2 — G ö sterit komitemiz tem sillerini yalnız Adana şehrine hasretm ekten ise bunların tem sil yöntlnden aydınlanm ası daha
fay d alı görülen ve şimdiye kadar iyi b ir sahne görmemiş ve ihmal edilmiş bulunan kazalarım ıza da şumullen- dirilm esiııi uygun bulmuştur. B u se- beble İstik lâ l ve Y ab an cı piyesleri K ozan, D ö rty o l ve Ceyhanda göste rilm iş ve ümidin fevkinde alâka uyandırm ıştır. Uygun v akitlerd e bu gezilere devam ed ilecektir. M av i Y ıl dırım piyesi de dahil olduğu halde bu y ıl yukarda y azılı p iyesler
12
defa gösterilm iş ve a y rıca H asbahçe, Ç ürük M erdiven gibi kom ediler deoynanm ıştır.
G ö s le rit kom itesi k a z a la ra g id erken
S p o r Kom itesi:
1— B in icilik yönünden memlekete çok büyük fay d alar temin eden c irit oyunlarına önem v erilerek her y ıl olduğu gibi kış mevsiminin girm esiyle beraber başlanm ış ve her hufta pazar günleri cirit ku ralları dahilinde oyunlara devam edilm iştir.
5 2
a v ı 1 K U *
lunun 26 M a rtta ter- tib ettiği sürek a v ı na şehirden ve köylerden b irçok av cılar k a tıla ra k C eyhan suyu kena rında b ir gün av yapılm ıştır.
3 — M em leket
atletlerin in iyi su* su rette ç a lış tırıl m aları için gülle, disk, bambu kamı* şı, kronom etre gibi atletizm malzemesi g etirtilerek a tle tle r çalıştırılm ış v e memleketimizde ilk d elà olarak y ay ılan bambu ile yüksek atlam a atletlerim ize gösterilm iştir.
4 —
1
M a rtta kulübler arasında b ir sokak koşusu tertib edilmiş ve b irço k ko- ‘ şucuların katılm asiyle bu koş^ı muntazam bir surette başarılm ış ve so kaklara b irik enb in lerce h alk koşuyu alâk a ile tak ib etm iştir. K o şu Ja birinciliği a la takım a törenle b ir kupa, diğerlerine de b irer m adalya v erilm iştir. B u koşu evimiz tarafından filim e alın
m ıştır.
5 — 5 N isanda b ir spor bayram ı te rtib edilerek hazırlanan zengin b ir prağram dairesinde kutlanmış ve buttin Ç ukurova k u llibleriy le, Evimiz c irit, avcı ve spor k o lla rı
muntazam k ıy a fetleriy le bu b a y ra m a iş tira k eylem işlerdir.
(i — Evim iz bahçesinde tam ir ve İslah e ttirilen tenis kortu
1 1
M a- v ısta b irçok d av etliler önünde tö re n le açılm ış ve tenis oyunlarına b a ş lanm ıştır. H er akşam burada spor cular tarafından muntazam te n isle r oynanm akta ve genç elem anlar y e t iş tirilm ekted ir.7
— H er sene olduğu gibi bu y ıl da H alkevi A ve B fu tb ol tak ım ları arasında m üsabakalar yapılm ış, galib gelene bu m açların b ir h atırası olmak üzere Evimiz adına b ir kupa hediye edil m iştir.8 — G ençler arasında b isik lete karşı büyük b ir alâka olduğunu gören bu şube 5 kilom etrelik b ir uzun mesafe koşusu te rtib ederek m üsabakaya iştirak edeıı - i gencin b irin ci, ikinci ve UçUncülerine m adalyalar verilm iştir.
S o s y a l y a rd ım k o m ite si:
1 — H er sene olduğu gibi bu y ıl da Ç ocuk esirgeme kurumu ile el birliği y ap arak ilk ve o rta oku llar da okuyan m uhtelif yoksul taleb ey e ve halka mutad yardım larda bulun muştur.
