HOŞGÖRÜSÜZLÜĞÜN NEDENLERİNE İLİŞKİN BULGULARIN KARŞILAŞTIRILMAS
4.3. HOŞGÖRÜNÜN VE HOŞGÖRÜSÜZLÜĞÜN SONUÇLARINA İLİŞKİN BULGULAR VE YORUMLAR
4.3.2. DEĞER ANALİZİ YAKLAŞIMININ UYGULANDIĞI DENEY GRUBUNDA HOŞGÖRÜNÜN VE HOŞGÖRÜSÜZLÜĞÜN
4.3.3.1. AHLÂKÎ MUHAKEME YAKLAŞIMININ UYGULANDIĞI DENEY GRUBUNDA HOŞGÖRÜNÜN SONUÇLARINA İLİŞKİN BULGULAR
VE YORUMLAR
Ahlâkî muhakeme yaklaşımında değerlendirmeye alınan 20 ön değerlendirmede hoşgörülü olmanın olumlu sonuçlarına dair kavram kullanan öğrenci sayısı 19, son değerlendirmede 17’dir. Ön değerlendirmede kavram kullanıp son değerlendirmede kullanmayan öğrenci sayısı 3, ön değerlendirmede kavram kullanmayıp son değerlendirmede kullanan öğrenci sayısı 1 ve hem ön hem de son değerlendirmede kavram kullanan öğrenci sayısı ise 16’dır.
Ahlâkî muhakeme yaklaşımında değerlendirmeye alınan 20 ön değerlendirmede hoşgörülü olmanın olumsuz sonuçlarına dair kavram kullanan öğrenci sayısı 7, son değerlendirmede 9’dur. Ön değerlendirmede kavram kullanıp son değerlendirmede kullanmayan öğrenci sayısı 4, ön değerlendirmede kavram kullanmayıp son değerlendirmede kullanan öğrenci sayısı 6 ve hem ön hem de son değerlendirmede kavram kullanan öğrenci sayısı ise 3’tür. Aşağıda ön değerlendirme ve son değerlendirmelerde kategoriler içinde yer alan kavramlar verilmiştir.
Devlet: Bu kategoride hoşgörülü olmanın olumlu sonuçlarına ilişkin ön
değerlendirmede halkın desteğini alma, uzun ömürlü olma ve gelişme kavramları; son değerlendirmede halkın desteğini alma, toprak kazanımı, devleti koruma, uzun ömürlü
olma, güçlenme ve gelişme kavramları kullanılmıştır.
Bu kategoride hoşgörülü olmanın olumsuz sonucuna ilişkin ön değerlendirmede
ayaklanma, iç karışıklık, ihanet, yıkılma, suiistimal edilme, zayıf olarak görülme
suiistimal edilme, zayıf olarak görülme, kaybetme ve otoritenin zayıflaması kavramları
kullanılmıştır.
Kültür: Bu kategoride hoşgörülü olmanın olumlu sonucuna ilişkin ön
değerlendirmede etkileşim, kültürel yayılma, tanıma, kültürel sentez, iyi ilişkiler kurma,
ilişkilerin güçlenmesi, benliği koruma, kültürel alışveriş kavramları; son
değerlendirmede etkileşim ve öğrenme kavramları kullanılmıştır.
Bu kategoride hoşgörülü olmanın.olumsuz sonucuna ilişkin ön değerlendirmede
asimile olma kavramı; son değerlendirmede benlik kaybı, asimile olma ve görüş ayrılıkları kavramları kullanılmıştır.
Uygarlık: Bu kategoride hoşgörülü olmanın olumlu sonucuna ilişkin ön
değerlendirmede uygarlığın gelişmesi, yeni yerlerin keşfi, tarihi eserler ve medenileşme kavramları; son değerlendirmede yeni yerlerin keşfi ve tarihe katkı ifadeleri kullanılmıştır.
Bu kategoride hoşgörülü olmanın olumsuz sonucuna ilişkin sadece ön değerlendirmede değişim kavramı kullanılmıştır.
Toplum Düzeni: Bu kategoride hoşgörülü olmanın olumlu sonucuna ilişkin ön
değerlendirmede sevgi, güven, huzur, barış ve rahat bir yaşam ifadeleri; son değerlendirmede çözüm, yardım etme, barış, sevgi, huzur ve güven kavramları kullanılmıştır. Hoşgörülü olmanın olumsuz sonucuna ilişkin bu kategori kapsamına girecek herhangi bir kavram kullanılmamıştır.
Birey: Bu kategoride hoşgörülü olmanın olumlu sonucuna ilişkin ön
değerlendirmede saygınlık, dinlenilme ve kendini iyi bir şekilde ifade etme kavramları; son değerlendirmede sadece saygınlık kavramı kullanılmıştır. Hoşgörülü olmanın olumsuz sonucuna ilişkin bu kategori kapsamına girecek herhangi bir kavram kullanılmamıştır.
Din: Bu kategoride hoşgörülü olmanın olumlu sonucuna ilişkin ön ve son
ifadeleri kullanılmıştır. Hoşgörülü olmanın olumsuz sonucuna ilişkin bu kategori kapsamına girecek herhangi bir kavram kullanılmamıştır.
Ahlâkî muhakeme yaklaşımında hoşgörülü olmanın olumlu ve olumsuz sonuçlarına ilişkin ön ve son değerlendirmede kullanılan kategorilerin frekansları Tablo 17’de gösterilmiştir.
