Đzmir Kalkınma Ajansı (ĐZKA-TR31:Đzmir)

25 Ocak 2006 tarihinde onaylanan Kalkınma Ajanslarının Kurulmasına yönelik tasarının yasalaşmasından sonra, 1992 yılında Đzmir ve Ege Bölgesi’nin ekonomik gelişmesini hızlandırmak için ve bölgede aynı amacı taşıyan diğer kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak için kurulan EGEV’in sayesinde Đzmir ili pilot il seçilmiştir. Ve böylelikle Đzmir’ de ilk resmi kalkınma ajanının kurulmasına onay verilmiştir. Đzmir Valisi başkanlığında 21 Temmuz 2006 tarihinde yapılan Yönetim Kurulu toplantısında, Kamu Kuruluşları Meslek Odaları ile Sivil Toplum Kuruluşlarınca Kalkınma Kurulu üyeleri belirlenmiştir. Kalkınma Kurulu toplam 100 üyeden oluşmaktadır. Bu üyelerin 30’u kamu kurum ve kuruluşlarından, 70 üyesi ise özel kesim ve sivil toplum kuruluşlarından gelmektedir. Kamu kurum ve kuruluşları

bünyesinde; merkezi idare, mahalli idareler, üniversiteler ve diğer kamu tüzelkişileri, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları bünyesinde ise; kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler, vakıflar, sendikalar, birlikler ve diğer sivil toplum kuruluşları temsil edilmektedir. Đzmir’ in geleceğine yön verecek olan Đzmir Kalkınma Ajansı’nın resmi açılışı 13 Ocak 2007 tarihinde yapılmış olmasına rağmen yönetim kurulu daha önceden 4 Ağustos 2006 günü seçimle belirlenerek faaliyetlerine başlamıştır. 21-24 Kasım 2006 tarihleri arasında ajansın faaliyetlerini yerine getirebilmesi için gerekli olan elemanların alımı için yapılan sınav sonuçlarına göre 21 uzman ve 5 destek personelinin işe alımı gerçekleştirilmiştir. Ayrıca ĐZKA 05 Mart 2007 tarihinde EURADA üyesi olmuştur (http://www.izka.org.tr, 10.11.2009)

Ajansın öncelikli hedefleri arasında bürokrasiyi ortadan kaldırmak ve Đzmir’in uluslar arası tanıtımını gerçekleştirmek ön plan çıkmaktadır. Đzmir Kalkınma Ajansı siyasi bir kurum niteliği taşımadan, Đzmir’ in ekonomik büyümesini sağlamak ve refahının artması için aracı bir kurum olması amaçlanmıştır. Đzmir Kalkınma Ajansı’nın 2009-2013 Đzmir Bölgesel Gelişme Planı hazırlık çalışmaları kapsamında ilk sırayı Đzmir’in mevcut durumunun tespiti için Ajans çalışanlarınca Đzmir Bölgesine (TR31) “Genel Bir Bakış Raporu” hazırlanmıştır (http://www.izka.org.tr/files/Izmir_Mevcut_Durum_Analizi.pdf.,29.06.2009).

ĐZKA tarafından hazırlanan 2009-2013 Đzmir Bölgesel Gelişme Planı’nın temel amaçlarından olan “Yenilikçilik, Verimlilik ve Kapasite Artışı ile Rekabet Edebilirliğin Sağlanması” amacını sağlamaya yönelik olarak 30.09.2009 tarihinde Đzmir Kümelenme Stratejisinin Geliştirilmesi projesini hayat geçirilmiştir. Đzmir Kümelenme Stratejisinin Geliştirilmesi projesinin, “bölgesel bazda bir strateji oluşturulması anlamında bir ilk” olduğu ve özellikle ilçe düzeyinde verilerin toplanması ve küme haritalarının çıkarılacak olması bakımından önemli ve örnek bir çalışma olacağı ifade edilmiştir. Projenin ana hedefinin ise istatistik çalışma ve saha çalışması sonucunda bölgenin rekabet edebilir sektörlerinin ortaya çıkarılarak destek verilecek sektörlerin belirlenmesinin sağlanması olarak ifade edilmiştir (http://www.izmirkumelenme.org, 11.10.2009).

