Alt Problemlere Ait Bulgular ve Yorumlar

Kompozisyon oluĢturabilme değiĢkeni için, Ön test-Son test çalıĢmaları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?

50

ġekil 1. Kompozisyonu oluĢturabilme değiĢkeni hayalden insan figürü çizimi çalıĢma kağıdı öncesi ve sonrası puanları

Hayalden insan figürü çizim kompozisyon oluĢturabilme değiĢkeni için öğrencilerin programa baĢlamadan önceki puan ortalamaları(öntest) 3,0 iken, çalıĢma kâğıtları kullanıldıktan sonra puanların ortalaması(sontest) 4,0 olarak bulunmuĢtur. ġekilde de görüldüğü gibi çalıĢma kağıdı uygulamalarından sonra kompozisyonu kullanabilme değiĢkeninde puan artıĢı gözlenmiĢtir.

Yapılan çalıĢmada klasik anlatım yöntemiyle öğrenciye verilen konuda öğrenciler kağıt üzerindeki çizimlerinde yerleĢtirdikleri hayali insan figürü çizimlerinde kompozisyon oluĢturma da denemeler yapmıĢlardır. Fakat çizimlerinde figürler yalnız kalmıĢ, nesneler arası uyum ahenk sağlanamadığı görülmüĢ, kompozisyondaki görsel bütünlüğü sağalamada, öğretmen desteğine ihtiyaç duymuĢlardır.

Uygulanan yöntemden sonra yapılan son test uygulamaları incelendiğinde insan figürü çizimlerinde görsel bütünlüğü sağlayabildikleri ve çizimlerinde insan figürünün hareketlerini, figürdeki bölümlerin birbirlerine oranını, figür ve nesneler arasındaki büyük küçük iliĢkisini ve biçimleri doğru kullanabilmeyi fark ettikçe nesnelerin kompozisyonun içindeki yer alıĢ durumlarını ve konunun bir bütünlük içinde ele alınması gerektiğini öğrenmiĢlerdir. Uygulanan yöntem ile öğrencilerin hayalden den insan figürü çiziminde kompozisyonu oluĢturulabilme değiĢkeni için baĢarı gösterdikleri son test sonuçlarında görülmüĢtür. Sonuç olarak öğrenciler hayalden insan figürü çiziminde kompozisyon oluĢturabilme değiĢkeni için beklenen baĢarıya ulaĢılmıĢtır.

0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0 3,0 4,0 P ua n Orta lam aları Kompozisyon oluĢturabilme Ön Test

51

Görsel etkinlik uygulamalarının insan figürü çiziminde kompozisyonu oluĢturabilme değiĢkenine olumlu etkisinin olduğuna iliĢkin t-testi sonuçları Tablo 1‘de verilmiĢtir.

Tablo 1. Kompozisyonu OluĢturabilme DeğiĢkeni Ġçin ÇalıĢma Kağıdı Uygulamalarının Etkisinin Testi

Tablo incelendiğinde kompozisyonu oluĢturabilme değiĢkeni için p değeri 0,05‘den küçük olduğundan dolayı, Ön test-Son test puanları arasında fark olduğu söylenebilir.Bu farkın hangi testin lehine olduğunu belirlemek için puan ortalamaları incelendiğinde son test puan ortalamasının daha yüksek olduğu görülmektedir.Dolayısıyla fark son test lehinedir. Kompozisyonu oluĢturabilme değiĢkeni için t-testi sonucu çalıĢma kağıdı uygulamalarının verilen puanları arttırdığı istatistiksel olarak söylenebilir.

5.1.2. Alt Problemlere Ait Bulgular ve Yorumlar

Kompozisyona uygun insan figürü değiĢkeni için, Ön test-Son test çalıĢmaları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?

ġekil 2. Kompozisyona uygun insan figürü değiĢkeni hayalden insan figürü çizimi çalıĢma kağıdı öncesi ve sonrası puanları

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 3,0 3,9 P ua n Orta lam aları

Kompozisyon uygun insan figürü

Ön Test Standart Serbestlik

N Ortalama Sapma Derecesi T P ÖN

TEST 35 3,010 ,7116

SON 34 -7,588 ,000 TEST 35 4,010 ,7208

52

Kompozisyon uygun insan figürü çizebilme. değiĢkeni için öğrencilerin programa baĢlamadan önceki puan ortalamaları(Ön test) 3,0 iken, çalıĢma kâğıtları kullanıldıktan sonra puanların ortalaması(Son test) 3,9 olarak bulunmuĢtur.ġekilde de görüldüğü gibi çalıĢma kağıdı uygulamalarından sonra kompozisyon uygun insan figürü çizebilme değiĢkeninde puan artıĢı gözlenmiĢtir.