Tablo 17
Ahlâkî Muhakeme Yaklaşımında Hoşgörülü Olmanın Olumlu ve Olumsuz Sonuçları
Kategoriler
Hoşgörünün Olumlu Sonuçları Hoşgörünün Olumsuz Sonuçları Ön değerlendirme Son değerlendirme Ön değerlendirme Son değerlendirme Devlet 7 8 9 10 Kültür 18 4 1 7 Uygarlık 6 4 1 - Toplum Düzeni 6 10 - - Birey 4 4 - - Din 5 14 - -
17’de Tablo görüldüğü gibi ahlâkî muhakeme yaklaşımında hoşgörülü olmanın olumlu sonuçlarına ilişkin kavram çeşitliliği son değerlendirmelerde düşmesine rağmen kavramların kullanım sıklığı artmıştır. Üç kategoride son değerlendirmede artış olmuştur. Yaklaşımın hoşgörülü olmanın olumlu sonuçlarına ilişkin gelişimde etkili olduğu söylenebilir.
Ahlâkî muhakeme yaklaşımında hoşgörülü olmanın olumsuz sonuçlarına ilişkin son değerlendirmede hem artış hem de kavram kullanım oranında artış görülmektedir. Olumsuz sonuçlar için bu denli bir artış yaklaşımın etkililiği anlamında olumsuz bir gelişme olarak değerlendirilebilir.
4.3.3.2. AHLÂKÎ MUHAKEME YAKLAŞIMININ UYGULANDIĞI DENEY GRUBUNDA HOŞGÖRÜSÜZLÜĞÜN SONUÇLARINA İLİŞKİN BULGULAR VE YORUMLAR
Ahlâkî muhakeme yaklaşımında değerlendirmeye alınan 20 ne ön ne de son değerlendirmede hoşgörüsüz olmanın olumlu sonuçlarına dair kavram kullanan öğrenci yoktur.
Ahlâkî muhakeme yaklaşımında değerlendirmeye alınan 20 ön değerlendirmede hoşgörüsüz olmanın olumsuz sonuçlarına dair kavram kullanan öğrenci sayısı 9, son değerlendirmede 7’dir. Ön değerlendirmede kavram kullanıp son değerlendirmede kullanmayan öğrenci sayısı 5, ön değerlendirmede kavram kullanmayıp son değerlendirmede kullanan öğrenci sayısı 3 ve hem ön hem de son değerlendirmede kavram kullanan öğrenci sayısı ise 4’tür. Aşağıda ön değerlendirme ve son değerlendirmelerde kategoriler içinde yer alan kavramlar verilmiştir.
Devlet: Bu kategoride hoşgörüsüz olmanın olumsuz sonucuna ilişkin ön
değerlendirmede isyan, büyüyememe, iç karışıklık, yıkılma, ayrılıklar ve kısa ömürlü
olma kavramları; son değerlendirmede toprak kaybı, parçalanma ve isyan kavramları
kullanılmıştır.
Kültür: Bu kategoride hoşgörüsüz olmanın olumsuz sonucuna ilişkin sadece son
değerlendirmede uzaklaşma ve sınıf farklılıklarının doğması kavramları kullanılmıştır.
Uygarlık: Bu kategoride hoşgörüsüz olmanın olumsuz sonucuna ilişkin ön
değerlendirmede yağma, son değerlendirmede tarihi ve sanat eserlerinin tahrip
edilmesi ifadeleri kullanılmıştır.
Toplum Düzeni: Bu kategoride hoşgörüsüz olmanın olumsuz sonucuna ilişkin
ön değerlendirmede savaş ve insan ölümleri; son değerlendirmede savaş, insan kaybı ve
sorun kavramları kullanılmıştır.
Birey: Bu kategoride hoşgörüsüz olmanın olumsuz sonuçları açısından ön
değerlendirmede anlayışsızlık; son değerlendirmede sevilmeme kavramları kullanılmıştır.
Ahlâkî muhakeme yaklaşımında hoşgörüsüz olmanın olumlu ve olumsuz sonuçlarına ilişkin ön ve son değerlendirmede kullanılan kategorilerin frekansları Tablo 18’de gösterilmiştir.
Tablo 18
Ahlâkî Muhakeme Yaklaşımında Hoşgörüsüz Olmanın Olumlu ve Olumsuz Sonuçları Kategoriler Hoşgörüsüzlüğün Olumlu Sonuçları Hoşgörüsüzlüğün Olumsuz Sonuçları Ön değerlendirme Son değerlendirme Ön değerlendirme Son değerlendirme Devlet - - 7 3 Kültür - - - 2 Uygarlık - - 1 1 Toplum Düzeni - - 8 3 Birey - - 1 3 Din - - - -
Tablo 18’de görüldüğü gibi ahlâkî muhakeme yaklaşımında hoşgörüsüz olmanın olumsuz sonuçlarına ilişkin son değerlendirmede kullanılan kavram oranında azalma olsa da ön değerlendirmeye oranla daha fazla kategori kapsamına giren kavram kullanılmıştır. Son değerlendirmede iki kategoride az da olsa artışlar, iki kategoride ise belirgin düşüşler görülmektedir. Her ne kadar hoşgörüsüzlüğün olumsuz sonuçları olumlu bir ifade olsa da hoşgörüsüzlüğün olumlu bir sonucu olmaması konusunda ısrar edilmesi ve olumsuz kavramların kullanımında azalmanın olması bakımından son değerlendirme bulguları olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir.