Altgruplarda AB Üyeliğine İstek

‘AB üyeliğine istek’ dercesi açısından ‘sivil toplum kuruluşları’ genel survey grubundan (N=732; n1=540, n2=192) tek başına (n=192) ele alınırsa, bu altgrubun da içinde bulunduğu

‘genel örneklem’de ‘üyeliği isteyenler’in %64,1 ve ‘istemeyenler’ in %23,8 karşın, bu altörneklemin %77,2’sinin AB üyeliğini istediği ve %16,9’unun istemediği, dolayısıyla da,

‘kurumlar’ altörnekleminde ‘AB üyeliği’nin çok daha yüksek oranda istendiği açıkça görülmektedir.

KKTC’nin AB’ye üye olmasına yönelik tutumlarda genel hane halkı görüşü ile kurum temsilcilerinin (fikir önderlerinin) görüşleri arasında bir fark olup olmadığını tespit etmek için, Varyans Analizi yöntemi kullanılarak istatistiksel bir test gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla, analizde kullanılmak üzere ve söz konusu yöntemin bir gereği olarak, 540 hane halkı verisi içinden rastgele 192 kişilik bir alt örneklem seçilmiştir. Bu alt örneklem verileri ile 192 kişilik kurum temsilcilerinden alınan yanıtlar karşılaştırıldığında, kurum temsilcilerinin, KKTC’nin AB üyesi

Grafik 4.6: Altgruplarda AB İlgisi

Q18. KKTC nin AB uyeligini nekadar ISTER?

olmasını, hane halkı üyelerine göre anlamlı derecede daha fazla istedikleri görülmüştür (F = 11.20, p ≤ .001). 5-basamaklı ölçek (1 = AB üyeliğini çok fazla istiyorum; 5 = AB üyeliğini hiç istemiyorum) üzerinde değerlendirildiğinde, kurum temsilcilerinin genel ortalaması 2.19, hane

halkı üyelerinin ortalaması ise 2.63’tür. Aynı soru, AB üyeliğini istiyorum, farketmez, ve AB üyeliğini istemiyorum şeklinde 3 kategori haline dönüştürüldüğünde, KKTC’nin AB üyeliği konusunda, hane halkı ve kurum temsilcilerinin verdiği yanıtların dağılımları aşağıda Şekil x’te

Sivil-Sosyal Gruplar (n=192) X KKTC'nin AB üyeliğini nekadar ister?

Yukarıda verildiği gibi, KKTC’nin AB üyeliğini isteyen katılımcıların çoğunluğu (%35.9’u), bunun nedeni olarak, “AB’nin büyük bir ekonomik ve siyasi güç olması ve bu siyasi gücün bir parçası olmayı istemek” olarak ifade etmişlerdir. Deneklerin en az sıklıkla (% 3.5) ifade ettiği neden ise, “Kendi şahsi ekonomik ve politik çıkarlarıma uygun olduğunu düşündüğüm için”

cevabıdır. Hane halkı ve kurum temsilcileri alt gruplarının nedenlere yönelik tercih dağılımları Şekil X’te sunulmaktadır. Deneklerin % 13.9’u, ankette sunulan nedenlerin dışında diğer nedenleri yazılı olarak ifade etmişlerdir.

Grafik 4.8: AB Üyeliği İçin Farklı Grupların Belirttikleri Nedenler

KKTC’nin AB üyeliğini istemeyen katılımcılar, bunun nedeni olarak en yüksek oranla (% 23.6),

“Avrupalılar Türk ve Müslümanları aralarında istememeleri” ifadesini belirtmişlerdir. % 21.8 oranla, ikinci sırada belirtilen neden ise, “Avrupalılara güvenilmez, tutarsız davrandıklarını gördüğüm için” şeklinde ifade edilmiştir. Hane halkı ve kurum temsilcilerinin öne sürdüğü nedenler Şekil x’te ayrı ayrı gösterilmektedir. Kurum temsilcilerinin büyük bir çoğunluğunun (%

32.65’inin), ankette sunulan nedenlerin dışında diğer nedenleri yazılı olarak ifade etmişlerdir.

