Üstün çıkarın belirlenmesi ve değerlendirilmesi

Çocuğun üstün çıkarları, iltica değerlendirme sürecinde birinci derecede göz önünde bulundurulmalıdır ve çocuğun kabulü, bir ülkeye giriş veya ikamet başvurularının verilmesi ve reddedilmesi, aile birliği, çocuk velayeti ve entegrasyonu ile ilgili kararlar ve bir çocuğun menşe ülkesine olası dönüşü de dâhil olmak üzere, göçmenlik prose-dürünün tüm aşamalarında dikkate alınmalıdır. Sistematik çıkar değerlendirmeleri ve belirleme prosedürleri, göçle ilgili ve göçmen çocukları etkileyen diğer kararların bir parçası olarak veya bu kararları yönlendirmede hayati önem taşımaktadır. Üstün çıkarların belirlenmesi, geçici veya kalıcı çözümler bağlamında, aile üyeleri ile ayrılma veya yeniden birleşme de dâhil olmak üzere çocuğun bakımı hakkında kararları yönlendirmelidir.⁹³

Çocuk dostu adalet direktifleri, çocuğun menfaatlerinin değerlendirilmesinde çocuğun görüşlerinin dikkate alınmasını, çocuğun diğer haklarının (haysiyet ve özgürlük gibi) da dikkate alınmasını ve psikolojik ve fiziksel refah ve hukuki refah da dâhil olmak üzere söz konusu olan tüm çıkarların dikkate alınması için kapsamlı bir yaklaşımın dikkate alınmasını gerektirir. Çocuk dostu adalet direktifleri, çocuğun menfaatlerinin değerlendirilmesinde çocuğun görüşlerinin dikkate alınmasını, çocuğun diğer hak-larının (haysiyet ve özgürlük gibi) da dikkate alınmasını ve psikolojik ve fiziksel refah, hukuki refah, çocuğun sosyal ve ekonomik çıkarları da dâhil olmak üzere söz konusu olan tüm çıkarların dikkate alınması için kapsamlı bir yaklaşımın dikkate alınmasını

93. ÇHS Komitesi, Genel Mütalaa 22, madde 27-33. Geri dönüşle ilgili güvencelerle ilgili daha fazla bilgi için bakınız: 4.5.

gerektirir. Kurallar, aynı prosedür veya vakada yer alan tüm çocukların çıkarlarının ayrı ayrı değerlendirilmesini ve çocukların olası çelişen çıkarlarının uzlaştırması amacıyla dengelenmesini sağlar. Devletler, gerektiğinde, çocukların çıkarlarını içeren prose-dürlerde çocukların çıkarlarını değerlendirmek amacıyla birden çok disiplini kapsyan yaklaşımlar oluşturmak için ortak çaba göstermelidir.⁹⁴ Çocuğun aile temelli bakım hakkı, zarardan korunma, eğitim ve sağlık hizmetleri de dâhil olmak üzere çocuğun menfaatlerini belirlemede BMÇHS temel haklarına saygı duyulmalıdır.

AB yasalarına göre, AB İltica Prosedürleri Direktifini uygularken çocuğun çıkarlarının üye devletlerce öncelikli olarak göz önünde bulundurulması gerekir.⁹⁵ Çocuğun menfaatleri, AB’de ikamet etme konusundaki daha geniş kapsamlı kararlarda da önemli bulunmuştur.⁹⁶

