• Sonuç bulunamadı

3. Türkiye‟de Yabancılar Meclisi Örneği

3.1. Alanya Yabancılar Meclisinin KuruluĢu Ve Yasal Dayanağı

Dünyada meydana gelen küreselleĢme ve demokratikleĢme ile birlikte modern toplumlar her türlü kamu hizmetini tek bir elden bir karar organı ile yerine getirilemeyeceğini fark etmiĢtir. özellikle de yerel hizmetlerin sunumu noktasında ve yerel politikaların belirlenmesinde o bölgede ikamet eden kesimlerin katılımı, toplumsal dayanıĢma ve yardımlaĢma, bütünlük ve güven sağlama dikkate değer konular olarak değerlendirilmektedir ( Palabıyık, 2011: 87 ). Yabancılar meclisi uygulamaları da küreselleĢen ve demokratiklaeĢen dünyanın getirdiği yeni kaygılar neticesinde oluĢturulmuĢ projeler olarak nitelendirilebilirler. Genel olarak Yabancılar Meclisinin bir takım amaçlar için oluĢturulmuĢ olduğu bilinir. Bu amaçlar kısaca yerleĢik yabancı toplulukların kente karĢı aidiyet hissetmesi, aidiyeti pekiĢtirme, yerel demokrasinin standartlarını yükseltme yada yerel demokratik kaygılar, yabancıların yerelde karar alma sürecine aktif katılımı sağlamak Ģeklinde sıralanabilir. Türkiye‟ye gelen turistlerin %10‟u, Antalyaya gelen turistlerin %30 unun alanyada konakladığı değerlendirildiğinde ( www.alanya.gov.tr eriĢim: 11.05.2019) yukarıda sayılan bu tür amaçları gerçekleĢtirmek ve kentte belirli bir çoğunluğa eriĢmiĢ olan yabancı kesimin sorunlarına eğilip bunlara çözüm üretmek, daha demokratik bir yerel yönetim ve etkin bir yerel politika oluĢturma adına yabancıların bazı konularda yönetime katılımlarının sağlanması önemlidir. Bunu sağlamanın aracı yabancılar meclisinden geçmektedir.

Yabancılar meclisi denilince dünyadaki örnekleri anlamında ilk akla gelen uygulama Frankfurt Yabancılar Meclisidir. Dünyada düzeyinde küreselleĢmenin de etkisi ile ülkeler arası insan sirkülasyonu artmıĢ bu bağlamda oluĢturulan yasal düzenlemeler çerçevesinde kentlerde bulunan yeni yabancı kesim için kentlerde danıĢma kurulu niteliğinde meclisler oluĢturulmuĢ, yerleĢik yabancı vatandaĢların kent yönetimine katılımı sağlanmaya çalıĢılmıĢtır ( Yıldırım ve Ayhan, 2018: 768).

Frankfurt‟ta oluĢturulmuĢ olan Yabancılar Meclisi de bir nevi danıĢma kurulu niteliğindeki yabancılar meclisi uygulamalarına meclislere örnek teĢkil etmektedir. Alanya Belediyesi Yabancılar Meclisinin hikayesi de 2004 yılında dönemin Alanya belediye baĢkanı konumunda bulunan Hasan Sipahioğlu‟nun , Alanya Belediyesinin KardeĢ Ģehir uygulamaları programı neticesinde Frankfurt „a gerçekleĢtirdiği ziyaret ve bu meclis uygulamasından etkilenmesi ile baĢlamıĢtır. Bu ziyaret sırasında , Frankfurt‟ta yasal olarak ikamet eden yabancıların yerel yönetime katılmasını sağlayan modellere rastlanmıĢtır( Yıldırım ve Ayhan, 2018: 768). . Bu modellerden Yabancılar Meclisi modelinin, farklı ülkeden yüzlerce farkli kesimden yabancının yaĢadığı Alanya Belediyesinde kurulmasının Ģehre turizm açısından farklı bir hava katacağı düĢünülmüĢtür. Böylece 2004 yılı içinde Ağustos ayında Alanya Belediyesi Basın, Turizm ve Halkla ĠliĢkiler Müdürlüğü‟ne bağlı olarak Yabancılar

Meclisi kurulmuĢtur ( Karaoğlu, Sözlü görüĢme: 09.05.2019).

