Yeşil Kart Sistemi olarak adlandırılan sistemin oluşturulması için yapılacak düzenlemeler şöyle ifade edilmiştir:
— Her üye ülkede, ülke yönetimi tarafından tanınacak ve “büro” olarak adlandırılacak bir merkezler kurulacaktır.
Büronun çift yönlü bir işlevi bulunacaktır. Birincisi, uluslararası sigorta belgesi niteliğinde bulunan yeşil kart düzenlemektir. Büro bu hak ve görevini ülke içerisindeki anlaşmalı sigorta şirketlerine devretme yetkisine sahip olacaktır. İkinci işlevi ise, düzenlediği yeşil kartlar dolayısıyla başka bir büronun adına gerçekleştirdiği zarar tazminlerine ilişkin rücu taleplerini karşılamaktır. Büro bu konuda garanti taahhüdünde bulunacaktır.173
— Bürolar kurulmaları ile birlikte “Bürolararası Uniform Anlaşmayı”174 imzalayacaklardır. Bürolararası uniform anlaşma örneği üye devlet hükümetlerine sunulmuştur.
— Kurulacak büroların üst denetim organı olacak Bürolar Meclisi [Council of
Bureaux (CoB)] kurulacaktır.
5 no.lu tavsiye kararı daha sonra oluşturulacak tüm anlaşma ve düzenlemelerin temelini oluşturmuştur.
II. Londra Anlaşması
Üye devlet hükümetlerine sunulan tavsiye kararının olumlu karşılanması üzerine, 1953’te imzalanan Londra anlaşması ile bu tavsiye kararına işlerlik
173 AKIN, s.465; www.gruene-karte.de
174 Bürolararası Uniform Anlaşma metni 1953’de Londra anlaşması ile oluşturulmuştur. 1989’da
tekrar örnek bir anlaşma metni düzenlenmiştir. Bu metin üzerinde de yıllar içinde değişiklikler yapılmıştır. En son geçerli hali 05.06.1997 yapılan düzenlemeydi. CoB tarafından çıkarılan ve 1.07.2003 tarihinde yürürlüğe giren Uluslararası Kurallar ile Londra anlaşması ve bu anlaşmaya dayanılarak imzalanan bütün anlaşmaklar ilga edilerek tüm anlaşmalar tek bir düzenleme içinde toplanmıştır.
55 kazandırılması amaçlanmıştır. Bu anlaşma ile bürolararası uniform anlaşma metni son hali ile oluşturulmuş ve CoB ile ilgili belirlemeler yapılmıştır.
Londra anlaşması özel hukuk hükümlerine tâbi olup, CoB üyesi bürolar ve büroya üye olan sigorta şirketleri arasında akdi bir ilişki kurulmasını sağlamıştır. bürolararası uniform anlaşma olarak adlandırılan sözleşme bürolar tarafından karşılıklı olarak imzalanmıştır.175 Kazanın meydana geldiği ülke bürosu “işlem yapan büro” (behandelndes Büro) yeşil kartı veren ülke bürosu da “tazmin eden büro” (zahlendes Büro) olarak adlandırılmıştır.176
Bürolararası uniform anlaşmayı imzalayan bürolar arasındaki ilişkiler şu şekilde olacaktır:
— Bürolar, diğer ülke bürosunun veya büroya bağlı bir sigorta şirketinin düzenlemiş olduğu yeşil kart sigortasını herhangi bir koşul ve ücrete tabi tutmaksızın kabul edecekler ve yeşil kart sigortasını kendisi düzenlemişçesine işlem yapacaklardır. Bu kapsamda işlem yapan büro, ülkesinde yabancı plakalı yeşil kart sigortası bulunan araçların karıştığı kazalardan doğan hasar işlemlerini tazmin eden büro adına yürütmeyi üstlenecek ve ilgili tazminat taleplerini karşılamayı taahhüt edecektir.177
— Yabancı plakalı bir araç ile meydana gelen bir trafik kazasında zarar gören kişi aracın yeşil kart belgesi bulunmaktaysa kendi ülkesindeki büroya zararın tazmini için başvurabilecek ve büroya karşı dava açabilecektir. Bu durumda büro, hasar tespiti işlemlerini yürütebilmek için, kazaya ilişkin kanıt ve belgeleri toplayıp değerlendirmeye yetkili ve görevli olacaktır. Dava açılması halinde, yeşil kartı düzenleyen büronun veya büroya bağlı üye sigortacının yerini alacaktır ve onay alması halinde sulh, ibra ve feragat gibi usule ilişkin işlemler için de ayrıca yetkili olacaktır.178 175 METZLER, s.276 176 SİEGHÖRTNER, s.89 177 MÜRİNGER, s.14; ULAŞ, s.723 178 AKIN, s.472