Bu araĢtırma ile öğrencilerin resimlerinde, kompozisyon uygun insan figürü çizimi değiĢkenine iliĢkin elde edilen puan ortalamalarını yükseldiği görülmektedir. Ön test çalıĢmalarında öğrencilerin yapmıĢ olduğu çizimlerde kompozisyonda bir birlik bütünlüğün sağlanamadığı, figürlerin yalnız ve resimde iki boyutlu kaldığı anlaĢılmaktadır.Bazı öğrenciler de kompozisyonun içerisinde yer verecekleri figürleri çizmek için bazı resimlerinde yardırma gerek duymuĢlardır. Yapılan eğitim uygulamalarından sonra öğrencilerin resimlerinde yer alan figürlerin çizimine takılmayıp kompozisyona uygun nesnelerle, etkin, uyumlu birlik bütünlük ve güzellik sağlamak amacıyla diğer nesneleri de resimlerinde yer vermeye çalıĢmıĢlardır. Figür çizimlerinin yapılan resim içinde daha baĢarılı olduğu ve figürlerin hareketleri, oranları yakınlık ve uzaklıklarına daha dikkat edildiği bunun da kompozisyonun oluĢturulmasında öğrencilere yardımcı olduğu gözlenmiĢtir. Öğrenciler kompozisyonlarında kullandıkları figür ve objeleri arasında daha dengeli bir düzenleme yapabilmiĢ, figür çizememe veya -gerçeğine benzemiyor düĢüncesini aĢtıkça öğrencilerin kompozisyon oluĢturma da daha baĢarılı oldukları ve figürlerine daha fazla sayıda yer verdikleri gözlenmiĢtir. Yapılan son test uygulamaları ile öğrencilerin kompozisyona uygun insan figürü çizimlerinde daha baĢarılı oldukları son test sonuçlarında da görülmüĢtür.

Buyurgan(2007) öğrencilerin ergenlik dönemi çizgisel geliĢimleri için,―Bu evrenin ergenlik çağının baĢlangıcı olduğu unutulmamalı, bedenen, ruhen hızlı bir geliĢim içine giren çocuklara duyarlı davranılmalıdır. Bu evrede insan figürü büyük bir ayrıntıyla çizilir; cinsel özelliklerin farkına varan çocuk bunları resimlerine yansıtır.‖ Buyurgan‘ın da söylediği gibi öğrenciler figür çizmek istemektedirler. Öğrenciye verilen herhangi bir konuda öğrenci konunu içerisine figür dahil etmek istemektedir. Çünkü içinde bulunduğu sanatsal evre de etrafındaki gerçekliğin farkına varmıĢtır. Bunu baĢarabilmesi için uygun yöntemlerle sık sık figür çizimi örnekleri yaptırılmalıdır.

Toklucu (2010) ‗nun ilköğretim öğrencilerinin imgesel çalıĢmalarındaki figür çizimleri üzerine yazdığı tezinde, öğrencilere yöneltilen ankette ―Resimlerimde çizdiğim figürlerin gerçeklerine benzemesi gerektiğini düĢünüyorum‖ sorusuna 90 öğrenciden 60 öğrenci

53

―tamamen katılıyorum .‖cevabını vermiĢ ve çizdikleri figürlerin gerçeğe benzemesi gerektiğini düĢündükleri ortaya çıkmıĢtır. Bu noktada eğitimcilere iĢ düĢmektedir Öğrencilere farklı çizimler yaptıkça zaman içerisinde geliĢme gösterebilecekleri kavratılmalıdır. Öğrencilerin figür çizememekten kaynaklanan kaygıyla resimden uzaklaĢması değiĢik yol ve yöntemlerle engellenmelidir.Sonuç olarak bu uygulama ile öğrenciler kompozisyona uygun insan figürü için beklenen baĢarıyı sağladıkları çalıĢmalarında göstermiĢlerdir.

Görsel etkinlik uygulamalarının hayalden insan figürü çiziminde, kompozisyona uygun insan figürü çizimi değiĢkenine etkisinin olduğuna iliĢkin t-testi sonuçları Tablo 2 de verilmiĢtir.

