ALTINCI DERSİN YORUMU

Öğretmen bir ders önceden işlenecek olan konuyu ve getirilecek olan malzemeyi belirtmiş olduğundan öğrenciler derse hazırlıklı gelmişlerdir. Öğretmen dokumanın bizim kültürümüzün bir parçası, kullanım amacına , üzerinde kullanılan motiflerin bir anlamı olduğuna ve dokuyan kişinin duygularını çalışmasına yüklediğine yüzeysel olarak değinmiş fakat öğrencilerin bu konuyu daha iyi kavramaları için değişik öğretim metotları kullanmamıştır. Direkt olarak uygulamalı çalışmaya geçilmiştir.

Öğretmen öğrencilerin desen ve renk konusuna karışmamış, kendi yaratıcılıklarını ortaya koymalarına fırsat vermiştir. Fakat direkt olarak çalışmaya geçmiş öğrencilerin tasarım yapmalarına fırsat vermemiştir. İlk önce kareli kağıtlar üzerinde desen oluşturmalarını ve bu çalışmalarını renklendirmelerini isteyerek öğrencinin düşünmesine fırsat verip ne yapacağını bilerek uygulamaya başlamasını sağlayabilirdi.

Ders süresinin iki saat olması bir avantaj olmasına rağmen, öğretmen sınıfın dikkatinin konuya çekilmesini sağlayamamış öğrenciler aralarında konuşarak ve ayakta dolaşarak dersin süresinden çalmışlardır.

Öğretmen etnografya müzesine gezi düzenleyerek müzedeki halıları öğrencilerin birebir olarak görmesini sağlayabilir, gezi sırasında halı sanatının tarihini üzerinde kullanılan renkleri, motifleri, motiflerin anlamlarını anlatarak öğrenmeyi destekleyebilirdi.

VI.BÖLÜM

6.SONUÇ VE ÖNERİLER

Bu araştırmada ilköğretim ikinci kademede Geleneksel Türk El Sanatlarını eğitiminin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada karşılaşılan en büyük sorun gözlem yapma konusunda yaşanmıştır. Bu tez için yapılan çalışmalar sonucunda görüldü ki ilköğretim ikinci kademede Geleneksel Türk El Sanatları konusu resim-iş ve iş eğitimi müfredatında yer almıştır. Fakat çoğunlukta resim-iş öğretmenleri bu konularını planlarına almayarak işlememeyi tercih etmişlerdir. Bu da araştırma aşamasında bir engel olarak karşımıza çıkmıştır. Ders olarak işleyen öğretmenlerimiz ise sadece öğrencilerden iyi bir çalışma almak için uğraşmış, konuyu yüzeysel olarak işlemiştir. İş eğitimi derslerinde Geleneksel Türk El Sanatlarının daha ağırlıklı olarak işlendiği gözlemlenmiştir.

Çocuklara dersin ana konusu tasarım olmasına rağmen ellerine çizilmiş motif verilerek çalışma yaptırılmıştır. Bunun sonucunda da öğrencilerden orijinal çalışmalar elde edilememiştir. Sanat eğitimi bir bütündür, her şeyden önce temel tasarım derslerinin üzerinde önemle durulması gerekmektedir. Öğrenciler renk ve desen konusunda yeterince eğitilmelidir.

Doğru bir sanat eğitimi için gerekli olan tüm koşulların sağlanmış olması gereklidir. Donanımlı bir öğretmen, uygun fiziki koşullar, amacına uygun programlar ve yöntemlerle bir yerlere varılabileceği açıkça ortadadır.

Okulların çoğunda görsel sanatlar eğitimi için bir atölye bulunmadığı görülmüştür. Dersler halen sınıflarda yapılmaktadır. Sınıflar fiziki açıdan sanat etkinliklerinin gerçekleştirilmesi açısından uygun değildir. Bundan dolayı okullarda sanat eğitimi için atölyeler düzenlenmelidir. Bunun yanı sıra gerekli olan araç ve gereçler de temin edilmelidir.

