Ailenin sosyo-ekonomik özelliklerine göre Bu kısımda “Sınıf

eğitimi programı öğrencilerinin barış tutumları aile yapısına göre farklılık göstermekte midir?” probleminin yanıtı aranmaktadır. Bu yanıt aranırken, öğrencilerin anne – babalarının eğitim düzeyleri, aile bütünlüğü ve ailenin sosyo- ekonomik durumu alt değişkenlerine göre analizler yapılmıştır. Bu doğrultuda ilk olarak, katılımcıların annelerinin eğitim düzeyine göre farklılık olup olmadığının incelenmesi amacı ile ilişkisiz örneklemler için tek yönlü varyans analizi uygulanmıştır. Değişken ile ilgili tanımlayıcı istatistikler Tablo 19’da ve tek yönlü varyans analizi sonuçları Tablo 20’de yer almaktadır.

Tablo 19.

Annenin Eğitim Düzeyi Değişkeni için Tanımlayıcı İstatistikler

Annenin Eğitim Düzeyi n % SS

İlkokul ve altı (A) 683 55,8 4,19 ,53 Ortaokul (B) 203 16,6 4,13 ,56

Lise (C) 236 19,3 4,20 ,52

Yükseköğretim (Ç) 103 8,4 3,96 ,63

Toplam 1225 100 4,16 ,55

Tablo 19’a bakıldığında araştırmaya katılan öğrencilerin annelerinin %55,8’inin ilkokul mezunu oldukları ya da herhangi bir öğrenim kurumunu tamamlamadıkları, %16,6’sının ortaokul, %19,3’ünün lise ve %8,4’ünün yükseköğretim mezuniyetine sahip oldukları görülmektedir. Annesi mezun olmayan ya da ilkokul mezunu olan öğrencilerin barış tutum puan ortalamaları 4,19 (SS=0,53), annesi ortaokul mezunu olan öğrencilerin barış tutum puan ortalamaları 4,13 (SS=0,56), annesi lise mezunu olan öğrencilerin barış tutum puan ortalamaları 4,20 (SS=0,52) ve annesi yükseköğretim mezunu olan öğrencilerin barış tutum puan ortalamaları 3,96 (SS=0,63)’dır.

Tablo 20.

Annenin Eğitim Düzeyi Değişkeni için Tek Yönlü Varyans Analizi Sonuçları Varyans Kaynağı Kareler Toplamı (KT) Sd Kareler Ortalaması (KO) F Sig.(p) Açıklama* Gruplar Arası 4,949 3 1,650 5,536 ,00 A-Ç, B-Ç, C-Ç Gruplar İçi 363,879 1221 ,298 Toplam 368,828 1224

*A: İlkokul ve altı, B: Ortaokul, C: Lise, Ç: Yükseköğretim

Yapılan tek yönlü varyans analizi sonucunda F değeri 5,536 olarak bulunmuştur. Bu F değeri 3 ve 1221 serbestlik derecesinde test edildiğinde .001 düzeyinde anlamlı olduğu görülmüştür. Buna göre annenin eğitim düzeyine göre öğrencilerin barış tutum düzeyleri arasında anlamlı bir fark olduğu sonucuna varılmıştır. Bu farklılığın hangi düzeyler arasında olduğunun belirlenmesi için ikili karşılaştırmalar yapılmıştır. İkili karşılaştırmalar için kullanılan LSD testi sonuçlarına göre, annesi

yükseköğretim mezunu olan öğrenciler ile annesi ilkokul ve altı, ortaokul ve lise mezunu olan öğrencilerin barış puan ortalamaları arasındaki farkın, annesi yükseköğretim mezunu olan öğrencilerin aleyhine anlamlı olduğu görülmektedir. Yani annesi yükseköğretim mezunu olan öğrencilerin barış tutumları, diğer tüm öğrencilere göre anlamlı düzeyde daha düşüktür. Bununla birlikte annenin eğitimine ilişkin diğer düzeydeki öğrencilerin barış puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Bu kısımda anlamlı bir sonuç elde edildiğinden eta kare değeri hesaplanarak etki büyüklüğüne bakılmıştır. Eta kare değeri 0,024 olarak bulunduğundan annenin eğitim düzeyinin katılımcıların barış tutumlarında düşük oranda etkili olduğu ifade edilebilir (Cohen, 1988).

Analiz sonuçlarının anlamlı çıkmasının ardından, tekrarlı ölçümler için ANOVA kullanılarak, annelerinin eğitim düzeyine göre öğrencilerin barış tutum alt faktör puan ortalamalarının nasıl bir değişim gösterdiği incelenmiştir. Bu doğrultuda elde edilen grafik, Şekil 18’de sunulmaktadır.