Tablo 2. Kompozisyona Uygun Ġnsan Figürü Kullanabilme DeğiĢkeni Ġçin ÇalıĢma Kağıdı Uygulamalarının Etkisinin Testi

Tablo incelendiğinde kompozisyona uygun insan figürü kullanabilme değiĢkeni için p değeri 0,05‘den küçük olduğundan dolayı, Ön test-Son test puanları arasında fark olduğu söylenebilir.Bu farkın hangi testin lehine olduğunu belirlemek için puan ortalamaları incelendiğinde son test puan ortalamasının daha yüksek olduğu görülmektedir.Dolayısıyla fark son test lehinedir. Kompozisyona uygun insan figürü kullanabilme değiĢkeni için t- testi sonucu çalıĢma kağıdı uygulamalarının verilen puanları arttırdığı istatistiksel olarak söylenebilir.

5.1.3. Alt Problemlere Ait Bulgular ve Yorumlar

Kompozisyonda perspektifi kullanabilme değiĢkeni için, Ön test-Son test çalıĢmaları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?

Standart Serbestlik

N Ortalama Sapma Derecesi T P ÖN TEST 35 2,971 ,7248

54

ġekil 3. Kompozisyonda perspektif kullanabilme değiĢkeni hayalden insan figürü çizimi çalıĢma kağıdı öncesi ve sonrası puanları

Kompozisyonda perspektif kullanabilme değiĢkeni için öğrencilerin programa baĢlamadan önceki puan ortalamaları(öntest) 2,5 iken, çalıĢma kâğıtları kullanıldıktan sonra puanların ortalaması(sontest) 3,6 olarak bulunmuĢtur.ġekilde de görüldüğü gibi çalıĢma kağıdı uygulamalarından sonra kompozisyonda perspektif kullanabilme değiĢkeninde puan artıĢı gözlenmiĢtir.

Öntest uygulamasında öğrencilerin ―……..yapan bir insan çiziyorum.‖ konusunun perspektifi kullanabilme değiĢkeni için, çalıĢmalar incelendiğinde öğrenciden beklenen insan figürünün çiziminin diğer nesne ya da objelere olan mesafelerini ve boyutlarını ayarlayabilme becerisinin kazandırılması idi. Bazı resimlerde nesneler arasında aralıklar kullanılmıĢ fakat kullanılan aralıkların ve mekanı düĢünmeden yerleĢtirilmiĢ, çizilen nesnelerin resimde monotonluk sağladığı gözlenmiĢtir. Öğrencilerin verilen konu doğrultusunda figür çizimini yapabilme kaygısıyla iki boyutlu bir yüzey üzerine nesneler yerleĢtirmede zorlandıkları görülmektedir. Mekan içerisinde yer alan nesneleri geometrik bir alan içerisine yerleĢtirip, çevresindeki diğer nesne ve objelere olan mesafelerini ve boyutlarını ayarlayamadıkları gözlenmiĢtir. Yalnız öğrencilerin çizgisel geliĢimleri düĢünüldüğünde yapılan resimlerde bir derinlik, boyut verme çabası gözükmektedir. Artut (2004)‘un, ―Gerçekçi bir anlayıĢın geliĢtiği katı gerçekçi yansımalar belirgin bir Ģekilde görülür. Planlama, derinlik (perspektif) renk ve oran kavramları netleĢmiĢtir.‖Ģeklindeki çocuğun mantık çağı çizgisel geliĢim süreci için kullandığı cümleler öğrencilerin çalıĢmalarında perespektif kullanımını açıklar niteliktedir.

0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0 2,5 3,6 P uan Or talam alar ı

Kompozisyonda perspektif kullanabilme

Ön Test

55

Yapılan uygulama çalıĢmalarından sonra son test çalıĢmaları incelendiğinde Ģu bulgulara varılmıĢtır. Son Test uygulaması öğrencilerin perspektifi kullanabilme t-testi istatistik değerlerini arttırdığını, uzmanlarımızın vermiĢ olduğu puanı yükselttiğini Ģekilde de görmekteyiz. Sınırlı sürede verilen bir eğitim uygulaması olsa bile öğrenciler, görsel uygulamalarla nesneleri iki boyutlu yüzey üzerinde üç boyutlu olarak görüp çizebileceklerini görmüĢlerdir. Öğrenciler çalıĢmalarında insan figürünün bölümlerini fark etmiĢler ve bu durum resmin farklı alanlarına da insan figürü çizmelerine sebep olmuĢtur. Ġnsan figürü sayısının artması ile derinlik yani perspektif daha belirgin olarak kullanılmıĢtır diyebiliriz. Yapılan çalıĢmalarda öğrenciler bazı figür çizimlerinde gölgelemelerde yapmıĢlardır.