ĐZKA Tarafından Kullandırılmış Olan Destek Programları;

• KOBĐ Mali Destek Programı: KOBĐ mali destek programının amacı, işletmelerin rekabet güçlerinin ve istihdamın artırılmasını sağlamanın yanı sıra temiz ve alternatif enerji kaynaklarının üretim ve tüketimini ve yenilikçi faaliyetleri teşvik etmektir. Bu mali destek programı kapsamında projelere sağlanacak toplam mali destek tutarı 17.664.000 YTL’dir.

• Sosyal Kalkınma Mali Destek Programı: Sosyal Kalkınma mali destek programının genel amacı, sürdürülebilir sosyo-ekonomik kalkınmayı desteklemek üzere insan kaynakları ve sosyal sermayenin geliştirilmesi ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesidir. Bu mali destek programı kapsamında projelere sağlanacak toplam mali destek tutarı 11.776.000 YTL’dir.

Her iki programa da son başvuru tarihi 25 Mart 2009 saat 17:00 olarak belirlenmiştir. Bu projeler halen devam etmekte olup tamamlananları ise kısaca anlatacağız.

ĐZKA, KOBĐ ve Sosyal Kalkınma Mali Destek Programları kapsamında desteklenen, hem Đzmir’in hem de ülkemizin ilk Kalkınma Ajansı Projelerinden olan projeler, tamamlanmaya başladı. Aralık ayı içerisinde 1 Sosyal Kalkınma ve 3 KOBĐ projesi olmak üzere toplam 4 projenin faaliyetleri tamamlanarak projeler sonlandırıldı (http://www.izka.org.tr/haberler/izka-tarafindan-desteklenen-projeler- tamamlanmaya-baslandi/, 22.12.2009).

Tamamlanan projelerden ilki Torbalı Teknik Endüstri Meslek Lisesi’nin “Talaşlı Üretim Đçin CA/CAM Teknikleri Eğitimi” isimli projesi. 1980 yılında eğitim öğretime başlayan Torbalı Teknik Endüstri Meslek Lisesi, Đzmir Kalkınma Ajansı Sosyal Kalkınma Mali Destek Programı sayesinde CNC dik işlem makinesini öğrencilerin hizmetine sundu. Bu programa yaptığı başvurunun kabul edilmesi sonucunda yaklaşık 100.000 bin TL değerindeki makine okula kazandırıldı ve proje bütçesinin %75’i ĐZKA tarafından karşılandı. Okuldan mezun olan öğrencilerin CNC makinesi kullanmayı bilmediği için istihdam edilmelerinde sıkıntı yaşanıyordu

(http://www.izka.org.tr/haberler/izka-tarafindan-desteklenen-projeler- tamamlanmaya-baslandi/, 22.12.2009).

Ayrıca Torbalı sanayicisi CNC makinesini iyi kullanan eleman arayışı içindeydi. Okul bu sıkıntıyı ortadan kaldırmak için makine teknolojilerinin can damarı olan CNC dik işlem makinesini ĐZKA desteğiyle alarak hem mezun olacak öğrenciler için hem de Torbalı sanayisi için çok önemli bir hizmete imza atmış oldu. Okul, bünyesine kazandırdığı CNC dik işlem makinesi ile Đzmir’de bu teknolojiye sahip ikinci okul oldu. Bu sayede endüstriyel kalıplar yapma imkânına kavuşan Torbalı Teknik Endüstri Meslek Lisesi, ilk etapta 200 öğrencisine özel eğitim vermenin yanı sıra başka firmalara endüstriyel kalıp hazırlayıp, döner sermayeye katkı sağlamayı planlıyor (http://www.izka.org.tr/haberler/izka-tarafindan- desteklenen-projeler-tamamlanmaya-baslandi/, 22.12.2009).

Tamamlanan ikinci proje yerli ve ithal mermer, traverten ve granit gibi doğal taşların üretim ve uygulaması konusunda faaliyet gösteren Taşpınar Granit ve Mermer Sanayi tarafından yürütüldü. Đzmir Kalkınma Ajansı’nın Proje Teklif Çağrısının önceliklerine uygun olarak çevreye duyarlı teknolojilerin kullanılması, işletme ve çevresel gelişim sağlanması çerçevesinde toplam 162.500 TL tahmini maliyetli arıtma tesisi yapımı projesini sunan Taşpınar Granit ve Mermer Sanayi proje faaliyetlerini tamamladı. Proje bütçesinin %50’si Đzmir Kalkınma Ajansı tarafından karşılandı. Tesis ile mermer ve granitin işlenmesi aşamasında hem soğutma, hem de ortaya çıkan tozu filtreleme amaçlı olarak kullanılan su arıtılarak tekrar kullanılabilir hale getirilmiştir (http://www.izka.org.tr/haberler/izka- tarafindan-desteklenen-projeler-tamamlanmaya-baslandi/, 22.12.2009).