2 — Sıtm a M ücadele te şk ilâ tı, E tıb b a O dası ve K ız ıla y Kurumu ile elbirliği yap arak pamuk çapası ve ekin işleri için memleketimize gelen tarım işçilerinin muayene ve ted av ileri için K arşıy ak ad a b ir bakı y eri açm ıştır. B u B akıyerind e işçile rin topluluk günü olan Perşem be gün
lerinde h astalar muayene ve tedavi edilmiş ve ağır hastalar hastaneye g ö n d erilm iştir. B u bakıyerinde 640 hasta muayene ve tedavi edilm iştir.
__ Sağlık ve Sosyal Yardım B akanlığınca Adanada d oktorlar, memurlar ve mü esseseler için açılan zehirli gaz kursunu ev im i, salonunda a çtıra ra k bu ku rsla önem li su rette ilgilenm iştir.
H alk d e rs a n e le ri ve k u rs la r k o m ite s i:
1
1
T esrinievel 965 de açılan T ü rkçe, hesap ve ölçüler ku rsları M a rt 936 y a kadar devam etmiş, im tihanları v apılarak kazananların şahadetnam eleri .,1 A lartta E v i—miz bahçesinde bUytik b ir k alab alık karşısında ve bandomuzun iştirak iy le törenle d ağ ıtıl m ıştır. B u tören Evim iz tarafından filme alınm ıştır.
2 — So syal yardım kom itesiyle elbirliği yap arak Cezaevinde 1( B ) dersanesi açm ış, okuyanların sınavları, gönderilen öğretm enler
Halk d e rs a n e le rin e şahadetnam e dağıtılırken beş erkek talebeyle vesika verm iştir.
b ir ( A ) ve b ir de tarafın dan yapılm ış ve kazanananlara şa hadetnam eleri v e ril m iştir. 3 — Şahadet namelere resm î b ir kıym et verdirm ek Üzre bunlar K ültü r D irektörlüğüne de tas dik ettirilm işm iştir.
K u rslara de vam eden taleb elere kom itece parasız 500 d efter, 500 kalem ile A lfabe ve Y urd B il- > gisi k ita b la rı veril-
niştir.
4 — Ü ç ay de vam etmek üzre
20
Ş u b atta b ir d akti lografi kursu açmış, ka zanan Uç kız ve5 — M utad kahve konferanslarına bu y ıl da devam etmiş ve k alab alık b ir din le y ici huzurunda verilen bu konferansların adedi 126 yı bulmuştur.
6
— O rtao k u llard an ikm ale kalan taleb eler için 1 Tömmuz 936 tarihinde Fraıı- ,T sızca, İngilizce, Fen bilgisi. R iy aziy e ku rsları açılarak iki ay devam etmiş ve 79 taleb ebu ku rslardan faydalanm ıştır.
7 — D ö rt ay devam etmek üzre İkinci Teşrin ayında kadınlara, erkeklere ve ç ı rak la ra mahsus yazıp okuma dersaneleri vle hesap ve ölçüler, Fran sızca ( A) , (B ) İngi lizce dersaneleri açm ış ve halkın istifadesine arzetm iştir. B u dersanelere 246 talebe de- yam etm iştir.
K ita b s ara y ve Yayın Kom itesi :
1 — H aftan ın muayyen günlerinde üyelerine b irer program çerçevesi içinde k a la b alık k ah v elere ve alan lara koyduğu hoparlörlerle; hava tehlikesi, Türk kadınlığının ve T ü rk ailesinin in kişafı, dünya ve Türk kadınlığının gelişimi, çocuk ve okul eğitimi, hö y ü k ler, tecim ve reklam , zehirli gaz, O sm anlılar devrinde kadın saltan atı, O sm anlı Im- peratorluğu m evzuları etrafınd a konferanslar verdirmiş ve bu konferansları binlerce halka din lettirm iştir.
Ar kom itesiyle de elbirliği yaparak bu konferanslar arasında ulusal ve arsıulusal plâk y ay ın ları yapmış ve günün dış ve iç haberlerini halka bildirm iştir.
