1. Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarında kullanılacak kültürel unsurların, öğrencilerin kültürlerarası iletişimsel yeterlilik becerilerini geliştirecek şekilde seçilmesine dikkat edilmelidir.
2. Bu alanla ilgili ders kitapları hazırlanırken, öğretilmek istenen hedef kültüre ilişkin etkinliklerin yanı sıra o dili öğrenen öğrencilerin kendi kültürlerini de ifade edebilecekleri etkinlik ve alıştırmalara da yer verilmelidir.
3. Kitaplarda kültür aktarımı amacıyla kullanılan görsel öğeler, ilgi çekici olmalı öğrencileri öğrenmeye istekli kılmalıdır.
4. Görsel öğeler arasında gerçek fotoğrafların kullanılması, öğrenilenlerin daha kalıcı olmasını sağlayacaktır.
5. Ders kitapları hazırlanırken, öğrencileri ihtiyaçları, hazırbulunuşluk düzeyleri, dil öğretim hedefleri vb. durumlar göz önünde bulundurulmalıdır.
6. Ders kitaplarında kültür ve dil ilişkisinin en önemli göstergelerinden olan atasözleri ve deyimlerin öğretimine yer verilmelidir. Belirtilen dil değişkenleri öğretilirken, öğrencinin kendi kültürüne ait deyim ve atasözlerini de ifade edebilmesi sağlanmalıdır.
7. Ders kitabı içeriğinde, sokak diline ait örneklere, yöresel deyimlere ve günlük dilde yaygın kullanılan deyişlere yer verilmelidir.
8. Ders kitaplarında kullanılan Türk kültürüne ait öğelerin kültürümüzü yansıtmasına dikkat edilmelidir.
9. Kitaplarda diğer kültürlere dair örnek verilirken, belli bir coğrafya veya toplumun kültür ile sınırlı kalınmamalı, dünyada yer alan farklı kültürler geniş bir çerçevede yansıtılmalıdır.
10. Ders kitapları hazırlanırken, Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve metni göz önünde bulundurulmalı, kitapların bu metne uygun olmasına dikkat edilmelidir.
11. Ders kitaplarında etkinlikler, öğrencilerin grup halinde çalışmasına ve birbirleriyle iletişim kurmalarına yönelik olmalıdır.
12. Kitaplarda yer alan metinlerde, ülkenin ve dünyanın durumuna dair olumlu ve olumsuz yönler bir arada verilmelidir.
13. Kitaplarda yer alan metinlerin ilgi çekici ve öğrencinin derse katılımını sağlayıcı olmasına dikkat edilmelidir.
14. Öğrenciler için hazırlanan ders kitaplarının yanı sıra, kitaptaki bölümlerin nasıl işleneceğine dair öğretmenlere kılavuzluk edecek öğretmen kitabı da olmalıdır.
KAYNAKÇA
Açık, F. ve Demir, A. (2011). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kültürlerarası yaklaşım ve seçilecek metinlerde bulunması gereken özellikler. Journal Of Türklük Bilimi Araştırmaları, 16(30), 51-72.
Akarsu, B. (1998). Dil-kültür bağlantısı. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
Aksan, D. (2000). Türkçenin sözvarlığı. Ankara: Engin Yayınevi.
Aksan, D. (2003). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Aksoy, M. (2000). Sosyal bilimler ve sosyoloji. İstanbul: Alfa Yayıncılık.
Aksoy, Z. (2012). Uluslararası göç ve kültürlerarası iletişim. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (20), 292-303.
Aktaş, T. (2004). Yabancı dil öğretiminde iletişimsel yeti. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 45-59. Web: http:// www.sosyalbil.selcuk.edu.tr/ 11Temmuz 2013’te alınmıştır.
Alptekin, C. (2002). Towards intercultural communicative competence in elt. ELT Journal, 56 (1), 57-64.
Altundağ, P. (2007). Kültürlerarası yeterlilik ve Korece öğretimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Aslan, C. (2006). Türkçe ders kitaplarında “Türkçe olmayan sözcükler”in kullanımı üzerine bir inceleme. Dil Dergisi, 133, 7-20.
Aytekin, P. (2009). Yabancı dil olarak Türkçe derslerinde kültürlerarası iletişim yetisi kazandırma amaçlı karikatür kullanımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Bagarić, V. and Djigunović, J. M. (2007). Defining communicative competence. Metodika, 8 (1), 94-103.
Banguoğlu, T. (1974). Türkçenin grameri. İstanbul: Baha Matbaası.
