AB liman politikaları hakkında eylem planı (2007)

Yukarıda açıklanan yasama sürecinin ard arda iki defa başarısızlıkla sonuçlanması dolayısıyla Komisyon tüm paydaşların katlımıyla geniş çaplı bir uzlaşma süreci başlatmış, 2006-2007 döneminde icra edilen çok sayıda toplantı ve konferans sonucunda bir eylem planı niteliğindeki Komisyon raporu yayınlanmıştır. 18 Ekim 2007 tarihli, [COM (2007) 616 final)] sayılı “Avrupa liman politikası” konulu tebliğ, yine 2007 yılında kabul edilen ve denizcilik ile ilgili tüm politikaları ve eylemleri kapsamına alan “Bütünleşik denizcilik politikası” konulu tebliğin uygulaması niteliğindedir [91].

Avrupa limancılık sektörünün ihtiyaçlarıyla ilgili günümüzde yaşanan ve gelecekte yaşanabilecek sorunlara yönelik çözüm tedbirlerini içeren tebliğin ana konu başlıkları ve Komisyonun hareket tarzı aşağıda kısaca belirtilmiştir.

 Liman performansı ve iç bölge bağlantıları: Genel olarak bakıldığında Avrupa limanları ekonomik açıdan verimli olmalarına karşın, birçok limanda kapasite dengesizliğinden kaynaklanan sıkışıklıklar, uzun bekleme süreleri, yetersiz çalışma koşulları, maliyetleri arttıran aşırı idari işlemler, vb. sorunlar nedeniyle iyileştirmeye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu kapsamda limanların özellikle üst yapılarının modernize edilerek yükleme ve boşaltma işlemlerinin bilgisayar destekli yük yönetim sistemleri kullanılarak gerçekleştirilmesinin, ayrıca kısa mesafeli deniz taşımacılığı desteklenerek düşük kapasite ile çalışan limanların daha çok kullanımını sağlayacak yeni ulaşım güzergahlarının belirlenmesinin gerektiği ifade edilmiştir. Yeni limanların inşasının ve mevcutların genişletilmesi işleminin sağlam ekonomik nedenlere dayandırılmasının, söz konusu süreçlere konunun tüm paydaşlarının dahil edilerek uzlaşma içinde karar alınmasının gerekliliği vurgulanmıştır. Komisyon

105

konuyu ulusal ve yerel idarelere ve pazarın kendi işleyişine bırakmakla beraber, kendi adına trans-Avrupa ulaştırma ağları çerçevesinde çalışmalarına devam edeceğini ifade etmiştir.

 Kapasitenin çevreye duyarlı bir şekilde arttırılması: Limanların kapasitelerinin artan ticaret hacmi ve büyüyen gemi boyutları nedeniyle arttırılmasının, fakat bunun çevreyle ilgili mevzuatla (habitat, kuşlar, su ve atık direktifleri gibi) uyumlu olmasına özen gösterilmesi gerektiği, bu kapsamda Komisyonun, limanların çevre mevzuatı dahilinde gelişmesine yönelik kurallar getireceği belirtilmiştir. Komisyon ayrıca yukarıda ayrıntılı olarak açıklanan 2000/59/EC sayılı “Gemi kaynaklı çöp ve yük artıkları için liman tesisleri” konulu direktifin uygulanması ile ilgili değerlendirmesini uygulama raporları ve EMSA’nın denetlemeleri doğrultusunda yapacağını ve söz konusu direktifin daha etkin ve uyumlu bir şekilde uygulanmasına yönelik tekliflerde bulunacağını belirtmiştir. Son olarak Konseyin ortaya koyduğu “Sera gazları salınımının 2020 yılına kadar en az % 20 oranında azaltılması” hedefi paralelinde, Komisyon, limanlardan kaynaklanan ve hava kirliliğine neden olan salınımların azaltılmasına yönelik gerekli tedbirleri (deniz çevresinin korunması kısmında ayrıntılı olarak incelenmiştir) almaya devam edeceğini ifade etmiştir.

 Modernizasyon: Gemi ve sahil arasındaki bağlantıyı güçlendiren gelişen teknolojiden (Safeseanet, AIS, LRIT ve modern haberleşme sistemleri gibi) liman faaliyetlerinin gerektiği şekilde yararlanmasının, bu kapsamda kısa mesafeli denizcilik ile ilgili gümrük ve idari işlemlerin hızlandırılarak zaman kaybının azaltılmasının ve e-denizcilik yaklaşımının geliştirilmesinin gerektiği belirtilmiştir. Komisyon bu konulardaki mevzuat çalışmalarını sürdüreceğini vurgulamıştır. Ayrıca liman ekipmanının en önemli parçaları olan kreyn sistemlerinin yeni teknolojiler paralelinde gelişmesi sonucunda limanların verimliliğinin arttırılmasının mümkün hale geldiği ve bu konudaki uygulamaların AB Araştırma Çerçeve Programları (özellikle FP7) dahilinde destekleneceği ifade edilmiştir.