Sanat eğitiminin yapılacağı ders saatleri yetersizdir. Yapılan gözlemlerde görüldüğü gibi kırk dakikalık süre konuyu işleme açısından yetersiz kalmıştır. Dersin amacına ulaşmasında sorun yaşanmaktadır. Uygulamalı derslerde öğrencilere ön bilginin aktarımı, öğrencinin fiziki ve düşünce olarak hazırlanması, çalışmaya başlayarak bir ürün

ayarlaması gerekmektedir. İş eğitimi dersleri süre açısından daha yeterli bir konuma sahiptir.

Öğretme için gerekli koşullar sağlandıktan sonra, öğretmenlerin de gerekli bilgi donanımına sahip olması ve konunun önemini kavramış olması gerekir. Öğretmenlerimizin kültürüne sahip çıkan, geliştirilmesi ve yaşatılması için yaratıcı fikirleri olan, bu konuda araştırmalar yapan, yaratıcı fikirler üretebilen bireyler olması gerekmektedir.

Öğretmenlerimiz Geleneksel Türk El Sanatları konularında hizmet içi eğitim kurslarına katılarak kendilerini geliştirmelidirler.

Sanat eğitimi derslerinde Geleneksel El Sanatı örneklerimiz için estetik eleştiri yöntemi kullanılabilir. Bu şekilde yapılan bir inceleme ile Geleneksel Türk Sanatlarımızın gerekli olan plastik unsurları taşıdığı öğrenciler tarafından görülebilir. Tasarım konusunda özgün birer örnek olduğunu daha iyi kavrayabilirler.

Öğretmenler öğrencileri müzelere götürerek Geleneksel Türk Sanatlarımız, kültürümüz konusunda öğrencilerini bilgilendirebilirler.

Öğrencilere Geleneksel Türk El sanatları hakkında ödevlendirerek araştırma yapmaya sevk edebilirler.

Geleneksel Türk El sanatlarını daha iyi kavrayabilmeleri için oyunlar üretilerek sınıfın toplu olarak katılımı sağlanabilir.

Hala ilköğretim birinci kademede sınıf öğretmenleri, ikinci kademede diğer branş öğretmenleri resim- iş derslerine girmektedirler. Konu hakkında bilgi sahibi olmadıklarından sanat derslerinde kendi derslerini işlemektedirler. Bu nedenden dolayı çocuklarda yaratıcılık ve üretim kaybolmakta, çocuklar kendi yeteneklerinin farkına varamamaktadırlar. Bu nedenle ilköğretim birinci sınıftan itibaren sanat derslerine branş öğretmenleri girmesi gerekmektedir.

Geleneksel Türk El Sanatlarımızın gerek öğretmenler, gerek öğrenciler tarafından öneminin yeterince kavranmadığı yargısına varılmıştır. Öğretmenlerimizin öğrencileri kültürümüzü araştırmaya yönlendirmeleri yerinde olacaktır. Kültürümüzün insanlarımıza küçük yaşlardan itibaren öğretilmesi, sahip çıkılması gerekliliği ve öneminin kavratılması gerekliliği açıkça görülmektedir. Ülkemizde hızla artan şehirleşme ve sanayileşme beraberinde sosyal ve kültürel değişimleri de getirmektedir.

İnsanlarımızın yaşantısı, beğenileri değişmektedir. Giderek kültürel bir yabancılaşma meydana geldiği açıkça görülmektedir. Bu da beraberinde kültürümüzün, değerlerimizin yok olma tehlikesini doğurmuştur. Bu nedenle öğrencilerimize; geçmişle bugünü ayırt etmek, daha sonra da geçmişin anlamını bugünün anlamı ile bir bütün oluşturacak şekilde uyumlamak, gelenekselliğin bugünün değerlerine ancak kendi oluşturacağı yeni değerlerle ulaşabileceğini söylemeli ve öğretebilmeliyiz. El sanatlarının tüm alanlarında araştırıcı, çok yönlü ve yaratıcı düşünce tarzını benimsemek, benimsetilmesini amaçlamak ve bu doğrultuda çalışmak ,uygulama yapmak büyük önem taşımaktadır. Bunu sağlamak için yaratıcılık ve tasarım eğitiminin doğru olarak verilmesi önemli bir araç olacaktır. Bilgi, zeka ve yaratıcılık ile yoğrulmuş olan düşünce ürünü mutlaka kendini belli ederek sanat değeri taşıyan el sanatı eserlerinin ortaya çıkmasına neden olacaktır.

