Đkinci Alt Probleme Đlişkin Tartışma ve Sonuç

Araştırmanın ikinci alt probleminde Fen ve Teknoloji öğretiminde probleme dayalı öğrenme yönteminin kullanılmasının öğrencilerin sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarına yönelik etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Elde edilen bulgulara ve yorumlara dayalı olarak ikinci alt probleme ilişkin aşağıdaki sonuçlara ulaşmak mümkündür.

1. Probleme dayalı öğrenme yöntemiyle derslerin işlendiği deney grubundaki öğrencilerle sadece Fen ve Teknoloji öğretim programıyla derslerin işlendiği kontrol grubundaki öğrencilerin deneysel uygulama öncesinde sorgulayıcı öğrenme becerileri algı puanları arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ancak, grupların puanları dikkate alındığında kontrol grubundaki öğrencilerin sorgulayıcı öğrenme becerileri algı puanlarının deney grubuna göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir.

Bu sonuç, deneysel uygulama öncesinde grupların sorgulayıcı öğrenme becerileri algı seviyeleri arasında anlamlı bir farklılık olmamakla birlikte kontrol grubunun sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarının deney grubuna göre daha yüksek olduğunu göstermektedir. Bu nedenle grupların denkliğinin sağlanması için son test puanlarının karşılaştırılmasında grupların düzeltilmiş puan ortalamaları kullanılarak kovaryans analizi yapılmıştır.

2. Probleme dayalı öğrenme yöntemiyle derslerin işlendiği deney grubundaki öğrencilerle sadece Fen ve Teknoloji öğretim programıyla derslerin işlendiği kontrol grubundaki öğrencilerin deneysel uygulama sonrasında sorgulayıcı öğrenme becerileri algı puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılığın olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Bu sonuç deneysel uygulama sürecinde deney grubundaki öğrencilerin sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarının kontrol grubundaki öğrencilere göre daha çok geliştiğini göstermektedir. Probleme dayalı öğrenme yöntemiyle ilgili olarak yapılan araştırmalar, probleme dayalı öğrenmenin yaşam boyu öğrenme için kritik olan eleştirel düşünme, takım çalışması, problem çözme ve yeni durumlara bilgilerini uygulama yeteneği gibi becerileri sağladığını göstermiştir (Massa, 2008). Buna bağlı olarak literatürde probleme dayalı öğrenmenin öğrencilerin yaşamları süresince kullanabilecekleri becerilerin geliştirilmesinde etkili bir yöntem olduğu sonucuna ulaşan bazı araştırmalara rastlanmaktadır. Kaptan ve Korkmaz (2002) yapmış oldukları çalışmalarında probleme dayalı öğrenmenin hizmet öncesi öğretmenlerin problem çözme becerilerine ve öz yeterlilik inanç düzeylerine etkisini araştırmışlardır. Araştırmanın sonucunda grupların problem çözme becerileri ve öz yeterlilik inanç düzeyleri arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Yaman ve Yalçın (2005a) tarafından gerçekleştirilen benzer bir araştırmada ise fen eğitiminde probleme dayalı öğrenmenin öğrencilerin problem çözme becerilerinin ve öz yeterlilik inanç düzeylerinin gelişimini olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. Kamin ve diğerleri (2001) çalışmalarında, öğrencilerin problemleri tanımlamalarının ve mantıksal olarak çözümleri değerlendirmelerinin sorgulamaya yönelik tutumlarını yükselteceğini belirtmişlerdir. Chin ve Chia (2004) ise bir öğretimsel yöntem olarak, probleme dayalı öğrenmenin fen sınıflarında sorgulamanın artırılmasında önemli bir potansiyele sahip olduğunu ifade etmişlerdir. Söz konusu alanda yapılan araştırmalar da göz önüne alınarak probleme dayalı öğrenme yönteminin öğrencilerin sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarının geliştirilmesinde sadece Fen ve Teknoloji öğretim programının kullanılmasına göre daha etkili olduğu söylenebilir. Bu olumlu yönde değişime, öğrencilerin probleme dayalı öğrenme sürecinde verilen senaryolardaki problemlerin belirlenmesinde, çözüm yollarının üretilmesinde ve problemlerin çözüme ulaştırılmasında bir bilim adamı gibi sorgulayıcı öğrenme ve eleştirel düşünme becerilerini kullanmalarının neden olduğu söylenebilir. Bilindiği gibi sorgulama bilimin doğasında yer alan bir öğe olarak karşımıza çıkmaktadır. Bir bilim adamı bir problemi çözüme ulaştırma aşamalarında öncelikle çevresinde yer alan problemi belirlemekte, daha sonra probleme ilişkin çözüm yollarını sorgulayarak gerekli çözüm yollarını bulmakta ve hipotezlerini test ederek problemi çözüme ulaştırmaktadır.

Öğrencilerde probleme dayalı öğrenme sürecinde sorgulayıcı öğrenme becerilerini kullanarak problemi ve problemin çözümüne yönelik önerileri belirlemekte, gerekli çözüm yolları doğrultusunda problemi çözüme ulaştırmaktadırlar. Bu nedenle öğrenciler probleme dayalı öğrenme sürecinde etkili bir şekilde sorgulayıcı öğrenme, yaratıcı ve eleştirel düşünme gibi üst düzey düşünme becerilerini kullanmaktadırlar. Sonuç olarak, söz konusu özelliklerinden dolayı probleme dayalı öğrenme yönteminin, öğrencilerin sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarında sadece Fen ve Teknoloji öğretim programının kullanımına göre anlamlı bir farklılığa neden olduğu düşünülmektedir.

3. Probleme dayalı öğrenme yönteminin uygulandığı deney grubundaki öğrencilerin ön test-son test sorgulayıcı öğrenme becerileri algı puanları arasında anlamlı bir farklılığın olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Bu sonuç, probleme dayalı öğrenme yönteminin öğrencilerin deneysel uygulama sürecinde sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarını geliştirdiğini göstermektedir. Buna göre söz konusu yöntemin öğrenme sürecinde kullanılmasının öğrencilerin sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarının gelişmesini olumlu yönde etkilediği söylenebilir.

4. Sadece Fen ve Teknoloji öğretim programıyla derslerin işlendiği kontrol grubundaki öğrencilerin ön test-son test sorgulayıcı öğrenme becerileri algı puanları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca kontrol grubundaki öğrencilerin son test sorgulayıcı öğrenme becerileri algı puanlarının ön teste göre daha düşük olduğu belirlenmiştir.

Bu sonuç Fen ve Teknoloji öğretim programının öğrencilerin sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarını anlamlı derecede değiştirmediğini göstermektedir. Elde edilen sonuçlara göre, Fen ve Teknoloji öğretim programının öğrencilerin sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarında anlamlı olmamakla birlikte olumsuz yönde bir değişime neden olduğu söylenebilir. Söz konusu değişime Fen ve Teknoloji Öğretim Programı’nda yer alan “Vücudumuzda Sistemler” ünitesindeki sorgulayıcı öğrenmeye yönelik etkinliklerin az olmasının ve en önemli sorgulayıcı öğrenmeye yönelik etkinliklerden olan deneysel etkinliklerin öğretim programında ve ders kitaplarında çok fazla yer almamasının neden olduğu düşünülmektedir.