Ġnsan vücudunu, oranlara bölerek ve geometrik alanlara yerleĢtirerek çizmek iĢi kolaylaĢtıran teknik özelliklerden bir kaçıdır. Mekan içerisinde insan sayısı arttıkça derinlik yani perspektif kavramı daha belirgin hale gelir. Derinlikte yer alan iki insan figürünün birbirine uzaklıkları ufuk çizgisi ve bu çizgi üzerinde belirlenecek bakıĢ noktasına göre belirlenir. Perspektif kurallarına uygun olarak çizilen insan vücutları ise daha sonra gölgelendirilir (Geçimli, 2006, s.32) .

Sonuç olarak yapılan eğitim uygulamaları ile öğrencilerin hayalden insan figürü çizimi kompozisyonda perspektifi kullanabilme değiĢkeni için baĢarı gösterdikleri son test istatistik sonuçlarında da görülmüĢtür. Sonuç olarak genelde öğrenciler perspektifi kullanabilme için beklenilen baĢarıya göstermiĢler,bir çok nesnede uygulamıĢlardır.

ÇalıĢma kağıdı uygulamalarının hayalden insan figürü çiziminde kompozisyonda perspektif kullanabilme değiĢkenine etkisinin olduğuna iliĢkin t-testi sonuçları Tablo 3 de verilmiĢtir.

Tablo 3. Kompozisyonda Perspektifi Kullanabilme DeğiĢkeni Ġçin ÇalıĢma Kağıdı Uygulamalarının Etkisinin Testi

Standart Serbestlik

N Ortalama Sapma Derecesi T P ÖN

TEST 35 2,505 ,9406

SON 34 -6,647 ,000

56

Tablo incelendiğinde kompozisyonda perspektif kullanabilme değiĢkeni için p değeri 0,05‘den küçük olduğundan dolayı, Ön test-Son test puanları arasında fark olduğu söylenebilir.Bu farkın hangi testin lehine olduğunu belirlemek için puan ortalamaları incelendiğinde Son test puan ortalamasının daha yüksek olduğu görülmektedir.Dolayısıyla fark Son test lehinedir. Kompozisyonda perspektif kullanabilme değiĢkeni için t-testi sonucu çalıĢma kağıdı uygulamalarının verilen puanları arttırdığı istatistiksel olarak söylenebilir.

5.1.4. Alt Problemlere Ait Bulgular ve Yorumlar

Kompozisyonda bütünlük ilkesini kullanabilme değiĢkeni için, Ön test-Son test çalıĢmaları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?

ġekil 4. Kompozisyonda bütünlük ilkesini kullanabilme değiĢkeni hayalden insan figürü çizimi çalıĢma kağıdı öncesi ve sonrası puanları

Kompozisyonda bütünlük ilkesini kullanabilme değiĢkeni için öğrencilerin programa baĢlamadan önceki puan ortalamaları(öntest) 2,7 iken, çalıĢma kâğıtları kullanıldıktan sonra puanların ortalaması (sontest) 3,9 olarak bulunmuĢtur.ġekilde de görüldüğü gibi çalıĢma kağıdı uygulamalarından sonra kompozisyonda bütünlük ilkesini kullanabilme değiĢkeninde puan artıĢı gözlenmiĢtir.

Yapılan çalıĢmada ön test uygulamalarında kompozisyonda bütünlük ilkesini kullanabilme değiĢkeni ile resmin içinde kullanılan figürlerin diğer nesnelerle bir ritim ahenk içinde

0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0 2,7 3,9 P ua n Orta lam aları

Kompozisyonda bütünlük ilkesini kullanabilme

Ön Test Son Test

57

olması (yüzü çizerken ağız, göz, burun ve saçlardaki çizgisellikle uyumu gibi) durumudur. Öğrenciler ön test uygulamalarında resimlerinde kullandıkları figürlerin çiziminde formu meydana getiren bölümlerin birbiri içinde uyumlu ve genelini destekler nitelikte olmadığı görülmüĢtür. Çizgi çeĢitliliği ile hareketlilik, büyük küçük iliĢkisi ile oranlara dikkat etme ve figürlerin resmin içindeki diğer nesnelerle bütünlük içinde olmadığı görülmüĢtür.