Barna, L. M. (1994). Stumbling blocks in intercultural communication. In L. A. Samovarand R. E. Porter. ( A Reader). Intercultural communication. 7th Edition. Belmont: Wadsworth Publishing Company.
Barutçugil, İ. (2011). Kültürler arası farklılıkların yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayınları.
Bennett, J. M. (1993).Toward sethnorelativism: a developmental model of intercultural sensitivity.In R. M. Paige (Ed.), Education for thei ntercultural experience. Yarmouth: Intercultural Press.
Bennett, J. M. (2009). Cultivating intercultural competence: a process perspective. In D. Deardorff. (Ed.), The sage handbook of ıntercultural competence. California: Sage Publishing.
Berry, J. W. (1998). Intercultural Relations in PluralS ocieties. Canadian Psychology, 40 (1), 12-21.
Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegema.
Byram, M. (1997). Teaching and assessing intercultural communicative competence. Clevedon: Multilingual Matters.
CEF (CommonEuropean Framework) (2000). Counsil for cultural comission common Europan framework of reference for language, learning, teaching, assesment. Cambridge: Cambridge University Press.
Cortazzi, M. AndLixian J. (1999). Cultural mirrors., Eli Hinkel (Ed.). Culture is second language teaching and learning. Cambridge: Cambridge University Press,
Coşut, Y. (2005). Kültür süreci olarak küreselleşmenin mekansal dönüşüme etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Çetinkaya, Y. (2008). Yabancı dil öğretiminde kültürel öğelerin etkisi ve bu öğelerin dil kitaplarında uygulanış biçimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Demirel, Ö. (1990). Yabancı dil öğretimi ilkeler yöntemler teknikler. Ankara: Usem Yayınları
Durmuş, M. (2013). İkinci/yabancı dil öğretiminde özgün ve değiştirilmiş dilsel girdi üzerine. Turkish Studies, 8 (1), 1291-1306.
Eğinli, A. (2011). Kültürlerarası yeterliliğin kazanılmasında kültürel farklılık eğitimlerinin önemi. Öneri Dergisi, 9(35), 215-227.
Ellis, R. (1985). Understanding second language acquisition. Oxford: Oxford UniversityPress.
Erişkon, B. (1996). Yabancı dil olarak Almanca ders kitaplarında ülke bilgisi ve kültür aktarımı. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Göçer, A. (2010). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 4 (1), 184-195. .
Gökberk, M. (2004). Değişen dünya değişen dil. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Gökmen, M. E. (2005). Yabancı dil öğretiminde kültürlerarası iletişimsel edinç. Dil Dergisi, 128, 69-77.
Gönül, Ş, S. (2007). Intercultural communicatıve competence: the assessment of a Turkish teaching set for foreign adultl earners. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Güvenç, B. (1991). İnsan ve kültür. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Güvenç, B. (1997). Kültürün abc’si. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Haley, M. H. And Austın T. Y. (2004). Content-Based second language teaching and learning - an interactive approach. USA: Pearson Education Inc.
İzbul, Y. (2004). Kültür ve Kültürel Süreçler. Hacettepe Üniversitesi 1978-84 Yılları Arasında Oluşturulan Kültür Antropolojisi Ders Notları. Web: http://www.ingilizce-ders.com/bilim-arastirma/kultur/kultur/kultur.htm
adresinden 05.04.2013’te alınmıştır.
Kaplan, M. (2003). Kültür ve dil. İstanbul: Dergah Yayınları.
Kaptan, S. (1991). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: Tekışık Web Ofset.
Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın.
Kızılaslan, İ. (2010). Yabancı dil öğretmen yetiştirme sürecinde kültürlerarasılık. Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 39 (185) , 81-88.
Kroeber, A.L. andKluckhohn, C. (1952). Culture: a criticalreview of concepts and definitions. New York: Vintage Books
Kula, O. B. (2012). Almanya’da Türk kültürü çok- kültürlülük ve kültürlerarası eğitim. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Livermore, D. A. (1998). Intercultural competency: a look at the relationship between learning and culture and the competencies needed in the cross-cultural training setting. Sonlife International Forum, 2, 1-14.
Logie, N. N. (2004). Yabancı dil öğretiminde kültürel becerinin oluşturulmasının önemi ve budunbilimsel boyut. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 173-180.
Mengü, G. (2003). Dil-kültür ilişkisine antropolojik bir bakış., Bahaeddin Yediyıldız. (Editör). Çağdaşlaşma ve kültür. Ankara. Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü ve Siyasal Kitabevi, ss. 15-27.
Nevada StateDeptOfEducation.(1999). Nevada Foreing Language Standarts: Nevada StateDept. Of Education, Carson City.