Bu amaçla yapılan arıtma tesisinin kapasitesi 2000 lt/dk. Bu yatırımla, eskiden değerlendirilemeyen ve çevre için sorun olan işlenmiş mermer atıklarını preslenerek geri kazanılması sonucunda dolgu malzemesi olarak kullanılmak üzere pazarlamak da mümkün oluyor. Proje bu anlamda diğer firmalara hammadde sağlanmasına da katkıda bulunacak. Proje öncesinde dakikada 500 litre su arıtılabilmekteyken, arıtma tesisinin tam kapasitede çalışmasıyla 2.000 litreye çıkması ve aylık su kullanım miktarını aylık 60 m3’den 20 m3’e düşmesi bekleniyor.

Ayrıca yılda 250 ton mermer atığının geri kazanımı ve ekonomiye kazandırılması sağlanacak (http://www.izka.org.tr/haberler/izka-tarafindan-desteklenen-projeler- tamamlanmaya-baslandi/, 22.12.2009).

ĐZKA’dan mali destek almaya hak kazanan ve tamamlanan üçüncü proje Seferihisar’da Deniz Makine Ltd. Şti. tarafından gerçekleştirilen “Seferihisar Bölgesi Tekne ve Yat Servis Hizmetlerini Geliştirme” isimli projesi. Đzmir için çok önemli olan bu projeye ĐZKA % 50 oranında karşılıksız mali destek verdi. Güney Đzmir sahil şeridinde tekne ve yatlara tamir ve bakım hizmeti sunan Deniz Makine, proje ile hizmet sayısında ve niteliğinde önemli bir atılım sağladı. Proje kapsamında torna tezgâhı, tig kaynak makinesi, endüstriyel matkap ve çekici araç satın alındı. Torna tezgâhı Seferihisar’da en yeni teknolojiye sahip Tig kaynak makinesi sadece Seferihisar için değil Menderes için de önemli bir donanım. Bu donanım alüminyum, krom, pirinç, çelik, galvaniz v.b. kaynakları ve dolguları yapabiliyor. Projeden önce bu işleri yaptırmak isteyen Seferihisar esnafının Urla veya Đzmir’e gitmesi gerekmekteydi ki bu hem zaman kaybı hem de yüksek maliyeti doğmaktaydı. Projenin önemli bir diğer faaliyeti çekici araç alımıydı. Bu araca monte edilen vinç sayesinde tekne ve yatlar artık denizden karaya alınabiliyor ve tamir edilmek üzere firmaya getirilebiliyor. Proje sayesinde alınan ekipmanlar sayesinde esnafa da büyük kolaylık sağlanmış oldu (http://www.izka.org.tr/haberler/izka-tarafindan- desteklenen-projeler-tamamlanmaya-baslandi/, 22.12.2009).

Tamamlanan son proje Ahsen Modüler Mobilya’nın uyguladığı “Modüler Mobilya Ürünlerinde Üretim Kapasitesinin ve Ürün Kalitesinin Geliştirilmesi Projesi” başarıyla tamamlandı. Firma modüler mobilya ürünlerinde dershaneler, özel yurtlar ve iş yerlerinde kullanılan türde sac, profil, ranza, dolap, masa üretimi gerçekleştiriyor. Firmanın projeye başlamadan önceki amacı, ürün ve hizmetlerinin ulusal ve uluslararası düzeyde tanınmasını sağlamak, yurt dışına ürün ihraç etmek dolayısıyla işletme gelirlerini arttırmaktı. Firma bu hedefe ulaşmak için proje kapsamında çoklu delme makinesi ve desenleme makinesi temin etti. Bu projeyle birlikte sac profil modüler mobilya ürünlerinin kalite düzeyi geliştirilerek üretim kapasitesi artırıldı böylece ürün kalitesi standart hale getirildi. Ayrıca sac kısımların

ahşap gibi görünebilmesi sağlanarak satış ve pazarlama kapasitesi geliştirilmiş oldu (http://www.izka.org.tr/haberler/izka-tarafindan-desteklenen-projeler-

tamamlanmaya-baslandi/, 22.12.2009).

Yine Đzmir Kalkınma Ajansı (ĐZKA) tarafından sağlanan, Sosyal Kalkınma Mali Destek Programı çerçevesinde Menderes Kaymakamlığı tarafından hazırlanan; Menderes Đlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne ait “1001 Çocuk Yazar” , Menderes Đlçe Nüfus Müdürlüğü’ne ait “E-Muhtarlar”, Oğlananası Đlköğretim Okulu’na ait “Dil Köyü”, Menderes Kaymakamlığı’na ait “Menderes Gençlik Merkezim”, Süleyman Çevik Đlköğretim Okulu’na ait “Başarı için Değişim Yaratmak” ve Özdere Ortaköy Đlköğretim Okulu’na ait “Đzci Işığında Çocuk ve Gençlerimiz” proje faaliyetleri devam ediyor. Projeler için tahsis edilen toplam kaynak 656.330,38 TL tutarındadır (http://www.izka.org.tr/haberler/menderes-kaymakamliginin-alti-projesinin-

faaliyetleri-devam-ediyor/, 25.12.2009).

7-8 Ocak 2010 tarihlerinde Avrupa Birliği Bölgeler Komitesi (CoR) Türkiye Çalışma Grubu’nun toplantısı Đzmir’de düzenlendi. Đzmir Kalkınma Ajansı’nın (ĐZKA) Đzmir’deki belediyeler, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları gibi kurumlar ile Avrupa Birliği Bölgeler Komitesi bünyesinde temsil edilen kurumlar arasında bağlantılar kurulması, işbirliği ve ortak çalışma zemini oluşturulması amacıyla ev sahipliği yaptığı etkinliğe önemli birçok bölgesel, ulusal ve uluslararası kurumun temsilcisi katıldı. Toplantı sonucunda, Türkiye’nin AB üyeliği sürecinde, AB ile Türkiye yerel yönetimleri arasındaki işbirliğinin geliştirilmesine ve 2013’te başlayacak bütçe döneminde Đzmir’in AB fonlarından daha fazla yararlanmasını

sağlayacak çalışmalara hız verilmesine karar verildi

(http://www.izka.org.tr/haberler/izka-avrupa-birligi-bolgeler-komitesi-cor-calisma- grubu-toplantisina-ev-sahipligi-yapti/, 08.01.2010).

ĐZKA Tarım ve Kırsal Kalkınma, Turizm ve Çevre mali destek programlarının tüm ilgililere duyurulabilmesi amacıyla ayrıntılı bilgilendirmenin yapıldığı toplantılar düzenlenmektedir. “Kalkınma yerelden başlar” sloganıyla çalışmalarını yürüten ĐZKA, Mali Destek Programlarının bütün ilçelerde duyulması ve Đzmir Halkının desteklerden yaralanabilmesi için ilçeleri de kapsayan, 7-18 Ocak

2010 tarihleri arasındaki toplantılarda; 2010 yılı mali destek programlarına ilişkin uygun başvuru sahipleri, programların içeriği, ĐZKA’ dan alınabilecek karşılıksız mali destek tutarı gibi programa ilişkin çeşitli bilgiler verildi (http://www.izka.org.tr/haberler/tarim-ve-kirsal-kalkinma-turizm-ve-cevre-mali- destek-programlari-bilgilendirme-ve-egitim-toplantilari/, 14.01.2010).

ĐZKA Tarafından Kullandırılmış Olan Destek Programları;

• Tarım ve Kırsal Kalkınma Mali Destek Programı: Bu program kapsamında desteklenecek projeler için tahsis edilen toplam kaynak tutarı 18.966.293 TL’dir. Bu tutarın 11.966.293 TL’si kâr amacı güden kuruluşların, 7.000.000 TL’si kar amacı gütmeyen kurum/kuruluşların kullanımına ayrılmıştır.

• Turizm ve Çevre Mali Destek Programı: Turizm ve Çevre Mali Destek Programının genel amacı Đzmir (TR31) bölgesinde turizmin çeşitlendirilmesiyle bölgenin turizmde rekabet edebilirliğinin artırılmasına ve çevresel kalitenin iyileştirilmesine katkıda bulunmaktır. Bu program kapsamında desteklenecek projeler için tahsis edilen toplam kaynak tutarı 12.644.196 TL’dir.

Her iki programa da son başvuru tarihi 25 Mart 2010 saat 17:00 olarak belirlenmiştir. Bu destek programlarına başvurular halen devam etmektedir.