Ressamlar eserlerinde güzellik, etkinlik, uyum ve birlik sağlamak amacıyla plastik elemanlar ile estetik değerleri kullanırlar. Bu kavramları tayin eden ıĢık, gölge, açık-koyu, oran, denge, simetri, hacim, ritim ve form gibi plastik ve estetik kavramları kompozisyonlarına serpiĢtirirler ve eserlerinin daha güzel görünmesini sağlarlar. Bu kavramalardan herhangi birinin eksikliği o eserdeki ahengi ve güzelliği bütünlüğü bozar (Geçimli, 2006, s.10).

Eğitim uygulamalarından sonra yapılan son test çalıĢmaları incelendiğinde verilen eğitimin öğrencilerin resimlerinde ön ve arka plandaki figürlerin dengeli çizildiği, konuyu kapsadığı, figürlerin ayrıntılarında diğer nesnelerle ahenkli bir bağlantı kurulmaya çalıĢıldığı gözlenmiĢtir. Öğrenciler figür çizimlerine takılmadan resmin geneli düĢünerek kompozisyonun oluĢturmaya çalıĢtıkları görülmüĢtür. Öğrenciler insan figürü çizimini öğrendikçe, konunun geneli üzerinde yoğunlaĢtıkları ve resmin bütününü dikkate aldıkları görülmüĢtür. Tasarımın elemanlar arasındaki uyumun birliği ortaya koyduğunu söyleyebiliriz. Yapılan eğitim öğrencilerin programa baĢlamadan önceki uzmanların vermiĢ oldukları puanların ortalaması 2,7 ve uygulamalardan sonra puan ortalaması 3,9 olarak bulunmuĢtur. Sonuç olarak yapılan eğitim uygulamaları ile öğrencilerin hayalden insan figürü çizimi kompozisyonda bütünlük ilkesini kullanabilme değiĢkeni için baĢarı gösterdikleri son test istatistik sonuçlarında da görülmüĢtür. Öğrenciler genelde beklenilen baĢarıyı .göstermiĢlerdir.

ÇalıĢma kağıdı uygulamalarının hayalden insan figürü çizimi kompozisyonda bütünlük ilkesini kullanabilme değiĢkenine etkisinin olduğuna iliĢkin t-testi sonuçları Tablo 4.de verilmiĢtir.

58

Tablo 4. Kompozisyonda Bütünlük Ġlkesini Kullanabilme DeğiĢkeni Ġçin ÇalıĢma Kağıdı Uygulamalarının Etkisinin Testi

Tablo incelendiğinde kompozisyonda bütünlük ilkesini kullanabilme değiĢkeni için p değeri 0,05‘den küçük olduğundan dolayı, Ön test-Son test puanları arasında fark olduğu söylenebilir.Bu farkın hangi testin lehine olduğunu belirlemek için puan ortalamaları incelendiğinde son test puan ortalamasının daha yüksek olduğu görülmektedir.Dolayısıyla fark son test lehinedir. Kompozisyonda bütünlük ilkesini kullanabilme değiĢkeni için t-testi sonucu çalıĢma kağıdı uygulamalarının verilen puanları arttırdığı istatistiksel olarak söylenebilir.

5.1.5. Alt Problemlere Ait Bulgular ve Yorumlar

Figürlerin hareketlerini konuya uygun verebilme değiĢkeni için, Ön test-Son test çalıĢmaları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?

ġekil 5. Figürlerin hareketlerini konuya uygun verebilmeye değiĢkeni hayalden insan figürü çizimi çalıĢma kağıdı uygulama öncesi ve sonrası puanları

Figürlerin hareketlerini konuya uygun verebilmeye göre öğrencilerin programa baĢlamadan önceki uzmanların vermiĢ oldukları puan ortalamaları(Ön test) 2,8 iken, çalıĢma kâğıtları

0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0 2,8 3,9 P ua n Orta lam aları

Figürlerin hareketlerini konuya uygun verebilme

Ön Test Standart Serbestlik

N Ortalama Sapma Derecesi T P ÖN

TEST 35 2,686 ,843

SON 34 -7,295 ,000 TEST 35 3,867 ,7847

59

kullanıldıktan sonra puanların ortalaması(Son test) 3,9 olarak bulunmuĢtur.ġekilde de görüldüğü gibi çalıĢma kağıdı uygulamalarından sonra figürlerin hareketlerini konuya uygun verebilme değiĢkeninde puan artıĢı gözlenmiĢtir.