2 - O kuyu cular, daha ziyade alâkalandırm ak için okuma odasında gazete ve mecmua çeşidlerini artırdığı gibi k itab saray a İlmî ve meslekî k ita b la r da g etirterek hal kın fa y d a lanmasını*.sağlamış ve cildleri bozulan bir kıs,sun k ita b la rı cildletm iştir
ilk Teşrin avının sonuna kadar Evim izin organı olan ( AkgUnler ) gazetesinin neş rini temin etmiş, Partim iz Genel Sekreterliğinin 29 - 7 - 936 tarih ve 5/2913 sayılı yazı-; sındaki d ire k tiflere u yarak bu gazetenin neşrinden vazgeçm iştir.
Köycülük Kom itesi : i
l Eskiden çok ileri bulunan arıcılığın sönmekte olduğunu, bunun da iptidaî b ir şekilde vapılm asiyle kazanç getirmemesinden ileri geldiğini gözöntlne alarak b ir a rıc ılık kursu açm ış, bu ku rsta bilgileri a rtırılan köylülere a srı kov an lar dağıtılm ıştır.
2
— Sosyal yardım kom itesiyle elbirliği; yap ılarak m uhtelif köy gezilerine çıkılm ış ve köy-;lülere sıhhat ve kültür bakımından yardım larda, bulunulmuştur.
;j — M ihmandar köyünde b ir koru y e ri hazırlı varak bu yerin b ir kısmını ağaçlandırm ış, ağaç yetiştirm enin önem ve fayd aları ve ağaç sev gisi hakkında kövlUyUvü nurlandırm akta bulun muştur.
4
— Yem işli köyünde b ir m rkteb açılması: için gereken teşebbüsleri yapm ıştır.M üze ve S erg i Kom itesi :
1
— N eşri düşünülen Adana şehri broşürü için Adana şehri dahilindeki eski mimari eser v eâbidelerinin 10 15 bovunda 9,) tane fo to g ıafisi alın mış, gerekli olan tarih î bilgilere dair tarih kitab - ları ve âbidelerin kitab eleri üzerinde te tk ik a ta de vam olunmuştur.
o G enç istid ad ları tanıtm ak ve onların kabiliyetlerin i inkişaf ettirm ek üzre a r kom itesiyle elbirliği y ap ılarak bir h a fta devam etmek üzre l H aziranda Evim iz salonun da b ir resim sergisi açılmış ve gösterilen ilgi üzerine, sergi beş gün daha u zatılm ıştır. 197 eser teşhir edilen bu sergimizi 3000 yurddaş ziy aret etm jş ve b irin ci, ikinci gelen eser sahihlerine m ükâfatlar verilm iş ve eserleri satın alınm ıştır.
3 — Adananın en eski eserlerinden Ağca M escidin cephesindeki sanatkârane l ü r k tezyin atı ve oymalarının iyi muhafazası ve bu eseri kapıyan çinko saçağın yükseltilm esi v ilâ y e t v a k ıfla r müdürlüğüne m üracaat suretiyle sağlanm ıştır.
4
__ B eledivece veri değiştirilen eski m ezarlıktaki tarih î mezar taşla rı b ir kere daha gözden g eçirilerek müzeye kaldırılm ası lüzumlu görülenleri işaretlen m iştir.5 — Müzede kurulmağa başlanmış olan Güney yurd Türkmen oym akları etnografi bölümü eşyalarının ted arik ve m ubayaasına devam edilm iştir.
6
— Şehrin en yüksek y e ri olan ( Tepebağ ) da ufak b ir kazı yapılm ış, burasının ta b iî, b ir y er olmayıp ( H öyük ) olduğunu gösterir kuyu b ilezik leri ile birtakım İslâm , B izan s, Romen ve H itit eserleri bulunmuştur.S E Y F İ T E Z E R
K ö y c ü l ü k Konrıitesi B a ş k a n ı
(19
38
)Adana Halkevinin dördüncü yıldönüm ü kutlan ırken
Ev Balkonunda
( H. O k a n )
Atatürk^Anitı £ karşısında
A tatürk Anıtı dibinde
1 9 3 7 Y I L I
Dil,
T a r ih , E d e b iy a tkomitesi:
. .
1 — H atay istik lâli dolayısiyle 31/1/937 de yapılan büyük mitingden sonra kom ite mnzikli ve çaydı bir gece te rtib ederek b irçok H atay lıların de iştira k iy le samimî b ir konferans verilm iştir.
2 •— 21 şu batta H alkevlerinin 'açılış yıldönümü m ünasebetiyle gündüz yapılan törende m uharrir tarafından bugünün önemi hakkında b ir söylev verilm iş ve gece evimiz salonunda hususî d av etlilere b ir suvare te rtib olunarak H alkev lilerin bugünün onuruna candan kaynaşm aları temin edilm iştir.
4 — Ç anakkale zaferinin yıldönümü m ünasebetiyle 18 m artta Evim izde b ir küt- lam a töreni te rtib edilerek kom ite başkanı sıfatiy le muharrir bu zaferin önem» hakkında b ir hitabede bulunmuş ve ask erî fırkad an teğmen Sabahaddin de harb tarih i bakımından bu önemli zaferim izi halkımı -,a izah etm iştir.
4 — 27 m artta önemli T ü rk şairlerinden Nedim için ımızikli b ir gece te rtib ede re k Evim iz üyelerinden B e lk is Z in cirkıraıı, A rif Nihad A sya, Raşid B in ö z, K em al İlgaz ve C e lâ l Sahir M u ter tarafların d an Nedimin h ay atı, edebî hüviyeti haklcıuda h itabelerde bulunulmuş, Nedimden şiirler okunmuş ve p arçalar çalınm ıştır.
5 — 31 am rtta İkinci İnönü zaferi için b ir kutlam a gecesi yaparak üyeden R aşid Binöz tarafından bu gece ile ilgili b ir söylev verilm iş ask erî fırkad an kurm ay yüzbaşı Kem al A ykut bu zaferin harb tarih i bakımından önemini izah etm iş ve ilgili şiirle r okunmuştur.
6
— 9 nisanda mimar K o ca Sinan için b ir yıldönümü gecesi y ap ılarak Sinanm h ay atı, eserleri hakkında erkök lisesi müdürü H alid Sarık ay a ve k ad astro müdürü Şeydi Tezer tarafından h itabelerde bulunulmuş ve Sinanın önemli eserleri p ro jeksiyon la h alk a gösterilm iş ve müzik p arçaları çalınm ıştır.7 — Seyhan v ilây eti içinde yaşam ış ve halk arasında ulusal tü rk ü leriy le Un almış bulunan K aracoğlan için b ir gece ie rtib eden kom ite, bu sene 18 nisanda, bu işe geçen seneden daha fazla önem v ererek civ ar kasabalardan K aracoğlan türküsü okuyan b ir k a dın ve beş erkek' olmak üzere a ltı köylü ve şehirden sazcılar ve okuyucular tem iniyle halkın bu husustaki arzularını tatm ine çalışm ış, Evim iz salsnunun darlığından ötürü A srî sinema binasında bu geceyi canlandıran bir dekor tanzim iyle yapılan bu toplantıda K a - racoğlanın h ay atı, edebî hüviyeti hakkında söylevler verilm iş ve şiirleri okunmuştur. B u gece sinema binasında
1200
kişi toplanm ıştır.8
— 21 nisanda büyük şairimiz Abdulhak Idâmid için bir gece te rtib ed ilerek aşirin h ay atı, hususiyetleri, edebî tahlili mevzularında m uharrir, Taha T o ros, A rif N ihad A sya taraflarından b irer konferans verilm iş, B elk is Z in cirkıran , C e lâ l Sahir M u ter ta rafların d an şiirleri okunmuştur. Bu top lan tıya A r komitesinden müzik kolu da k a tıla ra kbu gece ile ilgili müzik p arçaları çalm ıştır.