Gelişen teknoloji ile birlikte eskimeye, yok olmaya mahkum gibi görünen Geleneksel Türk El Sanatlarının yaşatılması, sahip çıkılması, manevi bir değer olarak saklanması ve sonraki nesillere aktarılması halkımızın sanata olan ilgisini arttırmak, gençlerimize öğrenmelerini yönlendirecek çalışmalar yaptırmakla mümkündür.

KAYNAKÇA

Aksoy,Ş.(1997). “Hat Sanat”ı.Kültür ve Sanat Dergisi Sayı 5. Kültür Bakanlığı Yayınları.

Aktan, L.( 1999). “2000’li Yıllarda geleneksel Türk Sanatlarının Dün, Bugün İkilemi.” 2000’li Yıllarda Türkiye’de Geleneksel Türk El Sanatlarının Sanatsal, Tasarımsal ve Ekonomik Boyutu Sempozyumu Bildirileri.Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.

Alakuş,A.(2003). “Dünden Bugüne Görsel Sanatlar Eğitimimizin Genel Bir

Görünümü”.Milli Eğitim Dergisi Sayı 160. Ankara:T.C. M.E.B.Yayınlar

Dairesi Başkanlığı.

Ana Britanica Ansiklopedisi,Cilt 6, 10,16

Aslanapa, O.(1993).Türk Sanatı El Kitabı. İstanbul: İnkılapKitapevi. Aslanapa, O.(2003).Türk Sanatı. İstanbul:Remzi Kitapevi.

Atalay,İ. (1990). “Resim Sanatı Üzerine.”Türk Edebiyat Dergisi.Eylül Sayısı.

Atatüre,H.(2001). İlköğretim Resim-iş (Sanat) Eğitiminde Karşılaştırmalı Durum

Çalışması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: G.Ü. Eğitim Bilimleri

Enstitüsü.

Barışta,Ö.(1984).Cumhuriyet Dönemi Türk Halk İşlemeciliği Desen ve Terminolojisinden

Örnekler.Ankara:G.Ü. Basın Yayın Yüksek Okulu Yayın Evi..

Baykasoğlu, N.(1994).Suzeni (İlme-Kasnak İşi). Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi.Ankara: Özkan Matbaacılık.

Bayram, S.(1999). “Eski Eserlerimizin Gelecek Nesillere Ulaşması İçin Türk El Sanatları

Vakıf Enstitüsü Kurulması Gereklidir.” 2000’li Yıllarda Türkiye’de

Geleneksel Türk El Sanatlarının Sanatsal, Tasarımsal ve Ekonomik Boyutu Sempozyumu Bildirileri.Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.

Birol,A.(1997). “Geleneksel Sanatların eğitimdeki Yeri ve Önemi.”Türkiye’de El Sanatları geleneği ve Çağdaş Sanatlar İçindeki Yeri Sempozyumu Bildirileri. Ankara:Türk Tarih Kurumu Basımevi.

Dağlı, Ş.(2000). “Geleneksel Türk Ebru Sanatı Felsefesi ve Soyut Sanatla İlintisi.” Türk Dünyası Kültür ve Sanat Sempozyumu. Süleyman Demirel Üniversitesi. Isparta: Altıntuğ Matbaası

Delibaş, S.(1995). “İşleme Sanatı.” Geleneksel Türk Sanatları. Ankara:T.C.Kültür Bakanlığı.