Katılımcılar, şu anda Kıbrıs Türklerinin AB üyeliği konusuna ve AB’ye yönelik ve ilgi ve heyecanının çok az olduğunu düşünmektedirler. 5-basamaklı Likert-tipi ölçek üzerinde (1 = Çok fazla; 5 = Hiç yok), katılımcıların genel ortalamasının 3.39 olduğu ve % 34.5 oranla en sık ifade edilen seçeneğin 4 (Çok az) olduğu tespit edilmiştir. Ancak, katılımcılar 2004 Mayıs öncesini

Grafik 4.9: . KKTC’nin AB’YE Üye Olmaması İçin Farklı Grupların Belirttikleri Nedenler

tc ab uyesi olmazsa rumlarin kibris turklerin adadan silecek kibrisi tc nin etkisi disinda bir helen adasina donusecegind

abnin turkleri azinlik durumuna getirip rumun insafina birak avrupalilara guvenilmez tutarsiz davrandiklarini gordugumden

ab nin turk ve muslumanlari aralarinda istemedikleri icin

değerlendirdiklerinde, Kıbrıs Türklerinin AB üyeliğine yönelik ilgi ve heyecanının çok olumlu olduğu görülmektedir (μ = 1.65, ss = .95). 2004 Mayıs öncesi duyulan ilgi ve heyecan için, katılımcıların % 56.3’ü “Çok olumlu”, % 31.9’u ise “Oldukça olumlu” ifadesini belirtmişlerdir.

Kıbrıs Türklerinin 2004 Mayıs öncesinde ve şu andaki AB’ye ilgi ve heyecanı arasındaki bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu ve günümüzde bu heyecanın olumsuz yönde azaldığı görülmektedir (t = 33.05, p < .001, çift-yönlü test). Bu bulguyla paralel olarak, katılımcıların Kıbrıs’ta iki taraf arasında uzlaşma sağlama açısından AB’ye günümüzde çok az güvendikleri (μ

= 4.18, ss = 1.07), ancak söz konusu güvenin 2004 Mayıs öncesinde görece daha fazla olduğu (μ

= 3.33, ss = 1.46) ortaya çıkmıştır (t = 18.61, p < .001, eşleştirilmiş-gruplar t-testi). Katılımcıların

% 74.2’si Kıbrıs’ta iki taraf arasında uzlaşma sağlama açısından AB’ye güvenmediklerini (“Hiç güvenmiyorum” veya “Güvenmiyorum” ifadeleri ile) belirtmişlerdir.

Denekler arasında, KKTC’nin Güney ile uzlaşarak AB üyesi olmasının gerekliliği ve önemi konusunda fikir ayrılığı olduğu görülmektedir. Katılımcıların % 49.7’si bunu önemli ve gerekli bulurken, benzer bir oranda (% 43.7) katılımcı da Güney ile uzlaşarak AB üyesi olmayı önemsiz bulmaktadır. Katılımcılara Güney ile uzlaşmanın ne derece önemli olduğu sorusu, KKTC halkının genel görüşünün ne olduğu şeklinde sorulduğunda da benzer bir dağılım ortaya çıkmaktadır. Aynı

konuda sorulan bu iki sorunun korelasyonu .67’dir (p < .001). Deneklerin genel görüşüne göre, KKTC yurttaşların % 51.7’sinin Güney ile uzlaşarak AB üyesi olmayı önemli ve gerekli bulacağı öngörüsü ortaya çıkmaktadır.

Yürütülen bir dizi analiz sonucunda, KKTC’nin AB üyeliğini isteme eğilimi ile, Güney ile uzlaşarak AB’ye üye olmayı önemsemenin birbiri ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir (χ2 = 184.73, sd = 4 , p < .001). Bu güçlü ilişkiyi, iki değişken arasında tespit edilen anlamlı Pearson korelasyonu da teyit etmektedir (r = .52, p < .01). AB üyeliğini isteyen kişiler, aynı zamanda Güney ile uzlaşarak AB’ye üye olmayı önemli bulmaktadırlar. Aşağıda sunulan Grafik 4.10’da pozitif yöndeki bu ilişki gözlemlenebilmektedir.

Grafik 4.10: AB Üyeliğini İsteyenler Arasında Güney ile Uzlaşarak Üye Olmayı Önemseme Eğilimi

Q18. KKTC nin AB uyeligini nekadar ISTER?

istemem farketmez

istiyorum

Frekans

400

300

200

100

0

18,9%

6,9%

18,1%

2,5% 1 0%

2,9% 2,8% ^4,1%

42,9%

onemli degil farketmez onemli

Q25. Guney'le uzlasarak AB ye

uye olmak ne kadar onemli?

Katılımcıların % 59.2’si “AB’nin Türkiye’yi üyeliğe almamak için Kıbrıs sorununun çözümüne yeterli katkıda bulunmadığı” görüşüne katılmaktadır. Katılımcıların % 35.7’si ise bu görüşe katılmamaktadır. Mayıs 2004 öncesinde de katılımcıların benzer biçimde düşündüğü görülmektedir. Katılımcıların % 51.9’u 2004 Mayıs öncesinde de bu görüşe katıldığını, % 38.2’si ise katılmadığını beyan etmiştir. Ancak, AB’ye Kıbrıs’ta iki taraf arasında uzlaşma sağlama açısından duyulan güven derecesinin bu konudaki görüşlerle ilişkili olduğu tespit edilmiştir (χ2 = 9.80, sd = 4 , p ≤ .05). Grafik 4.11 ve Tablo 4.10’da da görüleceği gibi, AB’ye Güney’le uzlaşma konusunda hiç güvenmediğini belirten katılımcıların çok büyük bir kısmı, aynı zamanda AB’nin Türkiye’yi üyeliğe almamak için Kıbrıs’ta çözüme yeterli katkıda bulunmadığı fikrinde

birleşmektedirler.