9
—- K om ite, 23 nisan akşamı ulusal egemenlik bayram ı onuruna evimizde b ir gece te rtib etmiş, H alkevi başkanı İsmail S a fa Ö zler tarafından o günün önemi hakkında b ir konferans v erilm iştir. K onferansı m üteakib bu günle ilgili şiirler okunmuş, Evim iz o rk estrası tarafından güzel p arçalar çalınmış ve çocuk h aftası m ünasebetiyle doktor Ekrem B a lta c ı tarafırtdan çoc ık bakım ı hakkında da b ir konferans v erilm iştir.JO —
3
M ay ısta (Z iya G ökalp) için b ir gece te rtib edilmiş, üyemizden N aci E c e r tarafın dan Z iy a G ökalpm b ay atı anlatılm ış; S ıtk ı A vcı tarafın d an bestelenm iş şiirleri müzikle okunmuştur.1 1
— 17 m ayısta şair Z iy a P a şa için b ir ih tifa l te rtib edilerek gündüz b irço k taleb e ve bandonun iştirak iy le mezarına gidilmiş, çelenk konmuş, gece de evimiz salo nunda şairin h ay atı, Adana valiliğindeki h atıra la rı ve edebî hüviyeti hakkında h itab eler de bulunulmuş, şiirleri okunmuştur.12 — K om ite, Ulu Önderimiz A tatürkün Anadoluvm ayakbastığı 19 mayıs günü onuruna — gündüz töreninden b aşka — b ir gece te rtib etm iştir. B u gece de Atatürk'ün h ayatı ve 19 M ayısın tarihim izdeki önemi anlatılm ış ve müzik p arçaları arasında Ata-' türkün vecizelcri ve bugünle ilgili şiirler okunmuştur.
13 — Kom ite geçen seneki M ontrö zaferini halkım ıza h atırlatm ak için 22 temmuz 937 de üyeden A rif Nihad A syaya evimizde hoparlörle b ir hitabe verdirm iştir. Şehrin en kalab alık yerlerinde ve büyük kahvelerinde bulunan dört hoparlörümüz önünde 500 den fk zla halk, bu h itabeyi büyük b ir alâka ile dinlem iştir.
14 — 24 Temmuz 937 C um artesi günü, İstik lâl savaşı neticesinde kazandığımız şanlı m uvaffakiyetleri anmak üzere evimiz bahçesinde b ir Lozan gecesi tertib edilm iştir a
Ar komitesinin müzik kolunun da katıldığı bu gecede üyelerimizden Tah a Toros ta ra fın dan Lozan hakkında b ir hiatbede bulunulmaş, iki taleb e ile üyeden C elâ l Sahir M u ter tarafından şiirler okunmuş, askeri bando güzel p arçalar çalm ıştır. Bu toplantıda ta k riben (400) kişi bulunmuştur.
15 — Büyük zaferim iz onuruna 30 ağustos 937 günü bahçemizde b ir toplantı te rtib edilm iştir. B u toplantıda m uharrir tarafından bugünün ehemmiyeti hakkında b ir söylev verilm iş, kurmay yüzbaşı Kem al A ykut tarafın dan Başkum andanlık meydan mu harebesi izah edilm iştir. Bunlardan başka Uç taleb e tarafından bugünle ilgili şiirle r okunmüş, orkestram ız ve askerî bando güzel p arçalar çalm ışlardır. B u gecenin dinleyicisi v 450 den fazladır.
16 26 eylül 937 pazar günü akşamı yine evimiz bahçesinde D il bayram ı bü yük törenle kutlanm ıştır. A skeri bandonun çaldığı güzel p arçalar arasında b aşlıyan bu törende üyemizden A rif Nihad A sya tarafın dan dil devrimi hakkında b ir söylev v e ril miş, taleb eler tarafından Tü rkçe şiirler okunmuş, halka dil bayram ını kutlıyan rozetler dağıtılm ış, gece H alkevi elek trik lerle tenvir edilm iştir. B u törende söylenen h itabe ve şiirler de hoparlörlerim izle şehre yayılm ıştır. Bu gece için bahçemize gelenler 500 k işi ye baliğ olmuştur.
17 — K om ite, Cum huriyet bayram ı onuruna 28 birinci teşrin 937 günü evimizde bir gece tervib etm iştir. O rkestram ızın iştira k ettiği bu gece de üyelerim izden M ü r şide Akyol ve öğretm en.Selâm i A kal, Cnm huriyet konusu üzerinde b irer hitabede bulun m uşlar, taleb ele r tarafın dan bugünle ilgili şiirler okunmuştur. B u tören ler de hopar- lerle şehrin kalab alık yerlerinde halka yayılm ıştır. Salonumuzu dolduran h alk 300 den az değildi.