Alanya Yabancılar Meclisi yerel düzeyde var olan hemĢirelik bilincinin bir sonucu olarak Alanya'da yaĢamaya baĢlayan yabancıların sorunlarının çözüme kavuĢturulması adına oluĢturulmuĢ bir kuruldur. Alanya'da turizm faaliyetlerinin yoğunlaĢtığı 1980'lerden sonra Ģehre gelen yabancıların karĢılaĢtıkları problemleri daha kolay çözüme kavuĢturma, yerli kültürü Alanya'ya yeni gelen yabancılara tanıtılması, Ģehrin sahip olduğu turizm potansiyelinin yurtdıĢında daha etkin tanıtılması, gibi nedenlerden ötürü Alanya Yabancılar Meclisi oluĢturulmuĢtur. 2004 ağustos ayında kurulan alan yabancılar Meclisi dönemin belediye baĢkanının bir turizm projesi olarak ortaya çıkmıĢ daha sonra faaliyet alanı geniĢletilmiĢtir ( Karaoğlu, Sözlü görüĢme: 09.05.2019).

Kurulduğu 2004 yılından bu yana meclisin baĢkanlık faaliyetini yürüten Abdullah Karaoğlu, meclisin kurulma sürecinden bu yana görevini yürütmektedir. Yabancılar Meclisinin oluĢturulması kararlaĢtırıldığında ilk toplantı için davet, Alanya‟da ikamet eden yabancılara dört farklı dilde mektup gönderilerek yapılmıĢtır. Bu diller bu gün meclisin de yaygın kullanmıĢ olduğu Türkçe Ingilizce, Almanca ve Rusça dilleridir. Tahmini olarak elli ilâ altmıĢ kiĢinin katılmasının beklendiği ilk toplantıya altı yüzden fazla yabancı baĢvurup beklenenin üzerinde bir katılım ile karĢılaĢılmıĢtır. Ġlk etapta üye seçimi Katılımcılar oy çokluğuyla, yılın

büyük bölümünü Alanya‟da geçiren, birkaç yıldır Alanya‟da ikamet eden, Türkçe konuĢmayı öğrenmiĢ yabancılar arasından yirmi kiĢiyi, Alanya Yabancılar Meclisi üyesi olarak seçmiĢtir. Bu yapılan ilk toplantıda nneticesinde seçilmiĢ olan meclis üyelerinin ülkelerine bakıldığında genel olarak Avusturya, Hollanda, Almanya, Belçika, Danimarka, Finlandiya, Ġngiltere, Rusya, Macaristan, Norveç ve Ġsviçre vatandaĢlarından oluĢmuĢtur. Farklı farklı ülkelerin vatandaĢlarından yabancıların seçilmesine özen gösterilen meclis üyeliği, demokratik temsiliyeti sağlamayı hedeflemiĢtir. Sonraki dönemlerde yapılan toplantılarda ilk etaptaki seçimden farklı olarak Yabancılar Meclisinin daha geniĢ bir kitleyi hedef almasının sağlanması adına ve aynı zamanda yabancılar arasındaki iletiĢimi kolaylaĢtırmak amacıyla Alanya‟da bulunan yabancıların kurmuĢ olduğu dernek baĢkanlarının da üye olarak Meclise katılımları sağlanmıĢtır. Böylece, Meclisin faaliyetlerinin dernek baĢkanları vasıtasıyla bu derneklere üye olan yabancılara kolaylıkla ulaĢtırılabilmesin sağlanması hedeflenmiĢtir( Karaoğlu, Sözlü görüĢme: 09.05.2019).

Alanya Yabancılar Meclisi yıllardır Alanya‟da gelenek halinde sürdürülen turizm festivallerinde önemli etkinlikler gerçekleĢtirip “sanatın evrensel dili” teması ile pek çok farklı ülkeden yabancı sanatçıları Ģehre getirmektedir. Bu halk nezdinde Alanya yabancılar meclisine ilgi duyulup tanınmasına yardımcı olmaktadır (www.yenialanya.com eriĢim tarihi:12.05.2019).

Alanya Yabancılar Meclisi çeĢitli zamanlarda yerel ve ulusal pek çok STK‟lar, basın organları, yabancı yayın yapan dergi temsilcileri ile bir araya gelip yaptıkları faaliyetler hakkında bilgi aktarmaktadır. Bu sayede kendileri ve Ģehrin tanıtımına önemli katkılar sunmaktadır. Noel Pazarı gibi yabancılar açısından önemli sayılabilecek etkinlikleri gerçekleĢtirip Alanya da yaĢayan yabancıların kültürünü yaĢatmaktadırlar ( www.haberler.com, eriĢim tarihi: 24.05.2019).