O’Dowd, R. (2003).Understanding the otherside: intercultural learning ın a Spanish- English e- mail exchange. Language Learning &Technology, 7 (2), 118-144.
Oberg, K. (1960). Cultureshock: adjustment to new cultural environments. Practical Anthropology, 7, 177-182.
Okur, A. ve Keskin, F. ( 2013). Yabancılara Türkçe öğretiminde kültürel öğelerin aktarımı: İstanbul yabancılar için Türkçe öğretim seti örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 6 (2), 1619-1640.
Ozil, Ş. (1991). Dil ve kültür çağdaş kültürümüz, olgular, sorunlar, çağdaş yaşamı destekleme derneği. İstanbul: Cem Yayınevi.
Özdemir, C. (2013). Yabancılara Türkçe öğretiminde ders malzemelerinin önemi ve işlevsel ders malzemelerinin nitelikleri. Turkish Studies, 8 (1), 2049-2056.
Özışık, C. (2004). Yabancı dil öğretiminde kültürel farkındalık. New Headwayders kitaplarının kültür aktarımı açısından incelenmesi ve değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Pedersen, P. (1995). The five stages of cultureshock: critical incidents around the world. westport. Connecticut: Greenwood Press.
Polat, T. (1990). Kültürlerarası bildirişimde etkin bir süreç: yabancı dilde okuma- anlama. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi, 7, 69-90.
Samovar, L. and Porter, E. R. (1991). Intercultural communication: a reader. California: Wadsworth Publishing.
Selçuk, A. (2005). Kültürlerarası iletişim açısından gündelik iletişim davranışları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13, 1-17. Web: http://www.sosyalbil.selcuk.edu.tr/sos_mak/makaleler/Ayhan%20SEL%C3%87 UK/1-17.pdf 01.07.2013’te alınmıştır.
Sercu, L. (2002). Autonomous learning and the acquisition of intercultural communicative competence: some implications for course development. Language, Culture and Curriculum, 15 (1), 61-74.
Sercu, L. (2005). Foreign language teachers and ıntercultural competence. An ınternational ınvestigation. Clevedon: Multilingual Matters.
Skopinskaja, L. (2003). The role of culture in foreign language teaching materials: an evalutionfrom an intercultural perspective. Incorporating intercultural communicative competence in language teachere ducation. Strasbourg: Council of Europe Publishing.
Tapan, N. (1990). Yabancı dil olarak Almanca öğretiminde kültür bağlamını değerlendirilmesi. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi, 7, 55-68.
Tapan, N. (1993). 20. Yüzyıl Almanca öğretiminde özgün metinlerin işlevi. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi, 8, 201-205.
Tapan, N. (1995). Yabancı dil olarak Almanca öğretiminde yeni bir yöneliş: kültürlerarası-bildirişim-odaklı yaklaşım. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi, 9, 149-167.
Türk Dil Kurumu. (2011). Türkçe sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
Temizyürek, F. (2001). Yabancı dille eğitimin sakıncaları üzerine. Türk Yurdu, Türkçeye Saygı Özel Sayısı, 21, ( 162-163), 404-406.
Timurtaş, F. K. (1980). Dil meselesi. Millî Eğitim ve Kültür, 2 (8), 35-46.
Turhan, M. (2010). Kültür değişmeleri. İstanbul: Çamlıca Yayınları.
Tüm, G. ve Sarkmaz, Ö.( 2012). Yabancı dil ders kitaplarında kültürel öğelerin yeri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 448-459.
Uyar, Y. (2007). Türkçe öğretiminde kültür aktarımı ve kültürel kimlik geliştirme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Uygur, N. (2006). Kültür kuramı. Ankara: Yapı Kredi Yayınları.
Uzunçarşılı, A. (2010). Kültürlerarası iletişim farklı kültürel ortamlarda çalışma ve iletişim. İstanbul: Parşömen Yayınları.
Ülken, H. Z. (1948). Millet ve tarih şuuru. İstanbul: Pulhan Matbaası.
Ülker, N. (2007). Hitit ders kitapları örneğinde yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kültür aktarımı sürecine çözümleyici ve değerlendirici bir bakış. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Vardar, Berke. (2001). Dilbilimin temel kavram ve ilkeleri. İstanbul: Multilingual. Yalçın, S. K. ve Ş. M. ( 2007). Dilin iletişim süreci içerisindeki rolü ve işlevleri.
Turkish Studies, 2(2), 749-769.
EKLER: KÜLTÜRLERARASI YETERLİLİK AÇISINDAN DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