Yapılan araĢtırmanın ön test uygulamalarında, ―……….yapan bir insan çiziyorum.‖ konusu için öğrenciler farklı temalarla konuyu ele aldıkları gözlenmiĢtir. Örneğin uçan bir insan figürü düĢünen öğrencinin resminde, mekan gökyüzüdür.Figür uçmaktadır, fakat çizilen figür ve etrafında yer alabilecek nesneler birbirinden bağımsız ve yalnızdır. DüĢünülen figürün eylemi bir hareket bildirmekte ve bu eylemin özellikle vurgulanması gerekmektedir. Öğrencinin çalıĢmasında olay üzerine yoğunlaĢtığı gözlenmekte, çizilen figürün hareketinin eylem belirtisi olması gerektiğini fark etmemektedir. Öğrenciler çizdikleri figür resimleri için düĢünülen eylemlerde tekrarlı ritimler veya insan vücudunun bölümleri arasındaki yön değiĢiklikleri ile istenilen hareketin sağlanmasında zorlanmıĢlardır. Bazı resimlerde öğrenciler hareketi sağlamada insan figürünün genelini çizerek aktarmakta zorlanınca, hareketi belirli bir bölüm üzerinde göstermeye çalıĢmıĢlardır. Mesela dans gösterisi yapan bir insan figürü çiziminde müzik aletini tutarak, yada figürün uçtuğunu çizilen insan figürünün etrafına bir bulut yerleĢtirerek, figürün kompozisyon içerisindeki varlığını sağalamaya çalıĢmıĢlardır. Yine öğrencilerin resimlerinde çizilen figür ve diğer nesneler arasındaki aralıklar olmayıĢı, yada tekrar eden unsurların sınırlı kalması görsel hareketlerde bir kısıtlanma izlenimi vermiĢ ve figürün konudan bağımsız kalınmasına sebep olmuĢtur.

Öğrencilere verilen eğitim süresi sınırlıda olsa öğrenciler figürlerin çiziminde temaya uygun hareketler, davranıĢlar kullanmaya çalıĢmıĢlardır. Yer yer resimlerinde harekete uygun nesneler kullanmıĢ, hareketi temsil eden eylemleri farklı figürlerde ekleyerek tekrar etmiĢlerdir. Tekrar eden nesne ve figürlere yön veya boyut eklemeleri ile hareket kazandırmaya çalıĢtıkları gözlenmiĢtir. Bazı resimlerde ise özellikle figürün bölümlerinin çiziminde harekete uygun ritimler, biçimlerde tonlamalarla derinlik kazandırıldığı gözlenmiĢtir.. Sonuç olarak öğrenciler figürlerin hareketlerini konuya uygun verebilme değiĢkeni için beklenilen baĢarıya ulaĢmıĢlardır .

ÇalıĢma kağıdı uygulamalarının hayalden insan figürü çiziminde, figürlerin hareketlerini konuya uygun verebilme değiĢkenine etkisinin olduğuna iliĢkin t-testi sonuçları Tablo 5 de verilmiĢtir.

60

Tablo 5. Figürlerin Hareketlerini Konuya Uygun Verebilme DeğiĢkeni Ġçin ÇalıĢma Kağıdı Uygulamalarının Etkisinin Testi

Tablo incelendiğinde figürlerin hareketlerini konuya uygun verebilme değiĢkeni için p değeri 0,05‘den küçük olduğundan dolayı, Ön test-Son test puanları arasında fark olduğu söylenebilir.Bu farkın hangi testin lehine olduğunu belirlemek için puan ortalamaları incelendiğinde son test puan ortalamasının daha yüksek olduğu görülmektedir.Dolayısıyla fark son test lehinedir. Figürlerin hareketlerini konuya uygun verebilme değiĢkeni için t- testi sonucu çalıĢma kağıdı uygulamalarının verilen puanları arttırdığı istatistiksel olarak söylenebilir.

5.1.6. Alt Problemlere Ait Bulgular ve Yorumlar

Figürlerin hareketlerini destekleyen biçimsel ve çizgisel öğeler kullanabilme değiĢkeni için, Ön test-Son test çalıĢmaları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?