Grafik 4.11: AB’ye Güven ve AB’nin Kıbrıs’ta Çözüme Katkıda Bulunmama Gerekçesine YönelikEğilimler (%)

Q27. AB Turkiye'yi uyelige almamak icin kibris'da cozume yeterli katkida bulunmuyor …

Tablo 4.10: AB’ye Güven ve AB’nin Kıbrıs’ta Çözüme Katkıda Bulunmama Gerekçesine Yönelik İnançlar (%)

AB’YE DUYULAN GÜVEN

AB Türkiye’yi üyeliğe almamak için Kıbrıs’ta çözüme katkıda bulunmuyor.

V . Seçmen Eğilimlerinde AB Faktörü

Katılımcılara en son seçimde oy verilen partinin AB yanlısı veya karşıtı olmasının, oy vermede ne derece rol oynadığı sorulmuştur. 5-basamaklı ölçek (1 = Tamamen AB yanlısı diye oy verdim; 5 = AB’ye tamamen karşı olduğu için oy verdim) üzerinde, katılımcıların yaptığı değerlendirmeye göre, katılımcılar oy kullanırken, oy verdikleri partinin AB yanlısı olmasına özen göstermişlerdir

(μ = 2.41, ss = 1.30). En sıklıkla (% 35) verilen cevap “Tamamen AB yanlısı diye oy verdim”dir.

Katılımcılara, şimdi seçimler olsa, AB ile ilgili hangi görüşteki bir partiye oy verecekleri sorusu yönlendirildiğinde ise, katılımcıların arada geçen zaman içinde fikirlerini kısmen değiştirdiği ve oy verilen partinin AB yanlısı olmasına daha az önem vereceklerini belirttikleri görülmektedir (μ = 2.74, ss = 1.33). Ayrıca, AB’ye tamamen karşı olduğu için oy vereceğini belirtenlerin yüzdesi 11’den % 16’ya yükselmiştir. En son seçimler sırasındaki ile günümüzdeki görüşler karşılaştırıldığında, aradaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu tespit edilmiştir (t = -8.38, p < .001, çift-yönlü test).

Grafik 4.12-13: Oy Verilen Partinin AB ile İlgili Görüşleri (Seçim dönemi ve günümüz)

Q35. Secimde oy verilen parti tercihinde, AB yanliligi veya karsiligi ne kadar rol oynadi?

ab ye

Q36. Simdi secimler olsa, AB ile ilgili hangi gorusteki bir partiye oy verirdi?

Bunun yanı sıra, hane halkı üyeleri ile kurum temsilcilerinin oy verilen parti ile ilgili görüşlerinde farklılık tespit edilmiştir. Hem seçim döneminde, hem de günümüz için, kurum temsilcilerinin oy verecekleri partinin AB yanlısı olmasına daha çok öncelik verdikleri tespit edilmiştir (F ^seçim

dönemi = 8.05, p ≤ .005; F ^günümüz = 20.25, p < .001). Seçim dönemi için, kurum temsilcilerinin ortalama değerlendirmesi 2.18, ailelerin ise 2.50’dir. Ortalama yükseldikçe, AB yanlısı olduğu için oy verme eğilimi azalmaktadır. Günümüz için yapılan değerlendirmelerde ise, kurum temsilcilerinin ortalama değerlendirmesi 2.37, ailelerin ise 2.88’dir. Rakamlardan da anlaşıldığı gibi, görüşlerindeki AB’ye karşı olumsuz yöndeki tutum değişimi, ailelere kıyasla kurum temsilcileri için görece daha azdır.

Katılımcılar, şimdi seçimler olsa, oy verecekleri partinin taşımasını istedikleri özellik için en sıklıkla (% 37.83) “Türkiye ile tam uzlaşacak ve onlarla birlikte hareket eden bir partiyi desteklerim” şeklinde görüş bildirmişlerdir. İkinci sırada belirtilen tercih nedeni ise, “KKTC’yi AB’ye taşıyabilecek görüşleri güçlü bir parti” olarak ifade edilmiştir. Kurum temsilcileri ve hane halkı üyelerinin cevaplarının özetlendiği grafik göstermektedir ki, kurum temsilcileri arasında bu iki tercih nedeni birbirine yakın oranlarda I(% 24 ve % 23) ifade edilmiştir.

Grafik 4.14: Şimdi seçim olsa oy vereceği parti

Q37. Simdi secim olsa, oy verecegi …

diger