Şekil 18. Annenin eğitim düzeyi değişkenine göre barış tutumu alt faktörleri ortalama puanları

Şekil 18 incelendiğinde annelerinin eğitim düzeyine göre her faktördeki ortalama puanlar neredeyse paralel giderken, birinci faktörde (toplumsal barış), yükseköğretim düzeyinde bu gidişin değiştiği göze çarpmaktadır. Bu grafikten yola çıkılarak, annesi yükseköğretim mezunu olan öğrencilerin barış tutum puanlarının, annesi diğer mezuniyet düzeylerine sahip olan öğrencilere göre anlamlı derecede düşük çıkmasının öncelikli sebebinin, alt faktörlerden toplumsal barış faktörü ile ilişkili olduğu ifade edilebilir. Ayrıca sonuçlar istatistiksel anlamlılık bakımından incelendiğinde de, annenin eğitim düzeyi değişkenine göre birinci faktör (toplumsal barış) (F=8,624; Sd:3 ve 1221; p<.01) ortalama puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunduğu ve diğer faktör (barışa önem verme, kişisel ve kişilerarası barış, savaşın karşısında barış ve farklılıklara açık olma) ortalama puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmadığı görülmüştür.

Katılımcıların babalarının eğitim düzeyine göre farklılık olup olmadığının incelenmesi amacı ile ilişkisiz örneklemler için tek yönlü varyans analizi uygulanmıştır. Değişken ile ilgili tanımlayıcı istatistikler Tablo 21’de ve tek yönlü varyans analizi sonuçları Tablo 22’de yer almaktadır.

Tablo 21.

Babanın Eğitim Düzeyi Değişkeni için Tanımlayıcı İstatistikler Babanın Eğitim Düzeyi n % SS

İlkokul ve altı (A) 415 34,0 4,18 ,57 Ortaokul (B) 236 19,3 4,19 ,52

Lise (C) 344 28,2 4,17 ,53

Yükseköğretim (Ç) 227 18,6 4,08 ,57

Toplam 1222 100 4,16 ,55

Tablo 21’e bakıldığında araştırmaya katılan öğrencilerin babalarının %34’ünün ilkokul mezunu oldukları ya da herhangi bir öğrenim kurumunu tamamlamadıkları, %19,3’ünün ortaokul, %28,2’sinin lise ve %18,6’sının yükseköğretim mezuniyetine sahip oldukları görülmektedir. Babası mezun olmayan ya da ilkokul mezunu olan öğrencilerin barış tutum puan ortalamaları 4,18 (SS=0,57), babası ortaokul mezunu olan öğrencilerin barış tutum puan ortalamaları 4,19 (SS=0,52), babası lise mezunu olan öğrencilerin barış tutum puan ortalamaları 4,17 (SS=0,53) ve babası

yükseköğretim mezuniyetine sahip olan öğrencilerin barış tutum puan ortalamaları 4,08 (SS=0,57)’dir.

Tablo 22.

Babanın Eğitim Düzeyi Değişkeni için Tek Yönlü Varyans Analizi Sonuçları Varyans Kaynağı Kareler Toplamı (KT) Sd Kareler Ortalaması (KO) F Sig.(p) Gruplar Arası 1,943 3 ,648 2,157 ,09 Gruplar İçi 365,709 1218 ,300 Toplam 367,652 1221

Yapılan tek yönlü varyans analizi sonucunda F değeri 2,157 olarak bulunmuştur. Bu F değeri 3 ve 1218 serbestlik derecesinde test edildiğinde anlamlı bir farklılık olmadığını işaret etmektedir. Buna göre babanın eğitim düzeyine göre öğrencilerin barış tutum düzeyleri arasında anlamlı bir fark olmadığı sonucuna varılmıştır.

Katılımcıların aile bütünlüğüne göre farklılık olup olmadığının incelenmesi amacı ile ilişkisiz örneklemler için t testi uygulanmıştır. Analiz sonuçları Tablo 23’te yer almaktadır.

Tablo 23.

Aile Bütünlüğü Değişkeni için İlişkisiz Örneklemler için t Testi Sonuçları

n % SS Sd t Sig.(p)

Parçalanmış 60 5,3 4,17 ,58

1127 0,15 ,88 Beraber 1069 94,7 4,16 ,55

Toplam 1129 100

Tablo 23’te, ebeveynleri boşanmış olan 60 öğrenci ile ebeveynleri beraber olan 1069 öğrencinin barış tutum puan ortalamaları arasındaki farkın ilişkisiz örneklemler için t testi ile test edildiği görülmektedir. Ebeveynleri boşanmış olan öğrencilerin barış tutum puan ortalaması 4,17 ve standart sapması 0,58 bulunurken ebeveynleri beraber olan öğrencilerin barış tutum puan ortalaması 4,16 ve standart sapması 0,55 olarak bulunmuştur. Bu iki ortalama için t değeri 0,15 olarak bulunmuş ve 1127 serbestlik derecesinde test edilmiştir. Yapılan ilişkisiz örneklemler için t testi sonucunda

(t=0,15; Sd:1127; p>.05), grupların barış tutum düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.