Alanya Yabancılar Meclisinin almıĢ olduğu karların belediye meclisine öneri mahiyetinde olduğunu belirtmektedir. öneri mahiyetinde olduğu için de almıĢ olunan kararların herhangi bir kesim tarafından kesin olarak bağlayıcı bir tarafı bulunmamaktadır. Ancak belirtmek gerekir ki alınmıĢ olan kararlar Alanya'da daha iyi ve etkin bir turizm faaliyetini yürütülebilmesi adına önemli kararlar olduğu

belirtilmektedir. Çoğu zaman alınmıĢ olan kararları gerek belediye baĢkanları gerekse belediye meclisinin önemle inceleyip yapılması gereken konuları meclis gündemine taĢıyıp tartıĢtıklarını belirtmektedir. Her ülkeden üye kabul eden meclis 2018 yılına kadar Türkiye'de ilk ve tek olmasıyla da bilinmekteydi. 2018 yılında Bursa Yabancılar Meclisinin kurulması ile Alanya Yabancılar Meclisi tek olma vasfını kaybetmiĢtir ( Öztürk ve Yarar, 2018: 426 ).

Meclis dil olarak ise 4 farklı dilde yayın yapıp ( internet sitesi, yabancı görevliler aracılığıyla) hizmet vererek Ģehre gelen yabancılara danıĢmanlık etmektedir. ( Öztürk ve Yarar, 2018: 437 ). Bu diller Türkçe Ġngilizce Almanca ve Rusça dilleridir. Kendi deyimiyle meclis Ģehirde yaĢamakta olan " yeni Alanyalılar" ın her türlü sorun ve istek ve temennilerini açık olup bu sorun ve önerileri ilgili kurumlara taĢımaktadır. Alanya'ya yerleĢmiĢ olma Ģartı Ģehirde herhangi bir yerde ikamet ediyor olmak anlamındadır. Yani herhangi elektrik yada su faturası ödüyor olmak gerekmektedir.

2006 yılında yapılan bir genel kurul toplantısında, Alanya Yabancılar Meclisi üyeleri kendilerini Alanya‟nın bir parçası olarak kabul ettiklerini ve „yabancı’ olarak nitelendirilmekten hoĢnut olmadıklarını belirtmiĢlerdir. Bunun üzerine, aynı yıl yapılmıĢ olan bir toplantı neticesinde , Mecliste alınmıĢ olan ortak kararla, “Alanya

Yabancılar Meclisi” söylemi yerine “Yeni Alanyalılar Meclisi” isminin

kullanılmasına karar verilmiĢtir; ancak resmî yazıĢmalarda hâlen „Alanya Yabancılar

Meclisi‟ ifadesi kullanılmaktadır ( Öztürk ve Yarar, 2018: 432 ). Alanya yabancılar

meclisi baĢlangıçta belirli sürelerde bir araya gelip ortak konuların konuĢulduğu, karĢılıklı talep ve görüĢlerin ortaya atıldığı ve değerlendirildiği gayri resmi bir oluĢum iken 2006 yılında yürürlüğe giren Kent Konseyi Yönetmeliği ile Alanya Kent Konseyi oluĢturulmuĢ ve meclis bu konseyin çalıĢma gruplarından biri olarak bu günkü statüsünü kazanmıĢtır ( Öztürk ve Yarar, 2018: 426 ).

Bu bağlamda; 1982 Anayasası, 5393 sayılı Belediye Kanunu ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslar arası Koruma Kanunu birlikte değerlendirildiğinde açıkça görülmektedir ki yabancı kiĢilerin Türkiye‟de oy kullanma hakkı gibi bir hakkı bulunmamaktadır . ( Öztürk ve Yarar, 2018: 437 ). “Ancak doktrinde de ifade

edildiği üzere seçimlerde oy kullanma hakkı önemli bir yönetime katılım Ģekli olsa da yönetime katılımın tek yöntemi olmadığı gibi, sadece oy kullanmak yeterli bir katılım Ģekli de değildir” Türk hukukunda özellikle Belediye Kanunu 13. maddesi değerlendirildiğinde yerleĢik yabancıların seçme ve seçilme hakları bulunmasa bile yaĢadıkları Ģehrin hemĢerisi olduğu anlaĢılmaktadır. Bu bağlamda konu değerlendirildiği zaman , yabancıların Ģahsına veya ikamet ettiği yere iliĢkin yerel düzeydeki kararlara katılabilmesi özellikle de yerel düzeyde kendilerini doğrudan ilgilendiren yerel politikalarda söz sahibi olabilmesi için kent konseyleri bünyesinde oluĢturulan yabancılar meclisi oldukça önemli bir iĢleve sahip olacağı belirtilebilir ( Öztürk ve Yarar, 2018: 437 ).