18 20 - 11 - 93/ günü akşamı komite, müzikli bir edebiyat gecesi te rtib etmiş, bugece de üyelerimizden Belkis Z iııcirkıran ( T ev fik F ik re t ) , N ecm ettin E sin ( Serv eti Fünun E d eb iy atı ) hakkında b irer konferans verm işlerdir. T alebeler tarafından güzel şiirler okunmuştur. Top lan tıya gelenlerin sayısı 250 den az değildi.
19 — K om ite, K itab saray ve Y ayın kom itesiyle elbirliği yap arak 27 -
1 1
- 937 akşamı ( Adana Şairleri ) nin h atıraların ı anmak için b ir gece te rtib etm iştir- B u gece dekitap sarav üyesinden la k a Toros tarafından Adana şairleri mevzuu üzerinde b ir konfe rans verilm iş, N ecm ettin E sin , C e lâ l Sah ir M u ter, K âfoğlu İzzet, A rif A sya ta ra fla rın dan Adanada yetişen şairlere aid b irço k şiirler okunmuş, Mehmet R e fik G ülek ta ra fından b ir monolog söylenmiş, İzzet G e rçek er, S ıtk ı A vcı ve arkad aşları tarafından sazla Adana şa rk ıları okunmuştur, to p la n tıy a 300 den fazla halk iştira k etm iştir.
20
— 2 - 12 - 937 günü N am ık Kem al için te rtib edilen gecede kom ite başkanı sıfa tiy le m uharrir tarafın dan N am ık K em alin h ayatı hakkında b ir konferans verilm iş, üyelerim izden Raşid Binöz tarafın d an N am ık Kem alin b ir piyes ve şiirleri okunmuş, o r k e stra ve S ıtk ı Avcı gurupu tarafın d an güzel müzik p arçaları çalınm ıştır. B u gece için Ceyhandan davet edilen eczacı K âm il de b ir monolog söylemiş ve kem ençesile güzel p arçalar çalm ıştır. Törene gelenlerin sayısı 300 den fazla olmuştur.21
- 28 - 12 - 937 salı günü kom ite, müzikli b ir gece te rtib etm iştir. Bu gecede Lise tarih öğretmeni Hüsnü Uğur ( merhum ) tarafın d an ( H açlılara k arşı koyan büyük Türk kumandanı ) mevzulu tarih î b ir konferans verilm iş, m uharrir tarafın d an kendi eseri olan ( Güneş B a k ışlı Adam ) şiri okunmuş, E v o rk estrası, İzzet G e rçek er ve S ıtk ı A vcı gru bu tarafından güzel p arçalar çalınm ış ve okunmuştur. B u toplantıda salonumuzu 250den fazla halk doldurmuştur.
22 — Salonumuzun 250 kişiden fazla almamasına rağmen komitenin yaptığı ve orkestram ızla ulusal müzik takımımızın katıldığı bu to p lan tılara halkım ız çok alâka gös term ek te ve çok kere Uçyüzü geçen d inleyicilerin birçoğu saatlerce ay a k ta durmak zahmetine katlan m aktad ırlar.
23 *— Kom ite bunlardan b aşka Adana kurtuluş tarihine aid çalışm alarına devam ederek 162 say fa h atıra, 15 er tane vesika ve fotoğraf derlem iştir. Bu iş için derlenen h a tıra ve v esikalar üzerinde incelem elerine devam etm ektedir.
24 — K om ite bu y ıl (G örüşler) adında kültürel ay lık b ir dergi çıkarm ağa b aşla- m şıtır. Üçüncü sayısı de neşrolunan bu derginin yazı işlerini üzerine alan öğretmen a r kadaşlarım ızın ta til zamanında Adanadan ayrılm aları ve m ekteplerin de kapalı bulunma sı ve bu mevsimlerde şehrin okuyucu sayısının azalması dolayısiyle yaz ayların d a der ginin çıkarılm am ası münasip görülm ektedir. G örüşler dergisinin Adanada uyandırdığı alâ k a pek büyüktür.