 Yatırımcılar, işletmeciler ve kullanıcılar açısından eşit oyun kurallarının belirlenmesi: Liman idarelerinin yapısı açısından incelendiğinde üye ülkeler arasında farklılıklar bulunduğu, bazı üye ülkelerde (İngiltere) özel sektörün ağırlıklı olmasına rağmen, üye ülkelerin büyük çoğunluğunda (kıta Avrupası’nın genelinde) devletin veya yerel/bölgesel yönetimlerin kontrolü altında olduğu belirtilmiştir. Söz konusu

106

liman idarelerinin hizmetlerinin icra şekli ve seviyesi de farklılık göstermektedir. Bazıları yük elleçleme ve/veya teknik-seyir hizmetleri verirken bazıları yönetim ve geliştirmeye odaklanmışlardır. Komisyon, özellikle mali açıdan yeterince özerk olmaları durumunda, ulusal/yerel seviyede tespit edilecek liman idarelerine müdahale etmeyeceğini bildirmiştir. Limanların kamu finansmanı açısından değerlendirildiğinde şeffaf olmasının gerektiğini, limanlar arası ve liman içi rekabetin gerçekleştirilmesi için herkese eşit uygulanan kuralların mevcudiyetinin bir zorunluluk olduğunu belirtmiştir. Komisyon, devlet yardımlarına ilişkin şartları ve kuralları bilahare (2008 yılında) yayınlayacağını, ayrıca şeffaflık ile ilgili kuralların (2006/111/EC sayılı direktif) kapsamının genişletilerek tüm limanlara uygulanacağını ifade etmiştir. Komisyon, teknik-seyirle ilgili ve yük elleçleme hizmetlerinde AB’nin rekabet ile ilgili kurallarına uyulması gerektiğini belirtmiştir. Özellikle AB’nin dış sınırlarında bulunan üye ülkelerin, üçüncü ülkelerin düşük standartlara sahip limanlarının yarattığı haksız rekabet ile mücadele edebilmeleri için Komisyon tarafından çalışma yapılacağı belirtilmiştir.

 Limanlar ve şehirler arasında iletişimin tesis edilmesi: Limanların görünümlerinin iyileştirilmesi ve şehirlerle olan bütünleşmesinin sağlanması için liman festivallerinin ve halka açık günlerin düzenlenebileceği, deniz kültürünün ve deniz turizminin geliştirilebilceği belirtilmiş, limanların tarihten gelen farklı medeniyetlerin kaynaştığı ve denizcilik bilincinin ve kimliğinin geliştiği yerler olma özelliklerinin canlandırılarak limanların şehir hayatına katılımının desteklenebileceği değerlendirilmiştir. Komisyon, daha önce bütünleşik denizcilik politikası kapsamında Avrupa Denizcilik Günü ve Haftasının kutlanmasını sağlayarak tüm denizcilik sektörünün görünümü güçlendirmeyi amaçlamıştır. Limanların yerel halk tarafından eleştirildiği en önemli nokta çevre kirliliğine ve trafiğe neden olmalarıdır. Ayrıca son yıllarda terörizmle mücadele kapsamında alınan emniyet tedbirleri de halkı limanlardan uzaklaştırmıştır. Komisyon, liman emniyeti ile ilgili mevzuatın bir takım gevşetmelerle (özel giriş kartları gibi) halkın liman bölgelerine erişiminin kolaylaştırılmasına yönelik düzenlenmesini planlamaktadır.

 Limanlardaki çalışma koşulları: Limanlardaki yükleme/boşaltma işçilerinin çalışma koşullarının iyileştirilmesi amacıyla tüm sektörel paydaşların katılımıyla oluşturulacak bir sosyal iletişim komitesinin Komisyon tarafından 98/500/EC sayılı karar gereği destekleneceği belirtilmiştir. Liman işçilerinin eğitim seviyesinin

107

arttırılması için eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi ve birlik seviyesinde standarda kavuşturulması, yeterliliklerinin karşılıklı olarak kabul edilmesiyle birlikte işçi dolaşımının teşvik edilmesi planlanmaktadır. İşçilerin güvenlik ve sağlık ile ilgili eğitimini konu alan 89/39/EC sayılı direktif liman işçilerini de kapsamaktadır. Komisyon, işçilerin güvenliği ve sağlığı ile ilgili birlik kurallarının uygulandığını yakından takip edecek, kaza istatistiklerinin kaydını EUROSTAT aracılığıyla tutacaktır.