ġekil 6. Figürlerin hareketlerini destekleyen biçimsel ve çizgisel öğeler kullanabilme değiĢkeni hayalden insan figürü çizimi çalıĢma kağıdı uygulama öncesi ve sonrası puanları

0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0 2,6 3,8 P ua n Orta lam aları

Figürlerin hareketlerini destekleyen biçimsel ve çizgisel öğeler kullanabilme

Ön Test Son Test Standart Serbestlik

N Ortalama Sapma Derecesi T P ÖN

TEST 35 2,819 ,7811

SON 34 -6,523 ,000 TEST 35 3,867 ,6869

61

Figürlerin hareketlerini destekleyen biçimsel ve çizgisel öğeler kullanabilmeye göre öğrencilerin programa baĢlamadan önceki uzmanların vermiĢ oldukları puan ortalamaları (Ön test) 2,6 iken, çalıĢma kâğıtları kullanıldıktan sonra puanların ortalaması(Son test) 3,8 olarak bulunmuĢtur.ġekilde de görüldüğü gibi çalıĢma kağıdı uygulamalarından sonra figürlerin hareketlerini destekleyen biçimsel ve çizgisel öğeler kullanabilme değiĢkeninde puan artıĢı gözlenmiĢtir.

Hayalden insan figürü çizimi ön test uygulamaları sonucu öğrenci çalıĢmaları incelendiğinde, öğrenciler çizdikleri figürler genelde yüzeysel, iki boyutlu çalıĢılmıĢ ve çizgiler yatay-dikey çizgiler yoğunluğunda kullanılmıĢ bu da figürün hareketini göstermeyi engellemiĢ ve nesneler yoğunlukla biçim olarak kalmıĢtır. Göz, figürdeki hareket kavislerini görmemizi ve yerlerini belirlemede yeterli olacaktır. Öğrencilerin çizimlerinde figürün hareketlerindeki kavisleri ,organların çıkıĢ noktalarını görebilmelerini sağlamak, biçimlerin karakterine uygun çizimler yapmalarına sebep olacaktır. Öğrencilerin figürlerdeki köĢeli ve yuvarlak biçimleri görmeleri, yatay- dikey biçimler yanında geniĢlik ve yükseklik etkisinide çizgilerine aktarmaları beklenmektedir. Son test uygulamalarından sonra figür hareketlerini kesik, eğik çizgiler ve bazı bölümlerdeki çizgi tonlamaları yardımı ile hareketleri organik biçimlere formlara dönüĢtürebilme becerisi kazanmıĢlardır. Kimi resimlerde baĢın bir yuvarlak olması dıĢında bir küreye geniĢliği ve yüksekliği olduğunu fark ederek çizimler yapmaya çalıĢtıkları gözlenmiĢtir. Bazı çalıĢmalarda farklı çizgi tekrarları, farklılıkları nesnelere biçimsel özellikler katmıĢ ,tekrarlarla oluĢan ritimler resme hareket kazandırmıĢtır. Son olarak öğrenciler figürlerin hareketlerini destekleyen biçimsel ve çizgisel öğeler kullanabilme değiĢkeni için beklenen baĢarıyı göstermiĢleridir. Görsel etkinlik uygulamalarının hayalden insan figürü çiziminde, figürlerin hareketlerini destekleyen biçimsel ve çizgisel öğeler kullanabilme değiĢkenine etkisinin olduğuna iliĢkin t-testi sonuçları Tablo 6 verilmiĢtir.

62

Tablo 6. Figürlerin Hareketlerini Destekleyen Biçimsel ve Çizgisel Öğeler Kullanabilme DeğiĢkeni Ġçin ÇalıĢma Kağıdı Uygulamalarının Etkisinin Testi

Tablo incelendiğinde figürlerin hareketlerini destekleyen biçimsel ve çizgisel öğeler kullanabilme değiĢkeni için p değeri 0,05‘den küçük olduğundan dolayı, Ön test-Son test puanları arasında fark olduğu söylenebilir.Bu farkın hangi testin lehine olduğunu belirlemek için puan ortalamaları incelendiğinde son test puan ortalamasının daha yüksek olduğu görülmektedir.Dolayısıyla fark sontest lehinedir. Figürlerin hareketlerini destekleyen biçimsel ve çizgisel öğeler kullanabilme değiĢkeni için t-testi sonucu çalıĢma kağıdı uygulamalarının verilen puanları arttırdığı istatistiksel olarak söylenebilir.