Katılımcıların kardeş sayılarına göre farklılık olup olmadığının incelenmesi amacı ile ilişkisiz örneklemler için tek yönlü varyans analizi uygulanmıştır. Değişken ile ilgili tanımlayıcı istatistikler Tablo 24’te ve tek yönlü varyans analizi sonuçları Tablo 25’te yer almaktadır.

Tablo 24.

Kardeş Sayısı Değişkeni için Tanımlayıcı İstatistikler

Kardeş Sayısı n % SS 1 51 4,2 4,16 ,58 2 425 34,8 4,17 ,54 3 355 29,1 4,16 ,52 4 161 13,2 4,19 ,53 5 ve üzeri 228 18,7 4,12 ,60 Toplam 1220 100 4,16 ,55

Tablo 24 incelendiğinde, katılımcıların %4,2’sinin tek çocuk olduğu, %34,8’inin iki kardeş, %29,1’inin üç kardeş, %13,2’sinin dört kardeş ve %18,7’sinin beş kardeş ve üzeri olduğu görülmektedir. Ailede tek çocuk olan öğrencilerin barış tutum puan ortalamaları 4,16 (SS=0,58)’dır. İki kardeş olan öğrencilerin barış tutum puan ortalamaları 4,17 (SS=0,54), üç kardeş olan öğrencilerin barış tutum puan ortalamaları 4,16 (SS=0,52), dört kardeş olan öğrencilerin barış tutum puan ortalamaları 4,19 (SS=0,53) ve beş ve üzeri kardeş olan öğrencilerin barış tutum puan ortalamaları 4,12 (SS=0,60)’dir.

Tablo 25.

Kardeş Sayısı Değişkeni için Tek Yönlü Varyans Analizi Sonuçları Varyans

Kaynağı

Kareler

Toplamı (KT) Sd

Kareler

Ortalaması (KO) F Sig.(p)

Gruplar Arası ,689 4 ,172

,574 ,68 Gruplar İçi 364,712 1215 ,300

Yapılan tek yönlü varyans analizi sonucunda F değeri ,574 olarak bulunmuştur. Bu F değeri 4 ve 1215 serbestlik derecesinde test edildiğinde anlamlı bir farklılık olmadığını işaret etmektedir. Buna göre kardeş sayısına göre öğrencilerin barış tutum düzeyleri arasında anlamlı bir fark olmadığı sonucuna varılmıştır.

Katılımcıların ailelerinin sosyo-ekonomik düzeylerine göre farklılık olup olmadığının incelenmesi amacı ile ilişkisiz örneklemler için tek yönlü varyans analizi uygulanmıştır. Değişken ile ilgili tanımlayıcı istatistikler Tablo 26’da ve tek yönlü varyans analizi sonuçları Tablo 27’de yer almaktadır.

Tablo 26.

Ailenin Sosyo-ekonomik Düzeyi Değişkeni için Tanımlayıcı İstatistikler

Sosyo-ekonomik Düzey n % SS

Alt 75 6,1 4,24 ,55

Orta 1095 89,4 4,16 ,54

Üst 55 4,5 4,03 ,62

Toplam 1225 100 4,16 ,55

Tablo 26 incelendiğinde, katılımcıların %6,1’inin alt, %89,4’ünün orta ve %4,5’inin üst sosyo-ekonomik düzeyde ailelere sahip oldukları görülmektedir. Ailesi alt sosyo- ekonomik düzeyde olan öğrencilerin barış tutum puan ortalamaları 4,24 (SS=0,55), ailesi orta sosyo-ekonomik düzeyde olan öğrencilerin barış tutum puan ortalamaları 4,16 (SS=0,54) ve ailesi üst sosyo-ekonomik düzeyde olan öğrencilerin barış tutum puan ortalamaları 4,03 (SS=0,62)’tür.

Tablo 27.

Ailenin Sosyo-ekonomik Düzeyi Değişkeni için Tek Yönlü Varyans Analizi Sonuçları Varyans

Kaynağı

Kareler

Toplamı (KT) Sd

Kareler

Ortalaması (KO) F Sig.(p)

Gruplar Arası 1,402 2 ,701

2,326 ,10 Gruplar İçi 368,112 1222 ,301

Toplam 369,514 1224

Yapılan tek yönlü varyans analizi sonucunda F değeri 2,326 olarak bulunmuştur. Bu F değeri 2 ve 1222 serbestlik derecesinde test edildiğinde anlamlı bir farklılık

olmadığını işaret etmektedir. Buna göre sosyo-ekonomik düzeye göre öğrencilerin barış tutum düzeyleri arasında anlamlı bir fark olmadığı sonucuna varılmıştır.