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, devletlerin iltica başvurusunda bulunan tarafların hakları ve göç kontrolü birimlerinin çıkarları da dâhil olmak üzere sığınma sürecinde yer alan çeşitli çıkarlar ve haklar arasında orantılı bir denge içinde kurması gerektiğini kabul etmektedir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihat hukukunda, çocuğun çıkarlarının göz önünde bulundurulmasının önemini vurgulamış ve çocuğun yük-sek çıkarlarına yeterli önemin verilmediği durumlarda Sözleşmenin ihlal edildiğine hükmetmiştir. Örneğin, El Ghatet/İsviçre davasında, Mahkeme, yerel mahkemenin aile birleşimi açısından çocuğun üstün çıkarlarını gerekçesinin merkezine koyma-ması nedeniyle bir ihlal bulmuştur.⁹⁷ Popov/Fransa davasında Mahkeme, çocuğun menfaatlerinin sadece ailelerin bir arada tutulmasını gerektirmediğini, aynı zamanda yetkililerin aile hayatına saygı hakkını etkin bir şekilde korumak için küçük çocuklu ailelerin gözaltına alınmasını sınırlamak için ellerinden gelen her şeyi yapmalarını gerektirdiğini ortaya koydu.⁹⁸ Son olarak, Jeunesse/Hollanda davasında, Mahkeme, yerli yetkili makamların “prensipte, karardan doğrudan etkilenen çocukların çıkarla-rına etkili koruma ve yeterli ağırlık sağlamak amacıyla, yabancı ulustan bir ebeveynin herhangi bir şekilde ülkeden çıkarılmasının uygulanabilirliği, geçerliliği, ve orantılılığı ile ilgili kanıtlara değinme ve değerlendirme” gereğini açıklayarak, çocuğun üstün çıkarlarına yeterince ağırlık verilmediğine hükmetmiştir.⁹⁹

Çocuğun üstün çıkarları (BIC) yönetim ekibi

Kurum: İçişleri Bakanlığı Göç Ofisi (Slovak Cumhuriyeti, kamu kuruluşu) Finansman:

Çocuk Evi bütçesinden

İçerik: Bu uygulama Medzilaborce’de, Presov bölgesi, tanımlamaları yapılan RADÇ’lerin konakladığı Çocuk Evi’nde uygulanır. Çocuklar, ikisi erkekler, biri kızlar olmak üzere 3 ayrı daireye 3 ayrı grup olarak yerleştirilirler. Evin toplam

94. Çocuk dostu adalet direktifleri, Bölüm III. B, madde 4.

95. Örneğin AB Temel Haklar Şartı, madde 24(2); ayrıca bakınız: AB İltica Prosedürleri Direktifi, madde 25 ve 33.

96. CJEU, 10 Mayıs 2017, C-133/15 (Chavez-Vilchez), madde 77 ve 78.

97. El Ghatet/İsviçre Davası, No. 56971/10, 8 Kasım 2016, madde 53.

98. Popov/Fransa davası, no. 39472/07 ve 39474/07, 19 Ocak 2012, madde 147.

99. Jeunesse/the Netherlands [GC], No. 12738/10, 3 Ekim 2014, madde 109.

kapasitesi 24’tür ve hoş, aile benzeri bir ortama sahiptir. Karşılama koşulları, çocukların iltica başvuruları, sağlık bakımı, eğitim ve onların üstün çıkarlarının belirlenmesi karmaşık iltica sisteminin parçalarıdır. Çocuk koruma, çocuk hakları ve temel haklara erişim önemli boyutlardır ve kapsamlı olarak ele alınmıştır.

Çocuk Evi’ne RADÇ’lerin yerleştirilmesinin ardından ilk 48 saatte bir BIC yönetim ekibi sürece dâhil olur.