56 — Yeşil kartı düzenleyen büro adına hasar işlemlerini yürüten ve gerektiğinde zarar görenin tazminat taleplerini karşılayan “işlem yapan büro”, yapmış olduğu tüm ödemeler için yeşil kart sigortası hamili şahsın mukim olduğu “tazmin eden büro”ya rücu edebilecektir.179 Yeşil kart sigortası büronun kendisi veya büroya bağlı üye sigortacı tarafından düzenlenmiş olabilir. Büro kendi üye sigortacısının düzenlediği yeşil kart sigortalarından doğan zararların tazmin yükümlülüğünü de diğer ülke bürolarına karşı garanti etmektedir.180 Bu yüzden zararı tazmin eden büronun rücu talebi karşısındaki muhatap daima her ülkede tekel niteliğinde olan büro olacaktır. Ancak uygulamada ödemelerin genelde yeşil kart sigortasını düzenleyen sigortacı tarafından yapıldığı görülmektedir.181 Yeşil kart sigortasının büroya bağlı üye sigorta şirketi tarafından yapılması halinde ortaya çıkabilecek sorunlar bunların kendi iç ilişkilerinde çözümlenecek ve zarar görenlere sirayet etmeyecektir.
CoB tüm büroların çatısını oluşturan ve üye devletlerin temsilcilerinden kurulu bulunan bir organizasyondur. CoB’ a katılan üye devlet temsilcileri yoğun bir çalışma ile hem Yeşil Kart Sistemi ile ilgili yapılacak düzenlemeleri belirlemiş hem de kendi ülke mevzuatlarını Yeşil Kart Sistemi’nin işleyişine uygun hale getirmeye çalışmıştır. Bu organizasyon, Yeşil Kart Sistemi’nin idare ve işleyişinden sorumludur. Bu bağlamda, hem üye ülkelerin uymak zorunda olduğu temel kuralları koymakta hem de bu kuralların uygulanıp uygulanmadığını denetlemektedir. Bunun yanında CoB, bürolararası imzalanan uniform anlaşmaların uygulanması ve yorumu konusunda çıkacak sorunları tahkim yolu ile çözüme kavuşturmakla görevlidir.182 CoB ve Londra Anlaşması Tavsiye Kararı gereği Birleşmiş Milletler Ticaret Komisyonunun denetimi altında bulunmaktadır.183
179 VURAL, s.109; AKIN, s.472 180 NEBEL, s.341 181 NEBEL, s.341 182 VURAL, s.110; AKIN, s.472 183 METZLER, s.276
57
III. CoB tarafından Çıkarılan Uluslararası Kuralları (İng. International Regulations)
Londra anlaşmasının imzalanmasından sonra Yeşil Kart Sisteminin işleyişi ve gelişimine yönelik olarak devletler arasında iki ve çok taraflı anlaşmalar yapılmıştır. AT direktifleri ile öngörülen düzenlemelerin üye ülkelerin iç mevzuatlarına intikalinin Londra Anlaşması ile belirlenen kuralları geride bırakması sebebi ile CoB tüm düzenlemeleri bir araya toplamak ve sistemin gelişimine uygun bir düzenleme yapmak amacı ile 01.07.2003 tarihinde yürürlüğe giren Uluslararası Kurallar hazırlamıştır. Bu düzenlemede genel, özel ve emredici kurallara yer verilmiştir. Genel kurallar tüm bürolar tarafından yerine getirilmesi gereken zorunlu kuralları ifade ederken, özel kurallar bürolar arasında ikili anlaşmaların bulunması halinde uygulanacak kurallardır. Emredici kurallar ise, üye ülkelerin yeşil kart sistemine üyeliklerinin devam edebilmesi için yerine getirmeleri gereken işlemlere ilişkindir. Üye ülkelerin özel düzenleme yapma serbestilerinin sınırlarını çizmektedirler.