Demiriz,Y. “Anadolu Türk Sanatında Süsleme ve Küçük Sanatlar.”Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi Cilt 5.

Derman, U.(1977). Türk Sanatında Ebru. İstanbul: Ak Yayınları.

Diğler, M.(2000). “Osmanlı Minyatürüne Bir Bakış.” Türk Dünyası Kültür ve Sanat Sempozyumu. Süleymen Demirel Üniversitesi. Isparta: Altıntuğ Matbaası. Elhan S.(1998). Türk Ebru Sanatı. Tarihçesi, Yapım Teknikleri, Ebrucular. Ankara: Murat

Kitap ve Basın Yayın.

Elmas,H.(2000).Çağdaş Türk Resminde Minyatür Etkileri.Konya:İl Kültür Müdürlüğü. Erguvanlı,İ.(1997). “Türkiyede El Sanatları Geleneği ve Çağımızdaki Yeri.”Türkiye’de El

Sanatları Geleneği ve Çağdaş Sanatlar İçindeki Yeri Sempozyumu Bildirileri.Ankara:Türk Tarih Kurumu Basımevi.

Eti, S.(1977). Soyut Resim ve Ebru. Türkiyemiz. Ekim Sayı 23.

Güney, Z.-N.(1994). Osmanlı Süsleme Sanatı. Ankara: SFN Yapım Tasarım.

İrteş,S.(2000).Yaşayan Konyalı Sanatçılar ve Eserleri. Sayı 10.Konya: Selçuklu Belediyesi Kültür Yayınları.

Katrancı D.(2003). “Sanat Eğitimi Nasıl Olmalıdır?” Milli Eğitim Dergisi Sayı160. Ankara: T.C. M.E.B. Yayınlar Dairesi Başkanlığı.

Keskiner,C.( 1995). Hatai.Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları. Kırışoğlu,O.(1991).Sanatta Eğitim.Ankara:Nobel Yayıncılık.

Kurtuluş,Y.(2000). “Lise Resim dersi Öğretim Programının Çağdaş Sanatsal Eğitim

Bağlamında Değerlendirilmesi.” Milli Eğitim Dergisi Sayı 148.Ankara:

T.C.M.E.B. Yayınlar Dairesi Başkanlığı.

Markaloğlu, Ş. (1996). Dival İşleme ( Sırma, Maraş İşi ). Ankara: Özkan Matbaacılık. M.E.B.(2000). İlköğretim Okulu Resim-iş Programı 6-7-8.İstanbul:Milli Eğitim Basımevi.

M.E.B.(2002). İlköğretim Okulu İş Eğitimi Programı 6-7-8. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

Öney, G.(1995). “Çini ve Seramik.” Geleneksel Türk Sanatları. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.

Özel,M. (1995). Geleneksel Türk Sanatları. T.C. Kültür Bakanlığı. İstanbul: Cenk Ofset. Özel,M. (1996). Türkiye’nin Şaheserlerinden Örnekler. T.C. Kültür Bakanlığı. Ankara:

Pan Matbaacılık.

Özcan,H.(2002).Çocuk Resimlerinde Yaratıcılık ve Resim-iş Eğitimi İle Geliştirilmesi.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.İzmir:Sosyal Bilimler

Enstitüsü.

Özsoy,V.(2002). “Sanat Eğitiminde Müze ve Okul İşbirliği ve Müzeye Dayalı Bazı

Öğretim Yöntemleri.” Milli Eğitim Dergisi Sayı.153-154. Ankara: T.C.

M.E.B. Yayınlar Dairesi Başkanlığı.

Öztop,Ş.(1991). “Güzel Sanatlar Eğitiminde Yöntem.” Milli Eğitim Dergisi Sayı 106. Ankara: T.C. M.E.B.Yayınlar Dairesi Başkanlığı.

Öztürk, İ.(1994). Geleneksel Türk El Sanatlarına Giriş. Ankara: Özdemir Basım.

