81 ,862 it9 Yurtdışına giderek sıradanlıktan kaçmak benim için önemlidir ,899 3,86 ,849

91 Tablo 18’in devamı

it10 Yurt dışına giderek daha önce ziyaret etmediğim yerlere gitmek _{benim için önemlidir.} ,898 4,16 ,709 it12 Yurtdışında bulunan destinasyonların benzersizliklerini görmek _{ve deneyimlemek benim için önemlidir.} ,897 4,08 ,772

F5 Kalite ve Güvenlik 4 ,819 4,23 ,663

cek27 Yurtdışındaki yerlerin hijyen ve temizlik standartlarına sahip _{olması benim için önemlidir.} ,906 4,28 ,656 cek28 Yurtdışındaki yerlerin kişisel güvenlik koşullarına sahip olması _{benim için önemlidir.} ,903 4,22 ,628 cek31 Yurtdışı seyahatinin en iyi şartlara sahip olması benim için _önemlidir. ,904 4,23 ,684 cek32 Yurtdışında tatil yapmanın, hesapladığım tatil parasına değer _{olması benim için önemlidir.} ,902 4,22 ,685

İ. S: İfade Sayısı / C.A.: Cronbach Alpha Değeri / M.S.: Madde Silindiğinde Cronbach Alpha Değeri

Yanıt kategorileri: 1:Kesinlikle katılmıyorum ……2………3….…4…… 5:Kesinlikle katılıyorum

Tablo 19’da Türk turistlerin Hindistan’a yönelik tatil satın alma niyetlerini ölçmek için kullanılan ölçeğe ait Cronbach Alpha değerleri ve maddelere ait aritmetik ortalama ile standart sapma değerleri verilmiştir. Ölçeğin genel güvenilirliği (α) .910'dur. Ölçekte yer alan her bir maddenin ölçekten çıkarılması durumunda α değerinde önemli düzeyde olumlu veya olumsuz olarak herhangi bir değişme olmamıştır. Bu sonuçlara göre Hindistan’a yönelik tatil satın alma niyeti ölçeğinin oldukça güvenilir olduğu söylenebilir. Ayrıca ölçekte yer alan ifadelerin toplam aritmetik ortalaması 2,22 olarak tespit edilmiştir.

Tablo 19. Hindistan’a Yönelik Tatil Satın Alma Niyetine Ait Ölçeğin Güvenilirliği ve İfadelere Ait Aritmetik Ortalamalar

İ. S. (N) C.A. (α) M.S. (α) s.s.

Tatil Satın Alma Niyeti 6 ,910 2,22

Hin1 Hindistan’da tatil yapmak isterim. ,876 2,50 1,365 Hin2 Hindistan’daki tatil yerleri hoşuma gider. ,886 2,36 1,215 Hin3 Hindistan’a önümüzdeki 3 yıl içinde tatil amaçlı gitmek _isterim. ,904 1,95 1,013 Hin4 Hindistan’da yapacağım tatil için, Türkiye’de yapacağım _{tatilden %10 daha fazla ödemeye razı olurum.} ,909 2,36 1,206 Hin5 Her zaman tatil yaptığım yerden vazgeçmek zorunda kalsam, _{Hindistan’da tatil yapmayı tercih ederim.} ,899 2,02 1,119 Hin6 Tanıdığım kişilere de Hindistan’da tatil yapmaları hususunda _{tavsiyelerde bulunurum.} ,884 2,17 1,243

İ. S: İfade Sayısı / C.A.:Cronbach Alpha Değeri / M.S.: Madde Silindiğinde α değeri

92

Tablo 20’de Türk turistlerin İtalya’ya yönelik tatil satın alma niyetlerini ölçmek için kullanılan ölçeğe ait Cronbach Alpha değerleri ve maddelere ait aritmetik ortalama ile standart sapma değerleri verilmiştir. Ölçeğin genel güvenilirliği (α) .910'dur. Ölçekte yer alan her bir maddenin ölçekten çıkarılması durumunda α değerinde önemli düzeyde olumlu veya olumsuz olarak herhangi bir değişme olmamıştır. Bu sonuçlara göre İtalya’ya yönelik tatil satın alma niyeti ölçeğinin oldukça güvenilir olduğu söylenebilir. Ayrıca ölçekte yer alan ifadelerin toplam aritmetik ortalaması 2,22 olarak tespit edilmiştir.