Uygulamanın Özeti: BIC yönetim ekibi, sosyal hizmet uzmanı, psikolog, vasi, yönetici, hemşire, özel ihtiyaç öğretmeni, tercüman ve bakım departmanının başkanından oluşur. İlk BIC yönetim toplantısının amacı, refakatsiz çocuklarla tanışmak, mevcut sağlık ve psikolojik durumlarını analiz etmek ve çocukların mevcut yaşam durumları hakkında görüşlerini saptamaktır. BIC ekibi çocuğun durumları hakkındaki görüşünü öğrenmeye ve olası tehditleri (kaçakçılık, istis-mar, çatışmalar, vb.) belirlemeye ve önlemeye ve Slovakya’da daha fazla kalma olasılıklarına aşina olmaya çalışır. Toplantı sırasında BIC ekibi, çocukların çıkarları doğrultusunda uzun vadeli bir çözüm elde etmek için her RADÇ için bir çalışma planı belirler. Bu belirleme işleminden sonra (çocukla ilk buluşma) BIC ekibinin bazı üyeleri (sosyal hizmet görevlisi, Çocuk Evi müdürü, hemşire ve özel ihtiyaç öğretmeni) her gün çocukla temas halindeyken, ekibin geri kalanı onlarla düzenli olarak buluşur. Çocuk tesisinde, RADÇ’ye Slovak dilini öğrenmesine yardımcı olan bir eğitim merkezi bulunmaktadır ve sosyal hizmet görevlileri onlarla bir-likte birçok etkinlik geliştirmeye çalışırlar. Mümkün olduğunda, RADÇ Slovak çocuklarla birlikte okula gider.

Çocuk dostu ögeler: Tüm BIC ekip üyeleri, çocuğun çıkarlarına uygun olan uzun vadeli hedefin yerine getirildiğinden emin olmak için birkaç kez toplanır.

Çıkarılan dersler: Aşama aşama, birçok RADÇ AB’de biyolojik aileleri ile yeniden bir araya gelmiştir, bazıları ülkelerine iade edilmiş ve Çocuk Evi’nde ortalama kalma süresi artmıştır. Slovak Cumhuriyeti bir geçiş ülkesi olduğu için, asıl zorluk hala kaçma oranını azaltmaktır. Diğer zorluklar, çalışma yöntem ve koşullarında sürekli iyileşmenin yanı sıra çalışanlar için özel eğitimdir.

İletişim bilgileri: Monika Pavlovová, Devlet Danışmanı, Slovakya İçişleri Bakanlığı Göç Ofisi, monika.pavlovova@minv.sk

Finlandiya’da oturma izni başvurusu sırasında çocuğun ilgi alanları hakkında sosyal hizmet uzmanının beyanı Kurum: Finlandiya Göç Servisi (Finlandiya, kamu kuruluşu) Finansman: Finlandiya Devleti

İçerik: Uygulama 1 Mayıs 2004’te Finlandiya’da oturma izni prosedürü sırasında tüm göçmen ve mülteci çocuklar için uygulanmıştır.

Uygulamanın Özeti: Yetkililer bir çocukla ilgili başvuruyu işleme aldığında, bir sosyal hizmet görevlisinin çocuğun ilgi alanları hakkında bir beyanda bulunması gerekebilir. Aile içi şiddet, devam eden bir velayet anlaşmazlığı veya başvuru

sahibinin bakım altında olduğunun göstergeleri varsa, bir sosyal hizmet görevli-sinin beyanı her zaman gereklidir. Her halükarda, sosyal hizmet görevlisi çocuğun çıkarlarının ne olduğunu kendi bakış açısından, genel olarak ailenin durumunu nasıl gördüğünü ve kararı etkileyebilecek diğer faktörleri açıklamalıdır.

Yasa, böyle bir beyanın hazırlanmasında hangi kriterlerin temel teşkil etmesi gerektiğini belirtmez; kriterler idari uygulamalarla geliştirilmiştir.

Çocuk dostu ögeler: Sosyal hizmet görevlisinin beyanı, ailedeki gerçek durumun ve çocuğun çıkarlarının ne olduğunun daha iyi anlaşılmasını sağlar. Bu şekilde, çocuğun menfaatleri ve hakları ebeveynlerin durumuna bakılmaksızın korunabilir.

Çıkarılan dersler: Beyanların kalitesi, sosyal hizmet görevlisinin aileyi ne kadar iyi tanıdığına bağlı olarak bir sosyal hizmet görevlisinden diğerine değişmektedir.

İletişim bilgileri: Finlandiya Göç Servisi, migri@migri.fi; www.migri.fi/en Kaynak: Finlandiya Yabancılar Yasası (301/2014) bölüm 63.