Pekpelvan,B.(1999). “Geleneksel Değerlerimizin Çağdaş Değerlere Ulaştırılması.”2000’li Yıllarda Türkiye’de Geleneksel Türk El Sanatlarının

Sanatsal,Tarımsal ve Ekonomik Boyutu.Ankara:Türk Tarih Kurumu Basımevi.

Salman, F.(1999).Tarihi Türk Kumaş Sanatı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzurum:Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Sarıoğlu,H.(1992). “El Sanatlarında Tasarım Eğitiminin Önemi.”Kamu ve Özel Kuruluşlarda Orta Öğretimde Üniversitelerde El Sanatlarına Yaklaşım ve Sorunları Sempozyumu Bildirileri.Ankara:Türk Tarih Kurumu Basımevi. Say,N.(2002). “Düz El Dokumalarından Kilimin İlk Öğretim Programlarında

Kullanılması Gerekliliği”. G.Ü.Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt 22 Sayı

Siphaioğlu,O.(1994). “Onyedinci Yüzyıl Saray Kumaşlarında Yozlaşma.” El Sanatlarına Yaklaşım ve Sorunları Sempozyum Bildirileri.Ankara:Türk Tarih Kurumu Basımevi.

Sürür,A.-A.(1992). “21.yy’da Geleneksel Türk El Sanatları İçin Öneri Ve Önlemler.” Kamu ve Özel Kuruluşlarda Orta Öğretimde Üniversitelerde El Sanatlarına Yaklaşım ve Sorunları Sempozyumu Bildirileri.Ankara:Türk Tarih Kurumu Basımevi.

Süslü,Ö.(1989).Tasvirlere Göre Anadolu Selçuklu Kıyafetleri. Ankara

Şatır,S.(1992). “El Sanatlarında Tasarım Eğitiminin Önemi.” Kamu ve Özel Kuruluşlarda Orta Öğretimde Üniversitelerde El Sanatlarına Yaklaşım ve Sorunları Sempozyumu Bildirileri.Ankara:Türk Tarih Kurumu Basımevi.

Tansuğ,S.(1988).Türk Resminde Yeni Dönem.İstanbul:Remzi Kitapevi.

Tepecik,A.(2002).Grafik Sanatlar.Tarih,Tasarım, Teknoloji.Ankara:Detay Yayıncılık. Tezcan,H.(1995). “Kumaş Sanatı.”Geleneksel Türk Sanatları.İstanbul.

Türkoğlu, S.(1995). “Ağaç Sanatı.” Geleneksel Türk Sanatları. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.

Türk Haber Dergisi.( 2006). “Cam’ın Büyülü Dünyası…Çeşm-i Bülbül… Nazar

Boncuğu… Vitray…” Ankara: Başbakanlık Basın Yayın ve Enformasyon

Genel Müdürlüğü. Mayıs. Sayı 6.

Ünver, E.(2002). Sanat Eğitimi.Ankara: Nobel Yayıncılık.

Ülker, M.(1995). Ciltçilik Sanatı. Geleneksel Türk Sanatları.Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.

Üstün, A.(1994). “Türk Tezhip Sanatı ve Bugünkü Eğitim Çalışmaları, Nakışhanelerin

Eğitim Çalışmalarına Etkileri, Gelecekte Neler Yapılabileceğine Dair Sınırlı Bir Araştırma.” Kamu ve Özel Kuruluşlarla Orta Öğretimde, Üniversitelerde

El Sanatlarına Yaklaşım ve Sorunları Sempozyumu Bildirileri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.

Yetkin, Ş.(1993).Türk Kumaş Sanatı, Başlangıçtan Bugüne Türk Sanatı. Ankara

Yıldırım,A.,Şimşek,H.(2003). Sosyal Bilimlerde Nitel araştırma Yöntemleri.

Yurdakul, A.(2000). “Türk Dönemleri Geleneksel El Sanatlarında Motifler ve Halıcılığımızın Tarihsel Gelişimi.” Türk Dünyası Kültür ve Sanat

Öğrencilerin Kağıttan Dokuma Çalışmaları