Tablo 20.İtalya’ya Yönelik Tatil Satın Alma Niyetine Ait Ölçeğin Güvenilirliği ve İfadelere Ait Aritmetik Ortalamalar

İ. S. (N) C.A. (α) M.S. (α) s.s.

Tatil Satın Alma Niyeti 6 ,910 3,5

3

Ita1 İtalya’da tatil yapmak isterim. ,893 3,85 1,002 Ita2 İtalya’daki tatil yerleri hoşuma gider. ,892 3,75 ,974 Ita3 İtalya’ya önümüzdeki 3 yıl içinde tatil amaçlı gitmek isterim. ,891 3,39 1,028 Ita4 İtalya’da yapacağım tatil için, Türkiye’de yapacağım tatilden _{%10 daha fazla ödemeye razı olurum.} ,900 3,42 1,105 Ita5 Her zaman tatil yaptığım yerden vazgeçmek zorunda kalsam, _{İtalya’da tatil yapmayı tercih ederim.} ,902 3,28 1,265 Ita6 Tanıdığım kişilere de İtalya’da tatil yapmaları hususunda _{tavsiyelerde bulunurum.} ,888 3,54 1,011

İ. S: İfade Sayısı / C.A.:Cronbach Alpha Değeri / M.S.: Madde Silindiğinde α değeri

Yanıt kategorileri: 1:Kesinlikle katılmıyorum ……2……3……4…… 5:Kesinlikle katılıyorum

Tablo 21’de Türk turistlerin İran’a yönelik tatil satın alma niyetlerini ölçmek için kullanılan ölçeğe ait Cronbach Alpha değerleri ve maddelere ait aritmetik ortalama ile standart sapma değerleri verilmiştir. Ölçeğin genel güvenilirliği (α) .935'tir. Ölçekte yer alan her bir maddenin ölçekten çıkarılması durumunda α değerinde önemli düzeyde olumlu veya olumsuz olarak herhangi bir değişme olmamıştır. Bu sonuçlara göre İran’a yönelik tatil satın alma niyeti ölçeğinin oldukça güvenilir olduğu söylenebilir. Ayrıca ölçekte yer alan ifadelerin toplam aritmetik ortalaması 2,48 olarak tespit edilmiştir.

93

Tablo 21.İran’a Yönelik Tatil Satın Alma Niyetine Ait Ölçeğin Güvenilirliği ve İfadelere Ait Aritmetik Ortalamalar

İ. S. (N) C.A. (α) M.S. (α) s.s.

Tatil Satın Alma Niyeti 6 ,93

5

2,4 8

İran

1 İran’da tatil yapmak isterim.

,930 2,73 1,166

İran

2 İran’daki tatil yerleri hoşuma gider.

,917 2,45 1,107

İran

3 İran’a önümüzdeki 3 yıl içinde tatil amaçlı gitmek isterim.

,920 2,57 1,079

İran 4

İran’da yapacağım tatil için, Türkiye’de yapacağım tatilden

%10 daha fazla ödemeye razı olurum. ,924 2,40 1,101 İran

5

Her zaman tatil yaptığım yerden vazgeçmek zorunda kalsam,

İran’da tatil yapmayı tercih ederim. ,922 2,50 1,167

İran6 Tanıdığım kişilere de İran’da tatil yapmaları hususunda _{tavsiyelerde bulunurum.} ,926 2,23 1,109 İ. S: İfade Sayısı / C.A.:Cronbach Alpha Değeri / M.S.: Madde Silindiğinde α değeri

Yanıt kategorileri: 1:Kesinlikle katılmıyorum ……2……3……4…… 5:Kesinlikle katılıyorum